نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار فیزیولوژی ورزش دانشکده‌ی تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 دانشجوی دکتری بیوشیمی و متابولیسم ورزشی، دانشکده‌ی تربیت بدنی و علوم ورزشی ، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزش، دانشکده‌ی تربیت بدنی و علوم ورزشی ، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

زمینه و هدف: استروئیدهای آنابولیک طی نیم قرن اخیر به واسطه ی تاثیرات متعدد روی عملکرد و کارایی ورزشکاران مورد توجه قرار گرفته اند. ‌لذا هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثرات ناشی از سوء مصرف استروئید های آنابولیک در حین مصرف  و پس از  ترک مصرف آن ها  بر میزان آنزیم های کبدی و آلبومین خون ورزشکاران رشته ی پرورش اندام می باشد.
موادّ و روش ها: تحقیق حاضر از نوع علّی ـ مقایسه ای است و نمونه ی آماری آن شامل 40 مرد (سنّ: 6.8± 26.62 سال ، قد :9.2 ±175.89 سانتی متر،  وزن: 12.7± 77.17) می باشد که در قالب چهار گروه ده نفره: گروه اول ورزشکاران در حال مصرف استروئید، گروه دوم ورزشکاران با سابقه ی مصرف و دو ماه دوری از مصرف استروئید، گروه سوم ورزشکاران با سابقه ی مصرف و شش ماه دوری از  مصرف استروئید و گروه چهارم ورزشکاران بدون سابقه ی مصرف تقسیم شدند. نمونه های خونی پس از سپری کردن 12 ساعت ناشتا، در ساعت 8  صبح تهیه شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با بهره گیری از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی صورت پذیرفت.
یافته ها: نتایج حاصل از این تحقیق مُبیّن تخریب بالاتر دو آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز(AST) و آلانین آمینو ترانسفراز(‌ALT) در گروه اول نسبت به سه گروه دیگر بود (5درصد<p). همچنین میزان تخریب این دو آنزیم(AST,ALT) در گروه دوم نسبت به گروه سوم و چهارم بیشتر بود(5درصد<p)، اما میزان تخریب دو آنزیم(ALT,AST) در گروه سوم به نسبت گروه بدون سابقه ی مصرف معنادار نبود(5درصد>p). آلبومین و آلکالین فسفاتاز(ALP) خون در هر چهار گروه در حد معمول بود و میزان تغییرات آنها معنادار نبود(5درصد>p).
نتیجه گیری: داروهای استروئیدی تاثیرات مخربی بر سلول های کبد از خود به جای می گذارند و عوارض آنها حتی پس از دو ماه دوری از مصرف این مواد، همواره گریبانگیر افراد استفاده کننده می باشد. اما چنین به نظر می رسد با گذشت زمان از آثار مخرب آنها بر آنزیم های کبد کاسته می شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Examination of Effects of Anabolic Steroids Abuse on Liver Enzymes and Blood Albumin of Bodybuilders

نویسندگان [English]

  • Amir Rashid Lamir 1
  • Mohsen Dehbashi 2
  • Bahareh Ketabdar 3

چکیده [English]

Background & Objectives: For the past 50 years, anabolic steroids have been at the forefront of the controversy due to their various effects on athletes' performance. So the aim of the present study was to examine the effects of anabolic steroids abuse, during and after the withdrawal of the drug usage, on liver enzymes and blood albumin of bodybuilders.
Materials & Methods: The study is causative-comparative research, and 40 males (Age: 26.62±6.8 years, height: 175.89±9.2 cm, weight: 77.17±12.7) were participated in this study, who were divided into  four groups of ten members: athletes are using steroids, athletes with a history of drug usage who had given away its usage at least for 2 months, athletes with a history of at least 6 months of giving away using steroid and athletes with no history of steroid use. 12-hour fasting blood samples were collected at eight o'clock in the morning, and the data were analyzed using one-way ANOVA and a post hoc test.
Results: The results of this study showed higher degradation of both enzymes (ALT, AST) in the first group as compared to the other groups (p<%5). The destruction of these two enzymes (AST, ALT) was higher in second group as compared to the third and fourth groups (p<%5). However, the destruction of the two enzymes (ALT, AST) in the third group was not significant as compared to the fourth group. (p<%5). Albumin and (ALP) levels were normal in all groups and their changes were not significant (p>%5).
Conclusion:  Steroid drugs have devastating effects on the liver cells. So those, even after two months of stopping drug consumption, their side effects are still apparent in athletes who had used them. But it seems that their negative effects on liver enzymes decrease over time.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Liver
  • Albumin
  • AST
  • ALT
  • ALP

 

مقاله اصیل

 

 

 


اثرات ناشی از سوء مصرف استروئیدهای آنابولیک بر میزان آنزیم های کبدی و آلبومین خون ورزشکاران

 

 امیر رشیدلمیر*1، محسن دهباشی2، بهاره کتابدار3

1 دانشیار فیزیولوژی ورزش دانشکده­ی تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 دانشجوی دکتری بیوشیمی و متابولیسم ورزشی، دانشکده­ی تربیت بدنی و علوم ورزشی ، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزش، دانشکده­ی تربیت بدنی و علوم ورزشی ، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

 

* نشانی نویسنده مسؤول: میدان آزادی، پردیس دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده­ی تربیت بدنی و علوم ورزشی، امیر رشید لمیر

E-mail: rashidlamir@um.ac.ir

 

وصول:14/2/94، اصلاح:31/5/94، پذیرش:17/7/94

چکیده

زمینه و هدف: استروئیدهای آنابولیک طی نیم قرن اخیر به واسطه ی تاثیرات متعدد روی عملکرد و کارایی ورزشکاران مورد توجه قرار گرفته اند. ‌لذا هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثرات ناشی از سوء مصرف استروئید های آنابولیک در حین مصرف  و پس از  ترک مصرف آن ها  بر میزان آنزیم های کبدی و آلبومین خون ورزشکاران رشته ی پرورش اندام می باشد.

موادّ و روش ها: تحقیق حاضر از نوع علّی ـ مقایسه ای است و نمونه ی آماری آن شامل 40 مرد (سنّ: 6.8± 26.62 سال ، قد :9.2 ±175.89 سانتی متر،  وزن: 12.7± 77.17) می باشد که در قالب چهار گروه ده نفره: گروه اول ورزشکاران در حال مصرف استروئید، گروه دوم ورزشکاران با سابقه ی مصرف و دو ماه دوری از مصرف استروئید، گروه سوم ورزشکاران با سابقه ی مصرف و شش ماه دوری از  مصرف استروئید و گروه چهارم ورزشکاران بدون سابقه ی مصرف تقسیم شدند. نمونه های خونی پس از سپری کردن 12 ساعت ناشتا، در ساعت 8  صبح تهیه شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با بهره گیری از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی صورت پذیرفت.

یافته ها: نتایج حاصل از این تحقیق مُبیّن تخریب بالاتر دو آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز(AST) و آلانین آمینو ترانسفراز(‌ALT) در گروه اول نسبت به سه گروه دیگر بود (5درصد<p). همچنین میزان تخریب این دو آنزیم(AST,ALT) در گروه دوم نسبت به گروه سوم و چهارم بیشتر بود(5درصد<p)، اما میزان تخریب دو آنزیم(ALT,AST) در گروه سوم به نسبت گروه بدون سابقه ی مصرف معنادار نبود(5درصد>p). آلبومین و آلکالین فسفاتاز(ALP) خون در هر چهار گروه در حد معمول بود و میزان تغییرات آنها معنادار نبود(5درصد>p).

نتیجه گیری: داروهای استروئیدی تاثیرات مخربی بر سلول های کبد از خود به جای می گذارند و عوارض آنها حتی پس از دو ماه دوری از مصرف این مواد، همواره گریبانگیر افراد استفاده کننده می باشد. اما چنین به نظر می رسد با گذشت زمان از آثار مخرب آنها بر آنزیم های کبد کاسته می شود.

واژه­های کلیدی: استروئیدهای آنابولیک، آنزیم های کبدی، آلبومین.

 

مقدمه

استروئیدهای آنابولیک ـ آندروژنیک{ (AAS) Anabolic- Aandrogenic Steroids }، ترکیباتی مشتق شده از تستوسترون (هورمون اصلی مردانه) می­باشند (1). این هورمون­ها اولین بار در پزشکی و در اواخر1930، برای درمان بیماری­هایی نظیر تاخیر در بلوغ، ناتوانی جنسی و سایر بیماری­ها مورد استفاده قرارگرفتند (2, 3).تستوسترون که از آن به­عنوان پدر اغلب استروئیدهای آنابولیک ـ آندروژنیک یاد می­شود، اولین بار توسط  بوتننت و همکاران (Butenandt et al  )  در سال1935 ‌به استحصال رسید (4, 5). این هورمون ازطریق تعامل با هسته­ی مرکزی و ایجاد تغییرات بیوشیمیایی، بر سلول­ها اثر می­گذارد و به دلیل خاصیت حلالیّت در چربی، در سلول پراکنده بوده و در ترکیب با پروتئین به درون هسته سلول راه پیدا می­کند و سبب فعال شدن سنتز پروتئین می­شود(6). استفاده از ترکیبات استروئیدی در دهه­های 1950 و 1960 به­طور چشمگیری در ورزشکاران رواج پیدا کرد (7). به­گونه­ای که در سال 1975 کمیته­ی بین­المللی المپیک استروئیدها را در فهرست داروهای ممنوع­شده وارد کرد و از این تاریخ به بعد بود که استفاده از این مواد در فعالیت­های ورزشی ممنوع اعلام شد (6). سوء مصرف AASبا طیف گسترده­ای از عوارض جانبی همراه است که در این بین، آسیب­های کبدی بیشترین سهم را به خود اختصاص داده­اند (10).

کبد، بزرگترین غده و ارگان داخلی در بدن انسان است (8). کبد در بسیاری از اعمال متابولیکی ازجمله پروتئین سازی و سم زدائی شرکت داشته و همچنین محل سنتز آنزیم­های مختلفی ازجمله آلانین آمینو ترانسفراز { alanina aminotransferase (‌ALT) }، آسپارتات آمینو ترانسفراز{aspartate aminotransferase (AST) } و آلکالین فسفاتاز Alkaline phosphatase} (ALP)}می باشد (9-11). هر سه آنزیم(AST,ALT,ALP) به­طور گسترده در کبد وجود دارند که ورود هر گونه آسیب به سلول­های کبد باعث انتشار این آنزیم ها در جریان خون می شود (10, 12). کبد دارای گیرنده­های آندروژنی فراوانی است که این گیرنده­ها در برابر استروئید­هایی که وارد این عضو می­شوند، حساس می­باشند. ازطرفی، کبد محل اصلی متابولیسم استروئیدهاست. از این رو، مصرف داروهای استروئیدی می­تواند یکی از عوامل به وجودآورنده­ی آسیب در کبد باشد (4)، کما اینکه در تحقیقی که توسط ال سراگ و همکاران (El-Serag et al ) در سال 2004 صورت گرفت، مشخص شد که این مسأله در جنس مذکر به علت خواص آندروژنیک بیشتر، از فرکانس بالاتری برخوردار است و استفاده از ASS  احتمال افزایش  تومورهای کبدی و ابتلا به هپاتیت، ‌سرطان کبد و مشکلات کبدی را بیشتر می­کند(13).

همچنین کبد مسؤول ساخت پروتئینی به نام آلبومین می باشد که عمده­ترین پروتئین خون است و ضمن محافظت از سلول­ها در برابر رادیکال­های آزاد و سموم دفعی، به­عنوان بافری عمده در بدن عمل و تعادل اسمزی را حفظ می­کند. علاوه بر آن، آلبومین باعث انتقال بسیاری از ویتامین­ها، مواد معدنی و هورمون­ها در خون می­شود (14, 15).

در تحقیقات انجام شده پیرامون عوارض ناشی از مصرف استروئیدها، دری و همکاران(1389) با مطالعه­ای بر روی 20 ورزشکار رشته­ی پرورش اندام،‌ مشاهده نمودند استفاده از استروئید خوراکی اکسی­متولون و متاندرستنولون با افزایش فاکتورهای خونی همچون هماتوکریت، هموگلوبین و رتیکولوسیت همراه است (16). در تحقیقی دیگر که توسط شهلا و همکاران( Chahla et al  ) در سال 2014 به صورت موردی بر روی سه ورزشکار آمریکایی مصرف­کننده­ی استروئیدها صورت پذیرفت، سمیّت و کلستاز( Cholestasis ) کبد (احتباس و جمع شدن صفرا در کبد) و افزایش آنزیم­های کبد، در آزمودنی­ها دیده شد(17).

ورزش پرورش اندام که ازنظر فراوانی ورزشکاران بسیاری را تحت پوشش قرار می­دهد، به­علت ماهیّت آن، بیشترین شیوع مصرف استروئید­ها را به خود اختصاص داده است (18, 19) ازطرفی اکثر تحقیقاتی که به بررسی عوارض AAS پرداخته­اند، عوارض داروها را تنها در حین مصرف آنها بر ارگان­های مختلف بدن سنجیده­اند و کمتر تحقیقی به تغییرات فاکتورهای خونی در اثر گذشت زمان در ورزشکاران مصرف­کننده پرداخته­ است. لذا محور پژوهش حاضر به این موضوع اختصاص یافت.

 

موادّ و روش­ها

پژوهش حاضر از نوع علّی ـ مقایسه­ایاست و جامعه­ی آماری آن متشکل از 40 ورزشکار رشته­ی پروش اندام شهر مشهد می­باشد که در قالب چهار گروه ده نفره، شامل گروه اول ورزشکاران در حال مصرف AAS (که حداقل دو هفته  قبل از تهیه­ی نمونه خونی اقدام به شروع  مصرف کرده بودند)، گروه دوم شامل ورزشکاران با سابقه­ی مصرف AAS و دو ماه دوری از مصرف دارو،‌ گروه سوم ورزشکاران با سابقه­ی مصرف AAS و شش ماه دوری و گروه چهارم شامل ورزشکاران بدون سابقه­ی مصرفAAS تقسیم شدند. ‌قابل ذکر است کلیه­ی ورزشکاران استفاده شده در پژوهش ضمن شرکت داوطلبانه، برای ورود به مطالعه دارای معیارهایی چون الگوی منظم تمرین و حداقل دو سال سابقه­ی تمرینی، عدم سابقه­ی بیماری­های ارثی و مرتبط به کبد، عدم انجام تمرین ورزشی آسیب­زا و مؤثر بر آنزیم­های کبد در 48 ساعت قبل از تهیه­ی نمونه­های خونی، ‌عدم استفاده از مواد دارویی و غذایی یا مکمل­های موثر بر فاکتور­های خونی در 48 ساعت قبل از خون گیری و همچنین عدم استفاده از مکمل­های با خاصیت سم­زدایی کبد نیز در طول دوره­ی ترک مصرف استروئیدها بودند.

اشکال دارویی استفاده شده در سه گروه استفاده­کننده شامل ناندرولون دکانوات، متاندیونون، دیانابول، تستوسترون انانتات نیز بود که بیشترین نیمه عمر و مکانیسم اثر دارو در بدن متعلق به ناندرولون دکانوات و در حدود یک ماه می­باشد (7). آزمودنی­های منتخب طرح فاقد هرگونه بیماری خونی یا کبدی با زمینه­ی ارثی بودند که جهت ارزیابی میزان سلامت آنها از پرسش­نامه­ی    ویژه­ی تندرستی-[Par Q and you] استفاده شد.

در خصوص جمع­آوری اطلاعات مربوط به مشخصات آنتروپومتریکی و سابقه­ی تمرین و میزان استفاده­ی استروئید­ها در آزمودنی­ها، چند روز قبل از نمونه­گیری اقدام به جمع­آوری اطلاعات شد. ضمن آن­که از آزمودنی­ها خواسته شد در 48 ساعت قبل از انجام نمونه­گیری از هرگونه ناپرهیزی­(از دستور غذایی تعریف شده مربوط به گروه خود) دوری نموده و از انجام تمرینات باشدت بالا و آسیب­زا پرهیزکنند. آزمودنی­ها پس از طی کردن 12 ساعت به­صورت ناشتا، ساعت 8 صبح در محل آزمایشگاه جهت تهیه­ی نمونه­های خونی حاضر شدند و پس از اقتباس اطلاعات مورد نیاز از آنها، در حالت دراز کش قرارگرفتند و توسط کارشناس آزمایشگاه میزان ده سی سی خون از ورید کوربیتال آنها گرفته شد.

جهت اندازه­گیری میزان آنزیم­های کبدی (AST,ALT,ALP) و آلبومین خون از روش ( IFCC فدراسیون شیمی بالینی و طب آزمایشگاهی و DGKC استاندارد انجمن بیوشیمی آلمان (بادستگاه اتوآنالایزر  CRONIX 801 –AT ساخت کشور آلمان) استفاده شد و کیت مورد استفاده در کلیه آزمایش­ها، ساخت شرکت پارس آزمون بود.

 

جدول 1:  مشخصات آنتروپومتریکی آزمودنی­ها

میانگین ± انحراف استاندارد

مشخصات آنتروپومتری

8/6± 62/26

سن (سال)

2/9 ±89/175

قد (سانتی متر)

7/12± 17/77

وزن (کیلوگرم)

7/2± 71/25

شاخص توده بدنی

 

 

بررسی آماری داده­ها نیز با استفاده از نرم­افزار آماری SPSS نسخه­ی 21 صورت­گردید و پس از تأیید طبیعی بودن توزیع داده­ها با آزمون شاپیروویلک، برای تعیین تفاوت­های بین گروهی از آزمون آنالیز واریانس یک­طرفه و همچنین آزمون تعقیبی توکی در سطح معناداری (5درصدp<) استفاده­شد.

 

یافته­ها

 

جدول 2 : مقادیر آنزیم­های کبدa و تغییرات بین گروهی

متغیرها

گروه ها

تغییرات بین گروهی

اول

دوم

سوم

چهارم

مقادیر p

آسپارتات آمینوترانسفراز(Iu/I)

1/7±7/42

6/2±50/38

4±4/30

3/4±6/33

036/0

Ω *¶£

آلانین آمینوترانسفراز(Iu/I)

1/9±9/43

1/4±4/35

4/3±4/29

1/7±3/30

032/0

Ω *¶£

آلکالین فسفاتاز(Iu/I)

17±204

21±199

26±194

5/23±200

319/0

a مقادیر به صورت انحراف معیار ± میانگین نشان داده شده است. سطح معناداری 5درصدp< در نظر گرفته شده است.

¶: معنا داری بین گروه اول و دوم ،‌  ¥: معنا داری بین  گروه دوم وسوم ، £: معنا داری بین گروه اول و سوم ،‌ *: معنا داری بین گروه اول و چهارم

Ω: معنا داری بین گروه دوم و چهارم، λ معنا داری بین گروه سوم و چهارم

 

جدول 3: مقادیر آلبومین خون  و تغییرات بین گروهی

متغیرها

گروه ها

تغییرات بین گروهی

اول

دوم

سوم

 چهارم

مقادیر P

آلبومین (g/dl)

7/0±25/4

8/0±11/4

5/0±98/3

8/0±90/3

270/0

a مقادیر به صورت انحراف معیار ± میانگین نشان داده شده است. سطح معناداری 05/0>P در نظر گرفته شده است.

 

جدول یک بیانگر میانگین سنّ، قد، وزن و شاخص توده­ی بدن در آزمودنی­های این تحقیق می باشد. طبق نتایج ارایه­شده در جدول دو، درخصوص آنزیم­های کبد (AST,ALT ALP,) میزان دو آنزیم آسپارتات آمینوتر انسفراز(AST)  و آلانین آمینوترانسفراز (ALT) در گروه اول به­طور معناداری از سه گروه دیگر بالاتر بود (5درصدp<). همچنین میزان این دو آنزیم در گروه دوم از گروه سوم و چهارم بالاتر و اختلاف معنادار بود (5درصدp<)، اما کلیه­ی تغییرات در گروه­های سوم و چهارم از لحاظ آماری در سطح معناداری نبود(5درصدp>). همچنین تغییرات آلکالین فسفاتاز(ALP) در هر چهار گروه اختلاف چندانی نداشت و در سطح معنادار نبود(5درصدp>).  برآیند اطلاعات از نمودار و جدول شماره­ی سه، مبیّن عدم رابطه­ی معنادار بین مصرف AAS و سطوح آلبومین خون در نتایج حاصل از این تحقیق می باشد. چرا که میزان تغییرات آلبومین در گروه اول (درحال مصرف استروئید)، تفاوت معناداری با گروه دوم (سابقه­ی مصرف و دو ماه دور از مصرف) و سوم ( شش ماه دوری از مصرف) نداشت (5%p>) .همچنین بین گروه­های  اول و سوم (بدون سابقه­ی مصرف)، گروه دوم و سوم، گروه اول و چهارم ( شش ماه دوری از مصرف)، گروه دوم و چهارم و گروه سوم و چهارم  تفاوت معنادار نبود(5درصدp>).

 

 

 

شکل شماره 1: ساختار شیمیایی استروئید ها

 

بحث  

نتایج تحقیق حاضر که به بررسی اثرات مصرف استروئیدها بر آنزیم­های کبد و آْلبومین خون ورزشکاران می­پردازد اشاره به افزایش سطوح سرمی دو آنزیم ALT  وAST  در گروه اول(در حال مصرف) و دوم (با سابقه­ی مصرف و دو ماه دوری از مصرف) دارد که همسو با این نتیجه می­توان به مطالعه­ی استیمک و همکاران  Stimac et al درسال2002 اشاره نمود. در این پژوهش، تاثیرات AAS در 26 بدن­ساز مرد که در اثر مصرف دوزهای بالای دارو، دچار آسیب کبدی و افزایش آنزیم­های کبد شده بودند، بررسی شد. نتایج تحقیق آنها نشان داد بعد از 12 هفته قطع مصرف AAS بهبود قابل ملاحظه­ای در بیماران پدید آمده است (20). ‌همچنین در تحقیقی اُورهاسن و همکاران  Urhausen et al در سال2003،  تاثیرات برگشت­پذیر AAS بر سلول­های خونی، لیپیدها، عملکرد کبد و هورمون ها را در 32 ورزشکار مرد رشته پرورس اندام در قالب دو گروه ( درحال مصرف ‌و یک سال دوری از مصرف) مورد بررسی قرار دادند که نتایج آنها نشان داد پس از یک سال قطع مصرف دارو، اثرات منفی ناشی از استفاده انبوه استروئیدها ازجمله عملکرد کبد و برخی هورمون­ها به حالت طبیعی بازمی­گردد. هرچند در برخی مصرف­کنندگان (گروه ترک مصرف)، افزایش فعالیت ALT و کاهش سنتز تستوسترون دیده شد (21).

اغلب مطالعاتی که به بررسی بیوشیمیایی خون ورزشکاران مصرف­کننده­ی این داروها پرداخته­اند، بیشتر تغییرات را در   آنزیم­های آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و آلانین آمینوترانسفراز (ALT) گزارش کرده­اند. این درحالی است که تغییرات قابل ملاحظه­ای بر میزان ALP  گزارش نشده است (22, 23). چرا که دو آنزیم AST  و ALT به نسبت ALP  به­طور گسترده­تری در کبد یافت می­شوند. لذا بیشتر آسیب ناشی از مصرف استروئیدها متوجه دو آنزیم یاد شده می­باشد (24). با این­حال نکته­ی قابل توجه در تحقیق حاضر، اختلاف میزان دو آنزیم AST و ALT بین گروه­های اول، دوم و سوم می­باشد که به نظرمی­رسد با ترک مصرف استروئیدها، سطوح دو آنزیم (AST,ALT) در خون کاهش معناداری پیدا می­کنند. چرا که باوجود بالاتربودن میزان این آنزیم­ها در گروه دوم (دو ماه دوری از مصرف) نسبت به گروه سوم (شش ماه دوری از مصرف)، اختلاف چندانی بین گروه­های سوم و چهارم (بدون سابقه­ی مصرف استروئید) دیده نشد. چه بسا در گروه دوم که مقادیر هر دو آنزیم از دو گروه سوم و چهارم بیشتر بود، میانگین نتایج در حد بالای رنج نرمال اندیکس­های آزمایشگاهی و یا کمی بالاتر از آن جای گرفت که این مسأله درخصوص آلانین آمینوترانسفراز (ALT) کاملا مشهود بود. ازاین­رو شاید بتوان از نتایج این تحقیق و تحقیقات دیگر این گونه برداشت نمود که با ترک مصرفAAS  سطوح آنزیم­های کبد درصورتی که مدت زمان تداوم مصرف زیاد طولانی نبوده باشد،‌ به حد نرمال خود نزدیک می­شوند. این درحالی است که برخی از تحقیقات ازجمله تحقیقی که توسط مارتین و همکاران Martin et al  که در سال 2008 بر روی پرورش اندام­کاران مرد مبتلا به آدنوم کبدی صورت پذیرفت،‌ نشان داد حتی پس از سه سال دوری از مصرف استروئید، تومورهای کبد وابسته به آندروژن، با از سر­گیری مصرف آنها توسعه پیدا می­کنند(25). در توجیه  این نتایج و مطالعاتی که موُیّد تاثیرات مخرب استروئیدها بر کبد و آنزیم­های کبدی می­باشند، توجه به ساختمان استروئید­هایی که برای مصارف خوراکی تهیه می­شوند، به واسطه­ی داشتن گروه یا گروه­های اتیل یا متیل در ساختمان داروییشان حائز اهمّیّت می­باشد. چرا که افزودن این ترکیبات به ساختار شیمیایی استروئیدها که عمدتاَ در موقعیت کربن 17 اعمال می­شود (شکل شماره­ی 1)، این استروئید­ها را برای کبد بسیار سمّی می­کند و درصورتی­که با این ترفند، ساختار شیمیایی استروئید­ها را از گزند آنزیم 17 بتا هیدروکسی استروئید (17- beta-Hydroxysteroid) نجات ندهیم، پس از اثرکردن این آنزیم بر ساختار شیمیایی استروئیدها، عملاّ چیزی از  ساختار استروئید باقی نخواهد ماند و استروئیدهای وارد شده به دستگاه گوارش در اولین برخورد با این آنزیم متلاشی می­شوند (26). ازاین­رو، اعمال این تغییرات در ساختمان استروئیدهایی ازقبیل اکسی متولون، متیل تستوسترون، اکساندرولون و دیانابول می­تواند یکی از مهمترین دلایل افزایش میزان آنزیم­های کبد در خون باشد (4, 27).

همچنین مصرف استروئیدها منجر به افزایش احتباس آب و سدیم در بدن نیز می­شود (28). گزارش شده است برخی استروئیدها ازقبیل وینسترول(  Winstrole-stanazolol ) به افزایش احتباس مایعات درون سلولی می­انجامد و برخی دیگر از مشتقات تستوسترون مانند استندرون ( Estandrone ) به محبوس شدن آب در مایع میان بافتی کمک می­کند(4). از این جهتASS  می­توانند در تعادل اسمزی مایعات بدن تغییر ایجاد کرده و پروتئین­هایی از قبیل آلبومین را که در تنظیم آن نقش مهمی دارند، تحت تاثیر قراردهند(21). لذا عدم تفاوت معنادار در سطوح آلبومین خون گروه­های پژوهش حاضر را می توان به ناهمگونی در نوع استروئید مصرفی آنها نسبت داد. چرا که اغلب آزمودنی­ها، از هر دو دسته­ی خوراکی ـ تزریقی استروئید­ها با خواص و مکانیسم  مختلف بهره گرفته بودند.

درمجموع  نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد هر چند با گذشت زمان آثار منفی دارو بر کبد به طور معنا­داری کاهش پیدا می­کند، اما عوارض آنها به­طور کامل رفع نشده و حتی پس از ترک مصرف همچنان گریبان­گیر افراد مصرف­کننده می­باشد که این نتیجه در برخی تحقیقات گزارش شده است (21, 25). استفاده­ی طولانی­مدت از این داروها سبب ایجاد اختلالات کبدی (29)، کبد چرب (30)، هپاتیت و کلستاز کبدی (25) می­گردد که پاره­ای از این اختلالات ظاهراً با قطع دارو برگشت­پذیر بوده، ولی سایر اختلات ساختاری در مواردی غیر قابل برگشت هستند (21). لذا کمک به بهره­مندی ورزشکاران از اطلاعات کافی درخصوص پیامد­های ناشی از مصرف AAS  می­تواند گامی موثر در پیش­گیری از مصرف این مواد بوده و کمتر کسی را در جهت مصرف این مواد سوق دهد.

 

تقدیر و تشکر

در پایان از کلیه ورزشکاران و مربیانی که صادقانه در این پژوهش ما را یاری نمودند تشکر نموده و مراتب سپاس خود را به آنها می رسانیم.

 

References

  1.  Lundholm L, Käll K, Wallin S, Thiblin I. Use of anabolic androgenic steroids in substance abusers arrested for crime. Drug Alcohol depend. 2010;111(3):222-6.
  2. Achar S, Rostamian A, Narayan SM. Cardiac and metabolic effects of anabolic-androgenic steroid abuse on lipids, blood pressure, left ventricular dimensions, and rhythm. Am J Cardiol. 2010;106(6):893-901.
  3. Street C, Antonio J, Cudlipp D. Androgen use by athletes: a reevaluation of the health risks. Can J Appl Physiol. 1996;21(6):421-40.
  4. Kuipers H. Anabolic steroids: side effects. Encyclopedia of sports medicine and science Internet Society for Sport Science. 1998.
  5. Wiefferink C, Detmar S, Coumans B, Vogels T, Paulussen T. Social psychological determinants of the use of performance-enhancing drugs by gym users. Health education research. 2008;23(1):70-80.
  6. Saudan C, Baume N, Robinson N, Avois L, Mangin P, Saugy M. Testosterone and doping control. British journal of sports medicine. 2006;4(4):21-4 .
  7. Williams MH. The use of nutritional ergogenic aids in sports: is it an ethical issue? International journal of sport nutrition. 1994;4:120.
  8.  Rajagopal R, Subbiah P. Computer Aided Detection of Liver Tumor using SVM Classifier. International Journal of Advanced Research in Electrical,Electronics and Instrumentation Engineering. 2014;3(6): 10170-7.
  9. Stickel F, Kessebohm K, Weimann R, Seitz H. K.. Review of liver injury associated with dietary supplements. Liver International, 2011; 31(5), 595-605.
  10. Mokhtari M, Shariati M, Gashmardi N. The Effect of Zinc on thyroid hormons and liver enzymeconcentration in adultmale rats. J Zanjan Univ Med Sci. 2005; 13(51): 7-12. [Persian]
  11. Mokhtari M, Shariati M, Khodaparast L. Assessment of the effects of the hydro-alcoholic extract of mentha pulegium leaves on liver function test in male rat. J Sabzevar Uni Med Sci. 2008;20(2): 133-141. [Persian]
  12. Pouraboli I, Ranjbar B. The effect of daucus carota ssp. Sativum seeds extract on serum levels of renal function indicators and liver function enzymes in type i diabetes model. J  sabzevar uni med sci. 2014;21(3):370-8. [persian]
  13. El-Serag HB. Hepatocellular carcinoma: recent trends in the United States. Gastroenterology. 2004;127(5): 27-34.
  14. Oettl K, Stadlbauer V, Petter F, Greilberger J, Putz-Bankuti C, Hallström S, et al. Oxidative damage of albumin in advanced liver disease. Biochimica et Biophysica Acta (BBA)-Molecular Basis of Disease. 2008;1782(7):469-73.
  15. Nourozi J, Mahdavi MM, Mirbagheri SA. The effects of the underlying disease and serum albumin on GFR prediction using the Adaptive Neuro Fuzzy Inference System (ANFIS). Journal of Health Management and Informatics. 2014;1(3):46-50.[Persian]
  16. Dorry K, Nedaeinia R, Hemayatkhah Jahromie V, Naderian M. The Effects of Anabolic-AndrogenicSteroid Drugs Consumption on Blood Factors in. Medical Laboratory Journal. 2010;4(1).[Persian]
  17. Chahla E, Hammami MB, Befeler AS. Hepatotoxicity Associated with Anabolic Androgenic Steroids Present in Over-The-Counter Supplements: a Case Series. Int JAppl. 2014;3(4): 179-83.
  18. Stimac D, Milic S, Dintinjana RD, Kovac D, Ristic S. Androgenic/Anabolic steroid-induced toxic hepatitis. J Clin Gastroenterol. 2002;35(4):350-2.
  19. Urhausen A, Torsten A, Wilfried K. Reversibility ofthe effects on blood cells, lipids, liver function and hormones in former anabolic–androgenic steroid abusers. J Steroid Biochem. 2003;84(2):369-75.
  20. Wallimann T. Comment on “toxic hepatitis in a group of 20 malebody-builders taking dietary supplements”. Food Chem Toxicol. 2013;51:453-4.
  21. Timcheh-Hariri A, Balali-Mood M, Aryan E, Sadeghi M, Riahi-Zanjani B. Toxic hepatitis in a group of 20 male body-builderstaking dietary supplements. Food Chem Toxicol. 2012;50(10):3826-32.
  22. Filipowicz R, Greene T, Wei G,  Cheung AK, Raphael KL, Baird BC, et al. Associations of Serum Skeletal Alkaline Phosphatase with Elevated C-Reactive Protein and Mortality. Clin J Am Soc Nephrol. 2013;8(1):26-32.
  23. Martin NM, Dayyeh BKA, Chung RT. Anabolic steroid abuse causing recurrent hepatic adenomas and hemorrhage. World J Gastroenterol. 2008;14(28):4573-5.
  24. SjöqvistF, Garle M, Rane A. Use of doping agents, particularly anabolic steroids, in sports and society. Lancet. 2008;371(9627):1872-82.
  25. Gullett NP, Hebbar G, Ziegler TR. Update on clinical trials of growth factors and anabolic steroids in cachexia and wasting.  Am J Clin Nutr. 2010;91(4):1143-7.
  26. Neri M, Bello S, Bonsignore A, Cantatore S, Riezzo I, Turillazzi E, et al. Anabolic androgenic steroids abuse and liver toxicity. Mini reviews in medicinal chemistry. 2011;11(5):430-7.
  27. Schwingel PA, Cotrim HP, Salles BR, Almeida CE, dos Santos CR, Nachef B, et al. Anabolic‐androgenic steroids: a possible new risk factor of toxicant‐associated fatty liver disease. Liver International. 2011;31(3):348-53.

 

 


 

 

Original Article

Examination of Effects of Anabolic Steroids Abuse on Liver Enzymes and Blood Albumin of Bodybuilders

 

*Amir Rashidlamir

Associate Professer, Department of Exercise Physiology, Faculty of Physical Education and Sports Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

 

Mohsen Dehbashi

Ph.D. Student of Exercise Biochemistry and Metabolism, Faculty of Physical Education and Sports Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

 

Bahareh Ketabdar

M.Sc. Student of Exercise Physiology, Faculty of Physical Education and Sports Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

 

Received:14/05/2015, Revised:27/08/2015, Accepted:09/10/2015


Abstract

Background & Objectives: For the past 50 years, anabolic steroids have been at the forefront of the controversy due to their various effects on athletes' performance. So the aim of the present study was to examine the effects of anabolic steroids abuse, during and after the withdrawal of the drug usage, on liver enzymes and blood albumin of bodybuilders.

Materials & Methods: The study is causative-comparative research, and 40 males (Age: 26.62±6.8 years, height: 175.89±9.2 cm, weight: 77.17±12.7) were participated in this study, who were divided into  four groups of ten members: athletes are using steroids, athletes with a history of drug usage who had given away its usage at least for 2 months, athletes with a history of at least 6 months of giving away using steroid and athletes with no history of steroid use. 12-hour fasting blood samples were collected at eight o'clock in the morning, and the data were analyzed using one-way ANOVA and a post hoc test.

Results: The results of this study showed higher degradation of both enzymes (ALT, AST) in the first group as compared to the other groups (p<%5). The destruction of these two enzymes (AST, ALT) was higher in second group as compared to the third and fourth groups (p<%5). However, the destruction of the two enzymes (ALT, AST) in the third group was not significant as compared to the fourth group. (p<%5). Albumin and (ALP) levels were normal in all groups and their changes were not significant (p>%5).

Conclusion:  Steroid drugs have devastating effects on the liver cells. So those, even after two months of stopping drug consumption, their side effects are still apparent in athletes who had used them. But it seems that their negative effects on liver enzymes decrease over time.

Keyword: Liver, Albumin, AST, ALT, ALP

 

 

 

 

 

Corresponding author:

Amir Rashidlamir,

Faculty of Physical Education and Sport Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

E-mail: rashidlamir@um.ac.ir

  1.  Lundholm L, Käll K, Wallin S, Thiblin I. Use of anabolic androgenic steroids in substance abusers arrested for crime. Drug Alcohol depend. 2010;111(3):222-6.
  2. Achar S, Rostamian A, Narayan SM. Cardiac and metabolic effects of anabolic-androgenic steroid abuse on lipids, blood pressure, left ventricular dimensions, and rhythm. Am J Cardiol. 2010;106(6):893-901.
  3. Street C, Antonio J, Cudlipp D. Androgen use by athletes: a reevaluation of the health risks. Can J Appl Physiol. 1996;21(6):421-40.
  4. Kuipers H. Anabolic steroids: side effects. Encyclopedia of sports medicine and science Internet Society for Sport Science. 1998.
  5. Wiefferink C, Detmar S, Coumans B, Vogels T, Paulussen T. Social psychological determinants of the use of performance-enhancing drugs by gym users. Health education research. 2008;23(1):70-80.
  6. Saudan C, Baume N, Robinson N, Avois L, Mangin P, Saugy M. Testosterone and doping control. British journal of sports medicine. 2006;4(4):21-4 .
  7. Williams MH. The use of nutritional ergogenic aids in sports: is it an ethical issue? International journal of sport nutrition. 1994;4:120.
  8.  Rajagopal R, Subbiah P. Computer Aided Detection of Liver Tumor using SVM Classifier. International Journal of Advanced Research in Electrical,Electronics and Instrumentation Engineering. 2014;3(6): 10170-7.
  9. Stickel F, Kessebohm K, Weimann R, Seitz H. K.. Review of liver injury associated with dietary supplements. Liver International, 2011; 31(5), 595-605.
  10. Mokhtari M, Shariati M, Gashmardi N. The Effect of Zinc on thyroid hormons and liver enzymeconcentration in adultmale rats. J Zanjan Univ Med Sci. 2005; 13(51): 7-12. [Persian]
  11. Mokhtari M, Shariati M, Khodaparast L. Assessment of the effects of the hydro-alcoholic extract of mentha pulegium leaves on liver function test in male rat. J Sabzevar Uni Med Sci. 2008;20(2): 133-141. [Persian]
  12. Pouraboli I, Ranjbar B. The effect of daucus carota ssp. Sativum seeds extract on serum levels of renal function indicators and liver function enzymes in type i diabetes model. J  sabzevar uni med sci. 2014;21(3):370-8. [persian]
  13. El-Serag HB. Hepatocellular carcinoma: recent trends in the United States. Gastroenterology. 2004;127(5): 27-34.
  14. Oettl K, Stadlbauer V, Petter F, Greilberger J, Putz-Bankuti C, Hallström S, et al. Oxidative damage of albumin in advanced liver disease. Biochimica et Biophysica Acta (BBA)-Molecular Basis of Disease. 2008;1782(7):469-73.
  15. Nourozi J, Mahdavi MM, Mirbagheri SA. The effects of the underlying disease and serum albumin on GFR prediction using the Adaptive Neuro Fuzzy Inference System (ANFIS). Journal of Health Management and Informatics. 2014;1(3):46-50.[Persian]
  16. Dorry K, Nedaeinia R, Hemayatkhah Jahromie V, Naderian M. The Effects of Anabolic-AndrogenicSteroid Drugs Consumption on Blood Factors in. Medical Laboratory Journal. 2010;4(1).[Persian]
  17. Chahla E, Hammami MB, Befeler AS. Hepatotoxicity Associated with Anabolic Androgenic Steroids Present in Over-The-Counter Supplements: a Case Series. Int JAppl. 2014;3(4): 179-83.
  18. Stimac D, Milic S, Dintinjana RD, Kovac D, Ristic S. Androgenic/Anabolic steroid-induced toxic hepatitis. J Clin Gastroenterol. 2002;35(4):350-2.
  19. Urhausen A, Torsten A, Wilfried K. Reversibility ofthe effects on blood cells, lipids, liver function and hormones in former anabolic–androgenic steroid abusers. J Steroid Biochem. 2003;84(2):369-75.
  20. Wallimann T. Comment on “toxic hepatitis in a group of 20 malebody-builders taking dietary supplements”. Food Chem Toxicol. 2013;51:453-4.
  21. Timcheh-Hariri A, Balali-Mood M, Aryan E, Sadeghi M, Riahi-Zanjani B. Toxic hepatitis in a group of 20 male body-builderstaking dietary supplements. Food Chem Toxicol. 2012;50(10):3826-32.
  22. Filipowicz R, Greene T, Wei G,  Cheung AK, Raphael KL, Baird BC, et al. Associations of Serum Skeletal Alkaline Phosphatase with Elevated C-Reactive Protein and Mortality. Clin J Am Soc Nephrol. 2013;8(1):26-32.
  23. Martin NM, Dayyeh BKA, Chung RT. Anabolic steroid abuse causing recurrent hepatic adenomas and hemorrhage. World J Gastroenterol. 2008;14(28):4573-5.
  24. SjöqvistF, Garle M, Rane A. Use of doping agents, particularly anabolic steroids, in sports and society. Lancet. 2008;371(9627):1872-82.
  25. Gullett NP, Hebbar G, Ziegler TR. Update on clinical trials of growth factors and anabolic steroids in cachexia and wasting.  Am J Clin Nutr. 2010;91(4):1143-7.
  26. Neri M, Bello S, Bonsignore A, Cantatore S, Riezzo I, Turillazzi E, et al. Anabolic androgenic steroids abuse and liver toxicity. Mini reviews in medicinal chemistry. 2011;11(5):430-7.
  27. Schwingel PA, Cotrim HP, Salles BR, Almeida CE, dos Santos CR, Nachef B, et al. Anabolic‐androgenic steroids: a possible new risk factor of toxicant‐associated fatty liver disease. Liver International. 2011;31(3):348-53.