بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی
نکیسا ضرابی اهرابی؛ سید مهدی طبایی؛ مریم جهانشیری مقدم
دوره 28، شماره 5 ، آذر و دی 1400، ، صفحه 663-674
چکیده
زمینه و هدف: استفاده از ترکیبات نانو به‌طور فزاینده در حال رشد است. استفاده از ترکیبات نانو در فرایندهای پزشکی، کاربرد روزافزونی پیدا کرده است. یکی از جنبه‌های کاربردی فناوری نانو، استفاده از ترکیباتی نظیر هیدروژلها، نانولیپوزومها، نیوزوم‌ها و غیره به‌عنوان یک سیستم تحویل دارو در درمان بیماری سرطان است .هدف از این مطالعه ...
بیشتر
زمینه و هدف: استفاده از ترکیبات نانو به‌طور فزاینده در حال رشد است. استفاده از ترکیبات نانو در فرایندهای پزشکی، کاربرد روزافزونی پیدا کرده است. یکی از جنبه‌های کاربردی فناوری نانو، استفاده از ترکیباتی نظیر هیدروژلها، نانولیپوزومها، نیوزوم‌ها و غیره به‌عنوان یک سیستم تحویل دارو در درمان بیماری سرطان است .هدف از این مطالعه بررسی تأثیر ضدسرطانی نانوذرات نیوزومی حاوی دارو بر رده سلولی سرطانی سینه انسانی MCF-7 است.مواد و روشها: ﺑﺮای ﺗﻬﯿﻪ ﻧﯿﻮزومهای کافئین از روش آب‌پوشانی لایه نازک اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺸﺨﺼﯽ از سورفکتانت، کافئین و ﮐﻠﺴﺘﺮول در اﺗـﺎﻧﻮل ﺣﻞ ﮔﺮدﯾﺪ و ﭘﺲ از ﺗﺒﺨﯿﺮ ﺑﺎ ﮐﻤﮏ روﺗـﺎری، در ﺑـﺎﻓﺮ فسفات حل گردید و سپس به کمک سونیکـاتور همگن‌سازی شد. قطر متوسط نیوزومهای کافئین با دستگاه زتاسایزر اندازهگیری شد. اثر سمیت سلولی با روش رنگ‌سنجی 3، 4، 5 دی‌متیل تیازول 2- ایل 2، 5 دی‌فنیل تترازولیوم ارزیابی شد.یافتهها: تیمار سلولهای سرطانی سینه انسانی با غلظتهای مختلف از داروی نانو شده و داروی آزاد نشان داد که نانودارو توانایی مهار تکثیر سلولهای سرطانی را بیشتر از داروی آزاد دارد و غلظت 0/25 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر از داروی نانونیوزوم تأثیر بیشتری بر کاهش سلولهای سرطانی داشته است.نتیجهگیری: نانوذرات وزیکولی، سیستم‌هایی پیچیده با امتیازات و عیوب منحصر‌به‌فرد هستند که آنها را از سایر سیستم‌های کلوئیدی مجزا میکند. ترکیبات وزیکولی به‌عنوان اهداف جدید برای داروهای ضدسرطان در حال تولید می‌باشند.
روانشناسی و روانپزشکی
حوا سام خانیان؛ آمنه معاضدیان؛ نعمت ستوده اصل؛ راهب قربانی
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 669-682
چکیده
زمینه و هدف: فشار خون بالا که از آن به عنوان مرگ خاموش یاد میشود از عوامل بسیار مهم بیماری‌های قلبی- عروقی به‌شمار میرود؛ از این رو هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی (MBSR) بر پریشانی روان‌شناختی، همجوشی‌شناختی و خوددلسوزی افراد مبتلا به فشار خون بالا بود.
مواد و روشها: روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی از نوع ...
بیشتر
زمینه و هدف: فشار خون بالا که از آن به عنوان مرگ خاموش یاد میشود از عوامل بسیار مهم بیماری‌های قلبی- عروقی به‌شمار میرود؛ از این رو هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی (MBSR) بر پریشانی روان‌شناختی، همجوشی‌شناختی و خوددلسوزی افراد مبتلا به فشار خون بالا بود.
مواد و روشها: روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی از نوع طرح پیشآزمون- پسآزمون بود. جامعه آماری پژوهش همه بیماران مبتلا به فشار خون شهرستان مهدی‌شهر در سال 1399 بودند. نمونه این پژوهش شامل 48 نفرمبتلا به فشار خون بودند که بهصورت در دسترس و غیرتصادفی از میان زنانی که به مراکز خدمات جامع سلامت شهرستان مهدی‌شهر مراجعه کرده بودند، با توجه به معیارهای ورود انتخاب شدند و بهصورت تصادفی ساده درگروه گواه و آزمایش جایگزین گشتند. ابزارهای مورداستفاده شامل مقیاس تشخیصی همجوشی‌شناختی گیلاندرز، پرسش‌نامه پریشانی روان‌شناختی فرم 10 کسلر و پرسش‌نامه خوددلسوزی بود. دادهها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 23 و با استفاده از آزمون‌های تحلیل کوواریانس چندمتغیره (MANCOVA) و تک‌متغیره (ANCOVA) تحلیل شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد که پس از تعدیل نمرات پیشآزمون، تفاوت معناداری بین گروه‌های موردمطالعه در متغیر پریشانی روان‌شناختی (شامل افسردگی، اضطراب و استرس)، همچنین همجوشی‌شناختی، به‌غیر از گسلش شناختی و خوددلسوزی وجود داشت.
نتیجهگیری: درمجموع میتوان گفت که آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی بر پریشانی روان‌شناختی، همجوشی‌شناختی و ابعاد خوددلسوزی افراد مبتلا به فشارخون بالا تأثیرداشت.
روانشناسی و روانپزشکی
سجاد بشرپور؛ شیرین احمدی
چکیده
زمینه و هدف: اعتیاد به بازی‌های آنلاین یک نگرانی رو به رشد جهانی و مضر برای سلامت روان در بین نوجوانان است. پژوهش حاضر با هدف الگوی روابط ساختاری پیش‌بینی اعتیاد به بازی‌های آنلاین بر اساس وابستگی به هم‌سال منحرف با نقش میانجی شناختهای ناسازگار و نارساییهای مهارت اجتماعی انجام گرفت. مواد و روشها: پژوهش موردنظر همبستگی از ...
بیشتر
زمینه و هدف: اعتیاد به بازی‌های آنلاین یک نگرانی رو به رشد جهانی و مضر برای سلامت روان در بین نوجوانان است. پژوهش حاضر با هدف الگوی روابط ساختاری پیش‌بینی اعتیاد به بازی‌های آنلاین بر اساس وابستگی به هم‌سال منحرف با نقش میانجی شناختهای ناسازگار و نارساییهای مهارت اجتماعی انجام گرفت. مواد و روشها: پژوهش موردنظر همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری آن شامل کلیه دانشآموزان پسر دوره دوم متوسطه مشغول به تحصیل در مدارس دولتی شهر اردبیل در سال تحصیلی 1402 بود. از این جامعه، نمونهای به حجم 208 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و به پرسش‌نامه‌های اعتیاد به بازی‌های آنلاین باشول و همکاران (2018)، شناختهای ناسازگار مای و همکاران (2012)، نارساییهای مهارت اجتماعی سیلورا و همکاران (2001) و وابستگی به هم‌سال منحرف فرگوسن و همکاران (1999) پاسخ دادند. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از نرم‌افزارهای smart pls4 تحلیل شد.یافتهها: نتایج نشان داد وابستگی به هم‌سال منحرف بر اعتیاد به بازی‌های آنلاین اثر مستقیم و معنیداری دارد، همچنین اثر غیرمستقیم وابستگی به هم‌سال منحرف بر اعتیاد به بازی‌های آنلاین با میانجیگری شناختهای ناسازگار و نارساییهای مهارت اجتماعی تأیید شد. مدل بر اساس شاخصهای نکویی برازش کفایت مناسبی داشت.نتیجهگیری: از لحاظ کاربردی برگزاری مداخلات مؤثر ازجمله تکنیکهای بازسازی شناختی شناختهای ناسازگار، آموزش مهارت‌های اجتماعی توسط روان‌شناسان و مشاوران مدارس در راستای کاهش استفاده از بازی‌های آنلاین اعتیادآور در نوجوانان توصیه میگردد.
فیزیولوژی و فارماکولوژی
سودابه الیاسی؛ جینا خیاط زاده؛ سعیده ظفربالانژاد؛ سپیده الیاسی؛ محمد علیزاده
دوره 28، شماره 5 ، آذر و دی 1400، ، صفحه 675-687
چکیده
زمینه و هدف: فیبروبلاست‌ها در تمام دوران زندگی قدرت ترمیم را حفظ می‌کنند، در تولید عوامل رشد دخالت دارند و در بین سلولهای بافت همبند، ظرفیت تمایز به دیگر اعضا خانواده را دارا می‌باشند. فاکتور رشد شبه‌انسولین-1 (IGF-1)[1] در تمایز و رشد رده‌های سلولی مختلف، نقش مهمی دارد. سیلی بینین، فعال‌ترین ترکیب دانه‌های گیاه خار مریم است که تأثیر ...
بیشتر
زمینه و هدف: فیبروبلاست‌ها در تمام دوران زندگی قدرت ترمیم را حفظ می‌کنند، در تولید عوامل رشد دخالت دارند و در بین سلولهای بافت همبند، ظرفیت تمایز به دیگر اعضا خانواده را دارا می‌باشند. فاکتور رشد شبه‌انسولین-1 (IGF-1)[1] در تمایز و رشد رده‌های سلولی مختلف، نقش مهمی دارد. سیلی بینین، فعال‌ترین ترکیب دانه‌های گیاه خار مریم است که تأثیر آن بر سلول سرطانی مطالعه شده است. در این مطالعه تأثیر سیلیبینین بر بقای سلولی و بیان ژن IGF-1 در سلولهای فیبروبلاست ختنه‌گاه انسانی (HFF) بررسی شد.روش کار: میزان سمیت محلول سیلیبینین در غلظتهای 10، 20، 40 و 60 میکرومولار با آزمون MTT بر سلولهای فیبروبلاست انسانی پس از 24 و 48 ساعت و ارزیابی میزان بیان ژن IGF-1، با آزمون Real time -PCR انجام گردید. یافتهها: نیمار سیلیبینین پس از 24 ساعت در مقایسه با کنترل دارای تأثیرات سمی بر فیبروبلاست‌ها بود. اما پس از 48 ساعت، تفاوت نسبت به کنترل معنادار نبود. پس از 24 ساعت تیمار، در غلظتهای 20 تا60 میکرومولار سیلیبینین، به‌طور معناداری بیان ژن IGF-1 سلولهای فیبروبلاست نسبت به گروه کنترل افزایش داشت.نتیجهگیری: سیلیبینین احتمالاً بهصورت وابسته به غلظت باعث القای بیان ژن IGF-1 پس از تیمار 24 ساعته در سلولهای فیبروبلاست میشود. در بررسی سمیت سلولی در غلظت 60 میکرومولار بیشترین مرگ سلولی بعد از 24 ساعت مشاهده شد؛ از این رو برای معرفی سیلیبینین به‌عنوان محرک تکثیر فیبروبلاست‌ها نیاز به انجام مطالعات گسترده‌تر میباشد.
میکروبیولوژی، ویروس، قارچ و انگل
شهرام جلیلیان؛ ناهید امیدی؛ آذرخش آذران؛ منوچهر مکوندی؛ غلامرضا خاتمی نیا؛ کامبیز احمدی انگالی
چکیده
زمینه و هدف: کراتوکونژونکتیویت اپیدمیک یک اختلال عفونی حاد چشمی است که اغلب با آدنوویروس انسانی نوع D8 (HAdV-D8) مرتبط میباشد. E1Aو E1B آدنوویروسی به‌ترتیب از پروتئین‌های ضروری برای شروع عفونت آدنوویروسی و اتصال به p53 سلولی می‌باشند. این مطالعه با هدف تجزیه‌وتحلیل تنوع ژنومی در ژن‌های E1A و HAdV-8 E1Bدر بیماران مبتلا به کراتوکونژونکتیویت ...
بیشتر
زمینه و هدف: کراتوکونژونکتیویت اپیدمیک یک اختلال عفونی حاد چشمی است که اغلب با آدنوویروس انسانی نوع D8 (HAdV-D8) مرتبط میباشد. E1Aو E1B آدنوویروسی به‌ترتیب از پروتئین‌های ضروری برای شروع عفونت آدنوویروسی و اتصال به p53 سلولی می‌باشند. این مطالعه با هدف تجزیه‌وتحلیل تنوع ژنومی در ژن‌های E1A و HAdV-8 E1Bدر بیماران مبتلا به کراتوکونژونکتیویت آدنوویروسی انجام شده است.مواد و روشها: : نمونه 5 بیمار مبتلا به کراتوکونژونکتیویت آدنوویروسی بر روی رده سلولی A549 به مدت 48 تا 72 ساعت تا ظهور CPE ، کشت داده شد. ناحیه ژنی E1با روش PCR تکثیر شد و برای بررسی های موتاسیون ها توالی یابی شدند.یافتهها: سویه اهواز در ژن‌های E1A و E1B بیشترین شباهت را به سویه‌های ژاپنی و آمریکایی HAdV-D8 و HAdV-D54 دارد. در ژن E1A، جهش مؤثری یافت نشد اما در ژن E1B، جابه‌جایی اسید آمینه سرین به فنیل آلانین رخ داد. موتاسیون دیگری که باعث تبدیل CTG به GTG در E1B 55KD شد، فقط در دو نمونه مشاهده گردید. تحلیل با ماتریکس BLOSUM62 مؤید آن بود که جابه‌جایی والین و لوسین محتمل‌تر از جابه‌جایی سرین و فنیل آلانینِ دارای خاصیت هیدروفوبیکی و وزن مولکولی بالاتر میباشد.نتیجهگیری: در این مطالعه، توالی ژن‌های E1A و E1B سویه HAdV-D8 حفاظت بالایی داشتند. بررسی این سویه‌ها و موتاسیون‌های در گردش آنها در جامعه بشری میتواند برای تعیین ظرفیت تکاملی ویروس و بیماریزایی آن مفید باشد.
مدیریت آموزش
مریم وفاخواه؛ مهدی سلیمی؛ مینا مستحفظیان؛ رضا شجیع
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 683-696
چکیده
زمینه و هدف: هدف این پژوهش ارائه شبکه مضامین اجزای مدیریت نظاممند HSE در اماکن ورزشی بود.مواد و روشها: این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر راهبرد کیفی و از نظر اجرای از نوع تحلیل مضمون بود. مشارکتکنندگان در تحقیق صاحبنظران و مطلعین حوزه مدیریت اماکن ورزشی بودند. نمونهگیری با روش حداکثر تنوع انجام شد و مجموع افراد مشارکتکننده ...
بیشتر
زمینه و هدف: هدف این پژوهش ارائه شبکه مضامین اجزای مدیریت نظاممند HSE در اماکن ورزشی بود.مواد و روشها: این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر راهبرد کیفی و از نظر اجرای از نوع تحلیل مضمون بود. مشارکتکنندگان در تحقیق صاحبنظران و مطلعین حوزه مدیریت اماکن ورزشی بودند. نمونهگیری با روش حداکثر تنوع انجام شد و مجموع افراد مشارکتکننده 11 نفر بودند. برای گردآوری دادهها از مصاحبه نیمهساختاریافته استفاده شد و به‌منظور بررسی کیفیت و اعتباربخشی نتایج در تحقیق حاضر از معیارهای ارزشیابی لینکلن و گابا (1985) شامل معیارهای اعتبار، انتقال، قابلیت اعتماد و تأییدپذیری استفاده شد.یافتهها: یافتههای این تحقیق نشان داد نگاره اجزای مدیریت HSE در اماکن ورزشی دربرگیرنده 6 مضمون فراگیر (فعالیتهای بهداشت حرفهای، برنامهریزی و پیشگیری فعال، الزامات، طرحریزی، مشارکت و پایش، تأمین منابع)، 16مضمون سازماندهنده (بهداشت محیط، بهداشت فردی، سخت‌افزار، مدیریت ریسک، مدیریت حوادث، الزامات ایمنی، الزامات قانونی و حقوقی، الزامات محیطی، استانداردسازی، مدیریت پسماند، نظارت، یکپارچهسازی سیستم، مشارکت ذی‌نفعان، تأمین منابع مالی، تأمین منابع انسانی و تجهیزات و تسهیلات) و 75 مضمون پایه است.نتیجهگیری: آنچه شبکه مضامین در این تحقیق ارائه کرده است رد وجود هرگونه سلسله‌مراتب در بین اجزای مدیریت نظاممند HSE و شناوری مضامین است که لازم است بر وابستگی و ارتباط متقابل میان آنها تأکید شود.
فیزیولوژی ورزشی
سودابه رضایی؛ ندا خالدی
دوره 28، شماره 5 ، آذر و دی 1400، ، صفحه 688-699
چکیده
زمینه و هدف: افزایش بیان ژن FOXO1 در هیپوکمپ و همچنین عامل التهابی TNF-α در افراد دیابتی باعث بیان ژن‌های درگیر در آپوپتوزشده و سبب تخریب عملکرد اجرایی آن میشود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر 6 هفته تمرین تناوبی شدید بر بیان ژن FOXO1 در هیپوکمپ و میزان سرمی TNF-α موشهای صحرایی دیابتی نر ویستار بود.مواد و روشها: برای این مطالعه، تعداد ...
بیشتر
زمینه و هدف: افزایش بیان ژن FOXO1 در هیپوکمپ و همچنین عامل التهابی TNF-α در افراد دیابتی باعث بیان ژن‌های درگیر در آپوپتوزشده و سبب تخریب عملکرد اجرایی آن میشود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر 6 هفته تمرین تناوبی شدید بر بیان ژن FOXO1 در هیپوکمپ و میزان سرمی TNF-α موشهای صحرایی دیابتی نر ویستار بود.مواد و روشها: برای این مطالعه، تعداد 48 سر موش صحرایی نر ویستار (4 هفتهای) با وزن10±150 گرم در 4 گروه 12 تایی: موشهای دیابتی، دیابت تمرین، کنترل و کنترل تمرین دسته‌بندی شدند. به‌منظور القای دیابت از روش تزریق صفاقی محلول STZ (50 mg/kg) استفاده گردید. پس از یک هفته آشناسازی با محیط و تمرین، پروتکل تمرین تناوبی شدید شامل 3 روز تمرین در هفته به مدت 6 هفته با شدت 50 تا 110 درصد حداکثر اکسیژن مصرفی انجام شد. 24 ساعت بعد از اتمام تمرین، آزمون عملکردی گرفته شد و 48 ساعت پس از آزمون عملکردی، حیوانات تشریح شدند. بیان ژن FOXO1 با استفاده از تکنیک Real Time PCR ارزیابی گردید.یافتهها: با توجه به نتایج به‌دست‌آمده تمرین تناوبی شدید باعث کاهش معنی‌دار بیان ژن FOXO1 در گروه‌های تمرین شد (P≤0/01 ). همچنین پروتئین TNF-α به‌طور معنیداری کاهش یافت (P≤0/05). افزایش وزن هیپوکمپ همراه با کاهش ژن FOXO1 در گروه دیابت تمرین تناوبی شدید مشاهده شد.نتیجهگیری: براساس یافتههای پژوهش تمرین تناوبی شدید احتمالاً با کاهش عوامل آپوپتوزیFOXO1 و التهابی TNF-α از کاهش وزن بافت هیپوکمپ که بر اثر دیابت اتفاق می‌افتد، جلوگیری میکند.
روانشناسی و روانپزشکی
رقیه چراغپور؛ رمضان حسن زاده؛ قدرت الله عباسی
چکیده
زمینه و هدف: بیماری دیسپپسی موجب بروز مشکلات روان‌شناختی و کاهش سلامت روان‌شناختی در افراد میشود. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی بر آشفتگی روان‌شناختی و سرمایه روان‌شناختی بیماران مبتلا به سوءهاضمه بدون زخم انجام شد.مواد و روشها: روش پژوهش نیمهتجربی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه ...
بیشتر
زمینه و هدف: بیماری دیسپپسی موجب بروز مشکلات روان‌شناختی و کاهش سلامت روان‌شناختی در افراد میشود. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی بر آشفتگی روان‌شناختی و سرمایه روان‌شناختی بیماران مبتلا به سوءهاضمه بدون زخم انجام شد.مواد و روشها: روش پژوهش نیمهتجربی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل بیماران با سوءهاضمه بدون زخم در کلینیک فوق تخصصی گوارش طوبی در شهرستان ساری و قائمشهر در سال ۱۴۰۱ بود. از بین آنها تعداد 30 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و بهصورت تصادفی در دو گروه (15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل) جایگزین شدند. افراد حاضر در گروه آزمایش شناختدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی (8 جلسه) و هر هفته یک جلسه 90 دقیقه ای دریافت کردند. پرسش‌نامه های پژوهش آشفتگی روان‌شناختی و سرمایه های روان‌شناختی بود.یافته ها: نتایج نشان داد قبل از مداخله تفاوت معنیداری بین میانگین نمرات آشفتگی روان‌شناختی و سرمایههای روان‌شناختی گروه مداخله و کنترل وجود ندارد ولی بین میانگین این نمرات در گروه مداخله و کنترل بعد از مداخله، تفاوت معنی‌دار آماری وجود داشت. میانگین و انحراف معیار آشفتگی روان‌شناختی در پس آزمون 35/40±3/33و سرمایه روان‌شناختی 81/33±5/96بهدست آمد (0/001>P). نتیجهگیری: با توجه به نتایج پژوهش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی موجب کاهش علائم آشفتگی روان‌شناختی و افزایش سرمایه روان‌شناختی در بیماران مبتلا به سوءهاضمه بدون زخم شده بود. بنابراین استفاده از این روش به عنوان یک استراتژی اثربخش برای کاهش مشکلات روان‌شناختی بیماران توصیه میشود.
طب سنتی
فاطمه کیومرثی؛ علیرضا درخشان
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 697-718
چکیده
زمینه و هدف: در طب ایرانی گیاه شاهتره در درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند مشکلات گوارشی کاربرد داشته است. از طرفی در میان مطالعاتی که بر روی گیاهان جنس شاهتره انجام شده است، تأثیرات گوارشی و کبدی مورد توجه میباشد. هدف این مطالعه، مرور و بررسی تطبیقی- مقایسه‌ای تأثیرات درمانی شاهتره در طب ایرانی و مطالعات نوین پزشکی میباشد.
مواد ...
بیشتر
زمینه و هدف: در طب ایرانی گیاه شاهتره در درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند مشکلات گوارشی کاربرد داشته است. از طرفی در میان مطالعاتی که بر روی گیاهان جنس شاهتره انجام شده است، تأثیرات گوارشی و کبدی مورد توجه میباشد. هدف این مطالعه، مرور و بررسی تطبیقی- مقایسه‌ای تأثیرات درمانی شاهتره در طب ایرانی و مطالعات نوین پزشکی میباشد.
مواد و روشها: کاربردهای گیاه شاهتره از کتب مرجع طب ایرانی از جمله: قانون در طب، الحاوی، مخزن الادویه، قرابادین کبیر، تحفة المومنین و ریاض الدویه بهصورت جستجوی دستی استخراج، بررسی و دسته‌بندی شد، مقالات مرتبط در پایگاههای داده PubMed، Scopus ، SID وGoogle scholar جستجو گردید. در نهایت کاربردهای گیاه در طب رایج و طب ایرانی بهصورت تطبیقی بررسی شد.
یافتهها: شاهتره در طب ایرانی به‌عنوان یک تقویت‌کننده معده وکبد و بازکننده انسدادهای کبدی و طحالی کاربرد داشته است. از دیگر خواص آن میتوان به اثرات تصفیه‌کنندگی خون، ملین، اشتهاآور و پاکسازی‌کننده روده‌ها اشاره کرد. امروزه در مطالعات پایه و بالینی صورت‌گرفته بر روی گیاهان جنس شاهتره، تأثیرات هپاتوپروتکتیو و کاهنده سطوح آنزیمهای کبدی، ضدالتهاب در ناهنجاری‌های کبدی، ضداسهال، کاهنده فاکتورهای التهابی در مشکلات گوارشی و بهبوددهنده علایم سندرم روده تحریک‌پذیر به اثبات رسیده است.
نتیجهگیری: براساس منابع طب ایرانی و طب مدرن شاهتره میتواند در برخی مشکلات گوارشی و کبدی دارای پتانسیل‌های درمانی باشد.
روانشناسی و روانپزشکی
سید محمد داود حسینی؛ شعله امیری؛ کوروش نامداری؛ حسین مولوی
دوره 28، شماره 5 ، آذر و دی 1400، ، صفحه 700-712
چکیده
زمینه و هدف: نگرانی یک مؤلفه بنیادین شناختی اختلال اضطراب منتشر (GAD) است. GAD اختلالی مزمن است اما مطالعات اندکی در خصوص متغیرهای سبب‌شناختی این اختلال صورت گرفته است. پژوهش حاضر، در پی بررسی اثربخشی درمان شناختی داگاس بر تحمل نکردن بلاتکلیفی، اجتناب شناختی و باورهای مثبت در مورد نگرانی در GAD بود.
مواد و روشها: پژوهش حاضر، مطالعه ...
بیشتر
زمینه و هدف: نگرانی یک مؤلفه بنیادین شناختی اختلال اضطراب منتشر (GAD) است. GAD اختلالی مزمن است اما مطالعات اندکی در خصوص متغیرهای سبب‌شناختی این اختلال صورت گرفته است. پژوهش حاضر، در پی بررسی اثربخشی درمان شناختی داگاس بر تحمل نکردن بلاتکلیفی، اجتناب شناختی و باورهای مثبت در مورد نگرانی در GAD بود.
مواد و روشها: پژوهش حاضر، مطالعه نیمه‌آزمایشی همراه با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل کلیه افراد مبتلا به GAD مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان بودند. نمونه آماری پژوهش ۳۰ نفر بودند که بهصورت نمونهگیری در دسترس و داوطلبانه انتخاب و بهصورت تصادفی در گروه آزمایش (۱۵ نفر) و گروه کنترل (۱۵ نفر) قرار گرفتند. تأیید تشخیص GAD براساس مصاحبه بالینی ساختاریافته DSM-5(SCID-5-CV) و تشخیص بالینی انجام شد. برای سنجش در پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری از مقیاس نداشتن تحمل بلاتکلیفی، پرسش‌نامه اجتناب شناختی و پرسش‌نامه چرا نگرانی استفاده شد. مداخله در قالب ۱۲ جلسه ۹۰ دقیقه‌ای انجام شد. به‌منظور تحلیل دادهها از آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر (مختلط) استفاده شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که درمان شناختی داگاس باعث کاهش معنادار نمرات میانگین علائم GAD گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شد.
نتیجهگیری: یافتههای پژوهش نشان می‌دهند که شناختدرمانی داگاس بر تحمل نکردن بلاتکلیفی، اجتناب شناختی و باورهای مثبت در مورد نگرانی، تأثر مثبتی داشته و موجب کاهش علائم شده است (0/05>P). این درمان میتواند یکی از گزینه‌های مؤثر در کاهش علائم GAD در کنار سایر مداخلات دارویی باشد.
بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی
نعیمه خزلی؛ مریم صدرنیا؛ رضا حاجی حسینی
چکیده
زمینه و هدف: لیپازهای میکروبی، گروه مهمی از آنزیمهای باارزش بیوتکنولوژی محسوب میشوند. در تحقیق حاضر تلاش شد تا سویه‌های میکروبی تولیدکننده لیپاز ازنمونه‌های پساب‌های صنعتی جداسازی و شناسایی شوند.مواد و روشها: پس ازنمونه‌برداری از فاضلاب و پساب محل‌های مختلف، 16 کلونی از این نمونه‌ها جداسازی شد. جدایه‌ها برای بررسی توانایی ...
بیشتر
زمینه و هدف: لیپازهای میکروبی، گروه مهمی از آنزیمهای باارزش بیوتکنولوژی محسوب میشوند. در تحقیق حاضر تلاش شد تا سویه‌های میکروبی تولیدکننده لیپاز ازنمونه‌های پساب‌های صنعتی جداسازی و شناسایی شوند.مواد و روشها: پس ازنمونه‌برداری از فاضلاب و پساب محل‌های مختلف، 16 کلونی از این نمونه‌ها جداسازی شد. جدایه‌ها برای بررسی توانایی تولید آنزیم لیپاز، همراه با یک سویه اکتینومیست به‌عنوان کنترل مثبت، در محیط کشت اختصاصی حاوی تویین80، کشت داده شدند. فعالیت آنزیمی براساس نمودار استاندارد لیپاز، بررسی شد. به‌منظور تشخیص مولکولی جدایه‌ها ریبوتایپینگ انجام شد. بدین منظور، DNA جدایه‌ها با کمک کیت، استخراج شدند و با الکتروفورز و دستگاه نانودراپ ارزیابی گردید. سپس PCR با کمک پرایمرهای ژن 16SrRNA صورت گرفته و محصول PCR تعیین توالی شده و با استفاده از بلاست توالی‌ها در پایگاه داده NCBI، سویه‌ها شناسایی شدند.یافته ها: از مجموع 6 جدایه، ده سویه (62/5 درصد) قادر به تولید آنزیم لیپاز و در نتیجه ایجاد هاله شفاف در محیط کشت حاوی لیپید بودند. از این میان، دو جدایه با میزان تشکیل هاله و منبع جداسازی مشابه که بیشترین رشد و فعالیت را در 144 ساعت پس از کشت نشان داده بودند، انتخاب شدند. مقادیر فعالیت آنزیمی برای باکتری جداشده از پساب کشتارگاه و پساب مکانیکی به‌ترتیب در بازه بین 2/99 تا 22/65 و 3/73 تا39/2 واحد بر میلی‌لیتر بود.نتیجهگیری: باکتری‌های آئروموناس ورونی و کوپریاویدوس متالیدورانس به دلیل فعالیت لیپازی بسیار بالا نسبت به سویه های معرفی‌شده در سایر تحقیقات، به‌عنوان سویه‌های بسیارمناسب و کارآمد جهت تصفیه زیستی پساب‌ها پیشنهاد میگردد.
میکروبیولوژی، ویروس، قارچ و انگل
حانیه بیات؛ رضا حبیبی پور؛ نرگس قبادی؛ فاطمه گلی‌پور
دوره 28، شماره 5 ، آذر و دی 1400، ، صفحه 713-727
چکیده
زمینه و هدف: استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس از پاتوژن‌های فرصت‌طلب است که اخیراً از مهمترین عوامل ایجاد عفونتهای بیمارستانی است. شیوع این دسته از عفونتها در کنار افزایش گونه‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک به یک معضل نگران‌کننده مبدل شده است. استفاده از نانوذرات برای مقابله با عفونتهای باکتریایی میتواند جایگزین آنتی‌بیوتیک‌ها ...
بیشتر
زمینه و هدف: استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس از پاتوژن‌های فرصت‌طلب است که اخیراً از مهمترین عوامل ایجاد عفونتهای بیمارستانی است. شیوع این دسته از عفونتها در کنار افزایش گونه‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک به یک معضل نگران‌کننده مبدل شده است. استفاده از نانوذرات برای مقابله با عفونتهای باکتریایی میتواند جایگزین آنتی‌بیوتیک‌ها باشد. در این تحقیق خواص ضدباکتریایی نانوذرات نقره داپ شده بر نانوکریستال اکسیدآهن بر باکتری استافیلوکوک اپیدرمیدیس جداشده از عفونتهای بیمارستانی بررسی گردید.
مواد و روشها: ابتدا نانوذرات به روش هم‌رسوبی شیمیایی ساخته شدند، سپس برای بررسی خاصیت باکتری‌کشی، غلظتهای 0، 20، 40، 60،80 و100 ppm تهیه گردید و تأثیر نانوذرات بر باکتری‌های ایزوله و استاندارد استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس در زمانهای 24، 48 و72 ساعت به روش میکروپلیت تیتر مطالعه شد و سپس دادهها با نرم‌افزار SPSS-18 در سطح خطای 0/01 بررسی گردید.
یافتهها: نتایج نشان داد متغیرهای زمان، نوع باکتری و غلظت، تأثیر معنی‌دار بر مهار رشد باکتری استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس دارند که غلظت و نوع باکتری تأثیرات به‌مراتب بیشتری از خود نشان دادند. بیشترین تأثیر ضدباکتری نانوذرات نقره داپ شده با نانوکریستال آهن مربوط به غلظت 100ppm در زمان‌ماند 48 ساعت بر باکتری استاندارد بود.
نتیجهگیری: نانوذرات نقره داپ شده با نانوکریستال آهن بر رشد باکتری استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس مؤثرند و باعث کاهش رشد آن میشوند. این اثرگذاری نسبت به تأثیر نانوذرات نقره در حالت منفرد که قبلاً موردبررسی محققان قرار گرفته است بیشتر میباشد و ترکیب نانوذرات فلزی باهم باعث بهبود اثربخشی آنها شد.
بی هوشی و اتاق عمل
ابراهیم نصیری فرمی؛ لیلا ساداتی؛ رعنا آب جار؛ هوشنگ اکبری
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 718-729
چکیده
زمینه و هدف: به دلیل کار در شرایط اورژانسی، دارا بودن تکنیک کاری بالا و حجم زیاد کار، اتاق عمل، بخشی پرتنش شناخته میشود که میتواند باعث بروز مشکلاتی در افراد شاغل در آن شود. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر تنفس عمیق بر اضطراب، خستگی و کیفیت خواب پرسنل اتاق عمل انجام شد..
مواد و روشها: این کارآزمایی بالینی به روش پیشآزمون- پسآزمون، ...
بیشتر
زمینه و هدف: به دلیل کار در شرایط اورژانسی، دارا بودن تکنیک کاری بالا و حجم زیاد کار، اتاق عمل، بخشی پرتنش شناخته میشود که میتواند باعث بروز مشکلاتی در افراد شاغل در آن شود. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر تنفس عمیق بر اضطراب، خستگی و کیفیت خواب پرسنل اتاق عمل انجام شد..
مواد و روشها: این کارآزمایی بالینی به روش پیشآزمون- پسآزمون، در سال 1399 بر روی تکنولوژیست‌های اتاق عمل و تکنسین‌های بیهوشی انجام شد. 35 نفر از افرادی که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند بهصورت تصادفی ساده انتخاب شدند و به مدت چهار هفته تمرینات تنفس عمیق را انجام دادند. پرسش‌نامه‌های شدت خستگی چند بعدی، کیفیت خواب پیتزبورگ و اضطراب بک قبل، دو هفته و چهار هفته پس از مداخله، تکمیل و مقایسه گردید.
یافتهها: میانگین نمره اضطراب از 9.57±19.65 به 6.34±14.2 بعد از دو هفته و 5.67±10.68 بعد از چهار هفته رسید. میانگین نمرات خستگی، از 10.07±64.37 به 8.72±56.79 و سپس 8.76±52.75 رسید که در هر دو اثر زمان کاملاً معنی‌دار میباشد (0.001>P). میانگین نمره کیفیت خواب، از 3.41±9.89 به 2.7±8.92 و سپس 2.7±7.71 رسید. در زمان قبل تا 2 هفته بعد، اختلاف معنیداری وجود ندارد (0.57=P) ولیکن در زمان 2 تا 4 هفته بعد، شاهد اختلاف معنی‌دار بودیم (0.04=P).
نتیجهگیری: با توجه به تأثیرات مثبت تنفس عمیق بر پرسنل اتاق عمل، استفاده از این روش غیردارویی و بدون عارضه به‌منظور حفظ سلامت روانی و جسمی پرسنل و افزایش ایمنی و کیفیت کار پیشنهاد میگردد
فیزیولوژی ورزشی
سعید دانش یار
چکیده
زمینه و هدف: در شرایط چاقی، میزان سرمی آسپروسین افزایش مییابد که به‌عنوان هدف درمانی درنظر گرفته میشود. در این پژوهش، تأثیر شش هفته تمرین ترکیبی (هوازی+مقامتی) همراه با مصرف مکمل کافئین بر میزان سرمی آسپروسین در مردان چاق بررسی شد.مواد و روشها: 38 مرد چاق با نمایه توده بدن بالای 28 و دامنه سنی 35 تا 50 سال در این پژوهش شرکت کردند که ...
بیشتر
زمینه و هدف: در شرایط چاقی، میزان سرمی آسپروسین افزایش مییابد که به‌عنوان هدف درمانی درنظر گرفته میشود. در این پژوهش، تأثیر شش هفته تمرین ترکیبی (هوازی+مقامتی) همراه با مصرف مکمل کافئین بر میزان سرمی آسپروسین در مردان چاق بررسی شد.مواد و روشها: 38 مرد چاق با نمایه توده بدن بالای 28 و دامنه سنی 35 تا 50 سال در این پژوهش شرکت کردند که به روش تصادفی‌سازی طبقه‌بندی در چهار گروه 1- کنترل- دارونما (10 نفر)، 2- کافئین (10 نفر)، 3- تمرین ترکیبی- دارونما (9 نفر)، 4- تمرین ترکیبی- کافئین (9 نفر) قرار گرفتند. گروه کافئین، به مدت شش هفته، روزانه 5/4 میلی‌گرم به‌ازای هر کیلوگرم وزن بدن، مکمل کافئین مصرف کردند. گروه تمرین ترکیبی به مدت شش هفته (هفتهای سه جلسه) تمرین هوازی و مقاومتی داشتند. قبل و پس از پایان دوره مداخله، نمونهگیری خونی انجام شد. میزان آسپروسین پلاسما به روش الایزا اندازه گیری شد. یافتهها: بر اثر تمرین ترکیبی میزان آسپروسین کاهش یافت (0/01=p). مصرف کافئین بهتنهایی کاهش معنیداری در میزان آسپروسین پلاسما ایجاد نکرد (0/19=p). میزان آسپروسین در گروهی که علاوهبر انجام تمرین ترکیبی، کافئین مصرف کرده بودند، کاهش یافت (0/01=p).نتیجهگیری: به‌منظور کاهش میزان آسپروسین افزایش‌یافته در افراد چاق که به‌عنوان عامل بیماریزا شناخته میشود، توصیه میشود تمرین ترکیبی (هوازی- مقاومی) انجام شود ولی لزومی ندارد در کنار آن از مکمل کافئین استفاده شود.
روانشناسی و روانپزشکی
نیلوفر میکائیلی؛ شیرین احمدی
دوره 28، شماره 5 ، آذر و دی 1400، ، صفحه 728-739
چکیده
زمینه و هدف: میگرن در زنان یک مسئله مهم سلامتی به‌شمار میرود. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اضطراب مرتبط با درد، خودکارآمدی درد و راهبردهای مقابلهای در زنان دارای سردرد میگرن و عادی انجام گرفت.
مواد و روشها: این پژوهش علی مقایسه‌ای بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه زنان مبتلا به سردرد میگرن و کلیه زنان سالم استان کرمانشاه تشکیل می‌دادند. ...
بیشتر
زمینه و هدف: میگرن در زنان یک مسئله مهم سلامتی به‌شمار میرود. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اضطراب مرتبط با درد، خودکارآمدی درد و راهبردهای مقابلهای در زنان دارای سردرد میگرن و عادی انجام گرفت.
مواد و روشها: این پژوهش علی مقایسه‌ای بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه زنان مبتلا به سردرد میگرن و کلیه زنان سالم استان کرمانشاه تشکیل می‌دادند. آزمودنی‌های پژوهش 30 نفر از زنان مبتلا به سردرد میگرنی مراجعه‌کننده به کلینیک‌های روانپزشکی و مغز و اعصاب استان کرمانشاه بود که به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و 30 فرد سالم بود که به شیوه همتاسازی (براساس سن، سطح تحصیلات وضعیت اجتماعی اقتصادی) انتخاب و به پرسش‌نامه‌های اضطراب مرتبط با درد، خودکارآمدی درد و راهبردهای مقابلهای پاسخ دادند. داده‌های جمع‌آوری شده نیز با استفاده از ابزارهای آمار توصیفی میانگین و انحراف معیار و آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) تحلیل شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که زنان دارای سردرد میگرن در میانگین نمرات شناختی، فرار- اجتناب، ترس، فیزیولوژیکی و مقابله هیجانمدار بالاتر از گروه عادی و در متغیرهای خودکارآمدی، مقابله مسئله‌مدار پایینتر از گروه عادی بودند (0/001>P).
نتیجهگیری: با توجه به تفاوت زنان دارای سردرد میگرنی در میانگین نمرات شناختی، فرار- اجتناب، ترس و فیزیولوژیکی خودکارآمدی، مقابله مسئله‌مدار و مقابله هیجانمدار، به‌کارگیری درمان شناختی رفتاری و آموزش راهبردهای مقابلهای و مدیریت استرس در قالب کارگاه‌های آموزشی به‌عنوان درمان‌های تکمیلی پیشنهاد میشود.
روانشناسی و روانپزشکی
منصوره خلیلی؛ شهرام وزیری؛ فرح لطفی کاشانی
دوره 29، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1401، ، صفحه 730-743
چکیده
زمینه و هدف: افراد تراجنسیتی در معرض خطر بالایی از ابتلا به مشکلات سلامت روان هستند. این افراد برای دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی با مشکلات زیادی مواجه هستند. اطلاعات بسیار کمی از نیاز افراد تراجنسیتی به خدمات درمانی و نگرانی‌های این افراد در این زمینه وجود دارد. هدف از این پژوهش بررسی خدمات سلامت روان و نیاز افراد تراجنسیتی میباشد ...
بیشتر
زمینه و هدف: افراد تراجنسیتی در معرض خطر بالایی از ابتلا به مشکلات سلامت روان هستند. این افراد برای دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی با مشکلات زیادی مواجه هستند. اطلاعات بسیار کمی از نیاز افراد تراجنسیتی به خدمات درمانی و نگرانی‌های این افراد در این زمینه وجود دارد. هدف از این پژوهش بررسی خدمات سلامت روان و نیاز افراد تراجنسیتی میباشد که در آن نگرش و تجربیات افراد تراجنسیتی بررسی شده است.
مواد و روشها: به‌منظور انتخاب مطالعات مرتبط به زبان انگلیسی در پایگاههای Science Direct , Google Scholar ,Web of Science , PubMed ، Scopus، Psych Info، Psych Lit وSociological Abstracts در محدوده زمانی 2010 تا 2022، کلیدواژههای انگلیسی Trans، Transgender،Trans phobia، Gender Dysphoria، Mental health، Mental health service و همچنین در پایگاههای داخلی از جمله پایگاههای اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)، پرتال جامع علوم انسانی و سیویلیکا، کلیدواژههای ترنس، تراجنسیتی، ترنس‌هراسی، نارضایتی جنسیتی، سلامت روان و خدمات سلامت روان جستجو شد که از میان 231 مطالعه، در نهایت تعداد 12 مقاله برای بررسی انتخاب شدند.
یافتهها: در این پژوهش معضلات کلیدی در خصوص افراد تراجنسیتی برجسته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که از جمله این معضلات میتوان به دسترسی به خدمات درمانی متناسب با نیاز افراد تراجنسیتی و ضرورت توسعه خدمات سلامت روان برای این افراد اشاره کرد.
نتیجهگیری: می توان گفت خدمات درمانی متناسب با نیاز افراد تراجنسیتی وجود ندارد و به‌منظور بهبود کیفیت زندگی این افراد نیاز به توسعه خدمات سلامت روان و آموزش متخصصان وجود دارد.
فیزیولوژی ورزشی
مریم خالصی؛ اسماعیل نصیری؛ علی صمدی
چکیده
زمینه و هدف: ادراک نادرست وزن و تشخیص‌ندادن اضافه وزن/چاقی با تضعیف مدیریت رفتارهای مرتبط باکنترل وزن همراه است. مطالعه حاضر با هدف سنجش دقت وزن ادراکشده با وزن واقعی و ارتباط آن با شاخصهای آنتروپومتریک منتخب در دانشجویان دختر انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه مقطعی، تعداد 350 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه شاهد به شیوه ...
بیشتر
زمینه و هدف: ادراک نادرست وزن و تشخیص‌ندادن اضافه وزن/چاقی با تضعیف مدیریت رفتارهای مرتبط باکنترل وزن همراه است. مطالعه حاضر با هدف سنجش دقت وزن ادراکشده با وزن واقعی و ارتباط آن با شاخصهای آنتروپومتریک منتخب در دانشجویان دختر انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه مقطعی، تعداد 350 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه شاهد به شیوه در دسترس و از طریق فراخوان به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع آوری داده ها از طریق سنجشهای آنتروپومتریک به همراه پاسخگویی به چند سؤال درمورد نحوه ادراک و سطح دل مشغولی نسبت به وزن بدن انجام شد. برای تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد.یافتهها: نتایج نشان داد 51/43 درصد آزمودنیها ادراک نادرستی از وزنشان داشتند. بیشتر این افراد (92/22 درصد) وزنشان را کمتر از حدواقعی برآورد کرده بودند. میزان 17/14 درصد افراد مبتلا به اضافهوزن/چاقی، وزن خود را در محدوده طبیعی و 6/29 درصد آزمودنیها با وجود چاقی، تصور میکردند اندکی اضافهوزن دارند. همچنین، بین ادراک افراد از وزن بدن خود با شاخصهای تنسنجی ارتباط معناداری وجود داشت (0/01˂p) و شاخص توده بدنی (739/ 0=r)، شاخص چاقی مرکزی (0/648=r)، شاخص چاقی بدن (0/620 =r)، شاخص حجم شکمی (0/552=r)، شاخص دورکمر به قد (0/537=r) و شاخص دورکمر (0/533=r) به‌ترتیب بیشترین ارتباط را با ادراک وزن بدن داشتند.نتیجهگیری: میزان ناآگاهی از وزن واقعی بدن در بین دانشجویان دختر نگران‌کننده است. تدوین برنامه هایی برای آگاهیبخشی در مورد وزن طبیعی و اهمیت شاخصهای آنتروپومتریک با هدف مدیریت وزن، ضروری است.
علوم تغذیه
پروانه سارانی علی آبادی؛ علیرضا داشی پور؛ حامد سارانی؛ افسانه سرابندی نو
دوره 28، شماره 5 ، آذر و دی 1400، ، صفحه 740-751
چکیده
زمینه و هدف: دیابت، یک سندرم متابولیکی است که به‌طور فزاینده‌ای درحال جهانی شدن است. امروزه مطالعات زیادی برای تعیین اثرات ضدهایپرگلایسمیک محصولات گیاهی ایمن و ارزان از جمله دارچین متمرکز شده است. این پژوهش به دلیل تناقض در نتایج مطالعات گذشته، با هدف بررسی تأثیر دارچین در دوزهای مختلف بر گلوکز خون ، HbA1C و مقاومت انسولین در افراد ...
بیشتر
زمینه و هدف: دیابت، یک سندرم متابولیکی است که به‌طور فزاینده‌ای درحال جهانی شدن است. امروزه مطالعات زیادی برای تعیین اثرات ضدهایپرگلایسمیک محصولات گیاهی ایمن و ارزان از جمله دارچین متمرکز شده است. این پژوهش به دلیل تناقض در نتایج مطالعات گذشته، با هدف بررسی تأثیر دارچین در دوزهای مختلف بر گلوکز خون ، HbA1C و مقاومت انسولین در افراد دیابتی نوع 2 انجام شد.
مواد و روشها: این کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور، بر روی 69 بیمار دیابتی مرد و زن، با میانگین گلوکز خون ناشتا 30/44 ± 16/202، درشهر زاهدان انجام شد. آزمودنی‌های موردپژوهش به سه گروه (دو گروه مداخله دریافت‌کننده دارچین با دوزهای 2 و 4 گرم و گروه کنترل) تقسیم شدند. آزمودنیها روزانه 4 کپسول به مدت 12 هفته دریافت میکردند. پس از 8 ساعت ناشتایی، نمونه خون وریدی در شروع مداخله و هفته‌های 4، 8 و 12 برای اندازه گیری شاخصهای گلوکز خون ناشتا، مقاومت انسولین و HbA1C گرفته شد. از آزمون‌های ANOVA یک‌طرفه وRepeated Measurement و نرم‌افزار SPSS برای تجزیه‌وتحلیل دادهها استفاده شد.
یافتهها: در پایان هفته‌های 8 و 12، کاهش آماری معناداری در میانگین گلوکز خون ناشتا، HbA1C و مقاومت انسولینی در گروه‌های تجربی (دریافت‌کننده دارچین 2 و 4 گرم در روز) در مقایسه با گروه کنترل دیده شد (0/001 > P). همچنین در پایان هفته 12 نیز در متغیرهای گلوکز و HbA1Cبین دو گروه تجربی دریافت‌کننده دارچین نیز اختلاف آماری معنادار مشاهده گردید (0/001 > P).
نتیجهگیری: مصرف طولانی‌مدت دارچین با دوز بالا به‌عنوان یک مکمل درمانی کم‌خطر، برای کنترل قند خون و ارتقای سلامت افراد مبتلا به دیابت، مؤثر میباشد.
روانشناسی و روانپزشکی
سید مجتبی عقیلی؛ مرجان کلته؛ انسیه بابائی
چکیده
زمینه و هدف: یکی از رفتارهای ناسالم خطرزا که در دوران نوجوانی بیشتر از سایر دوره‌های زندگی شایع است، رفتارهای خودجرحی میباشد. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک بر خودنهان‌سازی، شفقت به خود و رفتارهای خودجرحی دانشآموزان دختر انجام شد.مواد و روشها: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از رفتارهای ناسالم خطرزا که در دوران نوجوانی بیشتر از سایر دوره‌های زندگی شایع است، رفتارهای خودجرحی میباشد. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک بر خودنهان‌سازی، شفقت به خود و رفتارهای خودجرحی دانشآموزان دختر انجام شد.مواد و روشها: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش، دانشآموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان بندرترکمن در سال تحصیلی 1402-1401 بودند که تعداد 30 دانش‌آموز به روش نمونهگیری خوشه‌ای به عنوان نمونه انتخاب شدند و بهصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 15 نفر) جای‌دهی شدند. گروه آزمایش، رفتار درمانی دیالکتیک را دریافت کرد و گروه گواه تا پایان پژوهش مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزار پژوهش شامل پرسش‌نامه‌های خودنهان‌سازی لارسون و جاستین، شفقت‌ورزی به خود نف و سیاهه رفتارها و کارکردهای خودجرحی کلونسکی و گلن بود.یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد که رفتاردرمانی دیالکتیک بر خودنهان‌سازی، شفقت به خود و رفتارهای خودجرحی دانشآموزان دختر اثربخش است (0/05>P).نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که رفتار درمانی دیالکتیک با داشتن حالتی پذیرا و غیرقضاوتی از ذهن و همدلی، منجر به کاهش خودنهان‌سازی، رفتارهای خودجرحی و افزایش شفقت به خود در دانشآموزان دختر میشود.
پرستاری
فاطمه شیرازی؛ شیوا حیدری؛ پویا حسین زاده؛ هادی ذوالفقارزاده
دوره 29، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1401، ، صفحه 744-755
چکیده
زمینه و هدف: امروزه رفتار تبعیض‌آمیز کارکنان درمانی نسبت به افراد مبتلا به ایدز به وفور مشاهده میشود. این مطالعه با هدف مقایسه اثربخشی روشهای تدریس آنلاین به شیوه میکرولرنینگ و بارش فکری بر آگاهی دانشجویان پرستاری نسبت به سوءرفتار با بیماران مبتلا به ایدز انجام شد.
مواد و روشها: در این مطالعه نیمهتجربی، 90 دانشجوی پرستاری به ...
بیشتر
زمینه و هدف: امروزه رفتار تبعیض‌آمیز کارکنان درمانی نسبت به افراد مبتلا به ایدز به وفور مشاهده میشود. این مطالعه با هدف مقایسه اثربخشی روشهای تدریس آنلاین به شیوه میکرولرنینگ و بارش فکری بر آگاهی دانشجویان پرستاری نسبت به سوءرفتار با بیماران مبتلا به ایدز انجام شد.
مواد و روشها: در این مطالعه نیمهتجربی، 90 دانشجوی پرستاری به روش تصادفی ساده به سه گروه تقسیم شدند و پس از انجام پیشآزمون آگاهی از سوءرفتار با بیماران مبتلا به ایدز، گروه اول به روش میکرولرنینگ آنلاین،گروه دوم به روش بارش فکری آنلاین آموزش دیدند و گروه کنترل آموزشی ندیدند. پس از مداخله مجدداً آگاهی دانشجویان مورد سنجش و مقایسه قرار گرفت.
یافتهها: نتایج مطالعه نشان داد که اختلاف معناداری بین نمرات پیشآزمون و پسآزمون در هر دو گروه مداخله وجود داشت در حالی که این تغییرات در گروه کنترل مشاهده نشد. همچنین پس از مداخله، اختلاف معناداری در میانگین نمره سه گروه مشاهده شد و آزمون‌های تعقیبی نشان داد هر دو گروه بارش فکری و میکرولنینگ با گروه کنترل تفاوت معناداری داشتند اما بین میانگین نمره آگاهی از سوءرفتار در دو گروه بارش فکری و میکرولرنینگ تفاوتی مشاهده نشد.
نتیجهگیری: نتایج نشان داد هر دو شیوه آموزش به روش میکرولرنینگ و بارش فکری آنلاین توانسته‌اند در افزایش آگاهی دانشجویان پرستاری نسبت به سوءرفتار با بیماران نقش داشته باشند. با توجه به شرایط فعلی کشور و لزوم استفاده از روشهای آموزش مجازی پیشنهاد میگردد که از این دو روش آموزشی برای ارتقای بنیه علمی دانشجویان استفاده گردد
آمار و اپیدمیولوژی
بهناز بیگی؛ حمید رضا بهرامی؛ رضا افتخاری گل؛ احسان موسی فرخانی
دوره 28، شماره 5 ، آذر و دی 1400، ، صفحه 751-764
چکیده
زمینه و هدف: بیماری‌های قلبی- عروقی، اصلی‌ترین عامل مرگ‌ومیر در سراسر جهان هستند. ارزیابی خطر 10 ساله این بیماری گامی مهم در راستای مدیریت بیماری در آینده میباشد. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه مدل‌های فرامینگهام و گلوبوریسک در ارزیابی خطر حوادث قلبی عروقی در 10 سال آینده است.
مواد و روشها: مطالعه توصیفی- مقطعی با استفاده از داده‌های ...
بیشتر
زمینه و هدف: بیماری‌های قلبی- عروقی، اصلی‌ترین عامل مرگ‌ومیر در سراسر جهان هستند. ارزیابی خطر 10 ساله این بیماری گامی مهم در راستای مدیریت بیماری در آینده میباشد. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه مدل‌های فرامینگهام و گلوبوریسک در ارزیابی خطر حوادث قلبی عروقی در 10 سال آینده است.
مواد و روشها: مطالعه توصیفی- مقطعی با استفاده از داده‌های پرونده الکترونیک سلامت دانشگاه مشهد با متغیرهای کلسترول کل، لیپوپروتئین با چگالی بالا، فشار خون و دیابت بررسی شد. جامعه آماری افراد با سن 30 سال و بالاتر با حجم نمونه 161828 نفر بود. برای تعیین میزان ارتباط یا وابستگی بین متغیرها از آزمون‌های t-test و chi-square استفاده شد و سطح معناداری کمتر از 0/05 در نظر گرفته شد.
یافتهها: در این بررسی 74/1 درصد افراد زن بودند. طبق مدل گلوبوریسک 67/2 درصد از زنان و 79/9 درصد از مردان در گروه کم‌خطر قرار داشتند درصورتی‌که طبق مدل فرامینگهام این میزان در زنان و مردان به‌ترتیب 5/48 و 9/54 درصد بود. براساس مدل گلوبوریسک و فرامینگهام به‌ترتیب 66/2 و 34/1 درصد افراد 70 سال و بالاتر در گروه پرخطر بودند. همچنین هر دو مدل نشان دادند افراد مبتلا به دیابت و افراد سیگاری در معرض خطر بیشتر CVD در 10 سال آینده می‌باشند.
نتیجهگیری: با توجه به افزایش بیماری‌های قلبی- عروقی لازم است از توانایی‌های این مدل‌ها در ارزیابی خطر حوادث قلبی- عروقی در 10 سال آینده استفاده شود و اقداماتی در راستای سلامت عمومی جامعه و پیشگیری از حوادث قلبی عروقی صورت گیرد.
پرستاری
نرجس حشمتی فر؛ حسین کریمی مونقی؛ سارا احمدی
دوره 29، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1401، ، صفحه 756-768
چکیده
زمینه و هدف: برای دستیابی به توسعه در آموزش، پژوهش و تحقیق سنگ‌بنای اولیه به شمار میرود؛ از این رو مطالعه روشهای پژوهشی برای شناخت علمی و بهبود کیفیت پژوهش اهمیت دارد. تحلیل محتوا یکی از مهمترین انواع پژوهش است که علی‌رغم کاربردهای گوناگون آن هنوز تعریف روشنی از آن در زمینه روش تحقیق یا تکنیک بودن نشده است. در این نوشتار سعی ...
بیشتر
زمینه و هدف: برای دستیابی به توسعه در آموزش، پژوهش و تحقیق سنگ‌بنای اولیه به شمار میرود؛ از این رو مطالعه روشهای پژوهشی برای شناخت علمی و بهبود کیفیت پژوهش اهمیت دارد. تحلیل محتوا یکی از مهمترین انواع پژوهش است که علی‌رغم کاربردهای گوناگون آن هنوز تعریف روشنی از آن در زمینه روش تحقیق یا تکنیک بودن نشده است. در این نوشتار سعی بر آن است با استفاده از نظر صاحبنظران به این موضوع پرداخته شود..
مواد و روشها: این مطالعه مروری، روایتی نظاممند است. به‌منظور انجام این مطالعه با استفاده از کتب و جستجو در پایگاههای PubMed, Scopus Web of Science, Science Direct, Google scholar, بین سالهای 1940-2022 با کلیدواژههایContent ,Analysis Qualitative content analysis, Quantitative content analysis و کلیدواژه تحلیل محتوا، روش کیفی، تحلیل محتوی کیفی، تحلیل محتوی کمی در پایگاههای MagIran, SID ,Iranmedex, Irandoc جستجو شد و در نهایت 21 مقاله بررسی شدند.
یافتهها: براساس یافتههای پژوهش، روشهای خاصی برای انجام پژوهش تحلیل محتوا وجود دارد که آن را از سایر روشهای تحقیق متمایز میکند. همچنین، اختلاف‌نظر در بین صاحبنظران در خصوص روش پژوهش یا تکنیک بودن تحلیل محتوا به تاریخچه و سیر تکاملی آن مربوط میشود، به بیانی دیگر انعطافپذیری بسیار بالای که برای تحقیق در روش تحلیل محتوا وجود دارد، مرهون تغییراتی است که این روش در طول زمان پذیرفته است
نتیجهگیری: تحلیل محتوا به‌عنوان یک روش علمی مستقل است که از ابتدا تا انتهای تحقیق با پژوهشگر میباشد که هم بهتنهایی و هم همراه با فرایندهای کیفی دیگر در راستای رسیدن به الگو یـا چـارچوبی مفهـومی، توصـیف و تلخیص دادهها، استنباط از آنها و تدوین نظریه به‌کار رود
فیزیولوژی و فارماکولوژی
منیژه السادات انصاری کرمانی؛ مهدی عباس نژاد؛ راضیه کوشکی؛ سعید اسماعیلی ماهانی؛ فاطمه شهسواری
چکیده
زمینه و هدف: مطالعه حاضر به‌منظور بررسی تأثیر تجویز هورمون متیل جاسمونات (MeJA) در هسته مرکزی آمیگدال (CeA) بر رفتارهای شبه‌اضطرابی و اجتماعی در موشهای صحرایی نر بالغ در معرض استرس حاد طراحی شد.مواد و روشها: موشهای صحرایی نر بالغ بهصورت دوطرفه در ناحیه CeA کانول‌گذاری شدند. پس از دوره بهبودی، حیوانات به مدت یک هفته روزانه ...
بیشتر
زمینه و هدف: مطالعه حاضر به‌منظور بررسی تأثیر تجویز هورمون متیل جاسمونات (MeJA) در هسته مرکزی آمیگدال (CeA) بر رفتارهای شبه‌اضطرابی و اجتماعی در موشهای صحرایی نر بالغ در معرض استرس حاد طراحی شد.مواد و روشها: موشهای صحرایی نر بالغ بهصورت دوطرفه در ناحیه CeA کانول‌گذاری شدند. پس از دوره بهبودی، حیوانات به مدت یک هفته روزانه 1 ساعت تحت استرس بیحرکتی قرار گرفتند. سپس درمان با تزریق دوطرفه MeJA در دوزهای 2/5، 5 و 10 میکروگرم به داخل CeA صورت گرفت. رفتار حیوانات به‌ترتیب در ماز به‌علاوه مرتفع (EPM)، میدان باز (OF) و آزمون تعامل اجتماعی بررسی گردید.یافتهها: حیوانات قرارگرفته در معرض استرس بیحرکتی، در مقایسه با موشهای کنترل افزایش رفتار اضطرابی در آزمون‌های EPM و OFنشان دادند. با این حال، تزریقMeJA در دوزهای 5 و 10 میکروگرم در CeA باعث کاهش شاخصهای رفتار شبه‌اضطرابی ناشی از استرس در هر دو آزمون گردید (0/01>p). علاوه بر این، حیوانات تحت استرس در مقایسه با موشهای کنترل، اختلال رفتار اجتماعی را در آزمون تعامل اجتماعی نشان دادند. با این حال، تزریق MeJA در دوز 10 میکروگرم اختلال رفتار اجتماعی را در موشهای قرارگرفته در معرض استرس بیحرکتی بهبود داد (0/05<p).نتیجهگیری: نتایج این مطالعه نشان میدهد MeJA میتواند در کاهش رفتارهای شبه‌اضطرابی و اختلال در تعامل اجتماعی در موشهای صحرایی قرارگرفته در معرض استرس بیحرکتی مؤثر باشد.
امیرعباس مینایی فر؛ محمد حسن دشتی خویدکی؛ فاطمه راسخ
دوره 28، شماره 5 ، آذر و دی 1400، ، صفحه 765-774
چکیده
زمینه و هدف: هدف از این مطالعه، بررسی تأثیرات عصاره گیاه سندانی و تمرین بر هورمون‌های جنسی در موشهای صحرایی نر مبتلا به هیپرلیپیدمی بوده است.مواد و روشها: 35 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار بهصورت تصادفی به پنج گروه هفت‌تایی شامل گروه کنترل سالم (Con)، کنترل هیپرکلسترولمی (Hc)، دریافت‌کننده عصاره سندانی با دوز mg/kg100، (Ext)، گروه تمرین ...
بیشتر
زمینه و هدف: هدف از این مطالعه، بررسی تأثیرات عصاره گیاه سندانی و تمرین بر هورمون‌های جنسی در موشهای صحرایی نر مبتلا به هیپرلیپیدمی بوده است.مواد و روشها: 35 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار بهصورت تصادفی به پنج گروه هفت‌تایی شامل گروه کنترل سالم (Con)، کنترل هیپرکلسترولمی (Hc)، دریافت‌کننده عصاره سندانی با دوز mg/kg100، (Ext)، گروه تمرین (E)، دریافت‌کننده عصاره و تمرین (E- Ext) تقسیم شدند. تمرین به مدت هشت هفته برای 30 دقیقه و سه جلسه در هفته معادل سرعت 17-14 متر بر دقیقه انجام شد. سپس میزان هورمون‌های تستوسترون، هورمون لوتئینی (LH)، هورمون محرک فولیکی (FSH) و پرولاکتین به روش رادیوایمنواسی و کیت‌های هورمونی مورد سنجش قرار گرفت. از آزمون آماری ANOVA برای تعیین تفاوت بین گروه‌ها استفاده شد.یافتهها: نتایج نشان داد اختلاف معنیداری بین میزان FSH (p=0/001)، LH (p=0/000)، پرولاکتین (0/000=) و تستوسترون (0/000=) در بین گروه‌ها بود. نتایج آزمون تعقیبی توکی نشان داد میزان FSH ،LH و تستوسترون بین گروه‌های E- Ext با Hc(p=0/000) (p=0/001) (p=0/001) ، Ext (p=0/000) (p=0/000)(p=0/008) و E (p=0/000)(p=0/011) (p=0/015) و میزان پرولاکتین در بین گروه‌های E- Ext با Hc (p=0/015) ، Ext (p=0/046) و E (p=0/012) تفاوت معنیداری وجود داشت. نتایج نشان داد که FSH، LH و تستوسترون در گروه E- Ext نسبت به گروه Hc ، افزایش و پرولاکتین، کاهش داشت.نتیجهگیری: به‌نظر می‌رسد که مصرف عصاره گیاه سندانی همراه با تمرین میتواند تأثیرات مثبتی روی هورمون‌های جنسی در موشهای مبتلا به هیپرکلسترومی داشته باشد.
ایمنی شناسی و بیوشیمی
نفیسه عنابستانی؛ حمید ملانیا؛ نسرین ملانیا
چکیده
زمینه و هدف: داروهای گیاهی، عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای شیمیایی دارند و در درمان دیابت که یک بیماری متابولیک مزمن است، محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند.مواد و روشها: پس از اندازهگیری خواص آنتی‌اکسیدانی، الگوی بازداری بین عصاره‌ها و آنزیم آلفا- آمیلاز پانکراسی تعیین شد. موشهای دیابتی با عصاره‌های گیاهی و آکاربوز تحت درمان ...
بیشتر
زمینه و هدف: داروهای گیاهی، عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای شیمیایی دارند و در درمان دیابت که یک بیماری متابولیک مزمن است، محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند.مواد و روشها: پس از اندازهگیری خواص آنتی‌اکسیدانی، الگوی بازداری بین عصاره‌ها و آنزیم آلفا- آمیلاز پانکراسی تعیین شد. موشهای دیابتی با عصاره‌های گیاهی و آکاربوز تحت درمان قرار گرفتند. سپس فاکتورهای بیوشیمیایی خون اندازهگیری شد. سنتز نانوذرات نقره (Ag-NPs) توسط بهترین عصاره گیاهی بررسی شدند.یافتهها: عصاره گلبرگ زعفران و بابونه اثر مهاری بر آنزیم α-آمیلاز با الگوی رقابتی و مخلوط نشان داد. FBS در تمامی گروه‌های تیمار کاهش داشت و تنها در گروه تیمارشده با عصاره آبی التراسونیک گلبرگ زعفران، انسولین به میزان معناداری افزایش مییابد. آنزیم ALT در حضور عصاره زعفران و فاکتور AST تنها در حضور عصاره بابونه، کاهش معناداری داشت. نتایج نشان داد که برای سنتز بهینه نانوذرات نقره، دما، pH، زمان و غلظت نمک نیترات نقره به‌ترتیب C55 ، pH=10، 4 ساعت و 1.2 میلی‌مولار میباشد.نتیجهگیری: عصاره‌های گیاهی پیشنهادی می‌توانند سطح قند خون را کاهش دهند، تولید انسولین را افزایش دهند، آنزیمهای کبدی را در خون تنظیم کنند و در درمان دیابت مؤثر باشند. این عصاره‌ها از نظر اثربخشی، بهتر از داروی شیمیایی آکاربوز هستند و تأثیر منفی بر کبد ندارند. عصاره زعفران، توانایی سنتز Ag-NP را نشان میدهد که اغلب در کاربردهای زیست پزشکی استفاده میشود.