مقایسه سوء رفتار در سالمندان نژاد فارس و ترک

استان چهارمحال و بختیاری

راضیه السادات حسینی¹، رها صالح آبادی²، راهله جوانبختیان³، معصومه علیجانپور آقاملکی⁴، وحیدرضا برهانی ن‍ژاد⁵

وحید پاک­پور^6*

¹ دانشجوی دکتری سالمند شناسی، پژوهشگر مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی و گرمسیری، کمیته تحقیقات HSR، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، ایران

² کارشناس ارشد پرستاری، عضو هیأت علمی دانشکده­ی پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، سبزوار، ایران

³ کارشناس ارشد آموزش پرستاری، عضو هیات علمی دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی شهرکرد، شهرکرد، ایران

⁴ کارشناسی ارشد مامایی، عضو هیات علمی بالینی، گروه مامایی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بابل

⁵ دانشجوی دکتری سالمند شناسی، پژوهشگر مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی و گرمسیری، کمیته تحقیقات HSR، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، ایران

⁶ دانشجوی دکترای آموزش پرستاری، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی تبریز، تبریز، ایران

*نشانی نویسنده مسئول: تبریز، دانشکده پرستاری و مامایی تبریز، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، ایران

E-mail: vahidpakpour@zums.ac.ir

وصول:13/6/94، اصلاح:21/9/94، پذیرش:1/11/94

مقدمه

سالمندان، به­عنوان یکی از گروه­های آسیب­پذیر توجهات خاصی را به خود معطوف می­کنند. در طی سال­های اخیر با بهبود شرایط بهداشتی و کاهش مرگ و میر و افزایش امید به زندگی، شمار سالمندان افزایش یافته­است. به­طوری­که از هر 10 نفر مردم جهان، یک نفر بالای 65 سال سنّ دارند. در ایران نیز، همزمان با افزایش جمعیت، تعداد سالمندان افزایش یافته و هم اکنون 8/7  درصد جمعیت ایران بالای 65 سال بوده و پیش­بینی می­شود که در دهه­های آتی به 16 درصد از کل جمعیت هم برسد(1).

تاریخ و ادبیات ثابت می­کند همیشه احساسات درهم­آمیخته­ای درباره­ی ارزش سالمندی وجود داشته است(2). افزایش تعداد سالمندان با افزایش میزان سوء استفاده در سالمندان همراه است(3). سوء رفتار با سالمندان یا سالمندآزاری یکی از انواع خشونت­های خانوادگی است که از معضلات عمده­ی سلامت اجتماعی در جوامع امروزی به شمار می­رود و میزان بروز آن در دو دهه­ی اخیر به­سرعت افزایش یافته است(4). ازدیدگاه سازمان جهانی بهداشت (2002) سوءرفتار نسبت به سالمندان عبارت است از: انجام هر عمل یا اعمال پی درپی یا فقدان عملکرد مناسب که در هر نوع رابطه­ی توأم با توقع اعتماد رخ داده و منجر به آسیب، درد، پریشانی، اضطراب و سلب آسایش سالمند می­گردد و به شکل سوءرفتار جسمی، روان­شناختی، جنسی، بهره­برداری مالی و غفلت رخ می­دهد(5). باوجود برنامه­ریزی­های متعدد به­نظرمی­رسد که هنوز مواردی از تبعیض سالمندی وجود دارد که نیازمند توجه است. در این رابطه، اگرچه تغییرات مثبتی رخ داده است، ولی همچنان سالمندان زیادی در مقابل سوءرفتار جسمی، عاطفی و مالی آسیب پذیر باقی مانده­اند(6).

سوء رفتار صرف­نظر از نوع آن، اغلب مخفی است. به­خصوص اگر سوء رفتار روانی باشد(7). عموماً آمار کشوری سالمندآزاری خیلی متفاوت است، اما شواهد و گزارش­ها مساله را به­عنوان پدیده­ای جهانی مطرح می­کنند(8). سازمان بهداشت جهانی بروز سالمندآزاری را در اروپا 6-4 درصد می­داند(7). در ایران نیز نتایج مطالعات مختلف وجود سالمندآزاری را تاییدکرده است(9،10).

بدیهی است که بسیاری از موارد سالمندآزاری نیز به دلایل مختلف شناسایی نمی­شوند. آنچه مسلم است سالمندآزاری به عنوانیک تهدید جدی برای سالمندان مطرح می­شود و همه­ی اقوام و گروه­ها را درگیرمی­کند و می­تواند در اشکال مختلفی از غفلت،تهدید و ناسزاگویی گرفته تا آسیب جسمی و اجبارهای جنسی ظاهرشود(11). به دلیل تاثیر فرهنگ بر مفهوم سالمند و سالمندآزاری باید در هنگام مقایسه­ی آمار کشورها در رابطه با سالمندآزاری، بااحتیاط رفتارکرد(12). درطی 20 سال گذشته، پیشرفت شایانی در افزایش هشدار و آگاهی برای مشکلات سوءرفتار با سالمندان ایجاد شده است (13).عقاید فرهنگی، آداب و رسوم و سنت­ها و ارزش­های خانواده به­طرز چشم­گیری بر رفتار و تطابق افراد در شرایط جدید تاثیرمی­گذارند. همچنین فرهنگ می­تواند در نوع تصمیم­گیری افراد در شرایط بحرانی نیز دخیل باشد. توجه­کردن به شرایط خانوادگی افراد و فرهنگ حاکم بر جامعهمی­تواند مراقبان بهداشتی را بیشتر راهنمایی کند تا بتوانند در شرایط مقتضی به بهترین تصمیمات در جهت ارایه­ی سرویس­های خدماتی و بهداشتی بپردازند (14).

با توجه به اهمیت سالمندان به­عنوان قشر آسیب­پذیر و نیز افزایش تعداد آنها در جوامع و همچنین نقشی که پرستار می­تواند در شناسایی سوء رفتار در سالمندان و آگاه نمودن این افراد داشته باشد و نیز تاثیر انکارناپذیر فرهنگ بر پدیده­ی سوء رفتار و همچنین عدم وجود مطالعات دقیق در این زمینه، محققان در مطالعه­ی حاضر به بررسی سوء رفتار در سالمندان استان چهارمحال و بختیاری در دو گروه  فارس و ترک پرداختند. زیرا با دردست داشتن آماری از سوء رفتار در جامعه می­توان برنامه­ریزی دقیق­تری نسبت به این موضوع انجام داد و بدین صورت به ارتقای سطح سلامت جامعهکمک نمود.این مطالعه­ی تحقیقاتی با هدف بررسی مقایسه­ای سوء رفتار با سالمندان و عوامل مرتبط با آن در دو گروه فارس و ترک استان چهارمحال و بختیاری انجام گرفته است.

مواد و روش­ها­

این مطالعه از نوع مقطعی، توصیفی تحلیلی بود.جامعه پژوهش شامل 400 نفر از سالمندان بوده که از طریق نمونه­گیری تصادفی وارد مطالعه شدند. معیارهای ورود به مطالعه شامل افراد 60 ساله و بالاتر، بومی و ساکن استان چهارمحال و بختیاری، قادر به برقراری ارتباط کلامی و پاسخگویی به سوالات،عدم مصرف داروهای موثر بر سطح هوشیاری و تفکر بود.

روش کار به این صورت بود که پس از اخذ مجوز از دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد و آموزش افراد پرسشگر، به نمونه­گیری پرداخته شد. روش نمونه­گیری در این مطالعه از نوع چندمرحله­ای بود. به این­ترتیب که پژوهشگر با درنظرگرفتن بیشترین فراوانی گروه­های فارس و ترک در هرکدام از شهرستان­های استان چهارمحال و بختیاری، چندینشهرستان را انتخاب نمود. سپس اماکن عمومی (مساجد، پارک­ها، مکان­های ورزشی و مراکز خرید) و منازل در این مناطق به­طور تصادفی مشخص شد و پژوهشگر به همراه پرسشگران دیگر که مسلط به زبان فارسی و ترکی بودند و آموزش­های لازم را در مورد مصاحبه و تکمیل پرسش­نامه دیده بودند، در روزهای متوالی در مکان­های مذکور حضور یافته و پس از معرفی خود به واحدهای مورد پژوهش و بیان اهداف مطالعهونیز حفظ رازداری در مورد مسایل شخصی، رضایت آنها را جهت شرکت در پژوهش جلب نمود. پرسش­نامه­ها به­صورت مصاحبه­ی رودررو و در همان محل تکمیلگردید. حجم نمونه با توجه به پژوهش­های مشابه که بر روی جامعه­ی آماری سالمندی انجام شده بود(11،15) و نیز با استفاده از فرمول­های آماری مرتبط،200 نفر برای هر گروه درنظرگرفته شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسش­نامه­ی سوء رفتار با سالمند بود که روایی و پایایی آن در مطالعات ایرانی، تایید و در سال 1387 نیز توسط کریمی و همکاران مورد استفاده قرارگرفته است(15). روایی صوری و محتوایی ابزار مطالعه توسط 12 نفر از اعضای هیأت علمی پرستاری بررسی و براساس نظریات ارایه شده، تغییرات لازم در پرسش­نامه اعمال شد. پایایی پرسش­نامه نیز با اجرای آن در مورد 20 سالمند با روش آلفای کرونباخ 83 درصد به دست آمد.پرسش­نامه­ی فوق دارای دو بخش می­باشد: بخش اول در قالب هفت آیتم است که ویژگی­های فردی سالمند را بررسی می­کند. بخش دوم نیز شامل 5 آیتم استکه در هر آیتم سؤالات جداگانه­ای دررابطه با سوء رفتار جسمی، روانی (کلامی و غیر کلامی)، غفلت، طرد سالمند و سوء رفتارمالی وجودارد. در رابطه با سوء رفتار جسمی: وضعیت پوست، وجود آثار شکستگی و سوختگی، در رابطه با سوء رفتار روانی: بروز رفتارهای خشونت آمیز به­صورت کلامی و غیر کلامی، در رابطه با غفلت: بهداشت فردی، انجام فعالیت روزانه، مدیریت امور مالی و مراقبت پزشکی، در رابطه با طرد سالمند: تجربه­ی زندگی در مکانی غیر از منزل شخصی سالمند و رضایت از این موضوع و نیز در رابطه با سوء رفتار مالی: استفاده افراد و سازمان­ها از منابع مالی سالمند بدون اجازه وی مطرح شد. سپس داده­ها به­صورت حضوری جمع­آوری گردید. اطلاعات به­دست آمده ازطریق SPSS نسخه­ی 16 مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نمره­­دهی هر آیتم به­صورت جداگانه در پایان فراوانی هر کدام از انواع سوء رفتار مورد بررسی قرارگرفت. برای تحلیل داده­ها از آمار توصیفی (درصد، فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون کای دو، آنالیز واریانس یک­طرفه، کروسکال والیس و ضریب همبستگی پیرسون) استفاده شد.

یافته­ها

نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده­ها نشان داد که اکثریت واحدهای مورد پژوهش (8/51 دردصد) مرد بودند. بیشترین فراوانی مربوط به گروه سنّی 70-60 سال (47 درصد) و میانگین سنّی سالمندان 81/8±49/72 بوده است. اکثریت واحدهای مورد پژوهش متاهل (2/62 درصد) و تعداد فرزندان بیشترمشارکت­کنندگان (1/35 درصد) بین 6-4 نفر بود. میانگین درآمد ماهیانه در 3/31 درصد از نمونه­ها بیش از 500000 (پانصدهزار تومان) بوده است (جدول 1).

از میان کل نمونه­های مورد پژوهش، 9/35 درصد دارای سوء رفتار جسمی، 9/15 درصد سوء رفتار روانی کلامی، 16 درصد سوء رفتار  غیر کلامی، 1/10 درصد غفلت از خود، 5/4 درصد غفلت دیگران، 3/23 درصد تجربه­ی طرد شدن از جانب دیگران و 3/14 درصد سوء رفتار مالی را تجربه نمودند (جدول شماره­ی 2). از نظر بیشترین فراوانی، 6/23 درصد سوء رفتار روانی کلامی،  25 درصد سوء رفتار غیر کلامی و 5/22 درصد سوء رفتار مالی در فارس­ها، بیشترین موارد را به خود اختصاص می­داد (جدول 2).

نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که در سطح معناداری، 5 صدم سوء رفتار روانی ( 4 هزارم= p) و سوء رفتار مالی( هزارم= p) در گروه فارس بیشترین تفاوت معنادار را نسبت به گروه ترک  داشت(جدول 3).

ازنظر ارتباط سوء رفتار با متغیرهای دموگرافیک نیز نتایج آزمون­های آماری آنالیز واریانس یک­طرفه و کای دو نشان داد که سوء رفتار جسمی با جنس، تأهل، تعداد فرزندان، سوء رفتار روانی با سنّ، جنس، تأهل، غفلت با سنّ، جنس، تأهل، درآمد، طرد سالمند با سنّ، جنس، تأهل، درآمد و سوء رفتار مالی با تأهل، تعداد فرزندان و درآمد ارتباط معناداری داشت(جدول 4).

بحث

پژوهش حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی در استان چهارمحال و بختیاری انجام گرفت، به بررسی مقایسه­ای سوء رفتار در سالمندان دو گروه فارس و ترک استان چهارمحال و بختیاری پرداخت. یافته­های این پژوهش نشان داد که از میان کل سالمندان مورد پژوهش، 14/17 درصد از آنانبا یکی از انواع سوء رفتار مواجه بوده­اند. همچنین، 9/35 درصد از سالمندان، مورد سوء رفتار جسمی قرارگرفته بودند.کریمی و همکاران نیز در مطالعه­ی خود سوء رفتار جسمی را در سالمندان شهر اهواز 5/10 درصد برآورد نموده بودند که با نتایج مطالعه­ی حاضر قابل مقایسه است(15).خانواده­ی ایرانی در نوع خود از بهترین خانواده­ها برای پذیرش سالمندان است، ولی شرایط خاص اجتماعی نظیر شهرنشینی، تجددگرایی، تغییر در ارزش­های سنتی، تضاد نظام ارزشی نسل جدید و قدیم و عدم آمادگی برای پذیرش مراقبت از سالمند سبب می­شود که خانواده­ها قادر به ایفای مناسب نقش و وظایف خود در قبال سالمندان نباشند. درچنین شرایطی ممکن است سالمند در معرض سوء رفتار توسط اعضای خانواده و پیامدهای ناشی از آن قرار گیرد(16).همچنین نوری تاجر و همکاران در سال 1389 فراوانی سوء رفتار در میان سالمندان مقیم آسایشگاه را حدود 87 درصد برآورد نمودن (3).

نتایج این پژوهش نشان داد که 95/15درصد از سالمندان تحت سوء رفتار روانی بوده­اند، در حالی که در مطالعه کریمی 4/25درصد از سالمندان تحت سوء رفتار روانی بوده­اند(15). مروری جامع بر 49 مقاله در زمینه سوء رفتار با سالمندان مشخص نمود که تقریبا 25 درصد از سالمندان به گونه­ای سوء رفتار جسمی را تجربه نموده­اند(17). آمار سوء رفتار در کانادا در سال 2006 ،4 تا 16 درصد گزارش شده که 4/1 تا 6 درصد آن مربوط به پرخاشگری کلامی بوده است درحالی­که این میزان در شیکاگو 9 درصد بوده است(18). در مطالعه­ی کریمی پرخاشگری کلامی 15 درصد گزارش شده که با مطالعه­ی ما همخوانی دارد(15). البته در مطالعه­ی حاضر بیشترین میزان سوء رفتار روانی در گروه فارس تجربه شده است. دلیل این تفاوت را می­توان در تفاوت فرهنگ حاکم بر جوامع مختلف دانست. زیرا در جوامع شرقی به­خصوص ایرانی و از آن مهم­تر جوامع سنتی احترام به والدین و حتی حاکمیّت آنان بر امور زندگی و مسایل خصوصی فرزندان مانند انتخاب همسر، انتخاب محل زندگی و غیره بخشی از فرهنگ وآداب و سنن می­باشد و کوچک­ترین مخالفتی با عقاید سالمندان به­منزله­ی بی­احترامی و نوعی سوء رفتار تلقی می­شود. بدین­جهت آمار به صورت کاذب بالا می­رود. در صورتی­که در فرهنگ غربی این نوع مخالفت­ها با سالمندان به منزله­ی سوء رفتار نمی­باشد.میزان غفلت در این مطالعه حدود 3/7 درصد بیان شده است. درحالی­که غفلت در مطالعه­ی کریمی و همکاران 7/31 درصد(15) و در مطالعه­ای در امریکا 45 درصد گزارش شده است(19). شیوع غفلت در ترکیه بین 2/11 درصد تا  4/27 درصد گزارش شده است که تقریبا یک پنجم جمعیت سالمندان با غفلت مواجه بوده­اند(20). تفاوت در نتایج به­دست آمده شاید ناشی از پاسخگویی نمونه­ها باشد. چرا که غفلت و آزار سالمندان اصولاً معضلی است که هم فرد آزاربیننده و هم شخص آزار رسان سعی در پنهان کردن آن دارند و بنابراین ممکن است نتوان به پاسخ­های نمونه­ها به­طورکامل اعتماد کرد.

در مطالعه­ی کنونی 3/23 درصد سالمندان اظهارداشتند که ازجانب خانواده طرد شده­اند. در مطالعه­ی کریمی 12 درصد از سالمندان به دلیل فروش منزل توسط فرزندان در خانه­ی سالمندان رها و یا طرد شده بودند و یا در منزل خود مورد توجه واقع نشده­ بودند (15) که تقریباً با یافته­های مطالعه حاضر هم­خوانی دارد.

همچنین در مطالعه­ی کنونی 3/14 درصد از سالمندان مورد سوء رفتار مالی واقع شده­اند که بیشترین میزان آن در گروه فارس (5/22 درصد) گزارش شده است. در مطالعه­ی کریمی 25 درصد از سالمندان مورد سوء استفاده مالی به اشکال قرض گرفتن و پس ندادن، امضای سند به­اجبار یا به­اغفال قرارگرفته­اند و این میزان به نقل از کریمی در آلمان 10 درصد گزارش شده است. در مطالعه­ی مذکور، پس از غفلت، سوء رفتار مالی، طرد، سوء رفتار روانی و جسمی بالاترین میزان­ها را به خود اختصاصداده­اند(15). به نظرمی­رسد درجوامع شرقی به­دلیل تشابهات فرهنگی نسبت­های سوء رفتار تقریبا مشابه باشد. وجود غفلت در سالمندان می­تواند به علت فقدان خانواده، تماس­های اجتماعی و یا وضعیت اقتصادی ضعیف در سالمندان باشد. از سویی تعدادی از سالمندان دریافت مراقبت را به­عنوان تهدیدی برای استقلال خود می­دانند. لذا ممکن است این گروه قادر به تامین نیازهای ابتدایی مانند بهداشت و تغذیه نباشند.

از نظر ارتباط سوء رفتار با متغیرهای دموگرافیک نیز، سوء رفتار جسمی با جنس، تأهّل، تعداد فرزندان، نمایه­ی توده­ی بدنی، سوء رفتار روانی با سنّ، جنس، تأهل، نمایه­ی توده­ی بدنی، غفلت با سنّ، جنس، تأهل، درآمد، نمایه­ی توده­ی بدنی، طرد سالمند با سنّ، جنس، تأهل، درآمد، نمایه­ی توده بدنی و سوء رفتار مالی با تأهل، تعداد فرزندان و درآمد ارتباط داشت. تحقیقات مختلفی که در این رابطه انجام گرفته است نیز نتایج مشابهی را ارایه نموده است. به طور مثال، حقیقتیان و همکاران در تحقیق خود بیان کرده­اند که سالمندآزاری به­طور عمده ریشه در مشکلاتی مانند تنگناها و وابستگی­های مالی دارد که مراقبان سالمندان با آن دست به گریبان هستند. ازهمین­رو برای مراقبان هزینه­های جسمی و عاطفی نگهداری از سالمندان بیش از درآمدهای آن است(21). همچنین نوری تاجر و همکاران نیز وضعیت اقتصادی و سوء رفتار را با هم مرتبط دانستند(3). همچنین کریمی وهمکاران نیز ارتباط معناداری را بین نوع زندگی و سوء رفتار گزارش نمودند. به گونه­ای که افرادی که با سایران (فرزندان و مراقبان) زندگی می­کردند سوء رفتار بیشتری را تجربه می­کردند. همچنین بین بیماری و سوء رفتار نیز ارتباط معناداری دیده شد که نشان می­دهد افرادی که مبتلا به بیماری بودند، مورد سوء رفتار بیشتری بوده­اند(18).

باوجود تاکید زیادی که در فرهنگ و دین ما برای احترام به سالمند وجود دارد، سالمندان، انواع مختلف سوء رفتار را تجربه می­کنند. همچنین هیچ کدام از انواع سوء رفتار در گروه ترک نسبت به گروه فارس بالاتر نبود. لذا شناخت دقیق سوء رفتار با سالمندان در جامعه می­تواند آگاهی و حساسیّت افراد و سازمان­های مرتبط با این پدیده را بالاببرد. چراکه نتایج مطالعات متعدد نیز مؤیّد این هستند که سالمندآزاری و وابستگی در اغلب موارد به همراه یکدیگر می­­باشند. لذا درک عمیق­تری از موضوعات مربوط به سالمندی لازم است.همچنین سالمندان باید ازلحاظ اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی و تغذیه­ای مورد توجه قراربگیرند ودر جهت پیشگیری و طراحی سیستم شناسایی سالمندان در معرض خطر، اقدامات موثری انجام گیرد.

ازجمله مواردی که در این پژوهش به­عنوان محدودیت می­باشد عدم درنظرگرفتن جوامع دیگر سالمندان مانند سالمندان مقیم آسایشگاه و یا بستری در بیمارستان می­باشد که خود می­تواند به­عنوان پیشنهادی برای تحقیقات بعدی منظورگردد. به­علاوه یافته­های این پژوهش می­تواند به­عنوان پایه­ای برای مطالعات بعدی قرارگیرد و زمینه را برای طراحی مداخلات به­منظور افزایش شناسایی و رفع سوء رفتار در سالمندان و درنتیجه ارتقای سلامت سالمندن، خانواده و جامعه فراهم آورد. همچنینانجام پژوهش­هایی با هدف بررسی تاثیر مداخلات آموزشی بر افراد جامعه و خانواده­ها پیشنهادمی­گردد. باتوجه به آسیب­پذیری سالمندان در برابر سوء رفتار و نیز اهمّیّت وجود سوء رفتار در خانواده­ها و سالمندان، پیشنهاد می­شود که در برنامه­ریزی­ها و توصیه­های بهداشتی کشور، دستورالعمل­های لازم در زمینه­ی ایجاد مصونیّتدر خانواده­های دارای سالمند دربرابر سالمندآزاری مورد نظرقرارگرفته شود. همچنین توصیه می­گردد که سالمندان به­کلیه­ی حقوق خود مبنی بر رفتارهای آزاررسان از سوی دیگران واقف بوده و بتوانند در زمان مقتضی از حقوق خویش دفاع نمایند.

References

1. Mohammadi Shahbolaghi F. Self efficacy and burden of caregivers as family members of elderly with Alzheimer disease in Tehran. J aging researches centre. 2006; 1: 26-33. [Persian]
2. Lee T. F.D. Quality long-term care for older people: a commentary.Journal of advanced nursing. 2005; 52(6): 618-619.
3. Nooritajer M, Hosseini R, Haidari SH. Factors associated with abuse in the elderly. Middle east Journal of age and aging. 2011; 8(1): 12-6. [Persian]
4. 4. Delavar B. National health assessment of elderly. Collect Archives on Aging (Principles and Geriatric Medicine). Tehran: Charity Women Publicaton. 2000; 1th ed: 43-9. [Persian]
5. USA. UNO (United Nations Organization). Report of the Second World Assembly on Ageing. New York;2002.
6. Abedi HA. nursing in Aging. 1th ed. Orooj publication. Isfahan. 2007. [Persian]
7. Wang JJ, Lin J, Lee FP. Psychologically abusive behavior by those caring for the elderly in a domestic context. Geriatric nursing. 2006; 27 (5): 284-91.
8. Manoochehri H, Ghorbi B, Hosseini M, Oskooee N, Karbakhsh M. Rate and type of family abuse in elderly who attend to Tehran City Park. BeheshtiUniv J. 2008; 18:63: 37-43. [Persian]
9. Zandi F, Fadaei F. Victimization of elderly. Proceeding of the Second congress of Analysis of GeriatricsIssues in Iran. Tehran: Andisheh Kohan; 2008: 571-87. [Persian]
10. Nowrouzi S. Assessment of Elder Abuse in Tehran. [Master’s Degree]. Tehran: University of Social Welfareand Rehabilitation Sciences; 2009. [Persian]
11. Zang S, Mara A, Judith A. Home care to elderly. Philadelphia, Lippincott; 1999:554.
12. Giurani F, Hassan M. Abuse in elderly people: the granny battering revisited. Arch GerontolGeriatr. 2000; 31(3): 215-220.
13. Cohen M, Levin SH. Elderly abuse. Elder Abuse: Disparities Between Older People's Disclosure of Abuse, Evident Signs of Abuse, and High Risk of Abuse. American geriatrics society. Journal complication; 2007: 55(8): 1224-30.
14. Tatara T. Understanding elder abuse in minority populations. Philadelphia: Taylor & Francis. 1999:
15. Karimi M. Elderly abuse and Elahi N. its correlation with social and demographic factors in Ahvaz. Iranian Journal of Elerly. 2008; 3:7: 42-7. [Persian]
16. FazaneganSh, fadaeevatan R, Mobasheri M, Seraj R, Mansoorian Y. describtion of concepts related to elderly abuse in Persian. Iranian Journal of aging 2012; 6 (23): 51-7. [Persian]
17. Cooper C, selwood A, Livingston G. The prevalence of elder abuse and neglect; a systemathic review. Age Aging. 2008: 37(2):130-2.
18. Wang J. Psychological abuse and its characteristic correlates among elderly Taiwanese. Arch GerontolGeriat. 2006: 42 (3): 307- 18.
19. Tavakol KH, Karimi M. Abuse in family of children, women and the elderly.AftabeKhoban publication:1thed, 2005: 158-9. [Persian]
20. Keshinoglue P, Psycakyefe M, Bilgic N, Giray H, KaraKus N. Elder abuse and neglect in two different socioeconomic district in Izmir, Yurkey. Int psycho geriatric. 2007: 19(4): 719-31.
21. Haghighatian M, Fotohi M. Sociocultural Factors Affecting Elderly abuse. J Health Syst Res. 2013: 8 (7):1117-26. [Persian]

A Comparison on Elderly Abuse in Persian and Turkish Race in Chaharmahal Bakhtiari Province

Raziyehalsadat Hoseyni

Ph.D student of Gerontology, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Iranian research of ageing, Tehran, Iran

Raha SalehAbadi

M.Sc. in Nursing, Faculty Member of Paramedicine College, Sabzevar University of Medical Sciences, Sabzevar, Iran.

RahelehJavanbakhtiyan

MSc in Nursing, Faculty Member of Nursing and Midwifery College, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran

MasomehAlijanpourAgamaleki

MSc in Midwifery, clinical Faculty member, Department of Midwifery, Faculty of medicine, BabulUniversity of Medical Sciences, Babul, Iran

Vahidreza Borhaninejad

Ph.D student of Gerontology, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Iranian research of ageing, Tehran, Iran

*Vahid Pakpour

Ph.D Student of Nursing Education, Student Research Committee, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran