مدیریت آموزش
آسیه نمازی؛ مرضیه مسجودی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، ، صفحه 51-63
چکیده
زمینه و هدف: پاندمی کووید 19 باعث تغییرات بسیاری در روشهای آموزشی دانشگاههای کشور شد و بسیاری از مؤسسات آموزشی، به ایجاد و راهاندازی کلاسهای مجازی یا توسعه نظامهای سنتی خود پرداختند. مطالعه حاضر با هدف مقایسه رضایتمندی از آموزش مجازی و ارتباط آن با اشتیاق تحصیلی در دانشجویان دانشگاه آزاد رشت در دوران همهگیری بیماری کرونا ...
بیشتر
زمینه و هدف: پاندمی کووید 19 باعث تغییرات بسیاری در روشهای آموزشی دانشگاههای کشور شد و بسیاری از مؤسسات آموزشی، به ایجاد و راهاندازی کلاسهای مجازی یا توسعه نظامهای سنتی خود پرداختند. مطالعه حاضر با هدف مقایسه رضایتمندی از آموزش مجازی و ارتباط آن با اشتیاق تحصیلی در دانشجویان دانشگاه آزاد رشت در دوران همهگیری بیماری کرونا انجام گرفت.مواد و روشها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- مقطعی بود که در آن 425 نفر از دانشجویان در دو گروه علوم پزشکی و غیرپزشکی بهصورت تصادفی طبقهای انتخاب شدند و پرسشنامه خودگزارشی در مورد رضایتمندی از آموزش مجازی و اشتیاق تحصیلی فردریکز را تکمیل کردند. دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS و با بهرهگیری از آزمونهای آماری تی مستقل، واریانس یکطرفه و همبستگی پیرسون تجزیهوتحلیل شدند.یافتهها: میانگین نمره کسبشده از مقیاس رضایت 22/89±78/70و اشتیاق تحصیلی، 11/58±51/12بود. کمترین رضایتمندی در گروه علوم پزشکی وجود داشت و همزمان اشتیاق تحصیلی آنها نیز نسبت به سایرین پایینتر گزارش شد. میزان رضایت از روش آموزش مجازی در دانشجویان غیربومی و تحصیلات تکمیلی نسبت به دیگر دانشجویان بالاتر بود. همچنین بین نمره رضایتمندی و اشتیاق تحصیلی دانشجویان، همبستگی آماری معنیدار مشاهده شد (0/004=p).نتیجهگیری: با توجه به اهمیت اشتیاق تحصیلی بهویژه در رشتههای علوم پزشکی که با حفظ جان افراد سرکار دارند، نیاز به توانمندسازی و آموزش مهارت کار با آموزش مجازی برای ایجاد افزایش رضایتمندی و ارتباطگیری مناسب استادان با دانشجویان برای بهبود وضعیت ایجادشده ناشی از همهگیری وجود دارد.
فیزیولوژی ورزشی
زهره میرزاوند؛ محمد فتحی؛ مصطفی بهرامی
دوره 31، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1403، ، صفحه 60-71
چکیده
زمینه و هدف: کمتحرکی در بروز دیابت و استرس اکسیداتیو بافتها نقش دارد، هدف این مطالعه، بررسی تأثیر یک دوره تمرین هوازی بر مالون دی آلدهید، سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز بافت قلب رتهای نر مبتلا به دیابت بود.
مواد و روشها: 44 رت نر نژاد ویستار (200 تا 250 گرم) بهصورت تصادفی به چهار گروه 10تایی سالم، دیابتی، تمرین هوازی ...
بیشتر
زمینه و هدف: کمتحرکی در بروز دیابت و استرس اکسیداتیو بافتها نقش دارد، هدف این مطالعه، بررسی تأثیر یک دوره تمرین هوازی بر مالون دی آلدهید، سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز بافت قلب رتهای نر مبتلا به دیابت بود.
مواد و روشها: 44 رت نر نژاد ویستار (200 تا 250 گرم) بهصورت تصادفی به چهار گروه 10تایی سالم، دیابتی، تمرین هوازی و دیابت+ تمرین هوازی تقسیم شدند. پس از 12 ساعت محرومیت از غذا، با تزریق درون صفاقی STZ القای دیابت برای گروههای دیابتی انجام شد. گروههای تمرینی (5 روز در هفته، به مدت 6 هفته) به تمرین هوازی پرداختند. 48 ساعت پس از اتمام پروتکل، حیوانات بیهوش شدند و بافت قلب خارج شد. از روش الایزا برای سنجش مقادیر سوپراکسیددیسموتاز، مالون دی آلدئید و گلوتاتیون پراکسید استفاده شد. با آزمونهای آنوای یکطرفه، تعقیبی توکی، نرمافزار SPSS و GraphPad دادهها تجزیهوتحلیل شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسید در گروه دیابت بهطور معنیداری کمتر از گروه کنترل، تمرین و دیابت+تمرین بود (0/0001>p). سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسید در گروه دیابت+تمرین نسبت به گروه تمرین و کنترل بهطور معنیداری بیشتر بود (0/0001>p). مالون دی آلدئید در گروه دیابت نسبت به گروه دیابت+تمرین، گروه تمرین و گروه کنترل بهطور معنیداری بالاتر بود (0001/0>p). مالون دی آلدئید در گروه دیابت+تمرین نسبت به گروه دیابت و کنترل بهطور معنیداری بیشتر بود (0001/0>p).
نتیجهگیری: انجام تمرین هوازی از طریق کاهش استرس اکسیداتیو میتواند تأثیر مطلوبی بر بافت قلب در رتهای مبتلا به دیابت داشته باشد.
روانشناسی و روانپزشکی
کیمیا صباغ؛ محمدرضا مظلوم زاده؛ عالیه زمانی طاوسی؛ علی مشهدی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، ، صفحه 64-77
چکیده
زمینه و هدف: اپیدمی کووید-19 سطح بالایی از ترس و اضطراب را با خود به همراه آورد. همچنین نتایج پژوهشهای پیشین نشان دادهاند که هریک از متغیرهای ترس از کووید-19، نظام بازداری رفتاری و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان در پیشبینی بهزیستی روانشناختی نقش تعیینکنندهای دارند؛ بنابراین هدف مطالعه حاضر، بررسی رابطه ترس از کووید-19 با بهزیستی ...
بیشتر
زمینه و هدف: اپیدمی کووید-19 سطح بالایی از ترس و اضطراب را با خود به همراه آورد. همچنین نتایج پژوهشهای پیشین نشان دادهاند که هریک از متغیرهای ترس از کووید-19، نظام بازداری رفتاری و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان در پیشبینی بهزیستی روانشناختی نقش تعیینکنندهای دارند؛ بنابراین هدف مطالعه حاضر، بررسی رابطه ترس از کووید-19 با بهزیستی روانشناختی و همچنین نقش میانجیگری نظام بازداری رفتاری و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان در این رابطه بود.مواد و روشها: طرح پژوهش حاضر، توصیفی- همبستگی و از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل بزرگسالان ایرانی بود که از این میان 450 نفر با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. دادهها با استفاده از پرسشنامههای فرم کوتاه بهزیستی روانشناختی ریف ترس از کووید-19 (FCV-19S)، مقیاس نظامهای فعالسازی و بازداری رفتاری (BAS/BIS Scale) و فرم کوتاه پرسشنامه نظمجویی شناختی- هیجانی (CERQ-P-short) جمعآوری شدند. تجزیهوتحلیل دادهها با استفاده از روش همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر انجام شد.یافتهها: یافتههای تحقیق نشان داد که بین ترس از کووید-19، سیستم بازداری رفتاری و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان با بهزیستی روانشناختی همبستگی معناداری (P<0.01) وجود دارد. علاوه براین، نتایج بوت استراپ نیز بیانگر این است که نقش میانجیگری سیستم بازداری رفتاری (0.001) و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان (0.006) معنادار بود.نتیجهگیری: براساس یافتههای این پژوهش، بهزیستی روانشناختی از طریق مسیر ترس از کووید-19، نظام بازداری رفتاری و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان پیشبینی میشود.
زنان و زایمان
فاطمه محلی؛ محمد علی نژاد مقدم؛ مریم سادات کاتبی؛ علی دشتگرد؛ مینا قلعه نوئی
دوره 31، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1403، ، صفحه 72-82
چکیده
زمینه و هدف: اضطراب یک مشکل شایع در بیماران سزارین است که میتواند عواقب نامطلوبی داشته باشد. آرامبخشی بنسون میتواند بهعنوان یک روش طب مکمل برای کاهش اضطراب مفید باشد. هدف از این مطالعه، تعیین تأثیر آرامبخشی بنسون بر میزان اضطراب زنان باردار نخستزا متقاضی سزارین بود.
مواد و روشها: این مطالعه نیمهتجربی از نوع مداخلهای ...
بیشتر
زمینه و هدف: اضطراب یک مشکل شایع در بیماران سزارین است که میتواند عواقب نامطلوبی داشته باشد. آرامبخشی بنسون میتواند بهعنوان یک روش طب مکمل برای کاهش اضطراب مفید باشد. هدف از این مطالعه، تعیین تأثیر آرامبخشی بنسون بر میزان اضطراب زنان باردار نخستزا متقاضی سزارین بود.
مواد و روشها: این مطالعه نیمهتجربی از نوع مداخلهای در بین 132 زن باردار نخستزا که به مرکز آموزشی درمانی شهدای قاین برای سزارین انتخابی مراجعه کردهبودند، در سال1400-1399 انجام شد. شرکتکنندگان در مطالعه به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و بهصورت تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. در گروه مداخله، به نمونهها آموزش آرامسازی بنسون از طریق هدفون داده شد. برای تعیین اضطراب، از پرسشنامه اشپیلبرگر استفاده شد. دادهها با استفاده از نرمافزارSPSS نسخه16 و آزمونهای تیزوجی، تیمستقل و مربع کای تحلیل شدند. سطح معناداری P<0.05درنظر گرفته شد.
یافتهها: قبل از مداخله، بین متغیرهای جمعیتشناختی و زمینهای، میانگین متغیرهای، اضطراب آشکار، پنهان و کل در دو گروه، تفاوت معنیدار وجود نداشت (P>0.05). پس از مداخله، مقایسه دو گروه نشان داد که میانگین نمرات، اضطراب آشکار، پنهان و کل در گروه مداخله بهطور معناداری نسبت به گروه کنترل، کاهش داشته است (P<0.05).
نتیجهگیری: علیرغم کاهش اضطراب در گروه مداخله، نتایج حاصله حاکی از آن بود که اضطراب کل و آشکار در گروه کنترل نیز پس از مداخله کاهش معنیداری یافت. بهنظر میرسد که عواملی به غیر از تکنیک آرامسازی بنسون در این پژوهش مثل مطالعه مادران، شرکت در کلاسهای بارداری توانسته منجر به کاهش اضطراب در بین نمونههای مورد پژوهش باشند.
مدیریت آموزش
فاطمه غلامی؛ نعمت اله شموسی؛ عبدالرشید خزاعی فیض آباد؛ فرحناز یوسفی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، ، صفحه 78-87
چکیده
زمینه و هدف: پس از اعلام همهگیری یا پاندمی بیماری کرونا، مسئولین ارشد نظام سلامت در دنیا ازجمله وزیر بهداشت ایران نتیجه تلاشها و اقدامات درمانی و بهداشتی را از طریق رسانه به اطلاع عموم رساندند. مطالعه حاضر با هدف تحلیل گزارشهای رسانهای وزیر بهداشت ایران درباره بیماری کووید-19در قالب مطالعهای کیفی و با تمرکز بر همنشینی واژگانی، ...
بیشتر
زمینه و هدف: پس از اعلام همهگیری یا پاندمی بیماری کرونا، مسئولین ارشد نظام سلامت در دنیا ازجمله وزیر بهداشت ایران نتیجه تلاشها و اقدامات درمانی و بهداشتی را از طریق رسانه به اطلاع عموم رساندند. مطالعه حاضر با هدف تحلیل گزارشهای رسانهای وزیر بهداشت ایران درباره بیماری کووید-19در قالب مطالعهای کیفی و با تمرکز بر همنشینی واژگانی، گفتمان و استراتژیهای ارتباطی انجام گردید.مواد و روشها: این پژوهش مروری بر گزارشهای خبری منتشرشده در بازه زمانی ۲۰ آذر ۱۳۹۸ تا انتهای خیز سوم کرونا (۱ بهمن ۱۳۹۹) است که از پایگاه خبرگزاری مهر استخراج و بهترتیب تاریخ و با فرمت یکسان، در قالب 316 گزارش خبری (155800 واژه) جمعآوری گردید. سپس بسامد واژگان مرتبط و پرکاربرد در پیکره زبانی براساس بافت کلام بررسی شد. درونمایهها با استفاده از الگوی کلارک و براون (2013) در شش مرحله بهدست آمد: آشنایی با دادهها، کدگذاری، جستوجوی درونمایهها، مرور درونمایهها، معرفی و نامگذاری درونمایهها و در نهایت جمعبندی و نگارش تحلیل نهایی.یافتهها: مفاهیم در نُه دسته استخراج شدند: تبیین وظایف وزارت بهداشت، تعیین تکلیف برای مردم، انسجامبخشی به نیروهای مردمی، امیدآفرینی در میان مخاطبان، تأکید بر پایههای اعتقادی، ترسیم شیوههای آموزش مجازی، بهکارگیری استعارات، بیان ابعاد بینالمللی و استفاده از ابزارهای عاطفی.نتیجهگیری: مفاهیم استخراجشده بیانگر تلاش ستاد ملی کرونا برای تفهیم موضوع، جلب همکاری و همراه کردن مردم در مقابله با انتشار بیماری میباشد.
روانشناسی و روانپزشکی
فهیمه ساجدی فر؛ پروین احتشام زاده؛ علیرضا حیدری؛ سحر صفرزاده
دوره 31، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1403، ، صفحه 83-95
چکیده
زمینه و هدف: سالهایاولیه زندگی در مداخلات و پیشرفت کودکان اتیسم، اهمیت فراوانی دارد و بررسی نقش والدین در این زمینه ضروری به نظر میرسد. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان اثربخشی مداخلات زودهنگام مدل دنور- والدین بر بهبود نیمرخ تحولی در کودکان دارای اختلال طیف اتیسم انجام گرفتهاست.مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی ...
بیشتر
زمینه و هدف: سالهایاولیه زندگی در مداخلات و پیشرفت کودکان اتیسم، اهمیت فراوانی دارد و بررسی نقش والدین در این زمینه ضروری به نظر میرسد. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان اثربخشی مداخلات زودهنگام مدل دنور- والدین بر بهبود نیمرخ تحولی در کودکان دارای اختلال طیف اتیسم انجام گرفتهاست.مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی با روش طرحهای تکآزمودنی نوع AB و جامعه آماری کودکان دارای اختلال طیف اتیسم در شهرستان ماهشهر بودند که از بین آنها 3 کودک اتیسم با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند و والدین در 12 جلسه انفرادی و 1 ساعت در هفته، مداخلات زودهنگام مدل دنور- والدین را آموزش دیدند. ارزیابی در 7 مرحله با پرسشنامه سنین و مراحل رشد ویرایش سوم (ASQ3) انجام و برای تحلیل دادهها از آمار توصیفی، تحلیل دیداری با محاسبه درصد دادههای ناهمپوش (PND) و همپوش (POD) و مقایسه نمودارها استفاده گردید.یافتهها: نتایج تحلیل دیداری نشان داد که استفاده از مداخلات زودهنگام مدل دنور- والدین باعث افزایش نمرات در زیرمقیاسهای نیمرخ تحولی در آزمودنیها، با میزان 100 درصد دادههای ناهمپوش (PND) و0 درصد دادههای همپوش (POD) گردیدهاست و روند افزایشی نمرات حوزههای گوناگون رشد تا مرحله پیگیری ادامه داشتهاست. نتیجهگیری: اجرای مداخلات زودهنگام مدل دنور- والدین میتواند منجر به بهبود حوزههای تحولی در کودکان دارای اختلال طیف اتیسم گردد و والدین نقش برجستهای در این فرایند دارند بنابراین بهنظر میرسد که با واردنکردن و مشارکت فعال والدین در روند مداخلاتی، میتوان گامی مهم در راستای بهبود تأخیرهای تحولی در کودکان اتیسم برداشت.
پرستاری
عزت صمدی پور؛ رقیه زردشت؛ فاطمه برزویی؛ الهام ناوی پور؛ فاطمه قارداشی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، ، صفحه 89-101
چکیده
زمینه و هدف: بیماری نوظهور کووید-19 با شیوع چشمگیر، ایمنی شغلی کارکنان سلامت را به مخاطره انداخته است. رفتارهای پیشگیریکننده در هر فرد ارتباط نزدیکی با درک خطر وی از عامل خطر دارد. از این رو مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت درک خطر کارکنان بهداشت و درمان ایران از بیماری کووید -19 در شروع بحران و عوامل مؤثر بر آن انجام گرفته است.مواد و روشها: ...
بیشتر
زمینه و هدف: بیماری نوظهور کووید-19 با شیوع چشمگیر، ایمنی شغلی کارکنان سلامت را به مخاطره انداخته است. رفتارهای پیشگیریکننده در هر فرد ارتباط نزدیکی با درک خطر وی از عامل خطر دارد. از این رو مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت درک خطر کارکنان بهداشت و درمان ایران از بیماری کووید -19 در شروع بحران و عوامل مؤثر بر آن انجام گرفته است.مواد و روشها: این مطالعه پیمایشی مقطعی، در تابستان 1399 به روش نمونهگیری در دسترس در جامعه کارکنان بهداشتی- درمانی انجام شده است. دادهها با یک پرسشنامه پژوهشگرساخته حاوی مشخصات دموگرافیک (5 سؤال) و درک خطر (20 سؤال)، با 5 زیرمقیاس، عوامل شناختی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و احساسی بهصورت آنلاین از طریق شبکههای اجتماعی تلگرام و واتساپ گروه کارکنان درمانی ایران جمعآوری شد. تحلیل دادهها در نسخه 16 نرمافزار spss انجام گردید.یافتهها: در مجموع 165 نفر، گروه سنی 49- 20 سال با 84 درصد و زنان با 60 درصد بیشتر مشارکتکنندگان را تشکیل میدادند. میانگین نمره درک خطر کارکنان بهداشتی- درمانی 8.17±66.43بود. ضریب همبستگی اسپیرمن، در سطح معنیداری 0/01ارتباط نمره درک خطر را با تمام زیرمقیاسها معنیدار و مستقیم نشان داد (p <0.001). عوامل سیاسی و مذهبی، بیشترین همبستگی را با درک خطر کارکنان داشتند (r > 0.75).نتیجهگیری: کارکنان بهداشتی درمانی، در شروع بحران، درک بالایی از خطر بیماری نوظهور کووید-19 نداشتند. بهنظر میرسد در شروع بحران آموزش برای افزایش درک خطر کارکنان، ضروری است.
طب داخلی
شیرین افهمی؛ نگین اسمعیل پور بزاز؛ علیرضا خوشنویسان؛ کوروش صادقی؛ محمودرضا سرزعیم؛ پرستو امیری؛ احسان رحیم پور؛ مهناز منتظری
دوره 31، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1403، ، صفحه 96-105
چکیده
زمینه و هدف: مصرف منطقی آنتیبیوتیک پروفیلاکسی قبل از عمل جراحی میتواند موجب کاهش عفونت محل جراحی، مقاومت میکروبی و بار اقتصادی شود. از اینرو مطالعه حاضر با هدف بهینهسازی مصرف آنتیبیوتیک پروفیلاکسی قبل از اعمال جراحی با استفاده از بسته آماده دارویی تهیهشده در داروخانه بیمارستان دکتر شریعتی انجام شده است.مواد و روشها: ...
بیشتر
زمینه و هدف: مصرف منطقی آنتیبیوتیک پروفیلاکسی قبل از عمل جراحی میتواند موجب کاهش عفونت محل جراحی، مقاومت میکروبی و بار اقتصادی شود. از اینرو مطالعه حاضر با هدف بهینهسازی مصرف آنتیبیوتیک پروفیلاکسی قبل از اعمال جراحی با استفاده از بسته آماده دارویی تهیهشده در داروخانه بیمارستان دکتر شریعتی انجام شده است.مواد و روشها: این مطالعه مداخلهای نیمهتجربی، در دو مرحله قبل و بعد بر روی260 بیمار بستری در بخشهای جراحی قلب و جراحی اعصاب بیمارستان دکتر شریعتی که کاندید جراحی و دریافت آنتیبیوتیک پروفیلاکسی قبل از عمل جراحی بودهاند انجام شده است. قبل و بعد از تهیه بستههای آماده آنتیبیوتیک پروفیلاکسی، چکلیستی مشتمل بر اطلاعات بیماران تکمیل شد. دادهها در نرمافزار spss18 با آمار توصیفی و تحلیلی آنالیز شدند (p≤0.05).یافتهها: قبل و بعد از اجرای بهینهسازی مصرف آنتیبیوتیک در دو گروه موردمطالعه از نظر میزان دوز، فواصل تجویز، زمان و طول مدت تجویز، تفاوت آماری معناداری مشاهده شد. 63/42 درصد کاهش در تعداد دوزهای دریافتی آنتیبیوتیک پروفیلاکسی بعد از اجرای بهینهسازی مشاهده شد. همچنین 57/33 درصد کاهش هزینه مربوط به مصرف آنتیبیوتیک پروفیلاکسی بعد از اجرای بهینهسازی وجود داشت. نتیجهگیری: استفاده از بسته آماده دارویی قبل از جراحی، باعث بهینهسازی مصرف آنتیبیوتیک پروفیلاکسی می شود. همچنین بار اقتصادی ناشی از مصرف نابهجای آنتیبیوتیک پروفیلاکسی برای بیمار و بیمارستان بهطور مشخص با این روش کاهش مییابد.
روانشناسی و روانپزشکی
مرضیه بابایی حیدر آبادی؛ محمد قمری؛ سیمین حسینیان
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، ، صفحه 102-116
چکیده
زمینه و هدف: اختلالات بیاشتهایی عصبی یکی از شایعترین اختلالات خوردن در میان نوجوانان است. پژوهش حاضر با هـدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تصویر بدنی و سبکهای هویت دانشآموزان دختر مبتلا به بیاشتهایی عصبی انجـام گرفـت.مواد و روشها: پـژوهش حاضر از نـوع نیمـهتجربـی، با طرح پیشآزمـون و پسآزمون و پیگیری ...
بیشتر
زمینه و هدف: اختلالات بیاشتهایی عصبی یکی از شایعترین اختلالات خوردن در میان نوجوانان است. پژوهش حاضر با هـدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تصویر بدنی و سبکهای هویت دانشآموزان دختر مبتلا به بیاشتهایی عصبی انجـام گرفـت.مواد و روشها: پـژوهش حاضر از نـوع نیمـهتجربـی، با طرح پیشآزمـون و پسآزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری، شامل نوجوانان دختر مبتلا به بیاشتهایی در سال تحصیلی 99-1400 شهر کرج بودند. بهمنظور انجام پژوهش، 30 نفر از دانشآموزان با نمونهگیری تصـادفی در گروه آزمـایشی و گروه کنتـرل قرار گرفتند. گروه آزمایش در 10 جلسه مداخله درمان مبتنی بر خانواده را دریافـت کردند و گروه کنترل مداخلهای دریافت نکردند. ابزارهای مورداستفاده، پرسشنامه نگرشهای خوردن گارنر و گرفینگل (1982)، پرسشنامه سبکهای هویت برزونسکی (1989) و پرسشنامه تصویر بدنی (کش و پروزینسکی، 1990) بـود. دادههـا بـا تحلیل کواریانس چندمتغیره و تحلیل واریانس آمیخته بررسی شدند.یافتهها: نتایج نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، منجر به پیدایش تصویر بدنی مثبت و کسب هویت متعهدانه در دانشآموزان میشود (0/01نتیجهگیری: با توجه به یافتهها میتوان گفت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، منجر به پیدایش تصویر بدنی مثبت و سبک هویت متعهدانه در نوجوانان دختر میشود. بنابراین روانشناسان و مشاوران میتوانند از این درمان در دانشآموزان دختر مبتلا به بیاشتهایی عصبی استفاده کنند.
فیزیک پزشکی و پرتو درمانی
روح اله قهرمانی اصل؛ آیدا امیدبخش؛ پریسا سلیمانپور
دوره 31، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1403، ، صفحه 106-117
چکیده
زمینه و هدف: در هر دوره زمانی خصوصاً در زمان گسترش بیماریهای تنفسی همچون بیماری کووید- 19 درخواستهای سیتی اسکن با قدرت تفکیک بالا یا HRCT بهطور تصاعدی افزایش مییابد. این موضوع باعث افزایش بارکاری و میزان مواجهه پرتوی کارکنان در بخشهای رادیولوژی میشود.
مواد و روشها: مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر طی بررسی تعداد CT اسکنهای ...
بیشتر
زمینه و هدف: در هر دوره زمانی خصوصاً در زمان گسترش بیماریهای تنفسی همچون بیماری کووید- 19 درخواستهای سیتی اسکن با قدرت تفکیک بالا یا HRCT بهطور تصاعدی افزایش مییابد. این موضوع باعث افزایش بارکاری و میزان مواجهه پرتوی کارکنان در بخشهای رادیولوژی میشود.
مواد و روشها: مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر طی بررسی تعداد CT اسکنهای انجامشده در بازه زمانی مختلف بین سالهای 1398 تا شهریور 1402 در بیمارستانهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی سبزوار انجام شده است.
یافتهها: بررسی و مقایسه نمودارها در سالهای 1398 تا 1402 نشان داد که بیشترین میزان درخواست CT اسکن در این پنج سال مربوط به شهریورماه سال 1400 و با تعداد 9677 درخواست در این ماه به ثبت رسیده که بیانگر شیوع زیاد ویروس کرونا در این ماه بوده است. پس از شهریورماه، مردادماه سال 1400 با تعداد 9394 درخواست، رتبه دوم را دارد که تا حدودی این حقیقت را آشکار میکند که سال 1400 از لحاظ گسترش پاندمی کرونا سالی بحرانی بوده است.
نتیجهگیری: گسترش بیماریهای تنفسی و افزایش درخواستهای CT اسکن باعث افزایش میزان پرتوگیری کارکنان بخشهای رادیولوژی میشود و از طرفی کمبود نیروی انسانی در این بخشها باعث نزدیکشدن میزان پرتوگیری به حدود دوز قابل تحمل بدن و گاهی عبور از این مقدار میشود که برای جلوگیری از بروز مشکلات جدیتر برای پرتوکاران در معرض خطر توصیه میشود تمهیدات لازم اتخاذ گردد.
فیزیولوژی ورزشی
مهدی زارعی؛ علی گوهری؛ زینب سادات حسینی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، ، صفحه 117-129
چکیده
زمینه و هدف: فعالیت بدنی منظم در دوران بارداری با کاهش خطر ابتلا به دیابت بارداری مرتبط است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی و مقایسه سطح و شدت فعالیت بدنی در زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری و زنان باردار سالم بود.مواد و روشها: این مطالعه مورد- شاهدی روی 100 زن باردار مراجعهکننده (50 زن باردار مبتلا به دیابت بارداری و 50 زن باردار سالم) ...
بیشتر
زمینه و هدف: فعالیت بدنی منظم در دوران بارداری با کاهش خطر ابتلا به دیابت بارداری مرتبط است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی و مقایسه سطح و شدت فعالیت بدنی در زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری و زنان باردار سالم بود.مواد و روشها: این مطالعه مورد- شاهدی روی 100 زن باردار مراجعهکننده (50 زن باردار مبتلا به دیابت بارداری و 50 زن باردار سالم) با نمونهگیری به شکل هدفمند و از نمونههای در دسترس با دامنه سنی 35-25 سال انجام شد. سطح فعالیت بدنی با استفاده از پرسشنامه فعالیت بدنی بارداری (PPAQ) ارزیابی شد. برای مقایسه سطح و شدت فعالیت بدنی در دو گروه از آزمون یومن ویتنی استفاده شد.یافتهها: میزان فعالیت بدنی در منزل (0/013=p)، فعالیت نقل و انتقال (0/000=p) و کل فعالیت بدنی (0/012=p) در گروه دیابت بارداری در مقایسه با گروه باردار سالم بهطور معناداری پایینتر بود. تفاوت معناداری در میزان فعالیت در محل کار (0/815=p) و فعالیتهای ورزشی و سرگرمی (0/104=p) بین دو گروه مشاهده نشد. میانگین فعالیتهای با شدت سبک (0/042=p) و شدت متوسط (0/030=p)در گروه دیابت بارداری بهطور معناداری نسبت به گروه سالم پایینتر بود. تفاوت معناداری در فعالیتهای با شدت بالا (0/315=p)و رفتارهای کمتحرک (0/114=p) بین دو گروه مشاهده نشد.نتیجهگیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد سطح فعالیت بدنی و شدت فعالیتهای با شدت سبک و متوسط در زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری نسبت به زنان باردار سالم، پایینتر است، از این رو توسعه برنامههای پیشگیری با هدف افزایش سطح فعالیت بدنی ضروری میباشد.
روانشناسی و روانپزشکی
شیرین احمدی؛ سجاد بشرپور؛ اکبر عطادخت؛ محمد نریمانی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، ، صفحه 130-143
چکیده
زمینه و هدف: وابستگی به مواد یک بیماری مزمن مغزی است که با مصرف مواد مخدر اجباری و تکانشی مشخص میشود. پژوهش حاضر با هدف مدلسازی ساختاری شدت وابستگی به مواد براساس سرشت عاطفی با نقش میانجیگری کنترل بازداری انجام گرفت. مواد و روشها: پژوهش موردنظر همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد وابسته به مواد مراجعهکننده ...
بیشتر
زمینه و هدف: وابستگی به مواد یک بیماری مزمن مغزی است که با مصرف مواد مخدر اجباری و تکانشی مشخص میشود. پژوهش حاضر با هدف مدلسازی ساختاری شدت وابستگی به مواد براساس سرشت عاطفی با نقش میانجیگری کنترل بازداری انجام گرفت. مواد و روشها: پژوهش موردنظر همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد وابسته به مواد مراجعهکننده به کمپهای ترک اعتیاد اردبیل در سال 1400 بود. تعداد 200 نفر از این افراد به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند و به پرسشنامههای شدت وابستگی به مواد، سرشت عاطفی و همچنین آزمون کنترل بازداری (go/nogo) پاسخ دادند. دادههای بهدستآمده با استفاده از نرمافزارهای smart pls3 تحلیل شد.یافتهها: نتایج نشان داد سرشت عاطفی بر شدت وابستگی به مواد اثر مستقیم و معنیداری دارد، همچنین اثر غیرمستقیم سرشت عاطفی بر شدت وابستگی به مواد با میانجیگری کنترل بازداری تائید شد. مدل براساس شاخصهای نکویی برازش کفایت مناسبی داشت.نتیجهگیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر مطالعه سرشت عاطفی و کنترل بازداری گامی ضروری و حیاتی در مدیریت، پیشآگهی و پیشگیری از وابستگی و مصرف مواد است.
زنان و زایمان
فاطمه زهرا کریمی؛ مریم صالحیان؛ حمیده حسینی؛ زهرا نوروزی؛ ملیحه عافیت
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، ، صفحه 144-162
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به شیوع بالای اختلال عملکرد جنسی در زنان یائسه، پژوهش حاضر با هدف مرور نظاممند تأثیر گیاهان دارویی بر عملکرد جنسی در زنان یائسه ایرانی انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه تمامی مطالعات مربوط به بررسی تأثیر گیاهان دارویی بر عملکرد جنسی در زنان یائسه ایرانی با کلیدواژههای اختلال عملکرد جنسی زنان، اختلال عملکرد ...
بیشتر
زمینه و هدف: با توجه به شیوع بالای اختلال عملکرد جنسی در زنان یائسه، پژوهش حاضر با هدف مرور نظاممند تأثیر گیاهان دارویی بر عملکرد جنسی در زنان یائسه ایرانی انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه تمامی مطالعات مربوط به بررسی تأثیر گیاهان دارویی بر عملکرد جنسی در زنان یائسه ایرانی با کلیدواژههای اختلال عملکرد جنسی زنان، اختلال عملکرد جنسی، رضایت جنسی، رفتار جنسی، فعالیت جنسی، یائسه، یائسگی، قبل از یائسگی، پس از یائسگی، گیاهان دارویی، داروهای گیاهی، مواد گیاهی، فیتواستروژن، درمان فیتواستروژنی، کارآزمایی بالینی تصادفی، با استفاده از عملگرهای بولینOR و ANDدر پایگاههای اطلاعاتی از سال 2000 تا 2021 جستجو شدند. بهمنظور ارزیابی کیفیت مقالات از ابزار جداد استفاده شد.یافتهها: 25 مطالعه وارد مرور سیستماتیک شدند. گیاهان موردبررسی شامل جینکوبیلوبا، رازیانه، گل راعی، گرده خرما، آفرودیت، شنبلیله، رازک، کوهوش سیاه، اسطوخودوس، جنسینگ، زعفران، شبدر قرمز، خارخاسک، سیاهدانه و پنج انگشت، آروماتراپی ترکیبی (رازیانه، گلپر، مریم گلی، نارنج، اسطوخودوس و گل شمعدانی) بودند که بر ابعاد مختلف عملکرد جنسی بررسی کردند.نتیجهگیری: براساس نتایج مطالعات بررسیشده، اغلب گیاهان در بهبود عملکرد جنسی مؤثر بودند. هرچند به دلیل محدود بودن تعداد مطالعات انجامشده برای هر گیاه، امکان انجام متاآنالیز در این مطالعه وجود نداشت از این رو توصیه میشود مطالعات بیشتری در رابطه با هریک از گیاهان انجام شود تا شواهد کافی برای تصمیمگیری در رابطه با مصرف هریک از گیاهان بهعنوان درمانهایی کمخطرتر و کمهزینهتر برای بهبود عملکرد جنسی زنان یائسه ارائه داد.
آموزش بهداشت
فاطمه شیرازی؛ نوراله زاهدیان نصب؛ آزیتا جابری
دوره 30، شماره 2 ، خرداد و تیر 1402، ، صفحه 163-176
چکیده
زمینه و هدف: اعتیاد به رسانههای جمعی، یکی از آسیبهای جدی در قرن اخیر است که ابزارهای متعددی برای سنجش آن طراحی و روانسنجی شدهاند. با توجه به نقاط قوت و ضعف هرکدام از ابزارها، ابزاری موردنیاز است که با فرهنگ ایران همخوانی داشته باشد تا در پژوهشهای ایرانی بهکار گرفته شود. از این رو در مطالعه حاضر، پرسشنامه ساهین، ترجمه و ...
بیشتر
زمینه و هدف: اعتیاد به رسانههای جمعی، یکی از آسیبهای جدی در قرن اخیر است که ابزارهای متعددی برای سنجش آن طراحی و روانسنجی شدهاند. با توجه به نقاط قوت و ضعف هرکدام از ابزارها، ابزاری موردنیاز است که با فرهنگ ایران همخوانی داشته باشد تا در پژوهشهای ایرانی بهکار گرفته شود. از این رو در مطالعه حاضر، پرسشنامه ساهین، ترجمه و روانسنجی گردید.مواد و روشها: مطالعه حاضر روی دانشآموزان 12-18 سال مشغول به تحصیل در مدارس شهرستان سپیدان استان فارس سال 1399 انجام شد. روایایی و پایایی پرسشنامه مذکور پس از ترجمه و بازترجمه با روایی صوری و محتوایی کیفی و کمی، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، آلفای کرونباخ، امگای مکدونالد و آزمون- بازآزمون مورد روانسنجی قرار گرفت.یافتهها: در مرحله ترجمه و روایی صوری کیفی، تغییراتی در گویهها اعمال شدند. ضرایب اهمیت همه گویهها بالاتر از 1/5 بودند اما در روایی محتوایی، ضرایب CVI برخی گویهها پایین بود که پس از اعمال تغییرات، ضرایب آنها به بالاتر از 0/7 تغییر یافت. در ارزیابی CVR گویه 4 عدد بحرانی کمتر از نمودار لاوشه را احراز کرد و از پرسشنامه حذف گردید و تعداد 28 گویه وارد تحلیل عاملی شدند. تحلیل عاملی اکتشافی، گویهها را در چهار عامل قرار داد و تحلیل عاملی تأییدی، مؤید برازش مدل 4 عاملی بود. نتیجهگیری: پرسشنامه اعتیاد به رسانه جمعی ساهین در جامعه دانشآموزان ایرانی از روایی و پایایی مناسبی برخوردار بود و بهنظر میرسد برای ارزیابی اعتیاد به رسانه جمعی در جامعه نوجوانان ابزار مناسبی باشد.
پرستاری
سمیه رزم آرای؛ پویا حسین زاده؛ عبدالحسن کاظمی؛ شیوا حیدری؛ فاطمه حسن زاده؛ ثنا کاظمی
دوره 30، شماره 2 ، خرداد و تیر 1402، ، صفحه 177-192
چکیده
زمینه و هدف: هوش هیجانی یکی از مهمترین عواملی است که بر آموزش، عملکرد و کیفیت تعاملات بین افراد مختلف در یک جامعه تأثیر میگذارد. امروزه توجه به ابعاد مختلف هوش هیجانی و مدیریت صحیح آنها موضوع مهمی در مقوله مدیریت آموزشی میباشد. هدف از انجام این مطالعه، تعیین ارتباط هوش هیجانی و رفتارهای پرخطر در دانشجویان رشتههای علوم پزشکی ...
بیشتر
زمینه و هدف: هوش هیجانی یکی از مهمترین عواملی است که بر آموزش، عملکرد و کیفیت تعاملات بین افراد مختلف در یک جامعه تأثیر میگذارد. امروزه توجه به ابعاد مختلف هوش هیجانی و مدیریت صحیح آنها موضوع مهمی در مقوله مدیریت آموزشی میباشد. هدف از انجام این مطالعه، تعیین ارتباط هوش هیجانی و رفتارهای پرخطر در دانشجویان رشتههای علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه بود.مواد و روشها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- مقطعی میباشد و ارتباط بین هوش هیجانی و رفتارهای پرخطر را در میان دانشجویان رشتههای علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه در سال 99- 98 بررسی کرده است. جامعه آماری این مطالعه شامل 260 نفر از دانشجویان رشتههای علوم پزشکی دانشگاه آزاد ارومیه است که با استفاده از پرسشنامه هوش هیجانی گلمن مورد ارزیابی قرار گرفتند.یافتهها: این مطالعه نشان داد که دانشجویان برای کنترل و ارتقای هوش هیجانی، نیاز به مداخله دارند تا تأثیر هوش هیجانی افراد موردمطالعه در بروز رفتار پرخطر کاهش یابد (0/001=p). همچنین بروز رفتار پرخطر در دانشجویان دختر بهطور معناداری بیشتر از دانشجویان پسر بود (0/001=p).نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که ارتباط نزدیکی بین هوش هیجانی و بروز رفتار پرخطر در دانشجویان وجود دارد و بهمنظور کنترل هوش هیجانی و ارتقای ابعاد مختلف آن نیازمند مداخلات مثبت در قالب کارگاههای آموزشی و کلاسهای فوقبرنامهای برای دانشجویان، استادان و والدین دانشجویان میباشد.
روانشناسی و روانپزشکی
جمال سوره؛ نادر حاجلو؛ اکبر عطادخت؛ سجاد بشرپور
دوره 30، شماره 2 ، خرداد و تیر 1402، ، صفحه 193-207
چکیده
زمینه و هدف: سرطان ازجمله بیماریهایی است که به درمان پیچیده و چندرشتهای نیاز دارد بنابراین هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی آموزش تفکر مثبت و درمان شناختی مبتنی بر ذهنآگاهی در ارتقای روحیه و سازگاری روانی- اجتماعی در بیماران مبتلا به سرطان پستان بود.مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع نیمهآزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون ...
بیشتر
زمینه و هدف: سرطان ازجمله بیماریهایی است که به درمان پیچیده و چندرشتهای نیاز دارد بنابراین هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی آموزش تفکر مثبت و درمان شناختی مبتنی بر ذهنآگاهی در ارتقای روحیه و سازگاری روانی- اجتماعی در بیماران مبتلا به سرطان پستان بود.مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع نیمهآزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه بیماران مبتلا به سرطان پستان در انجمن بیماران سرطانی شهرستان بوکان بودند که بهصورت در دسترس 45 نفر انتخاب و بهصورت تصادفی جایگزینی در سه گروه آموزش تفکر مثبت، درمان شناختی مبتنی بر ذهنآگاهی و گروه کنترل قرار گرفتند. گروههای آزمایشی به مدت 8 هفته و هر هفته یک جلسه 60 دقیقهای، تحت آموزش تفکر مثبت و شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی گروهی قرار گرفتند. برای تجزیهوتحلیل دادهها از روش آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیره و نرمافزار SPSS- 25 استفاده شد.یافته ها: هر دو درمان بر متغیرهای تضعیف روحیه و سازگاری روانی- اجتماعی اثربخشی معناداری در بیماران مبتلا به سرطان پستان داشتند. همچنین بررسی نشان داد درمان آموزش تفکر مثبت اثربخشی بیشتری نسبت به شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی در متغیر تضعیف روحیه داشت. همچنین نتایج نشان داد شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی در متغیر سازگاری روانی اجتماعی نسبت به آموزش تفکر مثبت، اثربخشتر بود.نتیجهگیری: برای کمک به بیماران مبتلا به سرطان سینه درمانهای روانشناختی میتوانند تأثیرات مثبتی داشته باشند تا با غلبه بر بحران وجودی، از عادات و قالبهای فکری منفی خود بیرون بیایند و آگاهانه و معنیدار زندگی کنند.
بی هوشی و اتاق عمل
فاطمه وافی ثانی؛ سید علیرضا محمد دوست؛ محمد حسین زاده حصاری؛ رقیه زردشت
دوره 30، شماره 2 ، خرداد و تیر 1402، ، صفحه 208-221
چکیده
زمینه و هدف: برنامه آموزشی مقطع کارشناسی ارشد اتاق عمل، با توجه به نوپا بودن رشته، نیاز به ارزیابی مداوم، تضمین کیفیت و ارتقا دارد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تطبیقی برنامه آموزشی کارشناسی ارشد رشته اتاق عمل ایران و دانشگاههای منتخب استرالیا است.مواد و روشها: دادههای لازم این مطالعه تطبیقی، از طریق جستجوی گسترده در وبسایتهای ...
بیشتر
زمینه و هدف: برنامه آموزشی مقطع کارشناسی ارشد اتاق عمل، با توجه به نوپا بودن رشته، نیاز به ارزیابی مداوم، تضمین کیفیت و ارتقا دارد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تطبیقی برنامه آموزشی کارشناسی ارشد رشته اتاق عمل ایران و دانشگاههای منتخب استرالیا است.مواد و روشها: دادههای لازم این مطالعه تطبیقی، از طریق جستجوی گسترده در وبسایتهای دانشگاههای ملبورن، آدلاید و لاتروب و مکاتبه با آنها، پایگاههای انگلیسی و فارسی بین سالهای 2000 تا 2020 جمعآوری شده است. مدل چهار مرحلهای جرج بردی برای ارزیابی برنامههای درسی استفاده شد.یافتهها: مهمترین ویژگی برنامه ارشد در استرالیا، نداشتن آزمون ورودی، تحصیل به دو صورت تماموقت و نیمهوقت، تجربه حداقل دو سال کار در اتاق عمل، واحدهای درسی بیشتر و انعطاف در انتخاب دروس بود در حالی که در ایران، شرکت در آزمون سراسری، توجه نکردن به سابقه کاری در اتاق عمل و درج نشدن گرایش یا تخصص در دانشنامه فارغالتحصیلان ارشد و تحصیل بهصورت تماموقت از خصوصیات برنامه ارشد اتاق عمل بود.نتیجهگیری: مقایسه نظام آموزشی ایران و استرالیا، بیانگر تفاوتهایی در برنامه آموزشی دو کشور بود. بهمنظور رفع نواقص و ارتقای رشته در ایران به مسئولان برنامهریزی، توجه به تجربه کار بالینی، استفاده از ظرفیت واحد انتخابی- تخصصی و پایاننامه در راستای تخصصی شدن، روشهای مختلف تحقیق و ارائه برخی دورههای خاص به صورت مجازی توصیه میشود.
فیزیولوژی و فارماکولوژی
سیدجواد ساغروانیان؛ علی اسداللهی
دوره 30، شماره 2 ، خرداد و تیر 1402، ، صفحه 222-232
چکیده
زمینه و هدف: عملکرد مارموست معمولی در حرکات ساکادیک چشم، مشابه انسان و میمون ماکاک بهعنوان مدل مرسوم در تحقیقات بینایی میباشد و به لحاظ فیلوژنتیک، بهعنوان یک نخستی حد واسط در سیر تکاملی بین جوندگان و میمون ماکاک قرار دارد. بنابراین با توانمندیهای شناختی بالا و پتانسیل استفاده از روشهای مولکولی، گزینه مناسبی برای استفاده ...
بیشتر
زمینه و هدف: عملکرد مارموست معمولی در حرکات ساکادیک چشم، مشابه انسان و میمون ماکاک بهعنوان مدل مرسوم در تحقیقات بینایی میباشد و به لحاظ فیلوژنتیک، بهعنوان یک نخستی حد واسط در سیر تکاملی بین جوندگان و میمون ماکاک قرار دارد. بنابراین با توانمندیهای شناختی بالا و پتانسیل استفاده از روشهای مولکولی، گزینه مناسبی برای استفاده در تحقیقات میباشد. در این مطالعه، سنجش ویژگیهای حرکات ساکادیک چشم در دو گونه از خانواده مارموست بررسی شد.مواد و روشها: دو قلّاده مارموست معمولی و یک قلّاده مارموست گوشسیاه پس از جراحی کاشت قطعه نگهدارنده سر و آموزش در تکالیف رفتاری برای سنجش ویژگیهای حرکات ساکادیک چشم بررسی شدند. پس از استخراج ساکادها، شاخصهای بزرگی، سرعت، طول مدت و فاصله بین ساکادها برای مقایسه مورد استفاده قرار گرفت. برای مقایسه دادهها از میزان همپوشانی نمودارهای ستونی و جعبهای به همراه آزمونهای آماری استفاده گردید.یافتهها: در تمامی ویژگیهای موردسنجش، همپوشانی بسیاری بین نمودارهای ستونی و جعبهای بین پراکنش دادههای ساکاد در هر سه حیوان مشاهده شد اما مقایسه آماری دادهها نشاندهنده تفاوت معنیدار بین ویژگیهای ساکاد در آنها میباشد (P<0.001)..نتیجهگیری: علیرغم تفاوتهای فردی، مشابهت در ویژگیهای ساکادیک چشم در دو گونه مارموست معمولی و گوشسیاه، نشاندهنده امکان استفاده از هر دو گونه در تحقیقات بینایی است.
طب سنتی
محمد نعمت شاهی؛ طهورا افشاری صالح؛ محبوبه نعمتشاهی؛ فرشته قراط؛ عاطفه اسدی
دوره 30، شماره 2 ، خرداد و تیر 1402، ، صفحه 233-243
چکیده
زمینه و هدف: کروناویروسها زیرمجموعه کروناویریدهها هستند که از سرماخوردگی معمولی تا بیماریهای شدیدتر را شامل میشود. با توجه به اینکه این ویروس در برخی بیماران حتی بدون بیماری زمینهای علائم شدید ایجاد میکند، احتمال میرود که با خصوصیات فردی بیماران در ارتباط باشد از این رو هدف این مطالعه، بررسی رابطه انواع مزاج ذاتی و گروه ...
بیشتر
زمینه و هدف: کروناویروسها زیرمجموعه کروناویریدهها هستند که از سرماخوردگی معمولی تا بیماریهای شدیدتر را شامل میشود. با توجه به اینکه این ویروس در برخی بیماران حتی بدون بیماری زمینهای علائم شدید ایجاد میکند، احتمال میرود که با خصوصیات فردی بیماران در ارتباط باشد از این رو هدف این مطالعه، بررسی رابطه انواع مزاج ذاتی و گروه خونی بیماران مبتلا به کووید ۱۹ با شدت بیماری بود.مواد و روشها: این مطالعه بهصورت مقطعی در سال 1399 در بیمارستان واسعی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی سبزوار انجام شد. 100 نفر از افراد با پی سی آر مثبت در بازه زمانی مطالعه انتخاب شدند. برای هر فرد پرسشنامه مزاجشناسی تکمیل شد. بهمنظور بررسی گروه خونی 3 سیسی خون وریدی از بیماران گرفته شد.یافتهها: در بررسی ارتباط جنس با شدت بیماری مردان 42/2درصد و زنان 38/9درصد در بخش بستری شدند و بیشتر زنان بهصورت سرپایی بررسی شدند ولی این تفاوت معنیدار نبود. در مقایسه گروههای خونی، گروه خونی O منفی، کمترین و گروه خونی A مثبت، بیشترین شیوع را داشتند. از نظر شیوع مزاجهای تر و خشک، 29/6درصد دارای مزاج تر، 43/2درصد متعادل و 27/2 درصد دارای مزاج خشک بودند. در بررسی مزاج سرد و گرم، 21درصد مزاج سرد 49/4 درصد متعادل و 29/6درصد مزاج گرم داشتند. در بررسی ارتباط مزاج سرد و گرم با شدت بیماری بین 3 گروه مزاجی، ارتباط معنیدار نبود (P = 0.21). همچنین در بررسی ارتباط مزاج تر و خشک با شدت بیماری، بین سه گروه ارتباط معنیدار نبود (P=0.09) .نتیجهگیری: با توجه به این مطالعه، شدت کرونا در مزاجهای افراد با مزاج گرم و تر، بیشتر از سایر مزاجها بود و نیز گروه خونی O منفی، کمترین و گروه خونی Aمثبت، بیشترین شیوع را داشتند که این میتواند در پیشآگهی بیماران، کمککننده باشد.
روانشناسی و روانپزشکی
سیف الله آقاجانی؛ محسن خسروی؛ علی کرمانی؛ متینه عبادی؛ سجاد قبادزاده
دوره 30، شماره 2 ، خرداد و تیر 1402، ، صفحه 243-255
چکیده
زمینه و هدف: اضافهوزن و چاقی به یک نگرانی جدی برای سلامت عمومی تبدیل شده است از این رو هدف پژوهش حاضر، تدوین مدل وسوسه مصرف غذا براساس الگوی ارتباطی خانواده با میانجیگری تنظیم رفتاری هیجان در دانشآموزان با اضافهوزن در شهر مشهد بود.مواد و روشها: روش این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانشآموزان ...
بیشتر
زمینه و هدف: اضافهوزن و چاقی به یک نگرانی جدی برای سلامت عمومی تبدیل شده است از این رو هدف پژوهش حاضر، تدوین مدل وسوسه مصرف غذا براساس الگوی ارتباطی خانواده با میانجیگری تنظیم رفتاری هیجان در دانشآموزان با اضافهوزن در شهر مشهد بود.مواد و روشها: روش این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانشآموزان پسر متوسطه اول و دوم شهر مشهد در سال تحصیلی 1401-1400 بود و 320 نفر به صورت نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه ولع به مصرف غذا سپدا بنیتو و همکاران، پرسشنامه الگوی ارتباطی خانواده ریچی و فیتزپاتریک و پرسشنامه تنظیم رفتاری هیجان گارنفسکی و کرایج استفاده شد و برای تجزیهوتحلیل دادهها، از روش مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شد.یافتهها: نتایج بهدستآمده نشان داد که جهتگیری همنوایی (0/25=β) و تنظیم رفتاری هیجان (0/29=β) تأثیر مستقیم و مثبت بر وسوسه مصرف غذا دارند، همچنین با توجه به میزان بهدستآمده برای آماره VAF مشاهده میشود که 26/2 درصد تأثیر جهتگیری گفتوشنود و 34/8 درصد تأثیر جهتگیری همنوایی بر وسوسه مصرف غذا از طریق تنظیم رفتاری هیجان میتواند تبیین گردد.نتیجهگیری: بنابراین مسائل خانوادگی و هیجانی میتوانند سهم قابلتوجهی در کاهش وسوسه مصرف غذا دانشآموزان دارای اضافهوزن داشته باشد.
آموزش بهداشت
آرزو نیک نژاد جلالی؛ سمیه ستوده؛ مبینا رحیمی؛ مالک سلیمانی محمدی
دوره 29، شماره 2 ، خرداد و تیر 1401، ، صفحه 255-267
چکیده
زمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی پارهای از عوامل جمعیتشناسی و رفتاری مرتبط با رعایت اصول بهداشتی مرتبط با کرونا و بررسی دانش، نگرش و عملکرد ساکنین شهر سبزوار از اصول مراقبتی کووید 19 می باشد.مواد و روشها: این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی بهصورت مقطعی بود. نمونه مورد مطالعه 1007 نفر از مردم شهر سبزوار بود که با روش نمونهگیری تصادفی ...
بیشتر
زمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی پارهای از عوامل جمعیتشناسی و رفتاری مرتبط با رعایت اصول بهداشتی مرتبط با کرونا و بررسی دانش، نگرش و عملکرد ساکنین شهر سبزوار از اصول مراقبتی کووید 19 می باشد.مواد و روشها: این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی بهصورت مقطعی بود. نمونه مورد مطالعه 1007 نفر از مردم شهر سبزوار بود که با روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. در این پژوهش از یک پرسشنامه استاندارد که شامل عوامل دموگرافیک، بررسی نگرش، ارزیابی دانش و رعایت رفتار پیشگیرانه بود استفاده شد. تحلیل دادهها با نرمافزار SPSS نسخه 20، با آزمونهای آمار توصیفی و تحلیلی من-ویتنی، کروسکال والیس و اسپیرمن انجام شد.یافتهها: با توحه به میانگین نمرات به دست آمده بین وضعیت تاهل و نگرش و عملکرد رابطه معنی داری وجود دارد (05/0p<). رابطهای بین جنسیت و دانش و نگرش رابطه معنی داری وجود ندارد اما بین جنسیت و عملکرد رابطه معنی داری وجود دارد (05/0p<) که زنان نسبت به مردان عملکرد بهتری داشتند. بین گروههای سنی و دانش و نگرش رابطه معنی داری وجود دارد (05/0p<). بین درآمد و نگرش و عملکرد رابطه معنی داری وجود دارد (05/0p<). افراد خانهدار هم دانش بیشتر و هم عملکرد بهتری نسبت به سایر گروههای شغلی داشتهاند.بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از مطالعه، اغلب مردم در خصوص اصول مراقبتهای بهداشتی و روشهای انتقال بیماری داری دانش و نگرش کافی میباشند. به نظرمیرسد با توجه و همهگیری بیماری کرونا تنها راه حل کنترل آن واکسیناسیون و رعایت اصول بهداشتی میباشد.
فیزیولوژی و فارماکولوژی
فاطمه برفرازی؛ مرضیه کفعمی...؛ اکبر پژهان
دوره 30، شماره 2 ، خرداد و تیر 1402، ، صفحه 256-269
چکیده
زمینه و هدف: : پرفشاری خون به علت عوارض متعدد، سومین فاکتور مرگومیر در جهان شناخته شده و امروزه میلیونها انسان درگیر این بیماری هستند. سیستم رنین- آنژیوتانسین در ایجاد این بیماری نقش دارد. مهارکنندههای گیرنده یک آنژیوتانسین دو AT1)) در کاهش فشار خون مؤثر هستند. بیان آنژیوتانسین دو در هستههای سوپراکیاسماتیک دیده شده است. هدف مطالعه ...
بیشتر
زمینه و هدف: : پرفشاری خون به علت عوارض متعدد، سومین فاکتور مرگومیر در جهان شناخته شده و امروزه میلیونها انسان درگیر این بیماری هستند. سیستم رنین- آنژیوتانسین در ایجاد این بیماری نقش دارد. مهارکنندههای گیرنده یک آنژیوتانسین دو AT1)) در کاهش فشار خون مؤثر هستند. بیان آنژیوتانسین دو در هستههای سوپراکیاسماتیک دیده شده است. هدف مطالعه حاضر، بررسی تأثیر تزریق آنژیوتانسین دو در هسته سوپراکیاسماتیک بر عملکرد قلبی- عروقی موشهای صحرایی نر است.مواد و روشها: 24 موشهای صحرایی نر نژاد ویستار به سه گروه تقسیم شدند: 1- کنترل 2- آنژیوتانسین دو 3- آنژیوتانسین دو + لوزارتانگروه 1 نرمال سالین با دوز nl 100، گروه 2 آنژیوتانسین دو با دوز Mm 100 و گروه 3 ابتدا آنژیوتانسین با دوز Mm 100 و بعد از 30 دقیقه، لوزارتان با دوز 100Mm و پس از 2 دقیقه، آنژیوتانسین با دوز 100Mm، به هسته سوپراکیاسماتیک میکرواینجکشن و فشار خون و ضربان قلب ثبت شد.یافتهها: میانگین فشار متوسط شریانی و ضربان قلب، قبل و پس از تزریق سالین، اختلاف معناداری نداشتند (P› 0.05)، در گروه آنژیوتانسین، ∆MAP و HR∆ نسبت به قبل تزریق این دوز آنژیوتانسین (بهترتیب P‹0.001و P‹0.05) و نسبت به گروه کنترل (بهترتیب P‹0.001 و P‹0.01 )، بهطور معنیداری افزایش داشت. در گروه لوزارتان، میکرواینجکشن لوزارتان پیش از تزریق دوم آنژیوتانسین دو، باعث کاهش معنیداری در ∆MAP نسبت به تزریق اول آنژیوتانسین دو گردید ((P‹0.001 اما در HR∆ معنیدار نبود.نتیجهگیری: میکرواینجکشن آنژیوتانسین دو در هسته سوپراکیاسماتیک از طریق اتصال به AT1 باعث افزایش فشارخون و ضربان قلب شد.
فیزیولوژی و فارماکولوژی
رویا کاوه؛ محمد امین عدالت منش
دوره 29، شماره 2 ، خرداد و تیر 1401، ، صفحه 268-280
چکیده
زمینه و هدف: سمیت تحریکی ناشی از مونوسدیم گلوتامات (MSG) منجر به استرس اکسیداتیو در نواحی مختلف مغز میگردد. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی اثر محافظت عصبی کوانزیم Q10 بر بهبود حافظه کوتاه مدت و بلند مدت و پارامترهای استرس اکسیداتیو در موشهای صحرایی تحت تیمار با MSG میباشد.مواد و روشها: در این مطالعه تجربی، تعداد 40 سر موش صحرایی نر بالغ نژاد ...
بیشتر
زمینه و هدف: سمیت تحریکی ناشی از مونوسدیم گلوتامات (MSG) منجر به استرس اکسیداتیو در نواحی مختلف مغز میگردد. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی اثر محافظت عصبی کوانزیم Q10 بر بهبود حافظه کوتاه مدت و بلند مدت و پارامترهای استرس اکسیداتیو در موشهای صحرایی تحت تیمار با MSG میباشد.مواد و روشها: در این مطالعه تجربی، تعداد 40 سر موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار به صورت تصادفی در 4 گروه شامل کنترل، MSG، MSG+Q10-10 و MSG+Q10-20 قرار گرفتند. گاواژ MSG (gr/kg 3) و تزریق کوآنزیم Q10 در دو دوز 10 و 20 میلی گرم بر کیلوگرم (درون صفاقی) به مدت 4 هفته صورت گرفت. سپس، ارزیابی حافظه کوتاه مدت کاری با استفاده از ماز Y و حافظه بلند مدت اجتنابی با شاتل باکس انجام شد. سطح هیپوکامپی کاتالاز (CAT) و ظرفیت آنتی اکسیدانی تام (TAC) به روش الایزا و سطح مالون دیآلدهید (MDA) به روش تیوباربیتوریک اسید انجام شد. یافتهها: در گروه MSG کاهش معنیدار رفتار تناوبی، افزایش تاخیر در ورود به محفظه تاریک شاتل باکس، کاهش بیان CAT، TAC و افزایش MDA نسبت به گروه کنترل دیده شد (05/0>p). در حالی که در گروههای دریافت کننده Q10 افزایش حافظه کاری و اجتنابی، افزایش بیان CAT و TAC و کاهش میزان MDA در هیپوکامپ نسبت به گروه MSG دیده شد (05/0˂p). نتیجه گیری: به نظر میرسد کوانزیم Q10 از طریق مهار استرس اکسایشی در هیپوکامپ سبب بهبود علائم شناختی و سمیت عصبی MSG در موشهای صحرایی گردید.
روانشناسی و روانپزشکی
آزاده مجردی؛ محمد یمینی؛ عبدالله مفاخری
دوره 30، شماره 2 ، خرداد و تیر 1402، ، صفحه 270-283
چکیده
زمینه و هدف: : هدف از پژوهش حاضر، بررسی مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به شیوه اینترنتی و درمان فعالسازی رفتاری بر کمالگرایی در بیماران وسواس بود.مواد و روشها: پژوهش کاربردی از نوع نیمهآزمایشی بهصورت پیشآزمون و پسآزمون با 2 گروه آزمایش و یک گروه کنترل و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری، کلیه افراد مبتلا به وسواس ...
بیشتر
زمینه و هدف: : هدف از پژوهش حاضر، بررسی مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به شیوه اینترنتی و درمان فعالسازی رفتاری بر کمالگرایی در بیماران وسواس بود.مواد و روشها: پژوهش کاربردی از نوع نیمهآزمایشی بهصورت پیشآزمون و پسآزمون با 2 گروه آزمایش و یک گروه کنترل و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری، کلیه افراد مبتلا به وسواس بود که در سال 1399 به کلینیکهای رواندرمانی سطح شهر مشهد مراجعه کردهاند. طبق فرمول کوهن 45 نفر بر اساس معیارهای ورد و خروج، انتخاب و در 3 گروه 15 نفری (2 گروه آزمایش و یک گروه کنترل) بهصورت تصادفی قرار گرفتند و در سه مرحله پیشآزمون و پسآزمون و پیگیری به پرسشنامه کمالگرایی هیل (2004) پاسخ دادند. گروه آزمایش اول تحت 8 جلسه درمان پذیرش و تعهد هیز (2006) بهصورت اینترنتی و گروه دوم آزمایش تحت 8 جلسه درمان فعالسازی رفتاری گروهی BA گالن، اتلیس و مارلواوکانر (2003) قرار گرفت و گروه کنترل هیچ درمانی دریافت نکرد. نتایج بهوسیله نرمافزارSPSS تجزیهوتحلیل شد.یافتهها: تحلیل واریانس با اندازههای مکرر نشان داد که مداخله اکت بهصورت اینترنتی بر بهبود کمالگرایی بهطور معنیداری مؤثرتر از درمان فعالسازی رفتاری بوده است. این نتیجه در مرحله پیگیری نیز دوام داشت (0/05>p).نتیجهگیری: میتوان از درمان اکت بهصورت اینترنتی بهعنوان روشی در زمینه کاهش کمالگرایی در افراد وسواسی بهصورت گستردهتر استفاده کرد.
روانشناسی و روانپزشکی
آیت اله یوسفی؛ محبوبه طاهر؛ حکیمه آقایی؛ حسن باقری نیا
دوره 29، شماره 2 ، خرداد و تیر 1401، ، صفحه 281-290
چکیده
زمینه و هدف: تصویر بدنی مفهوم پیچیدهای است که در بردارنده عوامل بیولوژیکی، روانشناختی، درونی و عوامل اجتماعی خارجی است. براین اساس، پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی رواندرمانی بینفردی و درمان شناختی- رفتاری بر تصویر بدنی زنان مراجعه کننده به مراکز جراحی زیبایی انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون - ...
بیشتر
زمینه و هدف: تصویر بدنی مفهوم پیچیدهای است که در بردارنده عوامل بیولوژیکی، روانشناختی، درونی و عوامل اجتماعی خارجی است. براین اساس، پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی رواندرمانی بینفردی و درمان شناختی- رفتاری بر تصویر بدنی زنان مراجعه کننده به مراکز جراحی زیبایی انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعة آماری پژوهش را تمامی زنان 40-33 ساله ناراضی از تصویر بدنی مراجعه کننده به مراکز زیبایی شهر مشهد در سال 1398 تشکیل دادند که تعداد 45 نفر به روش نمونهگیری در دسترس بهعنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت گمارش تصادفی در سه گروه آزمایش روان-درمانی بینفردی، آزمایش شناختی- رفتاری و گروه کنترل جای گرفتند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه چندبعدی نگرش فرد در مورد تصویر بدنی کش (1997) بود و برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزارSPSS24 و از روشهای آمار توصیفی و تحلیلی (کوواریانس) استفاده شد.یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که رواندرمانی بینفردی بر افزایش رضایت از تصویر بدنی موثر است (05/0> P). روش درمانی شناختی- رفتاری بر افزایش رضایت از تصویر بدنی موثر است (05/0> P) و بین اثربخشی روش درمان شناختی- رفتاری و روش رواندرمانی بین فردی بر تصویر بدنی زنان مراجعه کننده به مراکز جراحی زیبایی تفاوت معناداری وجود ندارد (05/0< P).نتیجه گیری: باتوجه به تاثیر معنادار روش رواندرمانی بین فردی و درمان شناختی- رفتاری بر تصویر بدنی زنان، پیشنهاد میشود از این دو روش در جهت افزایش رضایت تصویر بدنی زنان بهره برده شود.