نویسندگان

• ویدا زراوشانی
• سیدباقر مرتضوی
• علی خوانین
• علی رضایی
• رمضان میرزایی

تهران، بزرگراه جلال آل احمد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده پزشکی، طبقه همکف، گروه بهداشت حرفه ای

چکیده

زمینه و هدف: کاربرد امواج ماکروویو با فرکانس 915 مگاهرتز در تلفن سیار باعث ایجاد اثرات حرارتی و غیر حرارتی می شود. با توجه به مواجهه شغلی کاربران تلفن همراه به ویژه اپراتورهای مخابرات و نیز با توجه به اهمیت ویژه آنتی اکسیدان ها در سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از ابتلا به برخی بیماری ها، در این پژوهش به بررسی اثرات بیولوژیکی امواج ماکروویو تلفن همراه با فرکانس 915 مگاهرتز بر تغییرات آنتی اکسیدانی خون خرگوش و امکان برگشت پذیری آن به حالت طبیعی پس از قطع مواجهه، پرداخته شده است.
مواد و روش ها: این پژوهش به شیوه تجربی و با آزمایش بر روی 14 سرخرگوش نر سفید سه ماهه با نژاد خالص نیوزیلندی و وزن 1400-1700 gr انجام شد. خرگوش ها به صورت تصادفی در دو گروه شاهد و مورد تقسیم شدند. خرگوش های گروه مورد در شرایط کنترل شده ای درون اتاقک مخصوص جاذب امواج، با امواج شبیه سازی شده ماکروویو تلفن همراه در مواجهه تمام بدن، با فرکانس 915 MHz و با میانگین چگالی توان 0.6789 mW/cm2 به مدت سه هفته، روزی هشت ساعت مواجهه یافتند. به منظور بررسی امکان برگشت پذیری ظرفیت آنتی اکسیدان گروه مورد به حالت اولیه، دو هفته به آن ها استراحت داده شد و در پایان هر یک از مراحل فوق (سه هفته مواجهه، یک هفته استراحت، یک هفته استراحت) از قلب خرگوش های مورد و شاهد به صورت مستقیم خونگیری شد و میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی پلاسما با استفاده از روش FRAP اندازه گیری شد. میزان جذب کمپلکس TPTZ-Fe+2 با دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج 593 nm قرائت شد. داده های به دست آمده در نرم افزار SPSS توسط آزمون های ANOVA و Tukey تجزیه و تحلیل گردیدند.
یافته ها: نتایج حاصل از مقایسه میان میانگین غلظت آنتی اکسیدان ها در پلاسمای گروه شاهد (890.61±104.555 mmol/lit) و گروه مورد پس از سه هفته مواجهه (630.61±151.08 mmol/lit) تغییرات معنی داری را نشان داد. نتایج حاصل از مقایسه میان میانگین غلظت آنتی اکسیدان ها در پلاسمای گروه شاهد (870.28±104.55 mmol/lit) با میانگین غلظت آنتی اکسیدان ها در پلاسمای خرگوش های مورد پس از یک هفته از قطع مواجهه (575.33±132.58 mmol/lit) و دو هفته پس از قطع مواجهه (526.66±20.66 mmol/lit) نشان داد که تغییرات ایجاد شده در ظرفیت ایجاد شده در ظرفیت آنتی اکسیدانی به حالت اولیه بازگشت نکرد و با میانگین غلظت آنتی اکسیدان ها در پلاسمای گروه شاهد دارای اختلاف معنی داری است.
نتیجه گیری: امواج ماکروویو ناشی از تلفن های سیار موجب کاهش ظرفیت آنتی اکسیدانی پلاسما می شود و می تواند یک عامل زیان آور فیزیکی باشد و به دلیل مواجهه شغلی و تحت حاد گروه مورد با امواج ماکروویو تلفن همراه، وجود واکنش های زنجیره ای تولید رادیکال و پایداری و ثبات آن ها و یا از طریق بی ثباتی مولکول والد (Parent molecule)، دو هفته قطع مواجهه برای برگشت ظرفیت آنتی اکسیدانی پلاسما به حالت اولیه کافی نیست.

کلیدواژه‌ها

• استرس اکسیداتیو
• آنتی اکسیدان
• تلفن همراه
• امواج ماکروویو

عنوان مقاله [English]

COMPARISON OF ANTIOXIDANT CAPACITY CHANGES IN RABBIT BLOOD AFTER DISCONNECTED EXPOSURE TO MOBILE PHONE MICROWAVE

نویسندگان [English]

• V ZAROUSHANI
• SB MORTAZAVI
• A KHAVANIN
• A REZAEI
• R MIRZAEI

چکیده [English]

Background and Purpose: Application of 9/5 MHz microwaves in mobiles causes thermal and non-thermal effects. Due to occupational exposure to microwaves particularly in telecommunication operators, and due to the importance of antioxidants in immune system and prevention of diseases, this study was designed to investigate the biological effects of 915 MHz microwaves in mobiles on antioxidant changes and their eversibility to normal after disconnected exposure.
Methods and Materials: This experimental study was conducted on 14 white male rabbits (three month old/1400-1700 gr) of pure NewZealand race. They were randomly assigned into case and control groups. Case rabbits were exposed, for three weeks 8 hours a day, to simulated mobile microwaves of 915 MHz frequency and mean density of 0.6789 mW/cm2 in radiation chamber. In order to investigate the reversibility of antioxidant capacity to normal, the exposure was disconnected for two weeks. Blood samples by cardiac puncture were obtained from both groups in three intervals (after 3 weeks exposure, after one week rest, again after two weeks) and plasma antioxidant was measured by FRAP assay. The absorption rate of TPT2-Fe+2 was read in 593 nm by spectrophotometer. The obtained data were analyzed in SPSS using ANOVA and Tukey testes.
Results: The results of mean comparison of antioxidant concentration in control rabbits (890.61±104.555 mmol/lit) and case rabbits after threeweek exposure (630.61±151.08 mmol/lit) showed significant differences. The results of mean comparison of antioxidant concentration in control rabbits (870.28±104.55 mmol/lit) and case rabbits after a one-week disconnection (575.33±132.58 mmol/lit) and two weeks after disconnected exposure (526.66±20.66 mmol/lit) indicated that the induced effects were not reversible, and that they are statistically different from control rabbits' antioxidant mean.
Conclusion: Mobile-induced microwaves decreases plasma antioxidant capacity and it can be a harmful physical effect. Disconnection from exposure for two weeks is not sufficient for returning antioxidant capacity to normal due to occupational chronic exposure to mobile microwave radiation, chain reactions producing radicals and their persistence or stability or causing instability to parent molecules.

کلیدواژه‌ها [English]

• Oxidative stress
• Antioxidant
• MOBILE PHONE
• MICROWAVE