مقاله پژوهشی
مدیریت آموزش
رضا دیهیم؛ یونس وکیل الرعایا
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، صفحه 1-12
چکیده
زمینه و هدف: کارآفرینی در فرایند توسعه اقتصادی و اجتماعی، مسئله مهمی است و به همین دلیل کشورهای مختلف جهان توجه خاصی به آن دارند و ارتقای مهارتهای کارآفرینی را در اولویتهای برنامههای توسعه خود قرار دادهاند. هدف این پژوهش بررسی نقش استراتژیک وجوه هفت‌گانه عدالت سازمانی در ارتقای مهارتهای کارآفرینی نیروی انسانی بوده ...
بیشتر
زمینه و هدف: کارآفرینی در فرایند توسعه اقتصادی و اجتماعی، مسئله مهمی است و به همین دلیل کشورهای مختلف جهان توجه خاصی به آن دارند و ارتقای مهارتهای کارآفرینی را در اولویتهای برنامههای توسعه خود قرار دادهاند. هدف این پژوهش بررسی نقش استراتژیک وجوه هفت‌گانه عدالت سازمانی در ارتقای مهارتهای کارآفرینی نیروی انسانی بوده است.مواد و روشها: روش اجرای پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی با استفاده از ابزار پرسش‌نامه است. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران و کارشناسان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به تعداد 600 نفر است. در این پژوهش برای انتخاب حجم نمونه مدیران و کارشناسان از فرمول کوکران استفاده شده است و تعداد 234 نفر براساس فرمول کوکران بهعنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها پرسش‌نامه محققساخته عدالت سازمانی و پرسش‌نامه کارآفرینی اسمیت و همکاران (2008) بود. پایایی و روایی ابزارها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد که نتایج به‌دست‌آمده نشان از پایایی و روایی موردقبول برای ابزارها داشت.یافتهها: یافتههای تحقیق نشان داد که ابعاد رویهای، مراودهای، توزیعی، اطلاعاتی، زبان‌شناختی، احساسی و مشاهده‌ای عدالت سازمانی بر ارتقای مهارتهای کارآفرینی (فنی، مدیریتی، نوآورانه و بلوغ شخصی) منابع انسانی تأثیر معنیدار دارد.نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از این است که در اقتصادهای در حال ظهور، آموزش و پرورش کارآفرینی، در شکل دادن به جامعه از طریق توانمند ساختن افراد برای پیشرفت در حرفه‌ها و زندگی خود، به‌طور فزاینده‌ای اهمیت دارد.
مقاله پژوهشی
بهداشت محیط و محیط زیست
مصطفی باغانی؛ ابوالفضل رحمانی ثانی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، صفحه 13-21
چکیده
زمینه و هدف: رشد جمعیت نیاز به تولید بیشتر محصولات کشاورزی را باعث میشود و کمبود آب سبب میشود بشر به استفاده از آب‌های نامتعارف ازجمله پساب‌ها رو آورد. کیفیت نامناسب پساب‌ها می‌تواند برای خاک، گیاه و سلامت مصرف‌کنندگان مضر باشد بنابراین سنجش و بررسی کیفیت آنها ضروری می‌باشدمواد و روشها: در این پژوهش فاکتورهایEC, Ca, Mg, Na, SAR, CL, ...
بیشتر
زمینه و هدف: رشد جمعیت نیاز به تولید بیشتر محصولات کشاورزی را باعث میشود و کمبود آب سبب میشود بشر به استفاده از آب‌های نامتعارف ازجمله پساب‌ها رو آورد. کیفیت نامناسب پساب‌ها می‌تواند برای خاک، گیاه و سلامت مصرف‌کنندگان مضر باشد بنابراین سنجش و بررسی کیفیت آنها ضروری می‌باشدمواد و روشها: در این پژوهش فاکتورهایEC, Ca, Mg, Na, SAR, CL, TC, TP, PH, Ecoli, TN, TSS, COD, BOD در پساب تصفیه‌خانه‌های برکه تثبیت، لجن فعال (فاضلاب بهداشتی کارخانه) و پساب وتلند روستایی با روش‌های استاندارد آزمایش شد (مطابق نسخه 2017 کتاب روش‌های استاندارد آزمایش‌های آب و فاضلاب) و با استانداردهای ویلکاکس، آیرزو وستکات،WHO, USEPA وFAO مقایسه گردید. تا صلاحیت مصرف سه نوع پساب متفاوت برای مصارف کشاورزی مشخص گردد.یافتهها: طبق استانداردهای ایران، ویلکاکس، آیرز و وستکات، FAO وWHO هر سه نوع پساب برای مصارف آبیاری با تأثیرات منفی کم تا متوسط قابل استفاده هستند ولی در استانداردهای سخت‌تر (USEPA)، پساب برکه و وتلند حد مجاز فاکتورهای BOD و TSS را تأمین نکرده‌اند و پساب لجن فعال فاکتور BOD را تأمین نکرده است.نتیجه‌گیری: مطابق نتایج، سیستم تصفیه فاضلاب لجن فعال، بهتر از دو سیستم دیگر استانداردهای مصرف پساب در کشاورزی را تأمین می‌کند. با گذشت زمان استانداردها سختگیرانه‌ترخواهند شد. انتخاب نوع و بهره‌برداری صحیح از سیستم تصفیه در تأمین استانداردهای کیفی پساب برای آبیاری تأثیر بسزایی دارد.
مقاله پژوهشی
روانشناسی و روانپزشکی
زهرا کریمیان؛ سید عباس حقایق؛ سید محمد حسن امامی نجفی دهکردی؛ مصطفی رئیسی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، صفحه 22-34
چکیده
زمینه و هدف: بهره‌گیری از رویکردهای نوین روانشناسی در کنار درمان‌های زیستی، اقدامی مؤثر در راستای کاهش نشانگان ثانوی روانی ناشی از بیماری‌های زیستی است. هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی درمان فراتشخیصی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر است.مواد و روشها: پژوهش حاضر شبه‌تجربی ...
بیشتر
زمینه و هدف: بهره‌گیری از رویکردهای نوین روانشناسی در کنار درمان‌های زیستی، اقدامی مؤثر در راستای کاهش نشانگان ثانوی روانی ناشی از بیماری‌های زیستی است. هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی درمان فراتشخیصی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر است.مواد و روشها: پژوهش حاضر شبه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر مراجعه‌کننده به مرکز پورسینای حکیم شهر اصفهان در سال 1399-1398 بود که از بین آنها 45 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در گروه‌های آزمایش و کنترل (15 نفر) گمارده شدند و از پرسش‌نامه کیفیت زندگی پاتریک و همکاران (1998) استفاده شد. برای آزمودنی‌های گروه‌های آزمایش، بسته‌های درمانی فراتشخیصی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در هشت جلسه 90 دقیقه‌ای ارائه شد. دادهها با روش تحلیل کواریانس تکمتغیره به کمک نرم‌افزار SPSS19 تجزیه‌وتحلیل شدند.یافتهها: هر دو مداخله فراتشخیصی و پذیرش و تعهد، بر بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر مؤثر بوده است (05/0>p)، ضمن اینکه بررسی تفاوت میانگین‌ها در آزمون تعقیبی بیانگر اثربخشی بالاتر درمان فراتشخیصی بر کیفیت زندگی بوده است.نتیجه‌گیری: اثربخش بودن هر دو رویکرد مورداستفاده نشان می‌دهد که پزشکان و تیم درمانی با بهره‌گیری از رویکردهای درمان روانی در کنار درمان‌های زیستی می‌توانند از شدت نشانگان ثانوی ناشی از بیماری‌های مزمن جلوگیری کنند و با این کار فرایند درمان را تسهیل نمایند.
مروری
ژنتیک و بیماری های آن
سعید پیرمرادی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، صفحه 35-50
چکیده
زمینه و هدف: اوتیسم شامل مجموعه‌ای از اختلالات محیطی و ژنتیکی در سیستم عصبی است که حاصل آن نقص در رفتارها و نحوه ارتباطات اجتماعی، رفتارهای کلیشه‌ای و مشکل در توانایی‌های حرکتی و ناتوانی در برنامه‌ریزی‌های حرکتی می‌باشد. این عوامل شدت این بیماری و نحوه پاسخ آن به درمان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. مواد و روشها: این مطالعه در صدد ...
بیشتر
زمینه و هدف: اوتیسم شامل مجموعه‌ای از اختلالات محیطی و ژنتیکی در سیستم عصبی است که حاصل آن نقص در رفتارها و نحوه ارتباطات اجتماعی، رفتارهای کلیشه‌ای و مشکل در توانایی‌های حرکتی و ناتوانی در برنامه‌ریزی‌های حرکتی می‌باشد. این عوامل شدت این بیماری و نحوه پاسخ آن به درمان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. مواد و روشها: این مطالعه در صدد شناسایی فهرست مشترکی از ژن‌های متفاوت بیان‌شده (DEG) با استفاده از یکی از روش‌های متاآنالیز توسط ابزارهای بیوانفورماتیک بود که سه مطالعه مایکروارای شناسایی شدند که 109 نمونه را شامل می‌شدند که 90 نفر آنها بیمار و 19فرد دیگر سالم بودند. تجزیه‌وتحلیل‌های این مطالعات با نرم‌افزار انجام شد و متاآنالیز بر روی آنها انجام گرفت.یافتهها: پس از جداسازی ژن‌های دارای بیان متفاوت، با کمک آنالیزهای آماری توسط نرم‌افزار R ژن‌های (EIF1AY, EIF2S3,IL32, ARPC4-TTLL3,LILRA5 ,EIF5A ,XIST, RARA, TXLNG,) به‌دست آمدند. سپس با بررسی آنتولوژی آنها از طریق دیتابیس enrichr و ارتباط مسیرهای برهمکنشی آنها از طریق pathways و شبکه‌های برهمکنشی با دیگر ژن‌های مؤثر در بیماری اوتیسم، نتاج نهایی به‌دست آمد.نتیجه‌گیری: با شناسایی ژن‌های دارای بیان متفاوت در مطالعات مختلف که دچار کاهش یا افزایش بیان معنادار شده بودند و بررسی آنها در مسیرهای بیولوژیکی و مولکولی و سلولی مشخص شد این مجموعه از ژن‌ها می‌توانند در اوتیسم و برخی مسیرهای مؤثر در فرایند عملکردی این بیماری نقش داشته باشند پس می‌توان با بررسی اهداف تأثیرگذاری و محصولات آنها راهکارهای درمانی مطلوبی را در زمینه مهار آنها ارائه کرد.
مقاله پژوهشی
مدیریت آموزش
آسیه نمازی؛ مرضیه مسجودی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، صفحه 51-63
چکیده
زمینه و هدف: پاندمی کووید 19 باعث تغییرات بسیاری در روش‌های آموزشی دانشگاه‌های کشور شد و بسیاری از مؤسسات آموزشی، به ایجاد و راه‌اندازی کلاس‌های مجازی یا توسعه نظام‌های سنتی خود پرداختند. مطالعه حاضر با هدف مقایسه رضایتمندی از آموزش مجازی و ارتباط آن با اشتیاق تحصیلی در دانشجویان دانشگاه آزاد رشت در دوران همه‌گیری بیماری کرونا ...
بیشتر
زمینه و هدف: پاندمی کووید 19 باعث تغییرات بسیاری در روش‌های آموزشی دانشگاه‌های کشور شد و بسیاری از مؤسسات آموزشی، به ایجاد و راه‌اندازی کلاس‌های مجازی یا توسعه نظام‌های سنتی خود پرداختند. مطالعه حاضر با هدف مقایسه رضایتمندی از آموزش مجازی و ارتباط آن با اشتیاق تحصیلی در دانشجویان دانشگاه آزاد رشت در دوران همه‌گیری بیماری کرونا انجام گرفت.مواد و روشها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- مقطعی بود که در آن 425 نفر از دانشجویان در دو گروه علوم پزشکی و غیرپزشکی به‌صورت تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند و پرسش‌نامه خودگزارشی در مورد رضایتمندی از آموزش مجازی و اشتیاق تحصیلی فردریکز را تکمیل کردند. دادهها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و با بهره‌گیری از آزمون‌های آماری تی مستقل، واریانس یک‌طرفه و همبستگی پیرسون تجزیه‌وتحلیل شدند.یافتهها: میانگین نمره کسب‌شده از مقیاس رضایت 22/89±78/70و اشتیاق تحصیلی، 11/58±51/12بود. کمترین رضایتمندی در گروه علوم پزشکی وجود داشت و هم‌زمان اشتیاق تحصیلی آنها نیز نسبت به سایرین پایین‌تر گزارش شد. میزان رضایت از روش آموزش مجازی در دانشجویان غیربومی و تحصیلات تکمیلی نسبت به دیگر دانشجویان بالاتر بود. همچنین بین نمره رضایتمندی و اشتیاق تحصیلی دانشجویان، همبستگی آماری معنیدار مشاهده شد (0/004=p).نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت اشتیاق تحصیلی به‌ویژه در رشته‌های علوم پزشکی که با حفظ جان افراد سرکار دارند، نیاز به توانمندسازی و آموزش مهارت کار با آموزش مجازی برای ایجاد افزایش رضایتمندی و ارتباط‌گیری مناسب استادان با دانشجویان برای بهبود وضعیت ایجادشده ناشی از همه‌گیری وجود دارد.
مقاله پژوهشی
روانشناسی و روانپزشکی
کیمیا صباغ؛ محمدرضا مظلوم زاده؛ عالیه زمانی طاوسی؛ علی مشهدی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، صفحه 64-77
چکیده
زمینه و هدف: اپیدمی کووید-19 سطح بالایی از ترس و اضطراب را با خود به همراه آورد. همچنین نتایج پژوهش‌های پیشین نشان دادهاند که هریک از متغیرهای ترس از کووید-19، نظام بازداری رفتاری و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان در پیش‌بینی بهزیستی روانشناختی نقش تعیین‌کننده‌ای دارند؛ بنابراین هدف مطالعه حاضر، بررسی رابطه ترس از کووید-19 با بهزیستی ...
بیشتر
زمینه و هدف: اپیدمی کووید-19 سطح بالایی از ترس و اضطراب را با خود به همراه آورد. همچنین نتایج پژوهش‌های پیشین نشان دادهاند که هریک از متغیرهای ترس از کووید-19، نظام بازداری رفتاری و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان در پیش‌بینی بهزیستی روانشناختی نقش تعیین‌کننده‌ای دارند؛ بنابراین هدف مطالعه حاضر، بررسی رابطه ترس از کووید-19 با بهزیستی روانشناختی و همچنین نقش میانجیگری نظام بازداری رفتاری و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان در این رابطه بود.مواد و روشها: طرح پژوهش حاضر، توصیفی- همبستگی و از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل بزرگسالان ایرانی بود که از این میان 450 نفر با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. دادهها با استفاده از پرسش‌نامه‌های فرم کوتاه بهزیستی روانشناختی ریف ترس از کووید-19 (FCV-19S)، مقیاس نظام‌های فعال‌سازی و بازداری رفتاری (BAS/BIS Scale) و فرم کوتاه پرسش‌نامه نظمجویی شناختی- هیجانی (CERQ-P-short) جمع‌آوری شدند. تجزیه‌وتحلیل دادهها با استفاده از روش همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر انجام شد.یافتهها: یافتههای تحقیق نشان داد که بین ترس از کووید-19، سیستم بازداری رفتاری و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان با بهزیستی روانشناختی همبستگی معناداری (P<0.01) وجود دارد. علاوه براین، نتایج بوت استراپ نیز بیانگر این است که نقش میانجیگری سیستم بازداری رفتاری (0.001) و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان (0.006) معنادار بود.نتیجه‌گیری: براساس یافتههای این پژوهش، بهزیستی روانشناختی از طریق مسیر ترس از کووید-19، نظام بازداری رفتاری و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان پیش‌بینی میشود.
مروری
مدیریت آموزش
فاطمه غلامی؛ نعمت اله شموسی؛ عبدالرشید خزاعی فیض آباد؛ فرحناز یوسفی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، صفحه 78-87
چکیده
زمینه و هدف: پس از اعلام همه‌گیری یا پاندمی بیماری کرونا، مسئولین ارشد نظام سلامت در دنیا ازجمله وزیر بهداشت ایران نتیجه تلاش‌ها و اقدامات درمانی و بهداشتی را از طریق رسانه به اطلاع عموم رساندند. مطالعه حاضر با هدف تحلیل گزارش‌های رسانه‌ای وزیر بهداشت ایران درباره بیماری کووید-19در قالب مطالعه‌ای کیفی و با تمرکز بر همنشینی واژگانی، ...
بیشتر
زمینه و هدف: پس از اعلام همه‌گیری یا پاندمی بیماری کرونا، مسئولین ارشد نظام سلامت در دنیا ازجمله وزیر بهداشت ایران نتیجه تلاش‌ها و اقدامات درمانی و بهداشتی را از طریق رسانه به اطلاع عموم رساندند. مطالعه حاضر با هدف تحلیل گزارش‌های رسانه‌ای وزیر بهداشت ایران درباره بیماری کووید-19در قالب مطالعه‌ای کیفی و با تمرکز بر همنشینی واژگانی، گفتمان و استراتژی‌های ارتباطی انجام گردید.مواد و روشها: این پژوهش مروری بر گزارش‌های خبری منتشرشده در بازه زمانی ۲۰ آذر ۱۳۹۸ تا انتهای خیز سوم کرونا (۱ بهمن ۱۳۹۹) است که از پایگاه خبرگزاری مهر استخراج و به‌ترتیب تاریخ و با فرمت یکسان، در قالب 316 گزارش خبری (155800 واژه) جمع‌آوری گردید. سپس بسامد واژگان مرتبط و پرکاربرد در پیکره زبانی براساس بافت کلام بررسی شد. درون‌مایه‌ها با استفاده از الگوی کلارک و براون (2013) در شش مرحله به‌دست آمد: آشنایی با دادهها، کدگذاری، جست‌وجوی درون‌مایه‌ها، مرور درون‌مایه‌ها، معرفی و نامگذاری درون‌مایه‌ها و در نهایت جمع‌بندی و نگارش تحلیل نهایی.یافتهها: مفاهیم در نُه دسته استخراج شدند: تبیین وظایف وزارت بهداشت، تعیین تکلیف برای مردم، انسجام‌بخشی به نیروهای مردمی، امیدآفرینی در میان مخاطبان، تأکید بر پایه‌های اعتقادی، ترسیم شیوه‌های آموزش مجازی، به‌کارگیری استعارات، بیان ابعاد بین‌المللی و استفاده از ابزارهای عاطفی.نتیجه‌گیری: مفاهیم استخراج‌شده بیانگر تلاش ستاد ملی کرونا برای تفهیم موضوع، جلب همکاری و همراه کردن مردم در مقابله با انتشار بیماری می‌باشد.
مقاله پژوهشی
پرستاری
عزت صمدی پور؛ رقیه زردشت؛ فاطمه برزویی؛ الهام ناوی پور؛ فاطمه قارداشی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، صفحه 89-101
چکیده
زمینه و هدف: بیماری نوظهور کووید-19 با شیوع چشمگیر، ایمنی شغلی کارکنان سلامت را به مخاطره انداخته است. رفتارهای پیشگیری‌کننده در هر فرد ارتباط نزدیکی با درک خطر وی از عامل خطر دارد. از این رو مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت درک خطر کارکنان بهداشت و درمان ایران از بیماری کووید -19 در شروع بحران و عوامل مؤثر بر آن انجام گرفته است.مواد و روشها: ...
بیشتر
زمینه و هدف: بیماری نوظهور کووید-19 با شیوع چشمگیر، ایمنی شغلی کارکنان سلامت را به مخاطره انداخته است. رفتارهای پیشگیری‌کننده در هر فرد ارتباط نزدیکی با درک خطر وی از عامل خطر دارد. از این رو مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت درک خطر کارکنان بهداشت و درمان ایران از بیماری کووید -19 در شروع بحران و عوامل مؤثر بر آن انجام گرفته است.مواد و روشها: این مطالعه پیمایشی مقطعی، در تابستان 1399 به روش نمونه‌گیری در دسترس در جامعه کارکنان بهداشتی- درمانی انجام شده است. دادهها با یک پرسش‌نامه پژوهشگرساخته حاوی مشخصات دموگرافیک (5 سؤال) و درک خطر (20 سؤال)، با 5 زیرمقیاس، عوامل شناختی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و احساسی به‌صورت آنلاین از طریق شبکه‌های اجتماعی تلگرام و واتساپ گروه کارکنان درمانی ایران جمع‌آوری شد. تحلیل دادهها در نسخه 16 نرم‌افزار spss انجام گردید.یافتهها: در مجموع 165 نفر، گروه سنی 49- 20 سال با 84 درصد و زنان با 60 درصد بیشتر مشارکت‌کنندگان را تشکیل می‌دادند. میانگین نمره درک خطر کارکنان بهداشتی- درمانی 8.17±66.43بود. ضریب همبستگی اسپیرمن، در سطح معنی‌داری 0/01ارتباط نمره درک خطر را با تمام زیرمقیاس‌ها معنیدار و مستقیم نشان داد (p <0.001). عوامل سیاسی و مذهبی، بیشترین همبستگی را با درک خطر کارکنان داشتند (r > 0.75).نتیجه‌گیری: کارکنان بهداشتی درمانی، در شروع بحران، درک بالایی از خطر بیماری نوظهور کووید-19 نداشتند. به‌نظر می‌رسد در شروع بحران آموزش برای افزایش درک خطر کارکنان، ضروری است.
مقاله پژوهشی
روانشناسی و روانپزشکی
مرضیه بابایی حیدر آبادی؛ محمد قمری؛ سیمین حسینیان
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، صفحه 102-116
چکیده
زمینه و هدف: اختلالات بی‌اشتهایی عصبی یکی از شایع‌ترین اختلالات خوردن در میان نوجوانان است. پژوهش حاضر با هـدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تصویر بدنی و سبک‌های هویت دانش‌آموزان دختر مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی انجـام گرفـت.مواد و روشها: پـژوهش حاضر از نـوع نیمـه‌تجربـی، با طرح پیش‌آزمـون و پسآزمون و پیگیری ...
بیشتر
زمینه و هدف: اختلالات بی‌اشتهایی عصبی یکی از شایع‌ترین اختلالات خوردن در میان نوجوانان است. پژوهش حاضر با هـدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تصویر بدنی و سبک‌های هویت دانش‌آموزان دختر مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی انجـام گرفـت.مواد و روشها: پـژوهش حاضر از نـوع نیمـه‌تجربـی، با طرح پیش‌آزمـون و پسآزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری، شامل نوجوانان دختر مبتلا به بی‌اشتهایی در سال تحصیلی 99-1400 شهر کرج بودند. به‌منظور انجام پژوهش، 30 نفر از دانش‌آموزان با نمونه‌گیری تصـادفی در گروه آزمـایشی و گروه کنتـرل قرار گرفتند. گروه آزمایش در 10 جلسه مداخله درمان مبتنی بر خانواده را دریافـت کردند و گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکردند. ابزارهای مورداستفاده، پرسش‌نامه نگرش‌های خوردن گارنر و گرفینگل (1982)، پرسش‌نامه سبک‌های هویت برزونسکی (1989) و پرسش‌نامه تصویر بدنی (کش و پروزینسکی، 1990) بـود. داده‌هـا بـا تحلیل کواریانس چندمتغیره و تحلیل واریانس آمیخته بررسی شدند.یافتهها: نتایج نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، منجر به پیدایش تصویر بدنی مثبت و کسب هویت متعهدانه در دانش‌آموزان میشود (0/01نتیجه‌گیری: با توجه به یافتهها می‌توان گفت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، منجر به پیدایش تصویر بدنی مثبت و سبک هویت متعهدانه در نوجوانان دختر میشود. بنابراین روان‌شناسان و مشاوران می‌توانند از این درمان در دانش‌آموزان دختر مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی استفاده کنند.
مقاله پژوهشی
فیزیولوژی ورزشی
مهدی زارعی؛ علی گوهری؛ زینب سادات حسینی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، صفحه 117-129
چکیده
زمینه و هدف: فعالیت بدنی منظم در دوران بارداری با کاهش خطر ابتلا به دیابت بارداری مرتبط است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی و مقایسه سطح و شدت فعالیت بدنی در زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری و زنان باردار سالم بود.مواد و روشها: این مطالعه مورد- شاهدی روی 100 زن باردار مراجعه‌کننده (50 زن باردار مبتلا به دیابت بارداری و 50 زن باردار سالم) ...
بیشتر
زمینه و هدف: فعالیت بدنی منظم در دوران بارداری با کاهش خطر ابتلا به دیابت بارداری مرتبط است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی و مقایسه سطح و شدت فعالیت بدنی در زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری و زنان باردار سالم بود.مواد و روشها: این مطالعه مورد- شاهدی روی 100 زن باردار مراجعه‌کننده (50 زن باردار مبتلا به دیابت بارداری و 50 زن باردار سالم) با نمونه‌گیری به شکل هدفمند و از نمونه‌های در دسترس با دامنه سنی 35-25 سال انجام شد. سطح فعالیت بدنی با استفاده از پرسش‌نامه فعالیت بدنی بارداری (PPAQ) ارزیابی شد. برای مقایسه سطح و شدت فعالیت بدنی در دو گروه از آزمون یومن ویتنی استفاده شد.یافتهها: میزان فعالیت بدنی در منزل (0/013=p)، فعالیت نقل و انتقال (0/000=p) و کل فعالیت بدنی (0/012=p) در گروه دیابت بارداری در مقایسه با گروه باردار سالم به‌طور معناداری پایین‌تر بود. تفاوت معناداری در میزان فعالیت در محل کار (0/815=p) و فعالیت‌های ورزشی و سرگرمی (0/104=p) بین دو گروه مشاهده نشد. میانگین فعالیت‌های با شدت سبک (0/042=p) و شدت متوسط (0/030=p)در گروه دیابت بارداری به‌طور معناداری نسبت به گروه سالم پایین‌تر بود. تفاوت معناداری در فعالیت‌های با شدت بالا (0/315=p)و رفتارهای کم‌تحرک (0/114=p) بین دو گروه مشاهده نشد.نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد سطح فعالیت بدنی و شدت فعالیت‌های با شدت سبک و متوسط در زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری نسبت به زنان باردار سالم، پایین‌تر است، از این رو توسعه برنامههای پیشگیری با هدف افزایش سطح فعالیت بدنی ضروری می‌باشد.
مقاله پژوهشی
روانشناسی و روانپزشکی
شیرین احمدی؛ سجاد بشرپور؛ اکبر عطادخت؛ محمد نریمانی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، صفحه 130-143
چکیده
زمینه و هدف: وابستگی به مواد یک بیماری مزمن مغزی است که با مصرف مواد مخدر اجباری و تکانشی مشخص میشود. پژوهش حاضر با هدف مدل‌سازی ساختاری شدت وابستگی به مواد براساس سرشت عاطفی با نقش میانجیگری کنترل بازداری انجام گرفت. مواد و روشها: پژوهش موردنظر همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد وابسته به مواد مراجعه‌کننده ...
بیشتر
زمینه و هدف: وابستگی به مواد یک بیماری مزمن مغزی است که با مصرف مواد مخدر اجباری و تکانشی مشخص میشود. پژوهش حاضر با هدف مدل‌سازی ساختاری شدت وابستگی به مواد براساس سرشت عاطفی با نقش میانجیگری کنترل بازداری انجام گرفت. مواد و روشها: پژوهش موردنظر همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد وابسته به مواد مراجعه‌کننده به کمپهای ترک اعتیاد اردبیل در سال 1400 بود. تعداد 200 نفر از این افراد به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و به پرسش‌نامه‌های شدت وابستگی به مواد، سرشت عاطفی و همچنین آزمون کنترل بازداری (go/nogo) پاسخ دادند. دادههای به‌دست‌آمده با استفاده از نرمافزارهای smart pls3 تحلیل شد.یافتهها: نتایج نشان داد سرشت عاطفی بر شدت وابستگی به مواد اثر مستقیم و معنی‌داری دارد، همچنین اثر غیرمستقیم سرشت عاطفی بر شدت وابستگی به مواد با میانجیگری کنترل بازداری تائید شد. مدل براساس شاخص‌های نکویی برازش کفایت مناسبی داشت.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر مطالعه سرشت عاطفی و کنترل بازداری گامی ضروری و حیاتی در مدیریت، پیشآگهی و پیشگیری از وابستگی و مصرف مواد است.
مروری
زنان و زایمان
فاطمه زهرا کریمی؛ مریم صالحیان؛ حمیده حسینی؛ زهرا نوروزی؛ ملیحه عافیت
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، صفحه 144-162
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به شیوع بالای اختلال عملکرد جنسی در زنان یائسه، پژوهش حاضر با هدف مرور نظام‌مند تأثیر گیاهان دارویی بر عملکرد جنسی در زنان یائسه ایرانی انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه تمامی مطالعات مربوط به بررسی تأثیر گیاهان دارویی بر عملکرد جنسی در زنان یائسه ایرانی با کلیدواژه‌های اختلال عملکرد جنسی زنان، اختلال عملکرد ...
بیشتر
زمینه و هدف: با توجه به شیوع بالای اختلال عملکرد جنسی در زنان یائسه، پژوهش حاضر با هدف مرور نظام‌مند تأثیر گیاهان دارویی بر عملکرد جنسی در زنان یائسه ایرانی انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه تمامی مطالعات مربوط به بررسی تأثیر گیاهان دارویی بر عملکرد جنسی در زنان یائسه ایرانی با کلیدواژه‌های اختلال عملکرد جنسی زنان، اختلال عملکرد جنسی، رضایت جنسی، رفتار جنسی، فعالیت جنسی، یائسه، یائسگی، قبل از یائسگی، پس از یائسگی، گیاهان دارویی، داروهای گیاهی، مواد گیاهی، فیتواستروژن، درمان فیتواستروژنی، کارآزمایی بالینی تصادفی، با استفاده از عملگرهای بولینOR و ANDدر پایگاه‌های اطلاعاتی از سال 2000 تا 2021 جستجو شدند. به‌منظور ارزیابی کیفیت مقالات از ابزار جداد استفاده شد.یافتهها: 25 مطالعه وارد مرور سیستماتیک شدند. گیاهان موردبررسی شامل جینکوبیلوبا، رازیانه، گل راعی، گرده خرما، آفرودیت، شنبلیله، رازک، کوهوش سیاه، اسطوخودوس، جنسینگ، زعفران، شبدر قرمز، خارخاسک، سیاه‌دانه و پنج انگشت، آروماتراپی ترکیبی (رازیانه، گلپر، مریم گلی، نارنج، اسطوخودوس و گل شمعدانی) بودند که بر ابعاد مختلف عملکرد جنسی بررسی کردند.نتیجه‌گیری: براساس نتایج مطالعات بررسی‌شده، اغلب گیاهان در بهبود عملکرد جنسی مؤثر بودند. هرچند به دلیل محدود بودن تعداد مطالعات انجام‌شده برای هر گیاه، امکان انجام متاآنالیز در این مطالعه وجود نداشت از این رو توصیه میشود مطالعات بیشتری در رابطه با هریک از گیاهان انجام شود تا شواهد کافی برای تصمیم‌گیری در رابطه با مصرف هریک از گیاهان بهعنوان درمان‌هایی کم‌خطرتر و کم‌هزینه‌تر برای بهبود عملکرد جنسی زنان یائسه ارائه داد.