مقاله اصیل

 

 

 

بررسی و مقایسه ی رگه های شخصیت و سبک های مقابله ای

در زنان و مردان سالم و مبتلا به بیماری های قلبی سرپایی

 

مختار عارفی^1*، روح اله رحیمی²، محسن گل محمدیان³

¹ گروه روان شناسی و مشاوره، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.  

² دانشجوی دکتری تخصصی مشاوره، دانشگاه علامه طباطبائی تهران، ایران.  

³ گروه مشاوره، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.

 

* نشانی نویسنده مسئول: گروه روان شناسی و مشاوره، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه.  

E-mail: M.arefi@iauksh.ac.ir  

 

وصول:3/7/94، اصلاح:31/9/94، پذیرش:10/11/94

 

 

مقدمه

امروزه بیماری های قلبی یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در اکثر کشورهای جهان به شمار می روند (1). بیماری های قلبی به عنوان یک آسیب پیشرونده، نتیجه ناتوانی قلب در گردش مؤثر خون در سرتاسر بدن است (2). بر اساس گزارش انجمن قلب آمریکا (AHA) میزان شیوع بیماری های قلبی هر ساله افزایش می یابد و تقریباً هر سال 000/660 تشخیص جدید بیماری قلبی در آمریکا داده می شود (3). در ایران نیز بیماری های قلبی اولین عامل مرگ و میر است (4). سهم بیماری های قلبی از مرگ و میر کلی در ایران حدود 39 درصد است (5). پیش بینی می شود که در ایران هر ساله تقریباً یک میلیون بیمار قلبی به بیمارستان مراجعه کنند (6). بافت قلب به دلیل فعالیت زیاد به خون نیاز دارد. سه رگ به نام رگ های کرونر وظیفه تأمین خون قلب را برعهده دارند. حدود یک سوم افراد در جوامع غربی در اثر مسدود شدن عروق کرونری می میرند (7). علاوه بر بیماران مبتلا به انسداد عروق کرونر، بسیاری از بیماران قلبی، تحت انواع درمان های سرپایی هستند. در آمریکا حدود 6/28 میلیون نفر در مراکز درمان سر پایی قلب، تحت درمان هستند (8). به هر جهت بیماری های قلبی اغلب به سبب ماهیت پیشرونده نشانه های جسمانی، استرس زا هستند (1و7 و8). علاوه بر نشانگان بیولوژیکی، پیامدهای روانشناختی نسبتاً عمومی در همه بیماری های قلبی وجود دارد. برای مثال حدود 50 درصد این بیماران، نشانه های اضطراب، افسردگی، کاهش قابلیت عملکرد و انزوای اجتماعی را نشان می دهند (8-10). بنابراین پزشکانی که از بیماران قلبی مراقبت می کنند با چالش شناسایی نشانه ها و بهبود مؤثر پیامدهای بیولوژیک و روانشناختی این بیماری سر و کار دارند (11). از جمله عوامل روانشناختی مؤثر در کارکرد قلب، رگه های شخصیتی Personality traits)) و سبک های مقابله (Coping styles) با مشکلات و مسائل روزمره است (12). عوامل شخصیتی و راهبردهای مقابله ای به صورت مستقیم و غیر مستقیم در ایجاد و تدوام انواع گوناگون بیماری ها و ناسازگاری ها دخالت دارند. به این منظور مطالعات زیادی درصدد روشن کردن نقش مؤلفه های شخصیتی و سبک های مقابله ای در تعامل با هم در جمعیت های بالینی و سالم بوده اند (13). برای اولین بار دو متخصص قلب احتمال ارتباط رگه های شخصیت و سبک های مقابله ای با انواع بیماری های قلبی را مطرح کردند (14). شخصیت هر فرد به عنوان عاملی تعیین کننده که بر تمام رفتارها و تمایلات انسان سایه می‌افکند، به واسطه صفات و ویژگی‌های ناسازگارانه می‌تواند او را دچار پاره‌ای از اختلالات روانشناختی و حتی جسمانی کند (15 و 16). بر اساس نظریه آیزنک (Eysenck) شخصیت دارای سه عامل مهم مزاجی (رگه ها)؛ برون گرایی (Extraversion)، روان رنجورخویی (Neuroticism) و روان پریش خویی(Psychoticism) است. وی، برای ابعاد برون گرایی و روان رنجورخویی مبانی عصب‌شناختی قائل است. در حالی که بعد برونگرایی- درون گرایی به دستگاه عصبی مرکزی (CNS) وابسته است، پیوستار روان رنجورخویی- ثبات هیجانی با سیستم عصبی خودمختار (ANS) ارتباط دارد. فرد برون گرا (E)؛ دارای مشخصه‌های جامعه طلبی، برانگیختگی، خوش بینی و نیاز به محرک بوده و روان رنجورخویی (N)؛ نیز مبین شدت واکنش‌های هیجانی است. فرد روان رنجور واکنش‌های شدید و دراز مدتی نسبت به تنیدگی نشان می‌دهد و نشانه‌های ناپایدار خلقی، زودرنجی، حساسیت نسبت به مسائل جزئی و اضطراب در وی مشاهده می‌شود و از انواع ناراحتی‌های جسمانی مانند؛ سردرد، کمردرد و مسائل هاضمه شکایت دارد. عامل روان پریش خویی(P)؛ از نظر رفتاری بر اساس عدم حساسیت اجتماعی، به مخاطره انداختن خود، نفرت از دیگران و جاذبه نسبت به چیزهای غیرمعمول، مشخص می‌شود (17). پژوهش های مختلف نشان داده اند که رگه های شخصیتی می‌توانند در بروز بیماری‌های قلبی نقش مؤثری ایفا کنند (18-22). علاوه بر رگه های شخصیتی، سبک های مقابله ای نیز در بروز و تشدید بیماری های قلبی مؤثر هستند. سبک های مقابله ای اشاره به روش هایی دارد که اشخاص در آن با بهره گیری از منابع سازگاری و راهکارهای مراقبتی، از خودشان در برابر تأثیرات منفی استرس محافظت می کنند (23). لازاروس و فولکمن (24) دو نوع مهارت مقابله ای، مسأله مدار و هیجان مدار را توصیف کردند. افراد به کمک این مهارت های مقابله ای، موقعیت های استرس آمیز را برآورد یا ارزیابی کرده و مولدهای بروز هیجان توسط خواسته های درونی و بیرونی را کاهش می دهند (25). الگوهای مقابله ای، شامل راهبردهایی است که هدفشان، مدیریت پاسخ های هیجانی مولد استرس و رهاسازی آن ها می باشد (26). راهبردهای مقابله ای مسأله مدار تواماً به وسیله شخص و محیط هدایت می شوند ولی نوع هیجان مدار فقط به وسیله شخص رهبری می شوند (27). سبک های مقابله ای به عنوان عامل پیش بینی کننده نتیجه درمان در بیماران پیوند قلبی مطرح شده اند. بر اساس این نتایج، بیمارانی در درمان موفق بوده اند که کمتر از انکار و سبک هیجان مدار استفاده نموده اند (28). مطالعه طولی شش ساله نشان داده است که سبک مقابله ای مسأله مدار به بیمار کمک می کند که بیماری خود را اداره کند و بر طول عمر خود بیافزاید (28). هر دو سبک مقابله ای؛ مسأله مدار و هیجان مدار به وسیله بیماران قلبی مورد استفاده قرار می گیرند (29 و30). اما مطالعات نشان داده اند که راهبردهای مقابله ای مسأله مدار نسبت به نوع هیجان مدار، بیشتر با کاهش استرس روانشناختی مرتبط است (31-37). در حالی که لازاروس و فولکمن معتقدند که مهارت مقابله ای مؤثر شامل هر دو نوع سبک مقابله ای می شود، ولی یافته های پژوهشی بیان می کنند که استفاده از راهبرد مقابله ای مسأله مدار در قیاس با نوع هیجان مدار در بهبود بیماران قلبی، کارایی بیشتری دارد (38-40). پژوهش دیگری نشان داد که استفاده کمتر از مهارت های مسأله مدار، تأثیر منفی بر روی بهزیستی روانشناختی دارد. در این مطالعه 222 بیمار قلبی که از مقابله هیجان مدار استفاده کرده بودند استرس های روانشناختی سطح بالایی را تجربه کردند (30). راهبردهای مقابله ای هیجان مدار با نتایج منفی در درمان بیماران قلبی و به طور خاص با استرس های روانشناختی (اضطراب و افسردگی) و حتی با مرگ و میر در آن ها مرتبط است (41-45). در یک مطالعه دیگر، 75 بیمار سرپایی مبتلا به مشکلات قلبی که از مقابله مسأله مدار استفاده می کردند، زودتر بهبود پیدا کردند (27). شواهد پژوهشی نشان دادند که مهارت های مقابله ای مسأله مدار تأثیر مثبتی بر نتایج درمان بیماران قلبی شامل؛ بهزیستی روانشناختی(27 و30، 46 و47)، خود مراقبتی(48-50) و کیفیت زندگی(51 و52) دارند. رگه های شخصیتی مانند برون گرایی و روان رنجورخویی نیز با نحوه استفاده از مهارت های مقابله ای مسأله مدار و هیجان مدار مرتبط هستند. گراون و همکاران (2014) معتقدند که شخصیت نقش اساسی در تعیین چگونگی استفاده بیماران قلبی از مهارت های مقابله ای در مواجهه با مشکلات و مسائل استرس زا دارد (53). به طور خاص یک مطالعه بر روی 119 نفر مرتبط با بیماری قلبی گزارش داد که روان رنجورخویی با راهبردهای هیجان مدار مانند انکار و عقب نشینی ذهنی و رفتاری ارتباط دارد. این مطالعه همچنین نشان داد که تمایلات برون گرایانه با راهبردهای مقابله ای مسأله مدار مانند پذیرش و ارزیابی مجدد مثبت مربوط است (40). با توجه به مطالب ذکر شده و گسترش روز افزون بیماری های قلبی در نقاط مختلف جهان (54 و55) و به خصوص کشورمان (4-6) و با در نظر گرفتن این موضوع که تلاش ها و اقدامات لازم جهت کنترل این بیماری غالباً بر مراقبت های پزشکی معطوف شده و کمتر به عوامل روان شناختی مؤثر بر آن پرداخته شده است و از سوی دیگر، مغایرت در نتایج پژوهش های خارجی انجام شده در این زمینه، هدف این پژوهش، مقایسه ابعاد سه گانه شخصیت بر اساس نظریه آیزنک و سبک های مقابله ای در زنان و مردان سالم و مبتلا به بیماری های قلبی سرپایی است.    

 

مواد و روش­ها

این مطالعه از نوع تحقیقات علی- مقایسه ای است. در این پژوهش 50 نفر (26 زن و 24 مرد) مبتلا به بیماری های قلبی و50 نفر (28 زن و 22 مرد) از افراد سالم مورد مطالعه قرار گرفتند. روش نمونه گیری تصادفی در دسترس بود، نمونه مبتلا به بیماری های قلبی از بین افرادی که به علت ناراحتی های قلبی در طی یک ماه مشخص (اردیبهشت ماه سال 1394) به بیمارستان شهید مدنی خرم آباد مراجعه کرده و بنا به تشخیص پزشک معالج دارای انواع مشکلات قلبی بودند، انتخاب شدند (این ماه به صورت تصادفی انتخاب شد) و نمونه سالم از بین همراهان بیمار که فاقد بیماری خاصی بودند، انتخاب شدند. تعداد نمونه های پژوهش بر اساس مرور پژوهش های قبلی (19-22 و53) و بر اساس جدول کرسچی و مورگان برای هر گروه 50 نفر برآورد شد. این افراد از نظر ویژگی­های جمعیت شناختی با نمونه­ی بیمار همتا شدند. از بین این افراد تنها کسانی که دارای حداقل 20 سال سن و حداکثر 60 سال سن، متأهل، دارای حداقل تحصیلات پنجم ابتدایی، متعلق به طبقه اقتصادی اجتماعی متوسط (بر اساس میزان درآمد ماهانه، محل سکونت، شغل و جایگاه اجتماعی) بودند در گروه ها جایابی شدند.به منظور گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامه زیر استفاده شد:

1- پرسشنامه تجدید نظر شده شخصیت آیزنک (EPQ-R): یک پرسشنامه خود سنجی 106 سؤالی است که برای سنجش ابعاد، برون گرایی، روان رنجورخویی و روان پریش­ خویی به کار می­رود. آیزنک و همکاران (56)، ضریب پایایی 90/0 در مردان و 80/0 در زنان را برای مقیاس  E(برونگرایی)، 78/0 در مردان و 76/0 در زنان را برای مقیاس  P(روان پریش­خویی)، 88/0 در مردان و 85/0 در زنان را برای مقیاس N (روان رنجورخویی) گزارش کرده­اند. کاویانی (57) در پژوهش خود بر روی دو گروه از آزمودنی­های شیرازی و تهرانی ضریب پایایی آزمون تجدیدنظر شده آیزنک را با استفاده از روش بازآزمایی برای مقیاس­های برون گرایی، روان رنجورخویی و روان پریش­خویی به ترتیب برابر با 92/0، 89/0 و 72/0 بدست آورد. ضرایب روایی این آزمون برای شاخص های برون گرایی 84/0، روان رنجور خویی 73/0 و روان پریش خویی 75/0 توسط کاویانی(57) محاسبه شده است. وی ضریب پایایی به دست آمده بر روی جمعیت ایرانی را با ضریب پایایی گزارش شده توسط سازندگان اصلی آزمون همسو ذکر کرده است.

2- پرسشنامه سبک های مقابله­ای(WCQ): این پرسشنامه توسط فولکمن و لازاروس در سال 1984 تهیه شده است. این پرسشنامه شامل 66 ماده و هشت مقیاس است که دو سبک هیجان مدار (مقابله رویارویی، دوری گزینی، خویشتن داری و جست جوی حمایت اجتماعی) و مسأله مدار (مسئولیت پذیری، گریز- اجتناب، مسأله گشایی برنامه ریزی شده و ارزیابی مجدد مثبت) را در بر می گیرد. 16 عبارت این پرسشنامه انحرافی بوده و 50 عبارت دیگر سبک مقابله فرد را مورد ارزیابی قرار می دهد. لازاروس ثبات درونی 66/0 تا 79/0 را برای هر یک از روش­های مقابله­ای گزارش کرده است (24). این پرسشنامه برای اولین بار در ایران توسط آقاجانی در سال 1375 ترجمه و اعتباریابی شده است (58). رجبی دماوندی، پوشنه و غباری بناب در پژوهش خود آلفای کرونباخ مقابله متمرکز بر هیجان را 72/0 و مقابله متمرکز بر مسأله را 79/0 محاسبه کرده اند (58). هم چنین در مطالعه ای دیگر ضریب پایایی کل آزمون برای آزمودنی های ایرانی 81/0، خرده مقیاس های مسأله مدار 70/0 و خرده مقیاس های هیجان مدار 69/0 گزارش شده است (59). در مرحله ی اجرا از آزمودنی ها خواسته می شود تا ضمن تجسم موقعیت تجربه شده که در آن از راهبردهای مقابله ای استفاده کرده اند، بر پایه مقیاس چهارگزینه ای (اصلاً، گاهی اوقات، معمولاً و زیاد) به پرسش ها پاسخ دهند. نمره گذاری پرسشنامه به دو صورت خام و نسبی انجام می گیرد. انتخاب روش نمره گذاری بستگی به اطلاعات مورد نیاز توسط پژوهشگر دارد. ابتدا گروه بیماران در بیمارستان شهید مدنی بر اساس تشخیص پزشک معالج انتخاب و سپس در مورد هدف پژوهش، اطلاعاتی به آن­ها داده شد و پس از جلب رضایت بیمار، پرسشنامه­ها در اختیار آنها قرار گرفت تا اقدام به تکمیل آن نمایند. سپس نمرات افراد در هر دو پرسشنامه محاسبه و با استفاده از نرم افزارSPSS  نسخه 18 و آزمون آماری تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در مورد گروه افراد سالم نیز همین اقدامات انجام گرفت.در این مطالعه سطح معناداری 01/0α=  در نظر گرفته شد.

 

یافته ها  

 

جدول1: شاخص های توصیفی رگه­های شخصیتی و سبک­های مقابله­ای در دو گروه بیمار و سالم متغیر عامل بیمار سالم سطح معناداری رگه شخصیتی روان رنجورخویی    80/3±06/17 24/3±78/12 001/0 برون گرایی 76/3±78/13 19/4±89/15 121/0 روان پریش خویی 56/2±19/5 77/0±88/3 001/0 سبک مقابله­ای مسأله­ مدار 64/9±61/42 34/7±78/45 475/0 هیجان­ مدار 44/8±14/41 02/7±16/32 001/0   جدول 2:  نتایج تحلیل واریانس چند متغیره برای رگه ­های شخصیتی و سبک های مقابله ای در دو گروه بیمار و سالم    متغیر SS df MS F P روان رنجورخویی برون گرایی روان پریش خویی 24/539 37 87/49 1 1 1 24/539 37 87/49 46/41 88/2 09/21 001/0 121/0 001/0 مسأله­ مدار هیجان ­مدار 25/38 79/1741 1 1 25/38 79/1741 575/0 32/29 475/0 001/0

در گروه بیماران 6 نفر(12%) در دامنه سنی 30-20 سال، 15 نفر(30%) در دامنه سنی 40-31 سال، 16 نفر(32%) در دامنه سنی 50-41 سال و 13 نفر(26%) نیز در دامنه سنی 60-51 سال قرار داشتند. از نظر میزان تحصیلات، 14 درصد تحصیلات ابتدایی و راهنمایی، 42 درصد دیپلم، 20 درصد کاردانی و 24 درصد نیز مدرک کارشناسی داشتند. در گروه افراد سالم نیز 8 نفر(16%) در دامنه سنی 30-20 سال، 12 نفر(24%) در دامنه سنی 40-31 سال، 19 نفر(38%) در دامنه سنی 50-41 سال و 11 نفر(22%) نیز در دامنه سنی 60-51 سال قرار داشتند. از نظر سطح تحصیلات نیز 12 درصد تحصیلات ابتدایی و راهنمایی، 38 درصد دیپلم، 26 درصد کاردانی و 24 درصد مدرک کارشناسی داشتند. آزمون آماری کای دو ارتباط معناداری بین دو گروه از نظر اطلاعات دموگرافیک نشان نداد. در جدول 1 خلاصه­ای از یافته­های توصیفی مربوط به رگه های شخصیتی و سبک­های مقابله­ای در دو گروه بیماران قلبی و افراد سالم ارائه شده است. برای بررسی و مقایسه رگه ­های شخصیتی و سبک های مقابله ای در دو گروه بیمار و سالم از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره استفاده شد. برای این منظور میانگین گروه بیمار با سالم مورد مقایسه قرار گرفت. همانطور که در جدول 2 مشاهده می­شود، نتایج نشان داد که بین بیماران قلبی و افراد سالم، از نظر روان رنجورخویی و روان پریش خویی تفاوت معنی داری وجود دارد (001/0p<). اما در بعد برون گرایی تفاوت معنادار وجود ندارد (121/0P<). همچنین نتایج در این جدول نشان داد که در سبک مقابله هیجان مدار بین دو گروه بیمار و سالم تفاوت معنادار وجود دارد (001/0p<). اما در سبک مقابله ای مسأله­ مدار تفاوت بین دو گروه معنادار نیست (475/0P<). در این پژوهش رگه های­ شخصیتی زنان و مردان مبتلا به بیماری قلبی نیز مورد مقایسه قرار گرفت. جدول 3 میانگین و انحراف معیار زنان و مردان بیمار در رگه های شخصیتی و سبک های مقابله را نشان می‌دهد. همانطور که در جدول4 مشاهده می­شود، بین زنان و مردان مبتلا به بیماری قلبی در برون گرایی تفاوت وجود دارد و با توجه به میانگین نمرات، زنان برون­گراتر از مردان مبتلا بیماری قلبی هستند (001/0p<). اما در بعد شخصیتی روان رنجورخویی و روان پریش خویی بین دو گروه تفاوتی یافت نشد. از طرف دیگر جدول 4 تفاوت بین زنان و مردان مبتلا به بیماری قلبی را در سبک های مقابله­ای نشان می­دهد. همانطور که مشاهده می­شود بین دو گروه در سبک های مقابله­ای هیجان مدار و مسأله­مدار تفاوت وجود دارد (001/0p<) و با توجه به میانگین نمرات به دست آمده در جداول3 و4، زنان بیشتر از سبک مقابله­ای هیجان‌ مدار و مردان بیشتر از سبک مسأله ­مدار استفاده می‌کنند. همچنین در این پژوهش نتایج آزمون

جدول 3:  شاخص های توصیفی رگه­های شخصیتی و سبک­های مقابله­ای در دو گروه زنان و مردان بیمار متغیر عامل زن مرد سطح معناداری رگه شخصیتی روان رنجورخویی                    37/4±51/18 71/3±39/18 91/0 برون گرایی 82/3±97/15 96/3±56/13 001/0 روان پریش خویی 14/2±56/5 02/2±43/5 7/0 سبک مقابله­ای مسأله­ مدار 43/7±18/37 95/2±37/53 001/0 هیجان­ مدار 83/6±45/48 62/5±44/35 001/0   جدول 4:  نتایج تحلیل واریانس چند متغیره برای رگه ­های شخصیتی و سبک های مقابله ای در دو گروه زنان و مردان بیمار    متغیر SS Df MS F P روان رنجورخویی برون گرایی روان پریش خویی 21/0 92/79 69/0 1 1 1 21/0 92/79 69/0 013/0 47/6 14/0 91/0 001/0 7/0 مسأله­ مدار هیجان ­مدار 79/289 87/1359 1 1 79/289 87/1359 91/13 45/34 001/0 001/0

های معناداری MANOVA برای اثر اصلی متغیرهای وابسته معنادار است (001/0p<). که در آن 717/25 F= و لامبدای ویلکز 463/0 به دست آمد. به عبارت دیگر، بین گروه افراد سالم و گروه افراد مبتلا به بیماری های قلبی سرپایی حداقل در یکی از متغیرهای وابسته تفاوت معنادار وجود دارد.

 

بحث و نتیجه گیری

یافته‌های این پژوهش، نشان داد که نمره رگه های شخصیتی؛ روان رنجورخویی و روان پریش خویی در بیماران قلبی بالاتر از افراد سالم بود. این یافته ها با نتایج به دست آمده در این مورد همخوان است (21 و 60-63). روان رنجورخویی و روان پریش خویی به دو طریق ممکن است با انواع بیماری های قلبی در ارتباط باشند. از یک سو، افراد بیمار به دلیل ابتلا به بیماری، نگرانی از آینده بیماری، ناتوانی، مشکلات شغلی و مالی دچار اختلالات اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات نوروتیک می‌شوند. به عبارت دیگر، مشکلات روانشناختی و شخصیتی با وجود مقاومت در برابر تغییر، پیامد بیماری باشند. از سوی دیگر، ممکن است روان رنجورخویی و روان پریش خویی مقدم بر این مشکلات باشند و در این صورت می‌توان دو مکانیزم احتمالی را برای آن برشمرد: یکی از طریق تسهیل و تقویت رفتارهای ناسالم، و دیگری از طریق اثرات فیزیولوژیکی مستقیم. افراد روان رنجور و روان پریش به دلیل اضطراب بالا و سایر مشکلات روانشناختی ممکن است از طریق عادات غذایی ناسالم، کم تحرکی، مصرف مواد و مانند آن، زمینه ایجاد مشکلات مزمن را برای خود فراهم کنند (64). همچنین ویژگی روان رنجورخویی و روان پریش خویی به علت نشانگان اضطراب و افسردگی بالا، زمینه را برای شکستن رسوبات جداره عروق و در نهایت گرفتگی عروق و انواع مشکلات قلبی به ویژه کرونر فراهم می‌کنند (65). یافته دیگر پژوهش حاضر نشان داد که بین بیماران قلبی با افراد سالم در زمینه سبک مقابله ی هیجان مدار تفاوت وجود دارد. به این صورت که افراد مبتلا به بیماری های قلبی هنگامی که در یک موقعیت فشارزا قرار می­گیرند، ممکن است از رویکردهای هیجان ­مدار مانند دوری کردن از منبع ایجاد کننده مشکل و یا اجتناب از این منبع در جهت کاهش اهمیت آن و یا انجام دادن کارهایی مانند ورزش یا تماشای تلویزیون که حواسشان را از مشکل پرت می­کند، استفاده کنند. همچنین این افراد، از بروز احساسات خود در هنگام برخورد با منبع ایجاد کننده مشکل ممانعت می­کنند. مقابله ی هیجان ­مدار به عنوان راهبردی کوتاه مدت، کارآمد شناخته می­شود، اما در بلند مدت مانع سازش روانشناختی می­شود و نشانه­های درماندگی را افزایش می­دهد. به عبارتی، استفاده از این راهبردها توسط افراد مبتلا به بیماری های قلبی، آن­ها را از درگیری مستقیم و مؤثر با مشکل باز می­دارد و توانمندی آن­ها را برای حل مشکل کاهش می­دهد. این وضعیت باعث اختلال در انسجام فکری و آشفتگی هیجانی می­شود و سلامت جسمی آن­ها را کاهش می­دهد (53). نمره پایین برون گرایی در مردان بیمار نسبت به زنان بیمار نیز می تواند ناشی از تفاوت سبک زندگی، تربیت اجتماعی و شیوه ی جامعه پذیری دو جنس در خانواده و جامعه باشد که البته نیاز به تحقیقات جدید را می طلبد. در مجموع یافته‌های این پژوهش نشان دادند، رگه های شخصیت و سبک‌های مقابله ای در مبتلایان به بیماری های قلبی و افراد سالم متفاوت هستند، و همچنین راهبردهای مقابله ای مسأله مدار در کمک کردن به اشخاص در فرایند سازگاری مفیدتر بوده و نتایج مثبتی برای بیماران قلبی در پی دارد (53 و 66-68). با در نظر گرفتن این موضوع که رگه های شخصیت به خصوص نسبت به تغییر مقاوم می‌باشند، درک رگه های شخصیتی مرتبط با بیماری های قلبی کمک زیادی به پیشگیری یا کنترل مشکلات این بیماران می کند. از طرف دیگر فهم رابطه‌ی بیماری های قلبی‌ با الگو‌های مقابله ای به عنوان فرایندی شناختی- رفتاری که با سهولت بیشتری قابل کنترل و تغییر است، گامی در جهت شناخت عوامل مرتبط است که می‌تواند به فرایند پیشگیری و کنترل مشکلات بیشتر کمک کند. پژوهش حاضر در نمونه کوچکی انجام شده است و از این رو لازم است جهت اطمینان، در نمونه‌های بزرگ تر تکرار شود. از سوی دیگر با توجه به این که پژوهش در یک طرح علی- مقایسه‌ای به انجام رسیده است، نباید استنباط کرد که رگه ‌های شخصیتی و سبک های مقابله ای علت بیماری‌ های قلبی هستند، زیرا ممکن است معلول، خود بیماری بوده و یا هر دو معلول، علت دیگری داشته باشند. به نظر می رسد این رگه های سه گانه شخصیتی و سبک های مقابله ای زمینه ساز بیماری های قلبی نه علت آن ها محسوب می شوند. به همین منظور اجرای پژوهش‌های گسترده و طولی به منظور فهم دقیق تر روابط مفید واقع خواهد شد.

 

سپاسگزاری

مقاله حاضر از طرح پژوهشی مصوب دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه استخراج شده است و تمامی هزینه‏های مالی آن توسط معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه پرداخت شده است.

References

1. Sarafin EP. Health Psychology. Biopsychosocialinteractions. 4th ed. New York, Wiley and Sons, 2002; PP: 123-127.
2. Butler J. The management of heart failure. Pract Nurse. 2010; 21(6): 290-296.
3. American Heart Association (AHA). Heart disease and stroke statistics-2013 update: A report from the American Heart Associaton. Circulation. 2013; 127: e6-e245.
4. Agha Yousefi-A.R,  Sharif  N, Alipour A, Shaghaghi F. The Relation between Coping Ways with Stress and Lowdensitylipoprotein (LDL) in Coronary Heart Disease patients.Quarterly Journal of Sabzevar University of Medical Sciences, 2013; 20(2): 165-175. (Persian).
5. Ahmadi A, Soori H, Sajjadi H. Modeling of in hospital mortality determinants in myocardial infarction patients, with and without type 2 diabetes, undergoing pharmaco-invasive strategy: the first national report using two approaches in Iran. Diabetes Res Clin Pract 2015; 108(2): 216-222. (Persian).
6. Hashemi-Fard A, Saffari SE, Adnan R. The Effective Factors on the Length of Hospital Stay for MI patients in Vasei hospital of Sabzevar in 2012 using regression models.Quarterly Journal of Sabzevar University of Medical Sciences,2013;  20(4), 447-457. (Persian).
7. Braunwald E, Zipes D, Libby P. Heart Disease: a Text Book of Cardiovascular Medicine. 2nd ed. Philadelphia,Saunders Company, 2001; 153-177.
8. Murberg T & Bru E. Social relationships and mortality in patients with congestive heart failure. J Psychosom Res. 2001; 51:521-527.
9. Denollet J, Defruyt F. Type D Personality: a five .Factor model perspective. Psych and Heal 2002; 17(5):671-683.
10. Gottlieb SS, Khatta M, Friedmann E, Einbinder L, Katzen S, Baker B, et al. The influence of age, gender, and race on theprevalence of depression in heart failure patients. J Am Coll Cardiol. 2004; 43(9): 1542-1549.
11. Cully JA, Phillips LL, Kunik ME, Stanley MA, Deswal A. Predicting quality of life in veterans with heart failure: The role of disease severity, depression, and comorbid anxiety. Behav Med. 2010; 36(2): 70-76.
12. Everson-Rose SA, Lewis TT. Psychosocial fac­tors and cardiovascular diseases. Annu Rev Public Health 2005; 26: 469-500.
13. Van Berke, H. The relationship between personality, coping styles and stress, anxiety and depression, unpublished dissertation Master of Science in Psychology, University of Canterbury,2009; 93(6): 465- 471.
14. Phares EJ, Tiomothy JT. Clinical Psychology:Concepts, Methods and Profession. Translated by:Firoozbakht M. 6th ed. Tehran, Roshd Pub, 2007; PP:648-665. (Persian).
15. Kring AM, Davison GC, Johnson SHL. Abnormal Psychology (Psychology of Abnormality). Shamsi Pour H. (Persian).Vol 2,10^st ed. Tehran: Argmand Publications. 2010: 241-268.
16. Sareeolgadem Z.[Comparison of three Personality dimensions of male addicts and normal subjects(Persian)]. M.A thesis in clinical psychology, Tabriz: faculty of educational sciences and psychology, Tabriz University; 2005; 68-75.
17. Dadsetan P.[Criminal Psychology]. 8^st ed.Tehan: Samt Publications. 2011: 106- 118. (Persian).
18. 18.Kring AM, Davison GC, Johnson SHL. Abnormal Psychology (Psychology of Abnormality). Shamsi Pour H. (Persian).Vol 2,10^st ed. Tehran: Argmand Publications. 2010: 241-268.
19. Denollet J. Personality and coronary heart disease: the type-D scale-16 (DS16), Annuls of Behavioral Medicine. 2000; 20, 209-215.
20. Conraads VM, Denollet J, De Clerck LS,Stevens WS, Bridts C, Vrints CJ. Type D personality is associated with increased levels of tumour necrosis factor (TNF) -alpha and TNF-alpha receptors in chronic heart failure. Int J Cardiol. 2006; 113 (1): 34-38.                                                                                                                                                              
21. Kupper N, Denollet J, Boomsma DI, Willemsen G. Heritability of type-D personality. Psycho som Med. 2007; 69 (7): 675-681.
22. Denollet J, Pederson SS. Type D Personality, cardiac events and impaired quality of life: a review. Euro J of Cardi Pereven and Rehab 2003; 10: 241-248.
23. Lazarus RS. Coping theory and research: Past, present, and future. Psychosom Med 1993; 55: 234-247.
24. Lazarus RS & Folkman S. Stress, appraisal, and coping. New York: Springer Publishing Co, 1984. PP: 1-11.
25. Endler NS & Parker JDA. Assessment of multidimensional coping: Task, emotion, and avoidance strategies. Psych Assess. 1994;6(1): 50-60.
26. Carver CS, Scheier MF, Weintraub JK. Assessing coping strategies: A theoretically based approach. J Pers Soc Psych. 1989; 56(2):267-283.
27. Vollman MW, LaMontagne LL, Hepworth JT. Coping and depressive symptoms in adults living with heart failure. J Cardiovasc Nurs. 2007; 22(2): 125-130.
28. 28.Burker EJ, Evon DM, Losielle MM, Finkel JB, Mill MR. Coping predicts depression and disability in heart trans plant condidates. J of Psychosom Resea 2005; 59(4): 215-222.
29. Doering LV, Dracup K, Caldwell MA, Moser DK, Erickson VS, Fonarow G, et al. Is coping style linked to emotional states in heartfailure patients? J Card Fail. 2004; 10(4): 344-349.
30. 30.Trivedi RB, Blumenthal JA, O’Connor CM, Adams K, Hinderliter A, Dupree C, et al. Coping styles in heart failure patients with depressive symptoms. J Psychosom Res. 2009; 67(4): 339-346.
31. Dekker RL, Peden AR, Lennie TA, Schooler MP, Moser DK. Living with depressive symtpoms: Patients with heart failure. Am J Crit Care. 2009; 18(4): 310-318.
32. Aranda JM, Johnson JW, Conti JB. Current trends in heart failure readmission rates: Analysis of Medicare data. Clin Card. 2009; 32(1): 47-52.
33. Murberg T, Bru E, Stephens P. Personality and coping among congestive heart failure patients. Pers Indiv Differ. 2002; 32(5):775-784.
34. Ahmad Khan A, Hassan  M, Kumar P, Mishra D, Kumar R. Personality Profile and Coping Skills among Coronary Heart Disease Patients and Non-Patient Groups. Delhi Psychiatry Journal 2012; 15:(2): 352-358.
35. Piamjariyakul U, Smith CE, Werkowitch M, Elyachar A. Part I: Heart failure home management: patients, multidisciplinary healthcare professionals and family caregivers’ perspectives. App Nurs Res. 2012: 25(4): 239-245.
36. Park C, Fenster JR, Suresh DP, Bliss DE. Social support, appraisals, and coping as predictors of depression in congestive heart failure patients. Psychol Health. 2006; 21(6): 773-789.
37. Bosworth SJ, Steinhauser KE, Orr M, Lindqvist JH, Grambow, SC, Oddone EZ. Congestive heart failure patients’ perceptions of quality of life:The integration of physical and psychosocial factors. Aging Ment Health.2004; 8(1):83-91.
38. Tiener, E., Oishi, S., Lucas, R.E.: Personality, Culture, and Subjective Well-Being: Emotional and Cognitive Evaluations of Life. In: Annual Review of Psychology (2003) Vol. 54, p. 403-425.
39. Friedman MM & Quinn JR. Heart failure patients’ time, symptoms, and actions before a hosptial admission. J Cardiovasc Nurs.2008; 23(6): 506-512.
40. Boxmeyer L. Heart disease: The greatest ‘risk’ factor of them all. Med Hypotheses 2004; 62: 773-9.2002; 32(5): 775-784.
41. Kristofferzon M., Lindqvist R, Nilsson A. Relationships between coping, coping resources and quality of life in patients with chronic illness: A pilot study. Scand J Psych. 2010; 25(3): 476-483.
42. Carels RA, Musher-Eizenman D, Cacciapaglia H, Perez-Benitez CI, Christie S, O’Brien W. Pyschological funtioning and physical symptoms in heart failure patients: A within individual approach. J Psychosom Res 2004; 56: 95-101.
43. Park C, Malone M, Suresh DP, Bliss DE, Rosen R. Coping, meaning in life, and quality of life in congestive heart failure patients. Qual Life Res. 2008; 17(1): 21-26.
44. Bean MK, Gibson D, Flattery M, Duncan A, Hess M.Psychological factors,quality of life, and psychological distress: Ethnicdifferences in patients with heart failure. Prog Cardiovasc Nurs. 2009;24(4):131-140.
45. Paukert AL, LeMaire A, Cully JA. Predictors of depressive symptoms in older veterans with heart failure. Aging Ment Health. 2009; 13(4): 601-610.
46. Carels RA. The association between disease severity, functional status, depression and daily quality of life in congestive heartfailure patients. Qual Life Res. 2004; 13(1): 63-72.
47. Park C, Fenster JR, Suresh DP, Bliss DE. Social support, appraisals, and coping as predictors of depression in congestive heartfailure patients. Psychol Health. 2006; 21(6): 773-789.
48. Riegel B & Carlson B. Facilitators and barriers to heart failure self-care. Patient Educ Couns. 2002; 46(4): 287-295.
49. Wu J, Moser D, Chung M, Lennie TA. Predictors of medication adherence using a multidimensional adherence model in patientswith heart failure. J Card Fail 2008; 14(7): 603-614.
50. Bosworth SJ, Steinhauser KE, Orr M, Lindqvist JH, Grambow, SC, Oddone EZ. Congestive heart failure patients’ perceptions ofquality of life:The integration of physical and psychosocial factors. Aging Ment Health. 2004;8(1): 83-91.
51. Heo S, Lennie TA, Okoli C, Moser DK. Quality of life in patients with heart failure. Ask the patients. Heart Lung 2009; 38(2):100-108.
52. Wallis M, Boxer E, Grant S, Bardsley K, Carlson M, Lindqvist R. Health-related quality of life and coping in chronic illness: A pilot study. J Gen Int Med. 2000; 15(11): 769-789.
53. Graven Lj, Grant S, Vance D, Pryor E, Grubbs L, Sally, Karioth S. Coping styles associated with heart failure outcomes: A systematic review. Journal of Nursing Education and Practice, 2014; 4(2): 227-242.
54. Zand Parsa A.F, Ziai H, FallahiB. The relationship between cardiovascular risk factors and the site and extent of coronary artery stenosis during angiography.Tehran University Medical Journal 2010;68:182-187.  (Persian).
55. Salarifar M, Kazemeini SM, Haji AM. Prevalence of coronary artery disease and related risk factors in first degree relatives of patients with premature CAD. Tehran Heart center, Tehran University Medical Center Journal, 2007; 65: 49-54. (Persian).
56. Eysenck, H.J., & Eysenck, M.W. Eysenck Personality Inventory. San Diego, CA: Educational and Industrial Testing Service, 1963.
57. Kaviani H. Biological Theory of Personality. Tehran, Sana Pub, 2003; PP:68-72. (Persian).
58. Rajabi-Damavandi G, Pooshineh K, Ghobari-Bonab B. Relationship between personality traits and coping strategies in parents with children with autism spectrum disorders. Res Except. 2009; 9(2): 133-144. (Persian). 
59. Hosseinzadeh M. The Study of Changes Identity Styles and Coping Styles in Student.s Academic Achievement.Tabriz, Tabriz University Pub; 2008: 132-134. (Persian).
60. Clark A, Seidler A, Miller M. Inverse association between sense of humor and coronary heart disease. Int J Cardiol. 2001; 80 (1): 87-88.
61. Spiro A, Todao JF, Shen BJ, Niaura R, Ward KD. Effect of negative emotio: n on of Frequency Coronary heart disease, American Journal Cordial. 2003; 15, 901-908.
62. Myrtek M, Roberts LJ, Wieb DJ. Met- analyses of prospective Studies on Coronary heart disease, type A personality, and hostility, International journal Cardiology. 2001; 79, 245-251.
63. Kawachi I, Colditz GA, Williams WC. Prospective Study of phobic anxiety and depression risk factor of Coronary heart disease in women, Circulation.2000; 89, 1992-1997.
64. Friedman HS, Schustack MW. Personality: Classic Theories and Modern Research, 5/E. Boston, MA: Pearson. 2012. PP:106 -119.
65. Brydon L, Magid K, Steptoe A. Platelets, coronary heart disease and stress. Brain, Behavior and Immunity. 2006;20 (1): 113–119.
66. McCabe M, Stokes M, McDonald E. Changes in quality of life and coping among people with multiple sclerosis over a 2 yearperiod. Psych Health Med. 2009; 14(1): 86-96.
67. Thoolen B, de Ridder D, Bensing J, Gorter K, Rutten G. Beyond good intentions: The role of proactive coping in achieving sustained behavioral change in the context of diabetes management. Psych Health. 2009; 24(3): 237-254.
68. Rodriguez-Artalejo F, Guallar-Castillon P, Herrera MC, Otero CM, Chiva MO, Ochoa CC, et al. Social network as a predictor of hospital readmission and mortality among older patients wth heart failure. J Card Fail. 2006; 12(8): 621-627.

 

 

Original Article

Review and compare personality traits and coping styles
men and women with and without heart disease outpatient

 

*Mokhtar Arefi

Department of Psychology & counseling, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, iran.

 

Rohollah  Rahimi

PhD Student of Counseling, Allameh Tabataba’i University of Tehran, Tehran, Iran.

 

Mohsen Golmohammadian

Department of Counseling, Faculty of Human Sciences, University of Razi, Kermanshah, Iran.