روانشناسی و روانپزشکی
هانیه رجب پور؛ قاسم نظیری؛ مسعود محمدی؛ آزیتا گنجی
دوره 29، شماره 3 ، مرداد و شهریور 1401، ، صفحه 436-447
چکیده
زمینه و هدف: فرایندهای روانی و هیجانی زیادی میتوانند در آسیبپذیری نسبت به سندرم روده تحریکپذیر دخیل باشند. هدف پژوهش حاضر، تبیین رابطه علّی بین طرحوارههای هیجانی و شدت علائم در بیماران مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر براساس نقش میانجیگر خشم بود.
مواد و روشها: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش حاضر، ...
بیشتر
زمینه و هدف: فرایندهای روانی و هیجانی زیادی میتوانند در آسیبپذیری نسبت به سندرم روده تحریکپذیر دخیل باشند. هدف پژوهش حاضر، تبیین رابطه علّی بین طرحوارههای هیجانی و شدت علائم در بیماران مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر براساس نقش میانجیگر خشم بود.
مواد و روشها: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش حاضر، تمام بیماران مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر مراجعه‌کننده به کلینیک گوارش بیمارستان امام رضا شهر مشهد در سال1399 بود که از میان آنها323 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس طرح‌واره هیجانی لیهی (2002)، پرسشنامه شدت علائم روده تحریکپذیر فرانسیس و همکاران (1997) و مقیاس خشم نواکو (1994) بود. دادهها به روش مدل‌یابی معادلات ساختاری تحلیل شدند.
یافتهها: در پژوهش حاضر، ضریب مسیر کل بین طرحوارههای هیجانی غیرانطباقی و شدت علائم سندرم روده تحریکپذیر (0/01>p، 0/303=β) مثبت و در سطح 0/01 معنادار بود. ضریب مسیر کل بین طرحوارههای هیجانی انطباقی و شدت علائم سندرم روده تحریکپذیر (0/01>p، 0/264-=β) منفی و در سطح0/01 معنادار بود. ضریب مسیر مستقیم بین خشم و شدت علائم سندرم روده تحریکپذیر (0/01>p، 0/505=β) مثبت و در سطح0/01 معنادار بود. ضریب مسیر غیرمستقیم بین طرحوارههای هیجانی غیرانطباقی و شدت علائم سندرم روده تحریکپذیر (0/01>p، 0/128=β) مثبت و در سطح0/01 معنادار و ضریب مسیر غیرمستقیم بین طرحوارههای هیجانی انطباقی و شدت علائم سندرم روده تحریکپذیر (0/01>p، 0/139-=β) منفی و در سطح0/01 معنادار بود.
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد خشم رابطه بین طرحوارههای هیجانی انطباقی و غیرانطباقی با شدت علائم سندرم روده تحریکپذیر را میانجیگری می‌کند
پرستاری
مصطفی راد؛ محمد قلی پور؛ الهام ناوی پور؛ محمد رضا قاسمی
دوره 29، شماره 3 ، مرداد و شهریور 1401، ، صفحه 448-460
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت شناخت تغییرات فردی در دوره سالمندی و اهمیت ویژه رضایت از بازنشستگی، این مطالعه با هدف تعیین ارتباط توانمندی شناختی بازنشستگان از تغییرات فردی با رضایت از بازنشستگی در ترشیز بزرگ انجام گرفت.
مواد و روشها: پژوهش بهصورت مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی در سال 1399 بر روی 330 نفر از نفر بازنشستگان شهرستان‌های کاشمر ...
بیشتر
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت شناخت تغییرات فردی در دوره سالمندی و اهمیت ویژه رضایت از بازنشستگی، این مطالعه با هدف تعیین ارتباط توانمندی شناختی بازنشستگان از تغییرات فردی با رضایت از بازنشستگی در ترشیز بزرگ انجام گرفت.
مواد و روشها: پژوهش بهصورت مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی در سال 1399 بر روی 330 نفر از نفر بازنشستگان شهرستان‌های کاشمر که به‌طور تصادفی انتخاب شده بودند، انجام شد. جمع‌آوری اطلاعات با استفاده از پرسش‌نامه‌های جمعیت‌شناختی، رضایت از بازنشستگی و توانمندی شناختی از تغییرات فردی بود. دادهها از طریق آماره‌های توصیفی و با نرم‌افزار SPSS نسخه 16 تجزیه‌وتحلیل شد.
یافتهها: میانگین سنی شرکت‌کنندگان 4.13±62.05 بود. میزان رضایت از بازنشستگی 20.27±76.29 بود. رضایت از بازنشستگی با تأهل، سن، درآمد، نوع ملک، مطالعه، سرگرمی، ورزش، تلویزیون ارتباط معنیداری داشت (0.05>P). میانگین نمره توانمندی شناختی بازنشستگان 5.60±36.14 بود که میزان توانمندی شناختی با عواملی مانند میزان ساعات تماشای تلویزیون و نوع بیماری، ارتباط معنیداری داشت (0.05>P). آزمون آماری بین رضایت از بازنشستگی و توانمندی شناختی ارتباط معنیداری را نشان نداد (P= 0/16).
نتیجه‌گیری: براساس نتایج توانمندی شناختی بازنشستگان در حد ضعیف بود. از این رو ارتقای توانمندی شناختی بازنشستگان در سال‌های پایانی دوران کاری ضروری میباشد. ارتباطی بین توانمندی شناختی با رضایت از بازنشستگی دیده نشد که شاید به دلیل منطقه تحت مطالعه باشد. توصیه میشود مطالعه مجدد در محیط دیگر برای ارزیابی این ارتباط انجام شود.
روانشناسی و روانپزشکی
مهدی معتکف فر؛ ابوالفضل بخشی پور؛ مهدی قاسمی مطلق
دوره 29، شماره 4 ، مهر و آبان 1401، ، صفحه 563-575
چکیده
زمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی شناختدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی و درمان هیجانمدار بر انسجام روانی در بیماران دیابتی نوع 2 بود.
مواد و روشها: این پژوهش نیمهتجربی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که در سال 1398 به کلینیک دیابت شهر سبزوار مراجعه کردند ...
بیشتر
زمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی شناختدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی و درمان هیجانمدار بر انسجام روانی در بیماران دیابتی نوع 2 بود.
مواد و روشها: این پژوهش نیمهتجربی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که در سال 1398 به کلینیک دیابت شهر سبزوار مراجعه کردند تشکیل دادند که تعداد 45 نفر بهعنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تخصیص تصادفی در سه گروه آزمایش شناختی‌درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی، آزمایش درمان هیجانمدار و گروه کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه احساس انسجام روانی آنتونوسکی (2006) بود و برای تجزیه‌وتحلیل دادهها از نرم‌افزارSPSS24 و از روش‌های آمار توصیفی و تحلیلی (کوواریانس چندمتغیره) استفاده شد.
یافتهها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که درمان شناختی مبتنی بر ذهنآگاهی بر انسجام روانی مؤثر است (0/05> P). روش درمان هیجانمدار بر انسجام روانی مؤثر است (0/05> P) و بین اثربخشی روش درمان شناختی مبتنی بر ذهنآگاهی و درمان هیجانمدار بر انسجام روانی بیماران دیابتی نوع دو تفاوت معناداری وجود ندارد (0/05< P).
نتیجه‌گیری: با توجه به تأثیر معنادار روش درمان شناختی مبتنی بر ذهنآگاهی و درمان هیجانمدار بر انسجام روانی پیشنهاد میشود از این دو روش در راستای بهبود انسجام روانی و مشکلات روان‌شناختی مربوط به بیماری در بیماران دیابتی نوع دو و خانواده‌های آنها بهره برده شود.
روانشناسی و روانپزشکی
رباب سرچمی؛ شیرین کوشکی؛ شکوه السادات بنی جمالی؛ انیتا باغدا ساریانس
دوره 29، شماره 4 ، مهر و آبان 1401، ، صفحه 576-590
چکیده
زمینه و هدف: سندرم پیش از قاعدگی یکی از مشکلات شایع زنان است و باعث بعضی تغییرات جمسانی و روانی در زنان میشود. این پژوهش با هدف بررسی الگوی ساختاری تنظیم شناختی هیجان براساس کیفیت خواب با نقش واسطه‌ای رضایت زناشویی در زنان مبتلا به سندرم پیش‌قاعدگی انجام شد.
مواد و روشها: روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی با استفاده از معادلات ساختاری ...
بیشتر
زمینه و هدف: سندرم پیش از قاعدگی یکی از مشکلات شایع زنان است و باعث بعضی تغییرات جمسانی و روانی در زنان میشود. این پژوهش با هدف بررسی الگوی ساختاری تنظیم شناختی هیجان براساس کیفیت خواب با نقش واسطه‌ای رضایت زناشویی در زنان مبتلا به سندرم پیش‌قاعدگی انجام شد.
مواد و روشها: روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی با استفاده از معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان با تشخیص ابتلا به سندرم پیش از قاعدگی در سال 1398 و 1399 شهر کرمانشاه بود که تعداد 380 نفر از آنها که به درمانگاه تنظیم خانواده شهر کرمانشاه مراجعه کرده بودند با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش‌نامه‌های تنظیم هیجانی (گرنفسکی و همکاران، 2001)، کیفیت خواب (پیتزبورگ، 1989) و پرسشنامه رضایت زناشویی (اینریچ، 1989) بود که دادهها با روش همبستگی اسپیرمن توسط نرم‌افزار SPSS-21 و LISREL تجزیه‌وتحلیل شدند.
یافتهها: این پژوهش بر وجود یک الگوی رابطه معنادار مستقیم بین راهبردهای تنظیم شناختی- هیجانی و کیفیت کلی خواب در زنان مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی حکایت دارد و همچنین کیفیت خواب به‌طور مستقیم و با واسطه رضایت زناشویی بهصورت غیرمستقیم میتواند پیش‌بین مناسبی برای تنظیم شناختی هیجان در زنان مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی باشد.
نتیجه‌گیری: میتوان گفت کیفیت خواب و رضایت زندگی زناشویی میتواند نقش مهمی در تنظیم شناختی هیجان در زنان مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی داشته باشد..
کودکان و نوزادان
مرجانه زرکش؛ سیده آزاده حسینی نوری؛ یلدا نویدی مقدم؛ منیژه تبریزی؛ احسان کاظم نژاد لیلی
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 591-601
چکیده
زمینه و هدف: هیپربیلی روبینمی مشکل شایع نوزادان طی هفته اول زندگی است. یکی از مکانیسم‌های اصلی در ایجاد و تشدید ایکتر، افزایش سیکل انتروهپاتیک توسط آنزیم بتاگلوکورونیداز روده‌ای است. با توجه به فقدان نسبی فلور باکتریایی در روده طی هفته اول زندگی، آمادگی میکروبیولوژیکی میتواند گردش انتروهپاتیک را به‌وسیله مهار فعالیت آنزیم بتاگلوکورونیداز ...
بیشتر
زمینه و هدف: هیپربیلی روبینمی مشکل شایع نوزادان طی هفته اول زندگی است. یکی از مکانیسم‌های اصلی در ایجاد و تشدید ایکتر، افزایش سیکل انتروهپاتیک توسط آنزیم بتاگلوکورونیداز روده‌ای است. با توجه به فقدان نسبی فلور باکتریایی در روده طی هفته اول زندگی، آمادگی میکروبیولوژیکی میتواند گردش انتروهپاتیک را به‌وسیله مهار فعالیت آنزیم بتاگلوکورونیداز کاهش دهد. با توجه به تفاوت‌های موجود در فلور باکتری‌های روده در نوزادان ترم با پرترم، مطالعه حاضر در کنار درمان با فتوتراپی به بررسی مقایسه درمانی پدیلاکت بر ایکتر نوزادان ترم و پرترم می‌پردازد.
مواد و روشها: مطالعه حاضر یک مطالعه کارآزمایی بالینی در یک بازه زمانی 6 ماهه است. مطالعه روی 97 نوزاد ترم و پرترم 2 تا 15 روزه تحت تغذیه با شیر مادر انجام شد. به کلیه نوزادان علاوه بر فتوتراپی، 5 قطره پدیلاکت داده شد. متغیرهای جنس و ترم یا پرترم بودن و سن دقیق حاملگی و میزان بیلی‌روبین روزانه تا روز ترخیص ثبت و وارد نرم‌افزار SPSS شد.
یافتهها: میانگین، میانه و انحراف‌معیار میزان کاهش بیلی‌روبین طی بستری، در نوزادان ترم با پرترم تفاوتی نداشت (p=0.451). در گروه‌های مختلف سن حاملگی، میانه، میانگین و انحراف معیار میزان بیلی‌روبین کاهش‌یافته طی روز بستری تا ترخیص، تفاوت آماری آشکاری نشان نداد و سن‌های مختلف حاملگی به یک میزان به درمان پاسخ دادند (P=0.473).
نتیجه‌گیری: نوزادان پرترم در مقایسه با نوزادان ترم، پاسخ درمانی متفاوتی به پدیلاکت نشان ندادند و روند کاهشی بیلی‌روبین در هر دو گروه مشابه بود.
پرستاری
بیتا کوشکی؛ زهره محمدزاده تبریزی؛ الهام ناوی پور؛ آرزو داوری نیا مطلق قوچان
دوره 30، شماره 5 ، آذر و دی 1402، ، صفحه 596-608
چکیده
زمینه و هدف: کووید-۱۹ بعنوان نوعی بیماری تنفسی عفونی، به یکی از مهم‌ترین معضلات اخیر سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی تبدیل شده است که موجب ایجاد عوارض مختلف و در موارد شدیدتر موجب مرگ افراد می‌گردد. هدف از مطالعه حاضر، تعیین فراوانی عوارض بیماری کووید 19 در مراجعه‌کنندگان به مرکز 16 ساعته شهرستان سبزوار میباشد.مواد و روشها: پژوهش ...
بیشتر
زمینه و هدف: کووید-۱۹ بعنوان نوعی بیماری تنفسی عفونی، به یکی از مهم‌ترین معضلات اخیر سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی تبدیل شده است که موجب ایجاد عوارض مختلف و در موارد شدیدتر موجب مرگ افراد می‌گردد. هدف از مطالعه حاضر، تعیین فراوانی عوارض بیماری کووید 19 در مراجعه‌کنندگان به مرکز 16 ساعته شهرستان سبزوار میباشد.مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است که به روش نمونهگیری تصادفی بر روی 220 نفر از مراجعه‌کنندگان به مرکز 16 ساعته کووید 19 در سال 1401 انجام گردید. 4 هفته پس از انجام تست PCR، سؤالات بهصورت تلفنی توسط پژوهشگر آموزش‌دیده پرسیده و پرسش‌نامه‌ها تکمیل گردید. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرم‌افزار spss26 استفاده گردید و سطح معنیداری 05/0 درنظر گرفته شد.یافتهها: فراوانی علایم باقیمانده پس از بهبودی در شرکت‌کننده‌ها خستگی جسمی (27/3درصد)، ضعف (14/1 درصد)، سرفه (23/6 درصد)، اسهال (2.7 درصد)، خستگی ذهنی (9.1 درصد) و اضطراب (5 درصد) بود. 40/5 درصد نمونه‌ها دارای بهبودی کامل، 51/8 درصد بهبودی متوسط و 0/9 درصد دارای بهبودی ضعیف بودند. بین جنسیت با عوارض باقیمانده از کووید 19 ارتباط آماری معنیداری وجود داشت. بین میزان بهبودی با علائم اضطرابی مانند بیقراری و تپش قلب ارتباط آماری معناداری وجود نداشت.نتیجه‌گیری: بیماران مبتلا به کووید-19 ممکن است از بیماری بهبود یابند اما با تظاهرات بالینی و اختلالات روان‌شناختی روبه‌رو میشوند. پیگیری از راه دور مبتنی بر برنامه تلفنی با برقراری ارتباطی ساده بین بیماران و درمانگران میتواند در مدیریت بیماران بهبودیافته بسیار مفید باشد.
روانشناسی و روانپزشکی
فرشاد جابری کوشکی؛ کیومرث فرح‌بخش؛ علیرضا کیامنش؛ علی‌محمد نظری
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 602-615
چکیده
زمینه و هدف: تعارض کار- خانواده و اختلالات روانی وابسته به کار و نحوه برخورد با مسائل مرتبط با آنها از جمله معضلات جامعه کاری امروز است. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی روش‌های روایتی و راه‌حل‌محور در کاهش اختلالات روانی و تعارض کار- خانواده در بین شاغلین درگیر با این مشکلات بود.
مواد و روشها: تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی، با ...
بیشتر
زمینه و هدف: تعارض کار- خانواده و اختلالات روانی وابسته به کار و نحوه برخورد با مسائل مرتبط با آنها از جمله معضلات جامعه کاری امروز است. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی روش‌های روایتی و راه‌حل‌محور در کاهش اختلالات روانی و تعارض کار- خانواده در بین شاغلین درگیر با این مشکلات بود.
مواد و روشها: تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی، با طرح نیمهتجربی با دو گروه پیشآزمون- پسآزمون بود. با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس، از میان مراجعه‌کنندگان داوطلب واجد معیارهای ورود و خروج به پژوهش، 36 نفر انتخاب و بهصورت تصادفی در سه گروه (آزمایش و کنترل) جایگزین شدند؛ کلیه آزمودنی‌ها در ابتدا با توجه به مصاحبه بالینی از نظر وضعیت اختلالات روانی و مسائل مرتبط با کار و خانواده مورد مصاحبه قرار گرفتند؛ سپس تمامی آزمودنی‌ها به پرسش‌نامه‌های SCL 90 و تعارض کار- خانواده پاسخ دادند..
یافتهها: تجزیه‌وتحلیل دادهها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و با استفاده از آزمون کواریانس انجام گرفت. در نهایت داده‌های به‌دست‌آمده بر اساس موضوع، بررسی اثربخشی هر یک از روش‌های مشاوره‌ای روایتی (لامبدای ویلکس= 0/73، p<0.05) و راه‌حل‌محور (لامبدای ویلکس= 0/36، p<0.05). در مقایسه با گروه گواه در کاهش تعارض کار- خانواده تفاوت معناداری نشان داد؛ همچنین، در ارتباط با میزان اثربخشی روش روایتی بر اختلالات روانی وابسته به کار تنها در یکی از مؤلفه‌ها (افسردگی) تفاوت معنادار مشاهده گردید (لامبدای ویلکس= 0/08، p<0.05). ضمن آنکه بر اساس روش راه‌حل‌محور تفاوت معنیداری در هیچ‌یک از مؤلفه‌های آسیب‌های روانی مشاهده نگردید (لامبدای ویلکس= 0/17، p>0.05) و فرضیه پژوهشی تأیید نگردید
نتیجه‌گیری: از هر دو مدل درمان میتوان در زمینه اختلالات روانی وابسته به کار و تعارض کار- خانواده استفاده کرد.
زنان و زایمان
فریناز حقایق خراسانی؛ مریم زنگنه؛ فیروزه ویسی؛ مریم همتی
دوره 30، شماره 5 ، آذر و دی 1402، ، صفحه 609-618
چکیده
زمینه و هدف: در طول همه‌گیری بیماری کووید-19 مادران باردار و جنین‌های آنها جزو جمعیت پرخطر به‌شمار می‌روند. هدف از مطالعه حاضر بررسی پیامدهای مادری و جنینی سطوح D_dimer در مادران باردار مبتلا به کووید-19 میباشد.مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی تحلیلی، 106 نفر بررسی شدند. نمونههای خون از بیماران تأییدشده آزمایشگاهی مبتلا به کووید-19 ...
بیشتر
زمینه و هدف: در طول همه‌گیری بیماری کووید-19 مادران باردار و جنین‌های آنها جزو جمعیت پرخطر به‌شمار می‌روند. هدف از مطالعه حاضر بررسی پیامدهای مادری و جنینی سطوح D_dimer در مادران باردار مبتلا به کووید-19 میباشد.مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی تحلیلی، 106 نفر بررسی شدند. نمونههای خون از بیماران تأییدشده آزمایشگاهی مبتلا به کووید-19 برای ارزیابی سطوح D_dimer جمع‌آوری شد. از آمار توصیفی برای ارائه اطلاعات بیشتر با استفاده از نرم‌افزار SPSS استفاده شد.یافتهها: در جمعیت موردمطالعه میانگینهای سن مادران (5/66±30/99سال)، گراویدیتی (درصد 0/92±1/89)، (درصد 0/63±1/38)، و سن بارداری (10/6±24/39 هفته) ثبت گردید. از 106 مادر باردار واجد شرایط، 38/3 درصد در 3 ماهه اول بارداری، 28/3 درصد در 3 ماهه دوم بارداری و 43/39 درصد در 3 ماهه سوم بارداری، به‌ترتیب قرار داشتند. نتایج مطالعه نمایان ساخت که تست مولکولی و سیتیاسکن با قدرت تحلیلی بالا به‌ترتیب در 91/5 درصد و 63/2 درصد موارد مثبت بود. شایعترین پیامدهای مادری و جنینی به‌ترتیب شامل: سزارین، سقط جنین، زایمان زودرس، مکونیوم، آمبولی ریه، پارگی پرده قبل از زایمان و فشار خون بالا بود. میانگین سطوح D_dimer در مبتلایان میلیگرم/لیتر 915/08±852/14 تعیین گردید. محدوده مرجع برای سطوح D_dimer به‌ترتیب 3 ماهه افزایش یافت. در بین بیماران مادران مبتلا به کووید-19، حدود 79/25 درصد موارد خارج از محدوده نرمال D_dimer ثبت شد.نتیجه‌گیری: بیشتر پیامدها در سطوح مثبت D_dimer مشاهده گردید. افزایش سطوح D_dimer همچنان میتواند نشانهای از پیش‌آگهی ضعیف در مادران باردار مبتلا به کووید-19 باشد.
پرستاری
زهره محمدزاده تبریزی؛ علی اصغر جسمی؛ فاطمه برزویی؛ نرجس حشمتی فر؛ الهام ناوی پور؛ آرزو داوری نیا مطلق قوچان
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 616-626
چکیده
زمینه و هدف: در رابطه با سلامت روان، خودکارآمدی بیانگر این مسئله است که فرد دارای خودکارآمدی بالا، توانایی تغییر حالات منفی روانی خود را دارد؛ به عبارتی، باورهای خودکارآمدی قوی، باعث آرامش میشوند و میتوانند پیش‌بینی‌کننده خوبی برای سلامت روان باشند. از این رو تحقیق حاضر با هدف تأثیر آموزش مجازی روش‌های آرام‌سازی بر خودکارآمدی ...
بیشتر
زمینه و هدف: در رابطه با سلامت روان، خودکارآمدی بیانگر این مسئله است که فرد دارای خودکارآمدی بالا، توانایی تغییر حالات منفی روانی خود را دارد؛ به عبارتی، باورهای خودکارآمدی قوی، باعث آرامش میشوند و میتوانند پیش‌بینی‌کننده خوبی برای سلامت روان باشند. از این رو تحقیق حاضر با هدف تأثیر آموزش مجازی روش‌های آرام‌سازی بر خودکارآمدی و سلامت روان دانشجویان رشته‌های علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار در زمان شیوع کرونا ویروس انجام شد.مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع مداخله‌ای میباشد که به روش تصادفی براساس بلوک‌های جایگشتی دوتایی در سال 1399 بر روی 26 نفر (مداخله 14 نفر و کنترل 12 نفر) از دانشجویان مقطع کارشناسی هوشبری و اتاق عمل انجام شد. معیارهای ورود به مطالعه شامل مبتلا نبودن به اختلالات روانی و مصرف داروهای روان و همچنین تمایل به شرکت در مطالعه بود. چک‌لیست مشخصات دموگرافیک و پرسش‌نامه‌های استاندارد سلامت روان و خودکارآمدی در هر دو گروه قبل و بعد از مداخله تکمیل گردید.یافتهها: نتایج مطالعه نشان داد که بین خودکارآمدی (0/05> P) و سلامت روان(0/05> P )دانشجویان در هر دو گروه قبل و بعد از مداخله تفاوت آماری معناداری وجود نداشت.نتیجه‌گیری: یافتههای مطالعه حاضر نشان داد که روش آرام‌سازی بنسون بر خودکارآمدی و سلامت روان دانشجویان تأثیری نداشته است از این رو میتوان از سایر روش‌های آرام‌سازی استفاده کرد.
طب سنتی
محمد آزادمنجیری؛ روشنک سالاری؛ امیر عباس اسد پور؛ مهدی یوسفی؛ جمشید جمالی؛ سید مجید غضنفری؛ محمدرضا احمدپور
دوره 30، شماره 5 ، آذر و دی 1402، ، صفحه 619-631
چکیده
زمینه و هدف: سنگ کلیه از شایعترین بیماری‌های اورولوژی است. کولیک کلیوی به دلیل درد شدید، از اورژانس‌های پزشکی میباشد و تکرار دوره‌های درد آن تأثیر بسیاری بر کیفیت زندگی بیماران می‌گذارد. ارائه روش‌های درمانی مختلف ضمن افزایش طول عمر بیماران باعث تغییراتی در شیوه زندگی، وضعیت سلامتی و کیفیت زندگی آنان میشود. هدف این مطالعه، ...
بیشتر
زمینه و هدف: سنگ کلیه از شایعترین بیماری‌های اورولوژی است. کولیک کلیوی به دلیل درد شدید، از اورژانس‌های پزشکی میباشد و تکرار دوره‌های درد آن تأثیر بسیاری بر کیفیت زندگی بیماران می‌گذارد. ارائه روش‌های درمانی مختلف ضمن افزایش طول عمر بیماران باعث تغییراتی در شیوه زندگی، وضعیت سلامتی و کیفیت زندگی آنان میشود. هدف این مطالعه، ارزیابی کیفیت زندگی بیماران دارای سنگ کلیه شهر مشهد در سال 1398 با گذری بر دیدگاه‌های طب ایرانی میباشد.مواد و روشها: مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر بر روی 96 بیمار انجام شد. دادهها توسط پرسشنامه کیفیت زندگی SF-36 و سؤالات دموگرافیک پژوهشگرساخته و پرسشنامه تعیین مزاج سلمان‌نژاد گردآوری و تحلیل دادهها توسط نرم‌افزار SPSS-16 انجام شد.یافتهها: میانگین سنی بیماران 45/6 سال، میانگین تعداد سنگ‌ها در بیماران 18/1±84/1 و میانگین اندازه سنگ‌ها 12/8±32/53 میلی‌متر بود. میانگین و انحراف معیار کیفیت زندگی بیماران 98/32±369/26 بود. بیشترین میانگین مربوط به بعد کارکرد جسمی 21/8±82/68 و کمترین میانگین مربوط به بعد درد 25/47±52/23 بود. بین برخی ابعاد کیفیت زندگی با متغیرهای فشار خون و مزاج، ارتباط آماری معنادار (p<0/05) وجود داشت.نتیجه‌گیری: عوامل متعددی باعث بهبود سطح کیفیت زندگی بیماران دچار سنگ کلیه میشوند. توجه ویژه به خصوصیات بیماران دارای سنگ کلیه از نظر فردی و اصلاح نوع تغذیه بر اساس مزاج آنها میتواند از تکرار و تشکیل مجدد سنگ کلیه جلوگیری کنید.
روانشناسی و روانپزشکی
الهام اسلامیان؛ مرجان کاربخش داوری؛ الهه صادقی؛ الهام شمسی زاده؛ مینا دایم امید؛ مسلم اکبری؛ زهرا افتخار صعادی
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 627-640
چکیده
زمینه و هدف:. اعتیاد به اینترنت یکی از عوامل مؤثر در کاهش رشد تحصیلی و ارتباطی در دانشآموزان است. هدف از پژوهش حاضر پیش‌بینی قربانی سایبری براساس خودآگاهی هیجانی به‌واسطه اعتیاد به تلفن هوشمند در دانشآموزان تیزهوش مقطع متوسط بود.مواد و روشها: جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان تیزهوش استان البرز در سال تحصیلی 1400- 1399 بود. 253 ...
بیشتر
زمینه و هدف:. اعتیاد به اینترنت یکی از عوامل مؤثر در کاهش رشد تحصیلی و ارتباطی در دانشآموزان است. هدف از پژوهش حاضر پیش‌بینی قربانی سایبری براساس خودآگاهی هیجانی به‌واسطه اعتیاد به تلفن هوشمند در دانشآموزان تیزهوش مقطع متوسط بود.مواد و روشها: جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان تیزهوش استان البرز در سال تحصیلی 1400- 1399 بود. 253 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و سپس پرسش‌نامه‌های استاندارد خودآگاهی هیجانی گرنت و همکاران، پرسشنامه اعتیاد به تلفن هوشمند کوان و همکاران، پرسشنامه قلدری- قربانی سایبری آنتیادو و همکاران پاسخ دادند. دادهها با روش تحلیل مسیر با استفاده از نرم‌افزارAmos نسخه 23 تحلیل شدند.یافتهها: نتایج نشان داد که رابطه مستقیم بین خودآگاهی هیجانی با قربانی سایبری در دانشآموزان تیزهوش معنی‌دار نمی‌باشد (0/05< p)، اما رابطه مستقیم بین اعتیاد به تلفن هوشمند با قربانی سایبری در دانشآموزان تیزهوش، منفی و معنی‌دار میباشد (0/01 ≤ p و 0/29 = β). در خصوص نقش میانجیگری اعتیاد به تلفن هوشمند در رابطه بین خودآگاهی هیجانی با قربانی سایبری نشان می‌دهد که این مسیر معنی‌دار است (0/01≤ p 0/09= β ). نتیجه‌گیری: میتوان گفت که میان خودآگاهی هیجانی و اعتیاد به تلفن همراه ارتباط وجود دارد. در نتیجه میتوان با افزایش خودآگاهی هیجانی دانشآموزان میزان اعتیاد به تلفن هوشمند را کاهش داد و به رشد تحصیلی آنان کمک کرد.
پرستاری
سید حسین شاهچراغ؛ نازنین فکری؛ مصطفی راد
دوره 30، شماره 5 ، آذر و دی 1402، ، صفحه 632-644
چکیده
زمینه و هدف: بخش اورژانس غالباً با ازدحام و حجم کار بالا همراه است. پرستاران اورژانس معمولاً شرایطی را تجربه می‌کنند که منجر به معضلات اخلاقی میشود و یکی از نتایج آن، دیسترس اخلاقی میباشد که مهم‌ترین معضل پنهان شغلی در بین پرستاران اورژانس تعریف شده است. این مطالعه با هدف تعیین سطح دیسترس اخلاقی پرستاران بخش اورژانس و عوامل ...
بیشتر
زمینه و هدف: بخش اورژانس غالباً با ازدحام و حجم کار بالا همراه است. پرستاران اورژانس معمولاً شرایطی را تجربه می‌کنند که منجر به معضلات اخلاقی میشود و یکی از نتایج آن، دیسترس اخلاقی میباشد که مهم‌ترین معضل پنهان شغلی در بین پرستاران اورژانس تعریف شده است. این مطالعه با هدف تعیین سطح دیسترس اخلاقی پرستاران بخش اورژانس و عوامل مؤثر بر آن انجام گرفت.مواد و روشها: این مطالعه مقطعی بر روی 200 پرستار شاغل بخش اورژانس بیمارستان‌های سمنان و سبزوار انجام شد. از آنها خواسته شد تا به روش خودگزارشی نسبت به تکمیل پرسش‌نامه‌های دیسترس اخلاقی و دموگرافیک اقدام کنند. دادهها با نرم‌افزار SPSS 22 و آزمون‌های آماری تی مستقل و آنالیز واریانس تجزیه تحلیل شدند.یافتهها: میانگین سنی مشارکتکنندگان 2/7 ± 20/ 32سال بود. نمره کلی دیسترس اخلاقی 10/1± 54/ 61میباشد که در سطح پایینی قرار دارد و نشان از کم بودن دیسترس اخلاقی در بیمارستان‌های دولتی شهر سمنان و سبزوار است. کمترین میزان دیسترس اخلاقی مربوط به رضایت شغلی بالا و بیشترین نمره دیسترس اخلاقی مربوط به رابطه نامطلوب پرستاران با پزشکان بود.نتیجه‌گیری: با توجه به عوارض منفی ناشی از دیسترس اخلاقی بر کیفیت مراقبت‌های پرستاری، لازم است مدیران بیمارستان‌ها، تمهیدات لازم را در راستای شناسایی علائم دیسترس اخلاقی در پرستاران اتخاذ کردند و با انجام مداخلات لازم گام مثبتی در راستای کاهش دیسترس اخلاقی پرستاران و در نتیجه افزایش کیفیت خدمات ارائه‌شده به بیماران بردارند.
روانشناسی و روانپزشکی
حمیده صمدی؛ حسین مهدیان؛ مهدی قاسمی مطلق
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 641-654
چکیده
زمینه و هدف: اختلال اضطراب اجتماعی یکی از علل افت کارکردهای اجتماعی و تحصیلی دانشجویان است. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی تئاتردرمانی و گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب اجتماعی دانشجویان بود.
مواد و روشها: این مطالعه از نوع نیمهتجربی بود. جامعه آماری شامل دانشجویان مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره دانشجویی دانشگاه ...
بیشتر
زمینه و هدف: اختلال اضطراب اجتماعی یکی از علل افت کارکردهای اجتماعی و تحصیلی دانشجویان است. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی تئاتردرمانی و گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب اجتماعی دانشجویان بود.
مواد و روشها: این مطالعه از نوع نیمهتجربی بود. جامعه آماری شامل دانشجویان مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بود که از میان آنها تعداد 60 دانشجو به شیوه هدفمند انتخاب و به روش تصادفی در سه گروه تئاتردرمانی (20 نفر)، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (20 نفر) و گروه کنترل (20 نفر) جایگزین شدند. هر سه گروه قبل و بعد از مداخلات و سه ماه پس از پایان دوره درمانی با پرسشنامه هراس اجتماعی (2000) (SPIN) ارزیابی شدند. دادهها با نرم‌افزار Spss-21 با روش واریانس آمیخته و در سطح معنیداری (0/05<P) تجزیه‌وتحلیل شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد که هر دو رویکرد تئاتردرمانی و گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد در مقایسه با گروه کنترل در کاهش اضطراب اجتماعی تفاوت معناداری داشته‌اند. میزان اثربخشی و تداوم تأثیرات درمانی تئاتردرمانی و درمان پذیرش و تعهد بر اضطراب اجتماعی یکسان بوده‌است.
نتیجه‌گیری: هر دو درمان از طریق حذف چرخه معیوب اضطراب اجتماعی توانستند موجب کاهش تمامی نشانه‌های اضطراب اجتماعی پس از درمان و سه ماه پیگیری شوند. بنابراین این دو رویکرد درمانی میتوانند در قالب برنامه‌های مهارت‌های زندگی در دانشگاه‌ها مورد استفاده قرار گیرند.
زنان و زایمان
سید مجتبی عقیلی؛ نازنین غلامی؛ انسیه بابائی
دوره 30، شماره 5 ، آذر و دی 1402، ، صفحه 646-655
چکیده
زمینه و هدف: بارداری بخش مهمی از زندگی یک زن را تشکیل می‌دهد که نیازمند سازگاری روانی است. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب دوران بارداری و پارامترهای فیزیولوژیک نوزادان انجام شد.مواد و روشها: این مطالعه آزمایشی و از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه گواه و کورسازی یک‌طرفه بود. جامعه آماری پژوهش، ...
بیشتر
زمینه و هدف: بارداری بخش مهمی از زندگی یک زن را تشکیل می‌دهد که نیازمند سازگاری روانی است. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب دوران بارداری و پارامترهای فیزیولوژیک نوزادان انجام شد.مواد و روشها: این مطالعه آزمایشی و از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه گواه و کورسازی یک‌طرفه بود. جامعه آماری پژوهش، کلیه زنان نخست‌زای مراجعه‌کننده به بیمارستان بهار شهر شاهرود در سال 1401 بودند که از میان آنها 30 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و با تخصیص تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش در هشت جلسه یک ساعته تحت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد قرار گرفتند اما گروه گواه تا پایان پژوهش مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزارهای پژوهش پرسشنامه اضطراب دوران بارداری وندنبرگ (1989) و سنجش پارامترهای فیزیولوژیک نوزادان بود. داده‌های پژوهش با تحلیل کواریانس تک‌متغیره و استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 24 تجزیه و تحلیل شد.یافتهها: یافتهها نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب دوران بارداری و پارامترهای فیزیولوژیک نوزادان، اثربخش است (0/05>p).نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از آن است که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با کاهش اجتناب تجربی و افزایش پذیرش، منجر به کاهش اضطراب دوران بارداری و بهبود پارامترهای فیزیولوژیک نوزادان میشود.
میکروبیولوژی، ویروس، قارچ و انگل
حانیه باشی فخار؛ فروغ اسحاقی کجور؛ مسعود قانع؛ جواد شکری
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 655-668
چکیده
زمینه و هدف: استرپتوکوکوس گالولیتیکوس یکی از باکتری‌های مرتبط با ایجاد سرطان کولورکتال در انسان میباشد. هیچ مطالعه‌ای برای شناسایی این باکتری در روده بزرگ با استفاده از آزمون PCR و مقایسه آن با روش کشت میکروبی در افراد تحت کولونوسکوپی در شمال ایران انجام نشده است.
مواد و روشها: در یک مطالعه توصیفی برای تشخیص Streptococcus gallolyticus از 55 ...
بیشتر
زمینه و هدف: استرپتوکوکوس گالولیتیکوس یکی از باکتری‌های مرتبط با ایجاد سرطان کولورکتال در انسان میباشد. هیچ مطالعه‌ای برای شناسایی این باکتری در روده بزرگ با استفاده از آزمون PCR و مقایسه آن با روش کشت میکروبی در افراد تحت کولونوسکوپی در شمال ایران انجام نشده است.
مواد و روشها: در یک مطالعه توصیفی برای تشخیص Streptococcus gallolyticus از 55 فرد تحت کولونوسکوپی مراجعه‌کننده به بیمارستان‌های بابل و چالوس نمونه بیوپسی اخذ گردید. به‌منظور تشخیص باکتری پس از استخراج DNA ابتدا از پرایمرهای طراحی‌شده (PCO3, PCO4) به‌منظور تحلیل کیفی DNA استخراج‌شده استفاده شد و سپس ژن اختصاصی Streptococcus gallolyticus تکثیر یافت. علاوه بر کشت از آزمون‌های تشخیصی، مثل رنگ‌آمیزی گرم، آزمون کاتالاز، هیدرولاز، هیدرولیز هیپورات و هیدرولیز اسکولین استفاده شد.
یافتهها: در این مطالعه توصیفی از 55 نمونه بیوپسی افراد تحت کولونوسکوپی، 3 نمونه (5/5 درصد) با فاصله اطمینان 95 درصد مثبت و 52 مورد (94/5 درصد) از نظر وجود DNA Streptococcus gallolyticus منفی گزارش شدند. رابطه معنادار بین دو روش تشخیصی کشت و PCR مشاهده گردید (015/ 0 p.value:). در بررسی‌های انجام‌شده در روش کشت، رابطه معنیداری بین سابقه کلورکتال کنسر فامیلی، دیابت و وجود باکتری Streptococcus gallolyticus وجود داشت.
نتیجه‌گیری: کاربرد همزمان دو روش، در مواردی که حصول نتیجه سریع مدنظر است، توصیه میشود.
پرستاری
سمیرا فوجی؛ فاطمه احمدی فورگ؛ هادی حسنی
دوره 30، شماره 5 ، آذر و دی 1402، ، صفحه 656-668
چکیده
زمینه و هدف: پدیده قربانی دوم، اتفاقی است که پس از یک رویداد نامطلوب پزشکی رخ می‌دهد که بیمار قربانی اول این ماجرا میباشد اما پرستاران و پرسنل درمان، قربانی دوم هستند به این دلیل که آنها دچار احساس شرم و آسیب‌های روانی و تنش‌های جسمی بعد از آن اتفاق میشوند.مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی بود. شیوه انتخاب نمونه‌ها ...
بیشتر
زمینه و هدف: پدیده قربانی دوم، اتفاقی است که پس از یک رویداد نامطلوب پزشکی رخ می‌دهد که بیمار قربانی اول این ماجرا میباشد اما پرستاران و پرسنل درمان، قربانی دوم هستند به این دلیل که آنها دچار احساس شرم و آسیب‌های روانی و تنش‌های جسمی بعد از آن اتفاق میشوند.مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی بود. شیوه انتخاب نمونه‌ها بهصورت تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای بود. تعداد نمونه این پژوهش 200 نفر از پرستاران شاغل در خراسان جنوبی بود. دادهها با استفاده از پرسشنامه دموگرافیک و ابزار تجربه دومین قربانی و حمایت جمع‌آوری و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه21 تجزیه‌وتحلیل شد.یافتهها: میزان بروز پدیده قربانی دوم در بین پرستاران در ابعاد تنیدگی روانی (14/60) خودکارآمدی حرفهای (9/42)، حمایت سرپرست (15/97)، حمایت سازمانی (10/71)، تمایل به ترک کار و غیبت از کار (13/35) و اشکال حمایتی که مورد تمایل است (25/25) و نمره کل (114/55) بیشتر از متوسط موردانتظار و در ابعاد حمایت همکاران (8/56)، حمایت خانوادگی (5/41) و تنیدگی جسمی (11/31) بهصورت معناداری کمتر از متوسط موردانتظار بود (P <0.05).نتیجه‌گیری: خطاهای پزشکی باعث واکنش عاطفی منفی و پریشانی روانی در میان مراقبان بهداشتی و ایجاد پدیده قربانی دوم در آنها میشود. منابع حمایتی که فرد در اختیار دارد به‌خصوص حمایت‌های سازمانی به‌موقع و مؤثر میتواند مشکلات ناشی پدیده قربانی دوم و رویداد نامطلوب متأثر از آن را کاهش دهد.
بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی
نکیسا ضرابی اهرابی؛ سید مهدی طبایی؛ مریم جهانشیری مقدم
دوره 28، شماره 5 ، آذر و دی 1400، ، صفحه 663-674
چکیده
زمینه و هدف: استفاده از ترکیبات نانو به‌طور فزاینده در حال رشد است. استفاده از ترکیبات نانو در فرایندهای پزشکی، کاربرد روزافزونی پیدا کرده است. یکی از جنبه‌های کاربردی فناوری نانو، استفاده از ترکیباتی نظیر هیدروژلها، نانولیپوزومها، نیوزوم‌ها و غیره بهعنوان یک سیستم تحویل دارو در درمان بیماری سرطان است .هدف از این مطالعه ...
بیشتر
زمینه و هدف: استفاده از ترکیبات نانو به‌طور فزاینده در حال رشد است. استفاده از ترکیبات نانو در فرایندهای پزشکی، کاربرد روزافزونی پیدا کرده است. یکی از جنبه‌های کاربردی فناوری نانو، استفاده از ترکیباتی نظیر هیدروژلها، نانولیپوزومها، نیوزوم‌ها و غیره بهعنوان یک سیستم تحویل دارو در درمان بیماری سرطان است .هدف از این مطالعه بررسی تأثیر ضدسرطانی نانوذرات نیوزومی حاوی دارو بر رده سلولی سرطانی سینه انسانی MCF-7 است.مواد و روشها: ﺑﺮای ﺗﻬﯿﻪ ﻧﯿﻮزومهای کافئین از روش آب‌پوشانی لایه نازک اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺸﺨﺼﯽ از سورفکتانت، کافئین و ﮐﻠﺴﺘﺮول در اﺗـﺎﻧﻮل ﺣﻞ ﮔﺮدﯾﺪ و ﭘﺲ از ﺗﺒﺨﯿﺮ ﺑﺎ ﮐﻤﮏ روﺗـﺎری، در ﺑـﺎﻓﺮ فسفات حل گردید و سپس به کمک سونیکـاتور همگن‌سازی شد. قطر متوسط نیوزومهای کافئین با دستگاه زتاسایزر اندازهگیری شد. اثر سمیت سلولی با روش رنگ‌سنجی 3، 4، 5 دی‌متیل تیازول 2- ایل 2، 5 دی‌فنیل تترازولیوم ارزیابی شد.یافتهها: تیمار سلولهای سرطانی سینه انسانی با غلظتهای مختلف از داروی نانو شده و داروی آزاد نشان داد که نانودارو توانایی مهار تکثیر سلولهای سرطانی را بیشتر از داروی آزاد دارد و غلظت 0/25 میلیگرم بر میلی‌لیتر از داروی نانونیوزوم تأثیر بیشتری بر کاهش سلولهای سرطانی داشته است.نتیجه‌گیری: نانوذرات وزیکولی، سیستم‌هایی پیچیده با امتیازات و عیوب منحصر‌به‌فرد هستند که آنها را از سایر سیستم‌های کلوئیدی مجزا می‌کند. ترکیبات وزیکولی بهعنوان اهداف جدید برای داروهای ضدسرطان در حال تولید می‌باشند.
روانشناسی و روانپزشکی
حوا سام خانیان؛ آمنه معاضدیان؛ نعمت ستوده اصل؛ راهب قربانی
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 669-682
چکیده
زمینه و هدف: فشار خون بالا که از آن به عنوان مرگ خاموش یاد میشود از عوامل بسیار مهم بیماری‌های قلبی- عروقی به‌شمار می‌رود؛ از این رو هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی (MBSR) بر پریشانی روان‌شناختی، همجوشی‌شناختی و خوددلسوزی افراد مبتلا به فشار خون بالا بود.
مواد و روشها: روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی از نوع ...
بیشتر
زمینه و هدف: فشار خون بالا که از آن به عنوان مرگ خاموش یاد میشود از عوامل بسیار مهم بیماری‌های قلبی- عروقی به‌شمار می‌رود؛ از این رو هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی (MBSR) بر پریشانی روان‌شناختی، همجوشی‌شناختی و خوددلسوزی افراد مبتلا به فشار خون بالا بود.
مواد و روشها: روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی از نوع طرح پیشآزمون- پسآزمون بود. جامعه آماری پژوهش همه بیماران مبتلا به فشار خون شهرستان مهدی‌شهر در سال 1399 بودند. نمونه این پژوهش شامل 48 نفرمبتلا به فشار خون بودند که بهصورت در دسترس و غیرتصادفی از میان زنانی که به مراکز خدمات جامع سلامت شهرستان مهدی‌شهر مراجعه کرده بودند، با توجه به معیارهای ورود انتخاب شدند و بهصورت تصادفی ساده درگروه گواه و آزمایش جایگزین گشتند. ابزارهای مورداستفاده شامل مقیاس تشخیصی همجوشی‌شناختی گیلاندرز، پرسشنامه پریشانی روان‌شناختی فرم 10 کسلر و پرسشنامه خوددلسوزی بود. دادهها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 23 و با استفاده از آزمون‌های تحلیل کوواریانس چندمتغیره (MANCOVA) و تک‌متغیره (ANCOVA) تحلیل شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد که پس از تعدیل نمرات پیشآزمون، تفاوت معناداری بین گروه‌های موردمطالعه در متغیر پریشانی روان‌شناختی (شامل افسردگی، اضطراب و استرس)، همچنین همجوشی‌شناختی، به‌غیر از گسلش شناختی و خوددلسوزی وجود داشت.
نتیجه‌گیری: درمجموع میتوان گفت که آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی بر پریشانی روان‌شناختی، همجوشی‌شناختی و ابعاد خوددلسوزی افراد مبتلا به فشارخون بالا تأثیرداشت.
روانشناسی و روانپزشکی
سجاد بشرپور؛ شیرین احمدی
دوره 30، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1402، ، صفحه 669-680
چکیده
زمینه و هدف: اعتیاد به بازی‌های آنلاین یک نگرانی رو به رشد جهانی و مضر برای سلامت روان در بین نوجوانان است. پژوهش حاضر با هدف الگوی روابط ساختاری پیش‌بینی اعتیاد به بازی‌های آنلاین بر اساس وابستگی به هم‌سال منحرف با نقش میانجی شناختهای ناسازگار و نارساییهای مهارت اجتماعی انجام گرفت. مواد و روشها: پژوهش موردنظر همبستگی از ...
بیشتر
زمینه و هدف: اعتیاد به بازی‌های آنلاین یک نگرانی رو به رشد جهانی و مضر برای سلامت روان در بین نوجوانان است. پژوهش حاضر با هدف الگوی روابط ساختاری پیش‌بینی اعتیاد به بازی‌های آنلاین بر اساس وابستگی به هم‌سال منحرف با نقش میانجی شناختهای ناسازگار و نارساییهای مهارت اجتماعی انجام گرفت. مواد و روشها: پژوهش موردنظر همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری آن شامل کلیه دانشآموزان پسر دوره دوم متوسطه مشغول به تحصیل در مدارس دولتی شهر اردبیل در سال تحصیلی 1402 بود. از این جامعه، نمونهای به حجم 208 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و به پرسش‌نامه‌های اعتیاد به بازی‌های آنلاین باشول و همکاران (2018)، شناختهای ناسازگار مای و همکاران (2012)، نارساییهای مهارت اجتماعی سیلورا و همکاران (2001) و وابستگی به هم‌سال منحرف فرگوسن و همکاران (1999) پاسخ دادند. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از نرم‌افزارهای smart pls4 تحلیل شد.یافتهها: نتایج نشان داد وابستگی به هم‌سال منحرف بر اعتیاد به بازی‌های آنلاین اثر مستقیم و معنیداری دارد، همچنین اثر غیرمستقیم وابستگی به هم‌سال منحرف بر اعتیاد به بازی‌های آنلاین با میانجیگری شناختهای ناسازگار و نارساییهای مهارت اجتماعی تأیید شد. مدل بر اساس شاخصهای نکویی برازش کفایت مناسبی داشت.نتیجه‌گیری: از لحاظ کاربردی برگزاری مداخلات مؤثر ازجمله تکنیکهای بازسازی شناختی شناختهای ناسازگار، آموزش مهارت‌های اجتماعی توسط روان‌شناسان و مشاوران مدارس در راستای کاهش استفاده از بازی‌های آنلاین اعتیادآور در نوجوانان توصیه می‌گردد.
فیزیولوژی و فارماکولوژی
سودابه الیاسی؛ جینا خیاط زاده؛ سعیده ظفربالانژاد؛ سپیده الیاسی؛ محمد علیزاده
دوره 28، شماره 5 ، آذر و دی 1400، ، صفحه 675-687
چکیده
زمینه و هدف: فیبروبلاست‌ها در تمام دوران زندگی قدرت ترمیم را حفظ می‌کنند، در تولید عوامل رشد دخالت دارند و در بین سلولهای بافت همبند، ظرفیت تمایز به دیگر اعضا خانواده را دارا می‌باشند. فاکتور رشد شبه‌انسولین-1 (IGF-1)[1] در تمایز و رشد رده‌های سلولی مختلف، نقش مهمی دارد. سیلی بینین، فعال‌ترین ترکیب دانه‌های گیاه خار مریم است که تأثیر ...
بیشتر
زمینه و هدف: فیبروبلاست‌ها در تمام دوران زندگی قدرت ترمیم را حفظ می‌کنند، در تولید عوامل رشد دخالت دارند و در بین سلولهای بافت همبند، ظرفیت تمایز به دیگر اعضا خانواده را دارا می‌باشند. فاکتور رشد شبه‌انسولین-1 (IGF-1)[1] در تمایز و رشد رده‌های سلولی مختلف، نقش مهمی دارد. سیلی بینین، فعال‌ترین ترکیب دانه‌های گیاه خار مریم است که تأثیر آن بر سلول سرطانی مطالعه شده است. در این مطالعه تأثیر سیلیبینین بر بقای سلولی و بیان ژن IGF-1 در سلولهای فیبروبلاست ختنه‌گاه انسانی (HFF) بررسی شد.روش کار: میزان سمیت محلول سیلیبینین در غلظتهای 10، 20، 40 و 60 میکرومولار با آزمون MTT بر سلولهای فیبروبلاست انسانی پس از 24 و 48 ساعت و ارزیابی میزان بیان ژن IGF-1، با آزمون Real time -PCR انجام گردید. یافتهها: نیمار سیلیبینین پس از 24 ساعت در مقایسه با کنترل دارای تأثیرات سمی بر فیبروبلاست‌ها بود. اما پس از 48 ساعت، تفاوت نسبت به کنترل معنادار نبود. پس از 24 ساعت تیمار، در غلظتهای 20 تا60 میکرومولار سیلیبینین، به‌طور معناداری بیان ژن IGF-1 سلولهای فیبروبلاست نسبت به گروه کنترل افزایش داشت.نتیجه‌گیری: سیلیبینین احتمالاً بهصورت وابسته به غلظت باعث القای بیان ژن IGF-1 پس از تیمار 24 ساعته در سلولهای فیبروبلاست میشود. در بررسی سمیت سلولی در غلظت 60 میکرومولار بیشترین مرگ سلولی بعد از 24 ساعت مشاهده شد؛ از این رو برای معرفی سیلیبینین بهعنوان محرک تکثیر فیبروبلاست‌ها نیاز به انجام مطالعات گسترده‌تر میباشد.
میکروبیولوژی، ویروس، قارچ و انگل
شهرام جلیلیان؛ ناهید امیدی؛ آذرخش آذران؛ منوچهر مکوندی؛ غلامرضا خاتمی نیا؛ کامبیز احمدی انگالی
دوره 30، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1402، ، صفحه 681-690
چکیده
زمینه و هدف: کراتوکونژونکتیویت اپیدمیک یک اختلال عفونی حاد چشمی است که اغلب با آدنوویروس انسانی نوع D8 (HAdV-D8) مرتبط میباشد. E1Aو E1B آدنوویروسی به‌ترتیب از پروتئین‌های ضروری برای شروع عفونت آدنوویروسی و اتصال به p53 سلولی می‌باشند. این مطالعه با هدف تجزیه‌وتحلیل تنوع ژنومی در ژن‌های E1A و HAdV-8 E1Bدر بیماران مبتلا به کراتوکونژونکتیویت ...
بیشتر
زمینه و هدف: کراتوکونژونکتیویت اپیدمیک یک اختلال عفونی حاد چشمی است که اغلب با آدنوویروس انسانی نوع D8 (HAdV-D8) مرتبط میباشد. E1Aو E1B آدنوویروسی به‌ترتیب از پروتئین‌های ضروری برای شروع عفونت آدنوویروسی و اتصال به p53 سلولی می‌باشند. این مطالعه با هدف تجزیه‌وتحلیل تنوع ژنومی در ژن‌های E1A و HAdV-8 E1Bدر بیماران مبتلا به کراتوکونژونکتیویت آدنوویروسی انجام شده است.مواد و روشها: : نمونه 5 بیمار مبتلا به کراتوکونژونکتیویت آدنوویروسی بر روی رده سلولی A549 به مدت 48 تا 72 ساعت تا ظهور CPE ، کشت داده شد. ناحیه ژنی E1با روش PCR تکثیر شد و برای بررسی های موتاسیون ها توالی یابی شدند.یافتهها: سویه اهواز در ژن‌های E1A و E1B بیشترین شباهت را به سویه‌های ژاپنی و آمریکایی HAdV-D8 و HAdV-D54 دارد. در ژن E1A، جهش مؤثری یافت نشد اما در ژن E1B، جابه‌جایی اسید آمینه سرین به فنیل آلانین رخ داد. موتاسیون دیگری که باعث تبدیل CTG به GTG در E1B 55KD شد، فقط در دو نمونه مشاهده گردید. تحلیل با ماتریکس BLOSUM62 مؤید آن بود که جابه‌جایی والین و لوسین محتمل‌تر از جابه‌جایی سرین و فنیل آلانینِ دارای خاصیت هیدروفوبیکی و وزن مولکولی بالاتر میباشد.نتیجه‌گیری: در این مطالعه، توالی ژن‌های E1A و E1B سویه HAdV-D8 حفاظت بالایی داشتند. بررسی این سویه‌ها و موتاسیون‌های در گردش آنها در جامعه بشری میتواند برای تعیین ظرفیت تکاملی ویروس و بیماریزایی آن مفید باشد.
مدیریت آموزش
مریم وفاخواه؛ مهدی سلیمی؛ مینا مستحفظیان؛ رضا شجیع
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 683-696
چکیده
زمینه و هدف: هدف این پژوهش ارائه شبکه مضامین اجزای مدیریت نظاممند HSE در اماکن ورزشی بود.مواد و روشها: این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر راهبرد کیفی و از نظر اجرای از نوع تحلیل مضمون بود. مشارکتکنندگان در تحقیق صاحبنظران و مطلعین حوزه مدیریت اماکن ورزشی بودند. نمونهگیری با روش حداکثر تنوع انجام شد و مجموع افراد مشارکتکننده ...
بیشتر
زمینه و هدف: هدف این پژوهش ارائه شبکه مضامین اجزای مدیریت نظاممند HSE در اماکن ورزشی بود.مواد و روشها: این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر راهبرد کیفی و از نظر اجرای از نوع تحلیل مضمون بود. مشارکتکنندگان در تحقیق صاحبنظران و مطلعین حوزه مدیریت اماکن ورزشی بودند. نمونهگیری با روش حداکثر تنوع انجام شد و مجموع افراد مشارکتکننده 11 نفر بودند. برای گردآوری دادهها از مصاحبه نیمهساختاریافته استفاده شد و به‌منظور بررسی کیفیت و اعتباربخشی نتایج در تحقیق حاضر از معیارهای ارزشیابی لینکلن و گابا (1985) شامل معیارهای اعتبار، انتقال، قابلیت اعتماد و تأییدپذیری استفاده شد.یافتهها: یافتههای این تحقیق نشان داد نگاره اجزای مدیریت HSE در اماکن ورزشی دربرگیرنده 6 مضمون فراگیر (فعالیتهای بهداشت حرفهای، برنامهریزی و پیشگیری فعال، الزامات، طرحریزی، مشارکت و پایش، تأمین منابع)، 16مضمون سازماندهنده (بهداشت محیط، بهداشت فردی، سخت‌افزار، مدیریت ریسک، مدیریت حوادث، الزامات ایمنی، الزامات قانونی و حقوقی، الزامات محیطی، استانداردسازی، مدیریت پسماند، نظارت، یکپارچهسازی سیستم، مشارکت ذی‌نفعان، تأمین منابع مالی، تأمین منابع انسانی و تجهیزات و تسهیلات) و 75 مضمون پایه است.نتیجه‌گیری: آنچه شبکه مضامین در این تحقیق ارائه کرده است رد وجود هرگونه سلسله‌مراتب در بین اجزای مدیریت نظاممند HSE و شناوری مضامین است که لازم است بر وابستگی و ارتباط متقابل میان آنها تأکید شود.
فیزیولوژی ورزشی
سودابه رضایی؛ ندا خالدی
دوره 28، شماره 5 ، آذر و دی 1400، ، صفحه 688-699
چکیده
زمینه و هدف: افزایش بیان ژن FOXO1 در هیپوکمپ و همچنین عامل التهابی TNF-α در افراد دیابتی باعث بیان ژن‌های درگیر در آپوپتوزشده و سبب تخریب عملکرد اجرایی آن میشود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر 6 هفته تمرین تناوبی شدید بر بیان ژن FOXO1 در هیپوکمپ و میزان سرمی TNF-α موش‌های صحرایی دیابتی نر ویستار بود.مواد و روشها: برای این مطالعه، تعداد ...
بیشتر
زمینه و هدف: افزایش بیان ژن FOXO1 در هیپوکمپ و همچنین عامل التهابی TNF-α در افراد دیابتی باعث بیان ژن‌های درگیر در آپوپتوزشده و سبب تخریب عملکرد اجرایی آن میشود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر 6 هفته تمرین تناوبی شدید بر بیان ژن FOXO1 در هیپوکمپ و میزان سرمی TNF-α موش‌های صحرایی دیابتی نر ویستار بود.مواد و روشها: برای این مطالعه، تعداد 48 سر موش صحرایی نر ویستار (4 هفته‌ای) با وزن10±150 گرم در 4 گروه 12 تایی: موش‌های دیابتی، دیابت تمرین، کنترل و کنترل تمرین دسته‌بندی شدند. به‌منظور القای دیابت از روش تزریق صفاقی محلول STZ (50 mg/kg) استفاده گردید. پس از یک هفته آشناسازی با محیط و تمرین، پروتکل تمرین تناوبی شدید شامل 3 روز تمرین در هفته به مدت 6 هفته با شدت 50 تا 110 درصد حداکثر اکسیژن مصرفی انجام شد. 24 ساعت بعد از اتمام تمرین، آزمون عملکردی گرفته شد و 48 ساعت پس از آزمون عملکردی، حیوانات تشریح شدند. بیان ژن FOXO1 با استفاده از تکنیک Real Time PCR ارزیابی گردید.یافتهها: با توجه به نتایج به‌دست‌آمده تمرین تناوبی شدید باعث کاهش معنی‌دار بیان ژن FOXO1 در گروه‌های تمرین شد (P≤0/01 ). همچنین پروتئین TNF-α به‌طور معنیداری کاهش یافت (P≤0/05). افزایش وزن هیپوکمپ همراه با کاهش ژن FOXO1 در گروه دیابت تمرین تناوبی شدید مشاهده شد.نتیجه‌گیری: براساس یافتههای پژوهش تمرین تناوبی شدید احتمالاً با کاهش عوامل آپوپتوزیFOXO1 و التهابی TNF-α از کاهش وزن بافت هیپوکمپ که بر اثر دیابت اتفاق می‌افتد، جلوگیری می‌کند.
روانشناسی و روانپزشکی
رقیه چراغپور؛ رمضان حسن زاده؛ قدرت الله عباسی
دوره 30، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1402، ، صفحه 691-703
چکیده
زمینه و هدف: بیماری دیسپپسی موجب بروز مشکلات روان‌شناختی و کاهش سلامت روان‌شناختی در افراد میشود. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی بر آشفتگی روان‌شناختی و سرمایه روان‌شناختی بیماران مبتلا به سوءهاضمه بدون زخم انجام شد.مواد و روشها: روش پژوهش نیمهتجربی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه ...
بیشتر
زمینه و هدف: بیماری دیسپپسی موجب بروز مشکلات روان‌شناختی و کاهش سلامت روان‌شناختی در افراد میشود. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی بر آشفتگی روان‌شناختی و سرمایه روان‌شناختی بیماران مبتلا به سوءهاضمه بدون زخم انجام شد.مواد و روشها: روش پژوهش نیمهتجربی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل بیماران با سوءهاضمه بدون زخم در کلینیک فوق تخصصی گوارش طوبی در شهرستان ساری و قائمشهر در سال ۱۴۰۱ بود. از بین آنها تعداد 30 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و بهصورت تصادفی در دو گروه (15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل) جایگزین شدند. افراد حاضر در گروه آزمایش شناختدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی (8 جلسه) و هر هفته یک جلسه 90 دقیقه ای دریافت کردند. پرسشنامه های پژوهش آشفتگی روان‌شناختی و سرمایه های روان‌شناختی بود.یافته ها: نتایج نشان داد قبل از مداخله تفاوت معنیداری بین میانگین نمرات آشفتگی روان‌شناختی و سرمایههای روان‌شناختی گروه مداخله و کنترل وجود ندارد ولی بین میانگین این نمرات در گروه مداخله و کنترل بعد از مداخله، تفاوت معنی‌دار آماری وجود داشت. میانگین و انحراف معیار آشفتگی روان‌شناختی در پس آزمون 35/40±3/33و سرمایه روان‌شناختی 81/33±5/96بهدست آمد (0/001>P). نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی موجب کاهش علائم آشفتگی روان‌شناختی و افزایش سرمایه روان‌شناختی در بیماران مبتلا به سوءهاضمه بدون زخم شده بود. بنابراین استفاده از این روش به عنوان یک استراتژی اثربخش برای کاهش مشکلات روان‌شناختی بیماران توصیه میشود.
طب سنتی
فاطمه کیومرثی؛ علیرضا درخشان
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 697-718
چکیده
زمینه و هدف: در طب ایرانی گیاه شاهتره در درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند مشکلات گوارشی کاربرد داشته است. از طرفی در میان مطالعاتی که بر روی گیاهان جنس شاهتره انجام شده است، تأثیرات گوارشی و کبدی مورد توجه میباشد. هدف این مطالعه، مرور و بررسی تطبیقی- مقایسه‌ای تأثیرات درمانی شاهتره در طب ایرانی و مطالعات نوین پزشکی میباشد.
مواد ...
بیشتر
زمینه و هدف: در طب ایرانی گیاه شاهتره در درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند مشکلات گوارشی کاربرد داشته است. از طرفی در میان مطالعاتی که بر روی گیاهان جنس شاهتره انجام شده است، تأثیرات گوارشی و کبدی مورد توجه میباشد. هدف این مطالعه، مرور و بررسی تطبیقی- مقایسه‌ای تأثیرات درمانی شاهتره در طب ایرانی و مطالعات نوین پزشکی میباشد.
مواد و روشها: کاربردهای گیاه شاهتره از کتب مرجع طب ایرانی از جمله: قانون در طب، الحاوی، مخزن الادویه، قرابادین کبیر، تحفة المومنین و ریاض الدویه بهصورت جستجوی دستی استخراج، بررسی و دسته‌بندی شد، مقالات مرتبط در پایگاه‌های داده PubMed، Scopus ، SID وGoogle scholar جستجو گردید. در نهایت کاربردهای گیاه در طب رایج و طب ایرانی بهصورت تطبیقی بررسی شد.
یافتهها: شاهتره در طب ایرانی بهعنوان یک تقویت‌کننده معده وکبد و بازکننده انسدادهای کبدی و طحالی کاربرد داشته است. از دیگر خواص آن میتوان به اثرات تصفیه‌کنندگی خون، ملین، اشتهاآور و پاکسازی‌کننده روده‌ها اشاره کرد. امروزه در مطالعات پایه و بالینی صورت‌گرفته بر روی گیاهان جنس شاهتره، تأثیرات هپاتوپروتکتیو و کاهنده سطوح آنزیم‌های کبدی، ضدالتهاب در ناهنجاری‌های کبدی، ضداسهال، کاهنده فاکتورهای التهابی در مشکلات گوارشی و بهبوددهنده علایم سندرم روده تحریکپذیر به اثبات رسیده است.
نتیجه‌گیری: براساس منابع طب ایرانی و طب مدرن شاهتره میتواند در برخی مشکلات گوارشی و کبدی دارای پتانسیل‌های درمانی باشد.