حسن ایزانلو؛ غریب مجیدی؛ افشین ملکی؛ محمد خزائی؛ مریم سادات طباطبایی مجد؛ مهشید وطن خواه؛ شهرام نظری
دوره 22، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1394، ، صفحه 1035-1042
چکیده
زمینه و هدف: هدف از این مطالعه تعیین غلظت نیترات و نیتریت در منابع آب زیرزمینی شهر جیرفت و مقایسه آنها با مقادیر استادارد سازمان جهانی بهداشت بود. مواد و روشها:این پژوهش از نوع توصیفی–مقطعی بود که در سال 1388 انجام شد. نمونه‌برداری از55 حلقه چاه در طی یکسال در نقاط مختلف شهر جیرفت انجام شد. از هر منبع در هر فصل 3 نمونه برداشت گردید. ...
بیشتر
زمینه و هدف: هدف از این مطالعه تعیین غلظت نیترات و نیتریت در منابع آب زیرزمینی شهر جیرفت و مقایسه آنها با مقادیر استادارد سازمان جهانی بهداشت بود. مواد و روشها:این پژوهش از نوع توصیفی–مقطعی بود که در سال 1388 انجام شد. نمونه‌برداری از55 حلقه چاه در طی یکسال در نقاط مختلف شهر جیرفت انجام شد. از هر منبع در هر فصل 3 نمونه برداشت گردید. غلظت نیترات و نیتریت نمونه‌ها به روش اسپکتروفتومتری تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرم‌افزار16 SPSS استفاده شد. آزمون‌های آماری مورد استفاده شامل آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) و آزمون‌های پس‌وقوعی (TukeyHSD و Tamhane) بود. یافته‌ها:میانگین سالیانه غلظت نیترات و نیتریت در شهر جیرفت به ترتیب برابر 05/10 و 01/0 میلی‌گرم در لیتر بود. بین غلظت نیترات و نیتریت بر حسب فصول مختلف تفاوت آماری مشاهده نشد (05/0<P). غلظت نیترات بین ناحیه 1 و ناحیه 2 و 3، ناحیه 2 و ناحیه 5 و 6، ناحیه 3 و ناحیه 5 و 6 اختلاف معنی‌داری داشت (05/0>P). غلظت نیترات در مناطق مسکونی بیشتر از مناطق باغی و زمین‌های خالی بود (05/0>P). نتیجه‌گیری: غلظت نیترات و نیتریت در چاه‌ها کمتر از استاندارد سازمان جهانی بهداشت بود. ممکن است در آینده برخی چاه‌ها غلظت نیترات بیشتر از حد استاندارد داشته باشند. پیشنهاد می‌شود عوامل دخیل در افزایش غلظت نیترات در چاه‌ها به طور دقیق بررسی شود و راهکار صحیح برای جلوگیری، کاهش و کنترل نیترات ارائه گردد.
امید بهمنی؛ سیده آل محمد؛ افشین بهمنی
دوره 22، شماره 2 ، خرداد و تیر 1394، ، صفحه 387-396
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی‌های نقطه‌ای و غیرنقطه‌ای (شهری و کشاورزی) از علت‌های افت کیفیت آبهای زیرزمینی می‌باشند. هدف از این تحقیق، بررسی وضعیت آلودگی نیترات در آب زیرزمینی و مدیریت مصرف در بخش آبیاری و شرب در دشت ممنوع شده‌ی همدان ـ بهار است.
مواد و روشها: در این مطالعه با بررسی آمار و اطلاعات مربوط به 69 حلقه چاه در سال 1389 و با استفاده ...
بیشتر
زمینه و هدف: آلودگی‌های نقطه‌ای و غیرنقطه‌ای (شهری و کشاورزی) از علت‌های افت کیفیت آبهای زیرزمینی می‌باشند. هدف از این تحقیق، بررسی وضعیت آلودگی نیترات در آب زیرزمینی و مدیریت مصرف در بخش آبیاری و شرب در دشت ممنوع شده‌ی همدان ـ بهار است.
مواد و روشها: در این مطالعه با بررسی آمار و اطلاعات مربوط به 69 حلقه چاه در سال 1389 و با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS9.3 و براساس استاندارد کالیفرنیا، میزان آلودگی به نیترات در آبیاری در دو دوره‌ی زمانی و طبق استاندارد EPA و نیز میزان آلودگی آب شرب و میزان DO، ارزیابی و پهنه‌بندی شدند.
یافته‌ها: مطابق نتایج، میانگین نیترات در خرداد و شهریور ماه سال مذکور، به‌ترتیب برابر با 14/12 و 13/15 میلی‌گرم برلیتر بر حسب یون نیتروژن و غلظت نیترات خرداد و شهریور به‌ترتیب در 17/99 درصد و 24/96 درصد از مساحت دشت، 5 تا 30 میلی‌گرم بر لیتر بر حسب یون نیتروژن بوده است. بالاترین میزان نقطه‌ای DO در شهریور ماه با مقدار 2/17 میلی‌گرم بر لیتر و در همان مکان در خرداد ماه 28/2 میلی‌گرم بر لیتر بوده‌است. ضمن اینکه در پهنه‌ی کلی آبخوان در شهریور ماه مناطقی با محدودهی DO، 10- 5 میلی‌گرم بر لیتر حدود 81/4 درصد از مساحت آبخوان را شامل شده است.
نتیجه‌گیری: آلوده‌ترین بخش‌ها، روستای یکن‌آباد، حومه‌ی شهر همدان و قسمت‌های مرکزی دشت به دلیل کوددهی زیاد، عبور فاضلاب شهری و وجود مراکز صنعتی می‌باشد. براساس استاندارد کالیفرنیا آلودگی آب آبیاری در محدودهی متوسط و طبق استاندارد شرب محدودیت شدید در مصرف آب وجوددارد.
حسن ایزانلو؛ سیدمصطفی خضری؛ غریب مجیدی؛ علی اصغر آل شیخ؛ حمیدرضا تشیعی؛ محمد خزائی؛ بهنام وکیلی؛ وحید وزیری راد؛ حسین آقابابایی؛ شهرام ارسنگ جنگ
دوره 21، شماره 6 ، آذر و دی 1393، ، صفحه 1194-1204
چکیده
زمینه و هدف: هدف از انجام این مطالعه بررسی روند تغییرات غلظت نیترات منابع آب شرب روستاهای استان قم و پهنه‌بندی آن با استفاده از نرم‌افزار GIS می‌باشد.
موادّ و روشها: این مطالعه از نوع توصیفی-مقطعی می‌باشد. اطلاعات مربوط به مقادیر نیترات در سال‌های 1385 تا 1390 از شرکت آب و فاضلاب روستایی استان قم اخذ‌شد. در سال 91، از 73 حلقه چاه در دو ...
بیشتر
زمینه و هدف: هدف از انجام این مطالعه بررسی روند تغییرات غلظت نیترات منابع آب شرب روستاهای استان قم و پهنه‌بندی آن با استفاده از نرم‌افزار GIS می‌باشد.
موادّ و روشها: این مطالعه از نوع توصیفی-مقطعی می‌باشد. اطلاعات مربوط به مقادیر نیترات در سال‌های 1385 تا 1390 از شرکت آب و فاضلاب روستایی استان قم اخذ‌شد. در سال 91، از 73 حلقه چاه در دو دوره‌ی کم‌آبی و پرآبی نمونه‌برداری انجام‌شد. غلظت نیترات به-روش اسپکتروفتومتری تعیین‌گردید. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون کای دو و مدل رگرسیون قطعه‌ای استفاده‌شد. تجزیه و تحلیل دادهها در نرم‌افزارهای آماری 16 SPSS، 2007 Excel و 1/4 Joinpoint و پهنه‌بندی دادهها در نرم‌افزار ARCGIS انجام شد.
یافته‌ها: میانگین غلظت نیترات در چاههای مورد بررسی در‌طی سال‌های 85 تا 91 برابر 12/23 میلی‌گرم در لیتر با انحراف معیار 68/18 بود. 7/5 % و 4/9 % از آب چاه‌ها به‌ترتیب در مرز خطر و آلوده بودند. نتایج رگرسیونی بیانگر عدم وجود شواهد آماری کافی برای پذیرش وجود تغییرات نیترات در‌طی سال‌های مورد بررسی بود (85/0=P-value). نسبت آلودگی در دو نیمه‌ی سال اختلاف معنا‌داری نداشت (3/0=P-value). طی سال‌های 85 تا ابتدای سال 92 روند صعودی در نسبت چاههای آلوده به نیترات مشاهده‌شد.
نتیجه‌گیری: در اکثر چاه‌ها غلظت نیترات درحدّ مطلوب قرار‌داشت. در‌برخی چاه‌ها در مرز خطر و در‌برخی دیگر فراتر از مقدار استاندارد بود. به‌منظور کاهش غلظت نیترات و همچنین جلوگیری از افزایش نیترات در آبهای زیرزمینی، بایستی راهکارهای مدیریتی اتخاذ‌گردد.
ایوب رستگار؛ امیرحسین محوی؛ علی اکبر محمدی؛ حسین فرجی
دوره 21، شماره 2 ، خرداد و تیر 1393، ، صفحه 293-301
چکیده
زمینه و هدف: منابع آبهای زیر زمینی، بخش مهمی از منابع تامین آب شهری را تشکیل می‌دهند. یکی از چالش‌های جدی در راستای تامین و ارتقای سلامت جامعه، افزایش تدریجی میزان نیترات در آب آشامیدنی جوامع مختلف دنیا می‌باشد. هدف از این تحقیق، بررسی تغییرات فصلی میزان نیترات و آمونیاک در چاههای تامین‌کننده‌ی آب شرب بابل با استفاده از نرم‌افزار ...
بیشتر
زمینه و هدف: منابع آبهای زیر زمینی، بخش مهمی از منابع تامین آب شهری را تشکیل می‌دهند. یکی از چالش‌های جدی در راستای تامین و ارتقای سلامت جامعه، افزایش تدریجی میزان نیترات در آب آشامیدنی جوامع مختلف دنیا می‌باشد. هدف از این تحقیق، بررسی تغییرات فصلی میزان نیترات و آمونیاک در چاههای تامین‌کننده‌ی آب شرب بابل با استفاده از نرم‌افزار GISدر فصول مختلف سال‌های89-1388 می‌باشد.
مواد و روشها: این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی از نوع مقطعی است که بر روی چاههای تامین آب شرب بابل درطول سال‌های 89-88 انجام-گرفته‌است. از 20 چاه آب شرب شهر بابل در فصول مختلف، نمونه‌برداری برطبق روش استاندارد صورت‌گرفته و در نهایت، 80 نمونه آب مورد آنالیز قرارگرفته‌است. جهت اندازه‌گیری مقادیر نیترات و آمونیاک، از دستگاه اسپکترو فتومتر مدل DR2000 و طول موج‌های 500 و425 نانومتراستفاده-شده‌است. جهت تجزیه و تحلیل کیفی و نوسانات فصلی غلظت نیترات و آمونیاکِ مکان‌های مختلف، از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی، نرم‌افزار ArcGIS استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان‌داده که بیشترین میزان نیترات در فصل تابستان(68/23 میلی‌گرم درلیتر) و کمترین آن در فصل زمستان(14میلی‌گرم در لیتر) بوده-است. درحالی که بیشترین مقدار آمونیاک در فصل بهار(43/0 میلی‌گرم در لیتر) و کمترین آن در فصل تابستان(06/0 میلی‌گرم در لیتر) به‌دست‌آمده-است. همچنین نتایج نشان‌داده که فقط در چاه شماره‌ی 5 واقع در روستای کته پشت سفلی، غلظت نیترات روند افزایش داشته است و در بقیه‌ی چاه-ها، دادهها به‌ترتیب روند افزایشی و کاهشی در غلظت نیترات و آمونیاک نشان داده‌اند.
نتیجه‌گیری: نتایج بیانگر آن است که میزان نیترات و آمونیاک در کلیه‌ی نمونه‌ها، کمتر از مقادیر توصیه‌ای سازمان بهداشت جهانی می‌باشد. جهت جلوگیری از افزایش غلظت آمونیاک و نیترات در منابع آبهای زیرزمینی، آموزش مداوم به کشاورزان در زمینه‌ی استفاده‌ی صحیح ازکودهای شیمیایی و نیز ساخت و بهره‌برداری از سیستم‌های جمع‌آوری فاضلاب شهری توصیه می‌گردد.