نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مرکز تحقیقات عفونی و گرمسیری، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان، زاهدان، ایران

2 کارشناس ارشد زیست شناسی علوم گیاهی- سیستماتیک گیاهی، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زابل، زابل، ایران

3 استادیار سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران

4 کارشناس ارشد میکروبیولوژی، مرکز تحقیقات عفونی و گرمسیری، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان، زاهدان، ایران

چکیده

زمینه و هدف: بیماری­های عفونی، یکی از عوامل مهم مرگ و میر در جهان است. به­علت مقاومت تعدادی از باکتری­های بیماری­زای انسانی به آنتی­بیوتیک­ها، استفاده از دارو­های طبیعی و گیاهی برای کنترل این عوامل روبه افزایش است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر ضد­باکتریایی عصاره­ی گلسنگ RamalinahyrcanaSipman علیه چند باکتری گرم مثبت و گرم منفی است.
مواد و روش­ها: عصاره­ی اتانولی گلسنگ مورد نظر با استفاده از دستگاه روتاری تهیه شد. 9 سویه­ی استاندارد از باکتری­های گرم مثبت و گرم منفی در محیط آب­گوشت غذایی کشت داده شد. حداقل غلظت باز­دارندگی (MIC) به روش میکرودایلوشن تعیین گردید.
یافته­ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که عصاره­ی گلسنگ R. hyrcana در غلظت­های مختلف مهار­کننده­ی باکتری­های گرم مثبت و منفی است. نتایج نشان داد که عصاره­ی این گلسنگ در همه­ی غلظت­ها مهار­کننده باکتری استافیلوکوکوس اورئوس است و بعد از استافیلوکوکوس اورئوس کمترین غلظت مهار­کننده مربوط به باکتری­های هافنیا و اسینتو باکتر می­باشد (ppm5/12).
نتیجه­گیری: براساس نتایج به­دست­آمده ازاین تحقیق وسایرگزارش­های موجود دراین زمینه، می­توان عصاره­ی اتانولی گلسنگR. hyrcana را به­عنوان عامل کنترل­کننده­ی بیولوژیک معرفی نمود. با این­حال، برای استفاده ازعصاره­های گلسنگ­های مختلف در جهت کاربرد بالینی، آنالیز شیمیایی عصاره­ها و تحقیقات بالینی لازم و ضروری می­باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation of Antimicrobial Effects of Ethanol Extract of the Lichen Ramalina hyrcana Sipman on Human Disease-causing Bacteria

نویسندگان [English]

  • Mohammad Bokaeian 1
  • Faramarz Dahmardeh 2
  • Mohammad Sohrabi 3
  • Saeide Saeidi 4

چکیده [English]

Background: Infectious diseases are an important cause of mortality in the world. Because of resistance of some human pathogenic bacteria to antibiotics, use of natural and herbal medicine is increasing to control these factors. The aim of this study is to investigate the antibacterial effects of Ramalina hyrcana Sipman lichens against many Gram-positive and Gram-negative bacteria.
Materials and Methods: The lichen ethanol extract was prepared by using a rotary machine. Nine standard strains of Gram- positive and Gram -negative bacteria were cultured in nutrient broth. The minimum inhibitory concentration (MIC) was determined by the micro dilution method.
Results: The results of this study showed that the lichen R. hyrcana extract in different concentrations inhibited both Gram-positive and Gram-negative bacteria. The results showed that the lichen extract of all concentrations inhibited of Staphylococcus aureus. After S. aureus bacteria inhibition, the minimum inhibitory concentrations are for Hafnia and Acinetobacter (12.5 ppm).
Conclusion: According to the results and other reports in this area, lichen R. hyrcana extract could be introduced as a biological control agent. However, for the use of different lichen extracts for clinical application, the chemical analysis of extracts and clinical research is necessary.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Antimicrobial activity
  • Ethanol extract
  • Lichen
  • Ramalina hyrcana

 

 

 


بررسی اثر ضد میکروبی عصاره­ی اتانولی گلسنگ

RamalinahyrcanaSipmanبر­روی باکتری­های بیماری­زای انسانی

 

محمد بکائیان1، فرامرز دهمرده *2، محمد سهرابی3، سعیده سعیدی4

1 استادیار مرکز تحقیقات عفونی و گرمسیری، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان، زاهدان، ایران

2 کارشناس ارشد زیست شناسی علوم گیاهی- سیستماتیک گیاهی، گروه زیست­شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زابل، زابل، ایران

3 استادیار سازمان پژوهش­های علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران

4 کارشناس ارشد میکروبیولوژی، مرکز تحقیقات عفونی و گرمسیری، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان، زاهدان، ایران

 

* نشانی نویسنده مسئول: زابل ، دانشگاه علوم پزشکی زابل، گروه زیست شناسی، فرامرز دهمرده

E-mail: faramarz.dahmardeh@gmail.com

 

وصول:17/12/93، اصلاح:25/1/94، پذیرش:3/3/94

چکیده

زمینه و هدف: بیماری­های عفونی، یکی از عوامل مهم مرگ و میر در جهان است. به­علت مقاومت تعدادی از باکتری­های بیماری­زای انسانی به آنتی­بیوتیک­ها، استفاده از دارو­های طبیعی و گیاهی برای کنترل این عوامل روبه افزایش است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر ضد­باکتریایی عصاره­ی گلسنگ RamalinahyrcanaSipman علیه چند باکتری گرم مثبت و گرم منفی است.

مواد و روش­ها: عصاره­ی اتانولی گلسنگ مورد نظر با استفاده از دستگاه روتاری تهیه شد. 9 سویه­ی استاندارد از باکتری­های گرم مثبت و گرم منفی در محیط آب­گوشت غذایی کشت داده شد. حداقل غلظت باز­دارندگی (MIC) به روش میکرودایلوشن تعیین گردید.

یافته­ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که عصاره­ی گلسنگ R. hyrcana در غلظت­های مختلف مهار­کننده­ی باکتری­های گرم مثبت و منفی است. نتایج نشان داد که عصاره­ی این گلسنگ در همه­ی غلظت­ها مهار­کننده باکتری استافیلوکوکوس اورئوس است و بعد از استافیلوکوکوس اورئوس کمترین غلظت مهار­کننده مربوط به باکتری­های هافنیا و اسینتو باکتر می­باشد (ppm5/12).

نتیجه­گیری: براساس نتایج به­دست­آمده ازاین تحقیق وسایرگزارش­های موجود دراین زمینه، می­توان عصاره­ی اتانولی گلسنگR. hyrcana را به­عنوان عامل کنترل­کننده­ی بیولوژیک معرفی نمود. با این­حال، برای استفاده ازعصاره­های گلسنگ­های مختلف در جهت کاربرد بالینی، آنالیز شیمیایی عصاره­ها و تحقیقات بالینی لازم و ضروری می­باشد.

واژگان کلیدی: اثر ضد­باکتریایی، عصاره­ی اتانولی، گلسنگ، Ramalinahyrcana

 


مقدمه

درمان بیماری­های ناشی از باکتری­ها به­خاطر پیدایش سویه­هایی از این میکروارگانیسم­ها که به دارو­ها مقاوم هستند، درحال تبدیل شدن به یک موضوع نگران کننده است. مقاومت میکروبی یک پدیده­ی ژنتیکی می­باشد که در آن ژن­هایی از میکروارگانیسم­ها، مکانیسم­های بیوشیمیایی را رمز می­کنند که این مکانیسم­ها از عملکرد دارو­ها جلوگیری می­کنند. مقاومت میکروبی گاهی به­علت تکامل طبیعی میکروارگانیسم­ها به ­وجود می­آید. ولی گاهی این مقاومت در نتیجه­ی استفاده­ی بیش از حد از مواد ضدّ میکروبی دراقدامات پزشکی، دامپزشکی و کشاورزی می­باشد. ازاین­رو، جست­وجوی آنتی­بیوتیک­های جدید از منابع طبیعی به­عنوان یک جایگزین برای دارو­های تجاری افزایش یافته است (1).

اصطلاح «گلسنگ» به یک ارتباط همزیستی میان یک قارچ رشته­ای (مایکوبیونت) و حداقل یک موجود فتوسنتز­کننده (فوتوبیونت) اشاره دارد که این شریک فتوسنتزی کلروفیل­دار می­تواند یک جلبک سبز، سیانوباکتری و یا هر­دوی آنها باشد (2). اولین بار بُرخولدِر و همکاران وجود مواد آنتی­بیوتیکی در گلسنگ­ها را گزارش کردند. پس از اینکه پنی­سیلین از قارچ پنیسیلیوم کشف شد، فعالیت ضد­باکتریایی بسیاری از گلسنگ­ها نیز به مرور زمان مورد بررسی قرار گرفت (3).

متابولیت­های ثانویه گلسنگ­ها در صنعت دارو­سازی به­عنوان ترکیباتی ضد­باکتریایی و ضد­ویروسی مورد استفاده قرار  می­گیرند (4). تاکنون در حدود بیش از1050 ترکیب ثانویه از گلسنگ­ها، جدا­سازی و مورد شناسایی قرارگرفته­است (5، 6).

ترکیبات ثانویه­ی گلسنگ­ها معمولاً به­صورت کریستال­های کوچک بر روی دیواره­های سلولی (سطح خارجی) هیف­های قارچی و سلول­های فوتوبیونت قرار می­گیرند (5، 7). این مواد شیمیایی با وجود آن­ که در آب نامحلول­اند، ولی می­توانند در حلال­های آلی حل شوند. مقدار آنها بین 1 دهم درصد و 10 درصد وزن خشک تال و گاهی­اوقات به بیش از 30 درصد   می­رسد (5، 8، 9). بیش از 50 درصد متابولیت­های ثانویه­ی شناخته شده از گلسنگ­ها دارای عملکرد­های ضد­باکتریایی ­علیه بیماری­های انسانی می­باشند (7). مواد شیمیایی تولید شده به وسیله گلسنگ­ها مورد توجه محققین برای بیش از 100 سال بوده­اند و اطلاعات درباره ساختار، منشاء زیستی و اهمیت فیلوژنتیکی آنها با کوشش زیادی در این دوره گرد­آوری شده است. پیشرفت در تکنیک­های تجزیه و تحلیلی و روش­های آزمایشگاهی منجر به شناسایی تعداد زیادی از مواد­ گلسنگی شده است (8). اکثر مواد­گلسنگی شناخته شده، اوسنیک اسید به دو شکل انانتیومری (10)، ترکیبات فنولیک، آنتراکوئینون­ها، دی­بنزوفوران­ها، دپسید­ها، دپسیدون­ها، دپسون­ها، تری­ترپن­ها، گامالکتون­ها و مشتقات پولوینیک اسید هستند و چندین فعالیت بیولوژیکی از جمله ضد­ویروسی، آنتی­بیوتیکی، آنتی­توموری، حساسیّت­زایی، بازدارنده­ی رشد گیاهان و مهار­کننده­ی آنزیم­ها دارند (8، 11، 12). با توجه به این گزارش­ها، در مطالعه­ی حاضر اثرات ضد­میکروبی گونه­ی R. hyrcana که کمتر مورد بررسی قرارگرفته است، مورد مطالعه قرارگرفت. هدف از این تحقیق، بررسی اثر ضد­باکتریایی عصاره­ی اتانولی گلسنگ R. hyrcana علیه چندین باکتری گرم مثبت و گرم منفی بوده است.

 

مواد و روش­ها

تهیه­ی نمونه گلسنگی

گونه­ی گلسنگی R. hyrcana در آذرماه 1392 و در طی نمونه­برداری­های انجام شده در از اطراف شهر زیرآب از توابع شهرستان سواد کوه (استان مازندران) جمع­آوری گردید. نمونه­های جمع­آوری شده، پس از انتقال به آزمایشگاه مورد شناسایی قرار گرفتند که شناسایی آنها بر­اساس شکل ظاهری، آناتومی و تست­های شیمیایی انجام گرفت (شکل 1).

تهیه­ی­عصاره­ی اتانولی گلسنگ

ابتدا تال گلسنگ R.hyrcanaکاملاً با آب مقطر مورد شست­وشو قرارگرفت و سپس در دمای اتاق (آزمایشگاه) به­مدت یک هفته قرارداده شد تا خشک گردد. جهت تهیه­ی عصاره اتانولی گلسنگ مورد نظر از پودرخشک شده­ی آن استفاده شد. بدین منظور، ابتدا 4 گرم از پودر مذکور، وزن و در۱۰۰ میلی­لیتر اتانول حل شد. عصاره­ی به­دست آمده در ادامه توسط کاغذ صافی واتمن (شماره­ی 1)، فیلتر و سپس جهت جداسازی حلال، در دمای 40 درجه سانتی­گراد در دستگاه روتاری قرارداده شد. عصاره­ی حاصل­شده درظروف در­بسته و در فریزر منفی 80 تا زمان انجام آزمایش نگهداری شد (13).

سویه­ی باکتری و تهیه­ی محیط کشت

باکتری­های مورد استفاده به­صورت استاندارد تهیه شده است و شامل باکتری­های گرم مثبت Staphylococcus aureus ATCC®25923،S. saprophyticus ATCC®15305،Streptococcus pyogenes ATCC®19615 و باکتری­های گرم منفی Streptococcus pneumonia ATCC 49619، Serratia marcescens ATCC 274، Proteusmirabilis ATCC 35659، Acinetobacter baumannii ATCC 19606، Hafnia alvei ATCC 51873، Enterococcus faecalis ATCC 29212 بوده که از شرکت آرین مهر (ایران) خریداری شده است.

بعد از آماده­سازی اولیه یک کلنی از باکتری در 10 میلی­لیتر محیط آب­گوشتی تریپتیک سوی (TSB, Merck, Germany) کشت داده و به­مدت 18 ساعت در دمای 37 درجه­ی سانتی­گراد نگهداری گردید. پس از این 100 میکرو­لیتر از سوسپانسیون تازه رشد کرده­ی هر باکتری به محیط کشت منجمد آگار تریپتیک سوی انتقال داده و به­مدت 18 ساعت در 37 درجه­ی سانتی­گراد قرارگرفت. مشخصات گونه­های باکتریایی مورد استفاده در جدول شماره­ی 1 آمده است.

تعیین فعالیت آنتی­بیوتیکی

تمام سویه­های خالص باکتری با روش کربی ـ بائر تعیین آنتی­بیوگرام شده و حساسیّت آنها نسبت به آنتی­بیوتیک سفتازیدیم (μg30)، اریترومایسین (μg15)، سفکسیم (μg30) و تتراسیکلین (μg30) مورد ارزیابی قرارگرفت. پس از 24 ساعت انکوباسیون در 37 درجه­ی سانتی­گراد قطر هاله­ی بازدارنده اندازه­گیری شد و آنگاه حساسیت و مقاومت سویه­ها، تعیین و نتایج آن با جدول استاندارد NCCLS مقایسه گردید.

تهیه­ی سوسپانسیون میکروبی نیم مک فارلند

برای تهیه­ی سوسپانسیون میکروبی یک روز قبل از انجام آزمایش، از کشت ذخیره­ی مقداری از کلنی باکتری به محیط کشت شیب­دار آگار مغذی (مرک آلمان) منتقل ­شد. پس از رشد سلول­های باکتری روی سطح محیط کشت، سطح آن با محلول نرمال سالین، شسته و سوسپانسیون غلیظ میکروبی حاصل­گردید. مقداری از سوسپانسیون باکتریایی داخل لوله استریلِ در­دار حاوی نرمال سالین، ریخته و کدورت آن با اسپکتروفتومتر درطول موج 530نانومتراندازه­گیری شد و تا هنگام برابر شدن کدورت محلول با کدورت محلول 5 دهم مک فارلند، با نرمال سالین رقیق گردید. غلظت نهایی سوسپانسیون تولیدی به مقدار cfu108Î5/1 تعیین گردید.

آزمون ضد­میکروبی عصاره

حساسیّت جدایه­های باکتری دارای مقاومت چند­گانه نسبت به عصاره­ی اتانولی گلسنگ با استفاده از روش رقت­سازی در چاهک بررسی شد. به هفت چاهک از پلیت­های میکرو­تیتر میزان 100 میکرو­لیتر ازمحیط مایع مغذی مولر هینتون (MHB) اضافه شد. به چاهک اول، 100 میکرو­لیتر از محلول رقیق شده­ی عصاره با غلظت 10 میلی­گرم بر میلی­لیتر اضافه شد و پس از مخلوط کردن، 100 میکرو­لیتر از چاهک اول برداشته و به چاهک دوم اضافه کرده و بدین ترتیب تا آخرین چاهک این کار انجام گرفت. از چاهک آخر 100 میکرو­لیتر محیط کشت، خارج و مقدار 100 میکرو­لیتر از سوسپانسیون میکروبی حاوی 108 واحد در میلی­لیتر معادل 5 دهم مک فارلند اضافه شد و در انکوباتور در دمای 37 درجه سانتی­گراد به مدت 24 ساعت قرارگرفت. اولین چاهکی که از رشد باکتری پس از قراردادن در انکوباتور جلوگیری شده، به­عنوان غلظت بازدارنده (MIC) منظورگردیده ­است. برای اطمینان از چاهک­های شفاف، 10 میکرو­لیتر برداشته به محیط مولر هینتون آگار منتقل شده­است و پس از 24 ساعت اولین رقتی که توانسته­بود 9/99 درصد باکتری را از بین ببرد، به­عنوان حداقل غلظت­کشنده نشان داده ­شد که براساس تعداد کلنی­های باکتری مشخص گردیده­است.

 

یافته­ها

نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که عصاره­ی گلسنگ R. hyrcanaدر غلظت­های مختلف مهار­کننده­ی باکتری­های گرم مثبت و منفی است. نتایج نشان داد که عصاره­ی گلسنگ در همه­ی غلظت­ها مهار­کننده­ی استافیلوکوکوس اورئوس است و بعد از استافیلوکوکوس اورئوس کمترین غلظت مهار­کننده مربوط به باکتری­های هافنیا و اسینتو باکتر می­باشد (ppm5/12) (جدول1).

بحث

نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که عصاره­ی اتانولی گونه گلسنگی R. hyrcana مهار­کننده­ی باکتری­های گرم مثبت و منفی می­باشد. این خاصیّتِ مهار­کنندگی به­خاطر حضور دو ماده­ی اوسنیک اسید وsekikaic acid می­باشد که قبلاً وجود آنها در این گونه مورد تأیید قرارگرفته است (14). اوسنیک اسید یکی از متابولیت­های ثانویه گلسنگی می­باشد که به­طور گسترده­ای مورد مطالعه قرارگرفته است (15). این اسید به دو شکل انانتیومری در طبیعت وجود دارد، اما هرگز این دو شکل، با یکدیگر در یک گلسنگ وجود ندارند (10). اوسنیک اسید فعالیت ضد­باکتریایی به­ویژه علیه باکتری­های گرم مثبت از خود نشان می­دهد (16) که این نقش آنتی­بیوتیکی را ازطریق مهار فسفوریلاسیون اکسیداتیو انجام می­دهد (4).

ولدبیگی و مرادی خواص ضد­باکتریایی عصاره­ی استونی و متانولی سه ­گونه­ی گلسنگیMegaspora rimisorediata Valadb. & A. Nordin،Fulgensia fulgens (Sw.) ElenkinوPlacidium semaforonense (Breuss) Breuss را علیه باکتری­های گرم مثبت و گرم منفی، بررسی و گزارش کردند که عصاره­ی استونی گلسنگ­های فوق و عصاره­ی متانولی گونه M. rimisorediata فاقد اثر ضد­میکروبی هستند. نتایج به­دست آمده همچنین بیانگر این بود که از بین باکتری­های گرم مثبت، عصاره­ی متانولیP. semaforonense به­ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را بر روی استافیلوکوک اپیدرمیس و انتروکوکوس فکالیس و ازمیان باکتری­های گرم منفی به­ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را بر روی پروتئوس میرابیلیس و کلبسیلا پنومونیه دارد. اعمال عصاره­ی متانولی F. fulgens بر روی باکتری­های گرم مثبت نشان داد که این عصاره، تاثیری بر روی باکتری انتروکوکوس فکالیس ندارد، ولی بر روی استافیلوکوک اپیدرمیس، باسیلوس سرئوس و استافیلوکوک اورئوس تاثیری قابل توجه دارد و این عصاره در بین باکتری­های گرم منفی به­ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را بر روی باکتری اشرشیا کلی و انتروباکتر آئروژنز داشت (17).

نتایج تحقیقات کاراگوز و همکاران نشان داد که عصاره­ی اتانولی گونه­ی گلسنگیRamalinafarinacea (L.) Ach. بهترین اثر­مهاری را به­ترتیب علیه سویه­های باکتریایی Staphylococcusaureus، Bacillussubtilisو Staphylococcuspidermidis دارد (18). در مطالعه­ی شاپوری و همکاران، نتایج نشان داد که MIC عصاره­ی استونی گلسنگ Xhantoriaelegance SP برای بروسلا آبورتوس و بروسلا ملی تنسیس 5/217 میلی­گرم بر میلی­لیتر و عصاره­ی اتانولی به­ترتیب 47 و 94 میلی­گرم بر میلی­لیتر است (19). تیپّس­وامی و همکاران اثر ضد­باکتریایی عصاره­ی اتانولی گونه­ی گلسنگی Usnealongissima Ach. را علیه باکتری­های گرم مثبت و گرم منفی مورد بررسی قراردارند و گزارش نمودند که عصاره­ی اتانولی این گونه، اثر ضد­باکتریایی معناداری علیه باکتری گرم مثبت Staphylococcusaureus و باکتری­های گرم منفی Pseudomonasaeruginosa، Klebsiellapneumoniae، Shigelladysenteriae، Salmonellatyphi دارد (20). پویدل و همکاران اثر ضد­باکتریایی عصاره­ی خام و 5 ترکیب جدا شده از گونه­ی RamalinaterebrataHook. f. & Taylor (شامل usnic acid، usimine A، usimine B، usimine C و ramalin) را مورد مطالعه قراردادند که تمامی این تست­ها اثر ضد­باکتریایی علیه سویه­ی Bacillussubtilis داشتند و از این میان، تنها عصاره­ی خام و اوسنیک اسید دارای فعالیت ضد­باکتریایی علیه سویه­ی Staphylococcusaureus را از خود نشان دادند (21). در پژوهشی دیگر، سی­سودیا و همکارانش گزارش نمودند که عصاره­ی هگزان تهیه شده از گلسنگ Ramalina roesleri (Hochst. ex Schaer.) Nyl. علیه جدایه­های باکتریایی Staphylococcusaureus و Streptococcusmutans دارای اثر بازدارندگی بسیار فعال می­باشد (22).

هوشری گزارش­نمود که عصاره­ی متانولی Ramalina pacifica Asahina هر دوی باکتری­های گرم مثبت و گرم منفی را مهارمی­کند (23). Everniastrumcrrhatum(Fr.) Hale ex Sipman یک گلسنگ برگی است که به میزان زیادی در نواحی گرمسیری هیمالیا، بخش مرکزی هند و ارتفاعات مرتفع جنوب هند رشد می­کند. عصاره­ی این گونه­ی گلسنگی فعالیت آنتی­باکتریال علیه باکتری­های گرم مثبت و گرم منفی و فعالیت ضد­ قارچی علیه Aspergillusnigra و Aspergillusfumigates را نشان داده است. تجزیه و تحلیل فیتو­شیمیایی عصاره­ی این گونه­ی گلسنگی، وجود آلکالوئیدها، ساپونین­ها، تانن­ها و ترپنوئید­ها را مشخص کرده است (8).

با توجه به نتایج به­دست آمده از پژوهش حاضر، مشخص گردید که عصاره­ی اتانولی گلسنگ R. hyrcana دارای اثرات ضد­میکروبی قابل توجهی علیه باکتری­های گرم مثبت و گرم منفی می­باشد و می­تواند به­عنوان یک منبع طبیعی برای درمان عفونت­های ناشی از باکتری­های مورد استفاده در این تحقیق، به­کار گرفته شود. با این حال استفاده­ی بالینی از این گونه گلسنگی، نیازمند مطالعات بیشتر و جامع­تر می­باشد.

تشکر و قدردانی

مقاله­ی حاضر حاصل طرح پژوهشی مصوب دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان به شماره­ی 6880 مورخ 9/9/1393 می­باشد. لذا بدینوسیله نویسندگان مقاله از معاونت محترم تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی زاهدان به­خاطر حمایت از این پژوهش و همچنین از خانم طیبه اختر به­دلیل دراختیار گذاشتن نمونه­ی گلسنگی جهت این مطالعه تشکر و قدردانی می­نمایند.

 

References

  1. Ramos DdBM, Gomes FS, Napoleão TH, Paiva PMG, Silva MDC, Barroso Coelho LCB. Antimicrobial Activity of Cladonia verticillaris Lichen Preparations on Bacteria and Fungi of Medical Importance. Chinese Journal of Biology. 2014; 1-7.
  2. Lutzoni F, Miadlikowska J. Lichens. Current Biology. 2009; 19(13):R502-R3.
  3. Sati S, Joshi S. Antibacterial activity of the Himalayan lichen Parmotrema nilgherrense extracts. British Microbiology Research Journal. 2011; 1(2): 26-32.
  4. Nash TH. Lichen biology. Cambridge University Press: 2008.
  5. Lüttge U, Beyschlag W, Büdel B. Francis D, editors. Progress in botany. New York: Springer.2012.
  6. Mitrović T, Stamenković S, Cvetković V, Tošić S, Stanković M, Radojević I, et al. Antioxidant, antimicrobial and antiproliferative activities of five lichen species. Int JMol Sci. 2011; 12(8): 5428-48.
  7. Kuo TM, Gardner H. Lipid biotechnology. Florida: CRC Press: 2002.
  8. Gayathri D, Swamy CT. Lichens: a novel and potential source as antimicrobials for human use. J Phytol. 2012; 4(1): 38-43.
  9. Galun M. CRC handbook of lichenology. Florida: CRC Press: 1988.
  10. Dailey RN. Toxicity of Xanthoparmelia Chlorochroa and the Lichen Substance (+)-usnic Acid in Ruminants: ProQuest: 2008.
  11. Nimis PL, Scheidegger C, Wolseley PA. Monitoring with lichens—monitoring lichens. Springer: 2002.
  12. Piccolo A. Humic substances in terrestrial ecosystems. Elsevier. 1996.
  13. Devi GK, Anantharaman P, Kathiresan K, Balasubramanian T. Antimicrobial activities of the lichen Roccella belangeriana (Awasthi) from mangroves of Gulf of Mannar. Indian J Geo-Mar Sci.2011; 40(3): 449-53.
  14. Lumbsch HT, Chaves-Chaves JL, Umaña-Tenorio L, Lücking R. One hundred new species of lichenized fungi: a signature of undiscovered global diversity. Phytotaxa. 2011; 18: 1-127.
  15. Shukla V, Upreti D, Bajpai R. Lichens to Biomonitor the Environment, Springer, 2013.
  16. Mehrotra R, Aneja K. An introduction to mycology. New Age International: 1990.
  17. Valadbeigi T, Moradi H. An investigation of antibacterial effect of methanol and acetone extracts in some lichens in Ilam. Biological Journal of Microorganism. 2013; 2(5): 43- 50. [Persian]
  18. Karagoz A, Dogruoz N, Zeybek Z, Aslan A. Antibacterial activity of some lichen extracts. J Med Plants Res. 2009; 3(12): 1034-9.
  19. Shapouri R, Nasiri Semnani Sh, Alizadeh H. Antimicrobial effect of Xhantaria elegance sp. extracts on Brucella abortus and Brucella melitensis in vitro and in animal models. J Rostamineh Zabol Univ Med Sci. 2013; 5 (3): 39-46. [Persian]
  20. Thippeswamy B, Naveenkumar KJ, Bodharthi JG, Shivaprasad SR. Antimicrobial activity of ethanolic extract of Usnea longissima. J Exp Sci. 2011; 2(12):1-3.
  21. Paudel B, Bhattarai HD, Lee HK, Oh H, Shin HW, Yim JH. Antibacterial activities of Ramalin, usnic acid and its three derivatives isolated from the Antarctic lichen Ramalina terebrata. ZNaturforsch C. 2010; 65(1-2):34-8.
  22. Sisodia R, Verma S, Rani A, Dureja P. Antibacterial and antioxidant activity of lichen species Ramalina roesleri. Natural product research. 2013; 27(23):2235-9.
  23. Hoskeri HJ, Krishna V, Amruthavalli C. Effects of extracts from lichen Ramalina pacifica against clinically infectious bacteria. Researcher. 2010; 2: 81-5.

 

 

 


An Investigation of Antimicrobial Effects of Ethanol Extract of the Lichen Ramalina hyrcana Sipman on Human Disease-causing Bacteria

 

Mohammad Bokaeian.,

Assistant Professor, Infection Diseases and Tropical Medicine Research Center. Zahedan University of Medical Sciences. Zahedan, Iran.

 

* Faramarz Dahmardeh.,

M. Sc of biology, Plant science-Plant systematic, Department of Biology, Faculty of Sciences, University of Zabol, Zabol, Iran

 

Mohammad Sohrabi.,

Assistant Professor of Iranian Research Organization for Sciences and Technology, Tehran, Iran

 

Saeide Saeidi.,

M. Sc of Microbiology, Infection Diseases and Tropical Medicine Research Center. Zahedan University of Medical Sciences. Zahedan, Iran

 

Received:08/03/2015, Revised:14/04/2015, Accepted:24/05/2015


Abstract

Background: Infectious diseases are an important cause of mortality in the world. Because of resistance of some human pathogenic bacteria to antibiotics, use of natural and herbal medicine is increasing to control these factors. The aim of this study is to investigate the antibacterial effects of Ramalina hyrcana Sipman lichens against many Gram-positive and Gram-negative bacteria.

Materials and Methods: The lichen ethanol extract was prepared by using a rotary machine. Nine standard strains of Gram- positive and Gram -negative bacteria were cultured in nutrient broth. The minimum inhibitory concentration (MIC) was determined by the micro dilution method.

Results: The results of this study showed that the lichen R. hyrcana extract in different concentrations inhibited both Gram-positive and Gram-negative bacteria. The results showed that the lichen extract of all concentrations inhibited of Staphylococcus aureus. After S. aureus bacteria inhibition, the minimum inhibitory concentrations are for Hafnia and Acinetobacter (12.5 ppm).

Conclusion: According to the results and other reports in this area, lichen R. hyrcana extract could be introduced as a biological control agent. However, for the use of different lichen extracts for clinical application, the chemical analysis of extracts and clinical research is necessary.

Keywords: Antimicrobial activity, Ethanol extract, Lichen, Ramalinahyrcana

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Corresponding Author:

Faramarz Dahmardeh,

Department of Biology, Faculty of Sciences, University of Zabol, Zabol, Iran.

E-mail: faramarz.dahmardeh@gmail.com

  1. Ramos DdBM, Gomes FS, Napoleão TH, Paiva PMG, Silva MDC, Barroso Coelho LCB. Antimicrobial Activity of Cladonia verticillaris Lichen Preparations on Bacteria and Fungi of Medical Importance. Chinese Journal of Biology. 2014; 1-7.
  2. Lutzoni F, Miadlikowska J. Lichens. Current Biology. 2009; 19(13):R502-R3.
  3. Sati S, Joshi S. Antibacterial activity of the Himalayan lichen Parmotrema nilgherrense extracts. British Microbiology Research Journal. 2011; 1(2): 26-32.
  4. Nash TH. Lichen biology. Cambridge University Press: 2008.
  5. Lüttge U, Beyschlag W, Büdel B. Francis D, editors. Progress in botany. New York: Springer.2012.
  6. Mitrović T, Stamenković S, Cvetković V, Tošić S, Stanković M, Radojević I, et al. Antioxidant, antimicrobial and antiproliferative activities of five lichen species. Int JMol Sci. 2011; 12(8): 5428-48.
  7. Kuo TM, Gardner H. Lipid biotechnology. Florida: CRC Press: 2002.
  8. Gayathri D, Swamy CT. Lichens: a novel and potential source as antimicrobials for human use. J Phytol. 2012; 4(1): 38-43.
  9. Galun M. CRC handbook of lichenology. Florida: CRC Press: 1988.
  10. Dailey RN. Toxicity of Xanthoparmelia Chlorochroa and the Lichen Substance (+)-usnic Acid in Ruminants: ProQuest: 2008.
  11. Nimis PL, Scheidegger C, Wolseley PA. Monitoring with lichens—monitoring lichens. Springer: 2002.
  12. Piccolo A. Humic substances in terrestrial ecosystems. Elsevier. 1996.
  13. Devi GK, Anantharaman P, Kathiresan K, Balasubramanian T. Antimicrobial activities of the lichen Roccella belangeriana (Awasthi) from mangroves of Gulf of Mannar. Indian J Geo-Mar Sci.2011; 40(3): 449-53.
  14. Lumbsch HT, Chaves-Chaves JL, Umaña-Tenorio L, Lücking R. One hundred new species of lichenized fungi: a signature of undiscovered global diversity. Phytotaxa. 2011; 18: 1-127.
  15. Shukla V, Upreti D, Bajpai R. Lichens to Biomonitor the Environment, Springer, 2013.
  16. Mehrotra R, Aneja K. An introduction to mycology. New Age International: 1990.
  17. Valadbeigi T, Moradi H. An investigation of antibacterial effect of methanol and acetone extracts in some lichens in Ilam. Biological Journal of Microorganism. 2013; 2(5): 43- 50. [Persian]
  18. Karagoz A, Dogruoz N, Zeybek Z, Aslan A. Antibacterial activity of some lichen extracts. J Med Plants Res. 2009; 3(12): 1034-9.
  19. Shapouri R, Nasiri Semnani Sh, Alizadeh H. Antimicrobial effect of Xhantaria elegance sp. extracts on Brucella abortus and Brucella melitensis in vitro and in animal models. J Rostamineh Zabol Univ Med Sci. 2013; 5 (3): 39-46. [Persian]
  20. Thippeswamy B, Naveenkumar KJ, Bodharthi JG, Shivaprasad SR. Antimicrobial activity of ethanolic extract of Usnea longissima. J Exp Sci. 2011; 2(12):1-3.
  21. Paudel B, Bhattarai HD, Lee HK, Oh H, Shin HW, Yim JH. Antibacterial activities of Ramalin, usnic acid and its three derivatives isolated from the Antarctic lichen Ramalina terebrata. ZNaturforsch C. 2010; 65(1-2):34-8.
  22. Sisodia R, Verma S, Rani A, Dureja P. Antibacterial and antioxidant activity of lichen species Ramalina roesleri. Natural product research. 2013; 27(23):2235-9.

Hoskeri HJ, Krishna V, Amruthavalli C. Effects of extracts from lichen Ramalina pacifica against clinically infectious bacteria. Researcher. 2010; 2: 81-5.