نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارگروه زیست ‌شناسی دانشکده‌ی علوم، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی ، شیراز، ایران

2 دانش آموخته گروه زیست‌ شناسی دانشکده‌ی علوم، واحد ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی ، ارسنجان، ایران

3 استادیارگروه زیست ‌شناسی دانشکده‌ی علوم، واحد ارسنجان ،دانشگاه آزاد اسلامی ، ارسنجان، ایران

چکیده

زمینه وهدف: استرس  واضطراب که از اختلالات مهم و شایع در جوامع انسانی می­ باشند، زمینه ساز بسیاری از بیماری­های دیگر به حساب می­ آیند. با توجه به عوارض نسبتا زیاد داروهای آرام­بخش و ضد اضطراب شیمیایی، تمایل به استفاده از داروهای گیاهی در درمان اختلالات اضطرابی رو به افزایش است و این مطالعه نیز با هدف بررسی اثر عصاره­ی الکلی شقایق وحشی بر میزان اضطراب در مدل ماز صلیبی، سطح پلاسمایی کورتیکوسترون و وزن در موش­های صحرایی انجام گرفت.
مواد و روشها: دراین مطالعه­ ی تجربی از 56 سرموش صحرایی نر بالغ استفاده شد که به­ صورت تصادفی به 7گروه 8 تایی شامل گروه­ های کنترل (فاقد تیمار)، شاهد1 (دریافت کننده آب مقطر)، شاهد2(قرارگیری در مازصلیبی) و سه دسته­ ی تجربی دریافت­ کننده­ ی درون صفاقی دوزهای 100،200 و 400 میلی­ گرم بر کیلوگرم عصاره­ ی الکلی شقایق وحشی تقسیم شدند. جهت سنجش اضطراب از تست ماز صلیبی استفاده شد و تعداد دفعات حضور موش ­ها در بازوهای باز و بسته­ ی ماز، مشخص و میزان پلاسمایی و وزن حیوانات اندازه­ گیری گردید و نتایج با استفاده از نرم­ افزار SPSS نسخه­ ی 18 و با کمک آزمون­های آماری  تجزیه واریانس یکطرفه و تست پیگیری توکی و در سطح معناداری 5 صدم مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند .
یافته ­ها: داده­ های این بررسی نشان داد که عصاره­ی الکلی در تمام دوزهای مصرفی باعث افزایش تعداد دفعات ورود به بازوی باز و ماز و افزایش وزن حیوانات  در سطح 5 صدم می­گردد و تنها دردوزهایmg/kg 200 و 400 باعث کاهش سطح پلاسمایی کورتیکوسترون در سطح 05/ می­ شود.
نتیجه­ گیری: عصاره­ی الکلی گیاه شقایق وحشی احتمالا باعث کاهش سطح اضطراب و کورتیکوسترون و افزایش وزن حیوانات  می­گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effects of alcoholic extract of Red poppy (Papaver rhoeas) on anxiety induced by elevated plus maze and the plasma corticosterone levels in adult male Wistar rats

نویسندگان [English]

  • Seyyed Ebrahim Hosseini 1
  • Sara Hamzavi 2
  • Heidar Agh baba 3

چکیده [English]

 
Background and purpose: Stress and anxiety as important and common disorders in humane societies can lead to many other diseases. Due to the relatively high side effects of tranquilizers and anti-anxiety chemicals, the tendency to use herbal medicines as a treatment for anxiety disorders is increasing. This study evaluated the effects of alcoholic extract of Papaver rhoeas on anxiety in elevated plus maze, weight and plasma corticosterone levels in rats.
Materials and Methods: In this experimental study, 56 adult male rats were used. They were assigned to 7 groups of 8 animals including control group (no treatment), sham 1 (receiving saline), sham 2 (exposure to plus maze) and three experimental groups that received doses of 100, 200 and 400 mg/kg alcoholic extract of Papaver rhoeas via intraperitoneal injections. Elevated plus maze was used to measure anxiety. The number of ties mice were present in the open and closed arms of the maze was calculated and their plasma levels and body weight were measured. The data were analyzed using SPSS-18 via one-way ANOVA and Tukey follow-up tests.
Results: The results showed that the alcoholic extract of Papaver rhoeas at the given doses increased the number of entries into the open arms of elevated plus maze. It increased weight gain of animals and reduced plasma corticosterone levels at doses 200 and 400 mg/kg at pConclusion: Probably due to its sedative properties and its morphine materials, Papaver rhoeas extract reduces anxiety levels and corticosterone and increases the weight of the animals under study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • corticosterone
  • anxiety
  • Papaver rhoeas
  • Rat

 

 

 


اثر عصاره­ی الکلی شقایق وحشی (Papaver rhoeas)بر میزان اضطراب القا شده توسط مازصلیبی و سطح پلاسمایی هورمون کورتیکوسترون در موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار

 

سید ابراهیم حسینی1*، سارا حمزوی2، حیدر آقابابا3

1دانشیارگروه زیست ­شناسی دانشکده­ی علوم، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی ، شیراز، ایران

2 دانش آموخته گروه زیست­ شناسی دانشکده­ی علوم، واحد ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی ، ارسنجان، ایران

3 استادیارگروه زیست ­شناسی دانشکده­ی علوم، واحد ارسنجان ،دانشگاه آزاد اسلامی ، ارسنجان، ایران

* نشانی نویسنده مسؤول: شیراز، پردیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز ، دانشکده علوم، دکتر سید ابراهیم حسینی

E-mail: ebrahim.hossini@yahoo.com

 

وصول:11/6/93 ،اصلاح:23/9/93 ،پذیرش:14/11/93

چکیده

زمینه وهدف: استرس  واضطراب که از اختلالات مهم و شایع در جوامع انسانی می­ باشند، زمینه ساز بسیاری از بیماری­های دیگر به حساب می­ آیند. با توجه به عوارض نسبتا زیاد داروهای آرام­بخش و ضد اضطراب شیمیایی، تمایل به استفاده از داروهای گیاهی در درمان اختلالات اضطرابی رو به افزایش است و این مطالعه نیز با هدف بررسی اثر عصاره­ی الکلی شقایق وحشی بر میزان اضطراب در مدل ماز صلیبی، سطح پلاسمایی کورتیکوسترون و وزن در موش­های صحرایی انجام گرفت.
مواد و روشها: دراین مطالعه­ ی تجربی از 56 سرموش صحرایی نر بالغ استفاده شد که به­ صورت تصادفی به 7گروه 8 تایی شامل گروه­ های کنترل (فاقد تیمار)، شاهد1 (دریافت کننده آب مقطر)، شاهد2(قرارگیری در مازصلیبی) و سه دسته­ ی تجربی دریافت­ کننده­ ی درون صفاقی دوزهای 100،200 و 400 میلی­ گرم بر کیلوگرم عصاره­ ی الکلی شقایق وحشی تقسیم شدند. جهت سنجش اضطراب از تست ماز صلیبی استفاده شد و تعداد دفعات حضور موش ­ها در بازوهای باز و بسته­ ی ماز، مشخص و میزان پلاسمایی و وزن حیوانات اندازه­ گیری گردید و نتایج با استفاده از نرم­ افزار SPSS نسخه­ ی 18 و با کمک آزمون­های آماری  تجزیه واریانس یکطرفه و تست پیگیری توکی و در سطح معناداری 5 صدم مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند .
یافته ­ها: داده­ های این بررسی نشان داد که عصاره­ی الکلی در تمام دوزهای مصرفی باعث افزایش تعداد دفعات ورود به بازوی باز و ماز و افزایش وزن حیوانات  در سطح 5 صدم می­گردد و تنها دردوزهایmg/kg 200 و 400 باعث کاهش سطح پلاسمایی کورتیکوسترون در سطح 05/ می­ شود.
نتیجه­ گیری: عصاره­ی الکلی گیاه شقایق وحشی احتمالا باعث کاهش سطح اضطراب و کورتیکوسترون و افزایش وزن حیوانات  می­گردد.

 

 

مقدمه

عوامل تنش­زا و استرس­ها،  شرایطی را ایجاد می‌کنند که اگر به­مدت طولانی ادامه یابند، منجر به بیماری­های جسمانی و روانی ازجمله اضطراب خواهند ­شد(1) عملکرد صحیح محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیز ـ آدرنال (HPA) در مقابله با استرس­ها، نقش مهمی در سلامت و بیماری فرد دارد(2). عوامل استرس­زا در طول روز بر روی الگوهای خواب شبانه  و سطح اضطراب در انسان ها و حیوانات تاثیردارند(3) . استرس­های مختلف ازقبیل سرما، گرما، هیپوگلیسمی یا کاهش قندخون، گرسنگی و تحریکات دوپامینرژیک، آلفا­آدرنرژیک، کولینرژیک و سرتونرژیک با تحریک هسته­ی عصبی پاراونتریکولار هیپوتالاموس باعث افرایش ترشح نوروهورمون CRH به­داخل خون می­گردند (4) . تولید و ترشح کورتیزول، به‌وسیله­ی مکانیسم فیدبک منفی محور HPA، به­صورت بسیار دقیق تنظیم می­شود(5). استرسهای مختلف باعث افزایش فعالیت محور HPA می­شوند و درنتیجه، سطح هورمون کورتیزول و یا کورتیکوسترون را افزایش می‌دهند (4) . تحقیقات نشان داده­اند که انواع گوناگونی از استرس­های فیزیولوژیک و روان­شناختی بر محور HPA، سیستم سمپاتیک آدرنومدولاری و سیستم عصبی سمپایتک اثرکرده و منجر به ایجاد تغییراتی در برخی از اندام­های بدن می­شوند (6) .

اضطراب، یکی از شایع­ترین اختلالات روانی است که با یک احساس منتشر ناخوشایند جسمانی و با کاهش خواب و بی­قراری همراه می­باشد(7) . حوادث تنش­زای زندگی به­ویژه مشکلات طولانی مدت نظیر برخی از بیماری­های جسمانی،  باعث بروز اختلاتی نظیر افسردگی و اضطراب می­شوند(8). در بروز اختلالات اضطرابی عوامل عصبی و هورمونی متعددی نظیر سیستم‌های گابا ارژیک، سروتونرژیک، نورآدرنرژیک، دوپامینرژیک، کوله سیستوکینین و مراکز عصبی مختلفی مانند آمیگدال و هیپوکامپ دخالت دارند(9) .اضطراب، باعث کاهش کیفیّت زندگی و رفتارهای بهداشتی و افزایش مشکلات جسمانی و اختلالات عملکردی یا بیکاری و بیماری­های مزمن می­گردد(10). افراد مبتلا به اضطراب به مراقبت­های پزشکی بیشتری نیاز دارند. زیرا که 3 تا 5 بار بیشتر از جوامع عادی به روان­پزشک مراجعه می­کنند و 6 بار بیشتر از سایران در بیمارستان بستری می‌گردند (11). مضطرب بودن، خصیصه­ای است که جهت تبیین وضعیت خُلقی افراد مورد بررسی قرارمی­گیرد (12).

در مورد مکانیسم­های دخیل در رابطه با اضطراب، محققان علوم زیستی، اعصاب و روان­شناختی تحقیقات زیادی را انجام داده و تاکنون نیز روش­ها و داروهای متعدد شیمیایی و گیاهی زیادی را معرفی نموده­اند(13) .

گیاهان تیره خشخاش یا Papaveraceae ازجمله شقایق وحشی Papaver rhoeasدارای انواعی از آلکالوئیدها بوده و تاکنون خواص دارویی گوناگونی از آنها گزارش شده است. آلکالوئید­های مختلفی مانند رآدین، اسید رآدیک، اسید پاپاوریک، اسید مکوئیک، موسیلاز  در عصاره­ی شقایق  وحشی که دارای قرابت خانوادگی و دارای اثرات مشابه با خشخاش می‌باشد، دیده می­شوند و به­­دلیل مقادیر بسیار اندک مورفین در عصاره­ی این گیاه، آن را «تریاک بی­زیان» می‌نامند(14). آزمایش­ها نشان داده­اند که تجویز  عصاره­ی گیاه خشخاش Papaver somniferum  در موش­هایی که به­دلیل مصرف ماده­ی مخدر دچار تحمل شده­اند، باعث کاهش میزان تحمل در این حیوانات می شود(15).

در بررسی­های هیستوپاتولوژیکال مشخص­شده­است که عصاره­یخشخاش  جهت ترمیم زخم ها مفید می­باشد (16). از عصاره­ی خشخاش  می­توان برای درمان علایم ترک مواد مخدر استفاده­ شود (17). مصرف عصاره‌ی خشخاش  در موش­های درحال ترک اعتیاد اپیوئیدها، باعث کاهش عوارض ترک مانند کاهش اسهال و افزایش جنب و جوش می­شود (18). عصاره­ی هیدروالکلی گیاه شقایق وحشی، باعث کاهش کسب ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین می­گردد، ولی بر بیان ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین تأثیری ندارد (19).

با توجه به گرایش مردم به استفاده از داروهای گیاهی و خواص آرام­بخشی برخی از گیاهان و  همچنین به منظورکاهش عوارض داروهای شیمیایی، مصرف داروهای گیاهی  رو به افزایش است (20). لذا با توجه به شیوع اختلالات اضطرابی در بین جوامع مختلف بشری و عوارض جانبی داروهای شیمایی که در درمان این بیماری مورد استفاده قرارمی­گیرند، این مطالعه با هدف بررسی اثر عصاره­ی الکلی گیاه شقایق وحشی بر میزان اضطراب القا شده توسط مازصلیبی و سطح پلاسمایی هورمون کورتیکوسترون و وزن بدن در موش­های صحرایی نر بالغ نژاد ویستارانجام­گردید.

 

مواد و روش ها

در این مطالعه­ی تجربی، از 48 سر موش صحرایی نر بالغ با وزن تقریبی 220-200 گرم که از مرکز پرورش حیوانات دانشکده­ی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تهیه شده بودند، استفاده گردید. پروتکل این تحقیق براساس قوانین بین­المللی در مورد حیوانات آزمایشگاهی تنظیم و در کمیته اخلاق دانشگاه تحت شماره 124325به تصویب رسید .در این پژوهش جهت تهیه­ی عصاره­ی آالکلی  گیاه شقایق وحشی به مقدار کافی، گیاه تازه و جوان شقایق وحشی از مزارع شهرستان شیراز، تهیه­شد. پس از شناسایی دقیق در بخش گیاه­شناسی دانشگاه یاسوج، به مقدار کافی از آن گیاه، تهیه و در سایه و در هوای خنک، خشک و توسط آسیاب برقی پودر گردید. به ازای هر 100 گرم پودر یک لیتر اتانول 96 درصد اضافه شد و مخلوط به­مدت 72 ساعت خیس خورد. هر 5 ساعت یک­بار ظرف شیشه­ای تکان داده ­شد تا مخلوط مورد نظر به خوبی خیس بخورد. آنگاه، پس از صاف شدن با استفاده از دستگاه روتاری، الکل تبخیر و عصاره خشک گردید(21). در هنگام آزمایش مقادیر مورد نظر از عصاره­ی خشک به­دست آمده را در آب مقطر حل نموده و به این ترتیب دوزهای مختلف عصاره­ی (400،200 و 100 میلی­گرم بر کیلوگرم) جهت تجویز درون صفاقی به حیوانات مورد آزمایش تهیه شد.  سپس حیوانات در یک اتاق مخصوص در دمای 2±22 درجه سانتی‌گراد و شرایط 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی نگهداری شدند و جهت سازش با محیط جدید به آن­ها یک هفته فرصت داده شد. نمونه‌ها به 6 گروه 8 تایی شامل گروه‌های کنترل    ( فاقد تیمار)، شاهد1 ( تیمار با حلال دارو)، شاهد2 (قرار گرفتن در ماز صلیبی) و با عنایت به دوز کشنده­ی 4 گرم بر کیلو گرم وزن بدن عصاره­ی شقایق وحشی ، 3 دسته­ی تجربی دریافت­کننده­ی عصاره­ی الکلی گیاه شقایق وحشی  با دوزهای ،100،200 و 400 میلی­گرم برکیلوگرم وزن بدن  تقسیم شدند(19) . کلیه­ی تجویزها به­صورت درون صفاقی و برای مدت 15 روز انجام گرفت (14). در این بررسی برای اندازه­گیری میزان اضطراب در نمونه­ها از مدل تست ماز صلیبی استفاده شد که مدل استاندارد ارزیابی میزان اضطراب در جوندگان است. این وسیله، از جنس پلکسی گلاس بوده و دارای دو بازوی باز 50×30  سانتی­متر و دو بازوی بسته­ی 30×5×15 سانتی­متری می‌باشد که در مقابل هم قرار داشته و به­وسیله­ی یک صفحه مرکزی 5×5 سانتی­متر با هم در ارتباط می­باشند و به ارتفاع 50 سانتیمتری از سطح زمین قرار دارند. این مدل سنجش اضطراب غیرشرطی است و نیازی به آموزش و یادگیری ندارد (22) . در این مطالعه، 30 دقیقه پس از آخرین تجویز موش­ها به  آرامی و به­طوری که سرحیوان به سمت بازوی باز باشد در مرکز ماز قرار داده شدند و به­مدت 5 دقیقه تعداد رفت و برگشت موش­ها  به­وسیله­ی شخصی که نسبت به آزمون اطلاعات خاصی نداشت، توسط دوربین فیلمبرداری، ثبت و تعداد دفعات داخل شدن حیوانات بر بازوهای باز و بسته و همچنین مجموع زمان صرف شده در بازوهای باز و بسته محاسبه گردید. در این تست، افزایش مدت زمان حضور و تعداد دفعات ورود موش­ها در بازوهای باز به­عنوان یک نشانه­ی عدم اضطراب و مدت زمان و دفعات حضور موش­ها در بازوهای بسته به­عنوان یک نشانه­ی اضطراب درنظرگرفته شد(22) . همچنین افزایش سطح پلاسمایی هورمون کورتیکوسترون به­نوان یک نشانه­ی اضطراب و کاهش سطح پلاسمایی این هورمون به­عنوان یک نشانه­ی عدم اضطراب منظور گردید (23).  در این تحقیق وزن­گیری مناسب موش­ها به­عنوان یک نشانه­ی عدم اضطراب و عدم وزن­گیری مناسب موش­ها به­عنوان یک نشانه­ی اضطراب درنظرگرفته­شد. اطلاعات به­دست آمده از اندازه­گیری فاکتورهایی نظیر سطح پلاسمایی هورمون کورتیکوسترون، تعداد دفعات حرکت در بازوی باز و وزن موش­های صحرایی با استفاده از نسخه­ی 18 برنامه­ی آماری SPSS و با کمک آزمون­های تحلیل واریانس یک طرفه و تست پی­گیری توکی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند و معناداری اختلاف داده ها در سطح   5 صدم در نظرگرفته شد.

 

یافته­ها

p) با گروه کنترل است. $ نشان دهنده اختلاف معنی‌دار در سطح (05/0>p) با گروه شاهد 1 است. # نشان دهنده اختلاف معنی‌دار در سطح (05/0>p) با گروه شاهد 2 است. " align="left" height="300" hspace="12" width="840">نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که استرس به­تنهایی (شاهد1)  و استرس و حلال دارو (شاهد2) باعث افزایش میزان پلاسمایی هورمون کورتیکوسترون و کاهش وزن موش ها در سطح  5 صدم P<شده­است. همچنین داده­های این مطالعه نشان داد که عصاره­ی گیاه شقایق وحشی در دوزهای mg/kg200 و mg/kg 400 باعث کاهش معنا­دار سطح پلاسمایی هورمون کورتیکوسترون در مقایسه با گروه کنترل، شاهد یک و شاهد دو در سطح 5 صدم P<می­شود. به­علاوه نتایج این مطالعه نشان­داد که تجویز عصاره­ی گیاه شقایق وحشی در تمامی دوزهای مورد استفاده باعث افزایش معنا­دار تعداد دفعات حضور حیوانات در بازوی باز مازصلیبی در مقایسه با گروه شاهد یک و دو در سطح  5صدم P< شده­است. نیز نتایج حاصل از آنالیز داده­های این بررسی نشان داد که عصاره­ی گیاه شقایق وحشی در دوزهای mg/kg200و mg/kg 400 موجب افزایش معنادار وزن در مقایسه با گروه کنترل، شاهد یک و شاهد دو در سطح5 0/0 P<شده­است (جدول 1).

 

بحث

نتایج این مطالعه نشان داد که عصاره­ی شقایق وحشی، باعث کاهش میزان اضطراب و هورمون کورتیکوسترون و افزایش وزن موش­های صحرایی می‌گردد. همسو با نتایج حاصل از این مطالعه در یک بررسی دیگر نشان داده شده است که از جوشانده­ی گیاه شقایق وحشی می­توان  برای ایجادخواب­ و آرامش و کاهش بی­قراری و درد استفاده نمود (14). فیتواستروژن­ها که در عصاره­ی شقایق نیز دیده می­شوند، ترکیباتی هستند که در کاهش سطح اضطراب در کانون توجه محققان قراردارد(4). تزریق داخل داخل صفاقی  عصاره­ی گیاه  شقایق وحشی،باعث کاهش عوارض جانبی استرس ناشی از شوک الکتریکی به پای موش­ها می­شود، ولی  برخلاف نتایج حاصل از مطالعه­ی حاضر، سطح کورتیکوسترون خون را تغییر نداده که ممکن است به­دلیل اثرات گیاه بر غدد آدرنال باشد (24). عصاره­ی گیاه شقایق وحشی،می‌تواند باعث جلوگیری از افزایش سطح کورتیکواسترون موجود در پلاسمای ایجاد شده به­وسیله­ی التهاب و درد  در موش­ها شود(25). نتیجه­ی بررسی­ها نشان داده که می‌توان از عصاره­ی گیاه شقایق وحشی، در جهت کاهش درد در موش­ها و انسان­ها استفاده نمود (26). نیز نشان داده شده است افرادی که دردهای مزمن را تجربه می‌کنند، بیشتر دچار افسردگی و اختلالات خُلقی نظیر اضطراب می­شوند و به­نظر می­رسد که درد­های مزمن به دلیل این­که در عملکرد محور HPA اختلال ایجاد می‌کنند، باعث ایجاد این حالت در فرد می­شوند (27).

لذا احتمالا عصاره­ی گیاه شقایق وحشی به دلیل خواص ضد دردی که دارد، باعث کاهش میزان کورتیکوسترون گردیده و با کاهش سطح اضطراب در حیوانات، سبب افزایش تعداد دفعات ورود موش ها به درون بازوی باز ماز صلیبی  شده است. ازآن­جایی­که اختلال در عملکرد محور HPA و تنظیم میزان کورتیکوسترون در خون یکی از دلایل اختلالات اضطرابی به حساب می آید (1,28) و با توجه به آن­که مطالعه­ی ما نشان داد که عصاره­ی شقایق وحشی باعث کاهش کورتیکوسترون در خون می­گردد، لذا افزایش تعداد دفعات ورود به بازوی باز ماز می­تواند به دلیل کاهش میزان هورمون مذکور و کاهش سطح اضطراب در موش های صحرایی باشد.

گلوکوکورتیکوئید­ها، ازجمله کورتیکوسترون هورمون­هایی هستند که به­دلیل لیپوفیل بودن به­راحتی می‌توانند از سد خونی ـ مغزی عبور­کرده و با اتصال به گیرنده­های اختصاصی خود، مناطق مختلفی از مغز را که در تنظیم خلق نقش دارند، تحت تأثیر قراردهند (29) و چون این بررسی نشان داد که شقایق وحشی باعث کاهش میزان هورمون کورتیکوسترون در خون می گردد، بنابراین از اثر این هورمون بر بخش­های مختلف مغز، کاسته و با کاهش سطح اضطراب تعداد دفعات ورود به بازوی باز ماز در حیوانات افزایش داده شده است. مطالعه­ی دیگر ما نشان داد که نیکوتین به­عنوان آگونیست گیرنده­های نیکوتینی استیل کولین، باعث افزایش میزان هورمون کورتیکوسترون درخون می­گردد(30) و از آن­جاکه گیاه شقایق وحشی دارای فعالیت آنتی­دوپامینرژیک و آنتی کولینرژیک می باشد (19)، لذا احتمالا ازطریق فعالیت آنتی­کولینرژیک باعث کاهش کورتیکوسترون و به­دلیل فعالیت آنتی­دوپامینرژیک باعث افزایش اشتها و به دنبال آن افزایش وزن موش ها شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که اضطراب و استرس، باعث افزایش هورمون کورتیکوسترون درخون می­شود و با توجه به نقش این هورمون در افزایش قند خون وکاهش اشتها می­توان افزایش وزن در موش­های گروه­های تجربی را به نقش عصاره­ی گیاه شقایق وحشی درکاهش کورتیکوسترون و کاهش سطح اضطراب حیوانات نسبت داد. نشان داده شده است که اختلال در تنظیم عملکرد محور HPA، منجر به افزایش سطح پلاسمایی هورمون کورتیکوسترون در خون و ایجاد بی­اشتهایی عصبی همراه با سوءتغذیه، اضطراب، اختلال حرکت زیاد و هیپرتیروئیدیسم در فرد خواهد­شد (1,28) و چون نتایج این مطالعه نشان دادکه عصاره­ی گیاه شقایق وحشی باعث کاهش اضطراب و کورتیکوسترون می­شود، لذا می­توان افزایش وزن حیوانات را به افزایش اشتها و کاهش حرکت حیوانات نسبت داد. همچنین روشن شده است که تزریق کورتیزول در گوسفندان، باعث کاهش گرلین می­شود که احتمالاً نشاندهنده­ی یک مکانیسم فیدبک منفی بین ترشح گرلین و سطح بالای کورتیزول(فعالیت بالای محور HPA) است. گرلین، موجب افزایش اشتها و وزن بدن می­شود، درحالی­که کاهش وزن و محدودیّت­های غذایی با افزایش کورتیزول همراه است(31). بنابراین احتمالاً عصاره­ی گیاه شقایق وحشی ازطریق کاهش کورتیکوسترون و افزایش گرلین باعث افزایش اشتها و وزن حیوانات شده است.

 

نتیجه­گیری

نتایج این مطالعه نشان داد که عصاره­ی شقایق وحشی احتمالا  باعث کاهش میزان اضطراب و هورمون کورتیکوسترون  و افزایش وزن بدن می­شود.

 

تشکر و تقدیر

نویسندگان مقاله بر خود واجب می‌دانند تا از معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان که امکانات و بودجه­ی این پروژه تحقیقاتی را فراهم نمودند، تشکر و قدردانی کنند.

 

References

  1. Dattani M, Preece M. Growth hormone deficiency and related disorders: insights into causation, diagnosis and treatment. Lancet. 2004; 363(9425): 1977-87.
  2. Federenko IS, Nagamine M, Hellhammer DH, Wadhwa PD, Wust S. The heritability of hypothalamus pituitary adrenal axis responses to psychosocial stress is context dependent. J Clin Endocr Metab. 2004; 89(12): 6244-50.
  3. Hanson MD, Chen E. Daily stress, cortisol and sleep: The moderating role of childhood psychosocial environments. J Health psychol. 2010; 29) 4):394-402.
  4. Vicennati V, Garelli S, Rinaldi E, Didalmazi G, Pagotto U, Pasquali R. Cross-talk between adipose tissue and the HPA axis in obesity and overt hypercortisolemic states. Journal of Horm Mol Biol Clin Invest. 2014; 17(2):63-77.
  5. Taub YR, Wolford RW. Adrenal insufficiency and other adrenal oncologic emergencies.  Emerg Med Clin. 2009;27(2):271-82. .
  6. Bradley  BF, Starkey NJ, Brown SL, Lea RW. Anxiolytic effects of Lavandula angustifolia odour on the Mongolian gerbil elevated plus maze.  J Ethnopharmacol. 2007; 111(3):517-525.
  7. Sylvers P, Lilienfeld SO, LaPrairie JL. Differences between trait fear and trait anxiety: Implications for psychopathology. Journal  of Clin Psychol Rev. 2011; 31(1): 122-37.
  8. Drayer RA, Piraino B, Reynolds CF, Houck PR, Mazumdar S, Bernardini J, et al. Characteristics of depression in hemodialysis patients: Symptoms, quality of life and mortality risk. General Hospital Psychiatry. 2006;28:306–12.
  9. Ali BH, Al-Qarawi AA. An evaluation of drugs used in the control of stressful stimuli in domestic animals: a review. Acta Veterinaria Brno. 2002;71(2):205–16.
  10. Strine TW, Chapman DP, Kobau R, Balluz L, Mokdad AH. Depression, anxiety, and physical impairments and quality of life in the U.S. no institutionalized population. Journal  of Am Psychiatr Assoc. 2004; 55(12): 1408-13.
  11. Ford JD, Trestman RL, Steinberg K, Tennen H, Allen S. Prospective association of anxiety, depressive and addictive disorders with high utilization of primary, specialty and emergency medical cares. Soc Sci Med. 2004; 58(11): 2145-8.
  12. Muschalla B, Linden M, Olbrich D. The relationship between job-anxiety and trait-anxiety-a differential diagnostic investigation with the Job-Anxiety-Scale and the State-Trait-Anxiety-Inventory. J Anxiety Disord. 2010; 24: 366-371.
  13. Hatano VY, Torricelli AS, Giassi AC, Coslope LA, Viana MB. Anxiolytic effects of repeated treatment with an essential oil from Lippia alba and (R)-(-)-carvone in the elevated T-maze. Braz J Med Biol Res. 2012; 45(3): 238-43.
  14. Sahraei H,Fatemi SM,Monzavy Z,Shams J,Pashaei Rad S. Effect of plant extracts (Papaver rhoeas L) shaghayegh on the acquisition and expression of morphine-induced conditioned place preference in male mice. Journal of Medicinal Plants.2006;5(19):65-75.
  15. Shams J, Sahraei H, Faghihmonzavi Z, Salimi SH, Fatemi SM, Pourmotabbed A, et al. Effect of Papaver rhoeas extract on the tolerance development to analgesic Effects of Morphine in Mice. Iranian Journal  of Pharmaceutical Res. 2008; 7: 141-7.
  16. Gürbüz I, Üstün O, Yesilada E, Sezik E, Kutsal O. Anti-ulcerogenic activity of some plants used as folk remedy in Turkey. J Ethnopharmacol. 2003;88(1):93–97.
  17. Pourmotabbed A, Rostamian B, Manouchehri G, Pirzadeh-Jahromi G, Sahraei H , Ghoshooni H, et al. Effects of Papaver rhoeas extract on the expression and development of morphine-dependence in mice. J Ethnopharmacol. 2004; 95: 431-435.
  18. Pourmotabbed A, Rostamian B, Manouchehri G, Fathi M, Kamalinejad M, Sahraei H. Effects of the Papaver rhoeas L. extract on naloxone-induced jumping behavior and diarrhea in morphine-dependent mice. J Med Plants. 2004; 12(3): 21-8.
  19. Soulimani RYounos CJarmouni-Idrissi SBousta DKhallouki FLaila A. Corrigendum to Behavioral and pharmaco-toxicological study of Papaver rhoeas L. in mice. J Ethnopharmacol. 2001; 74: 265-74.
  20. Nikfarjam M, Parvin N, Asarzadegan N. The effect of Lavandula angustifolia in the treatment of mild to moderate depression. Journal  of Shahrekord Univ Med Sci. 2010; 11 (4) :66-73. [ Persian]
  21. Tavakkoli Kazeroni H, Hosseini S, Shariati M. The effect of hops (Humulus lupulus L.) ethanol extracts on the sexual hormones levels and sexual dynastic cells of Syrian adult male miceJ Sabzevar Univ Med Sci. 2014; 21 (3) :514-21. [Persian].
  22. Holmes A, Parmigiani S, Ferrari PF, Palanza P, Rodgers RJ. Behavioral profile of wild mice in the elevated plus-maze test for anxiety. Physiol Behav. 2000;71:509–16.
  23. Barzegar M , Talaei Zavareh SA, Davari S , Salami M. Prenatal sound stress increases anxiety behvaiour of rat's male offspring. Pajoohandeh. 2011; 16 (3) :117-24. [Persian]
  24. Rad Ahmadi M, Amini M, Fesharaki M, Sharifi M. Effect of Stress Resulting from Independent and Synergic Morphine Use on Serum Cortisol Level in Rat. J KAUMS ( FEYZ ). 2005; 9 (1) :26-9. [Persian]
  25.  Saeed-Abadi S, Ranjbaran M,  Jafari M, Najafi-Abedi A, Rahmani B, Esfandiari B, et al. Effects of Papaver rhoeas (L.) Extract on Formalin-induced Pain and Inflammation in Mice. Pakistan Journal of Biological Sciences. 2012; 15(2): 1041–4.
  26. Mantella RC, Butters MA, Amico JA, Mazumdar S, Rollman BL, Begley AE, et al, Salivary cortisol is associated with diagnosis and severity of late-life generalized anxiety disorder.  Psychoneuroendocrinology. 2008; 33(6):773–81.
  27. Claris N. Evidence for a link between early life stress and adult aggression- The role of Hypothalamus- pituitary- adrenal axis. Master BioSciences. 2013; 2(1): 77-85.
  28. Tsigos C, Chrousos GP. Hypothalamic-pituitary-adrenal axis, neuroendocrine factors and stress. J Psychosom Res. 2002;53(4): 865–71.
  29. Dehbashi F, Alizadeh N, Rashidy-Pour A, Vafaei A. Effects of acute stress and corticosterone on fear memory extinction in mice. koomesh. 2012; 13 (3) :375-82.
  30. Hosseini S. The effect of interference of Nicotine and immobility stress on performance pituitary–adrenal axis in mature male rats . J Sabzevar Univ Med Sci. 2013; 20 (3) :359-66. [ Persian]
  31. Alipanah H, Khazali H, Rokni H. Effect of Cortisol and Morphine on Ghrelin Concentration in Female Sheep With Diffrenet Diets. J Appl Bi. 2011;25(1):74-85.

 

 

 

 

 

 


The effects of alcoholic extract of Red poppy (Papaver rhoeas) on anxiety induced by elevated plus maze and the plasma corticosterone levels in adult male Wistar rats

 

* Seyyed Ebrahim Hosseini,

Associate Professor ,Department of Biology, Sciences Faculty , Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz ,Iran

 

Sara Hamzavi,

MSc, Department of Biology, Sciences Faculty, Arsanjan Branch, Islamic Azad University, Arsanjan ,Iran.

 

Heydar Aghababa,

Assistant Professor Department of Biology, Sciences Faculty, Arsanjan Branch, Islamic Azad University Arsanjan ,Iran.

 

Received:02/09/2014, Revised:14/12/2014, Accepted:03/02/2015


Abstract

Background and purpose: Stress and anxiety as important and common disorders in humane societies can lead to many other diseases. Due to the relatively high side effects of tranquilizers and anti-anxiety chemicals, the tendency to use herbal medicines as a treatment for anxiety disorders is increasing. This study evaluated the effects of alcoholic extract of Papaver rhoeas on anxiety in elevated plus maze, weight and plasma corticosterone levels in rats.

Materials and Methods: In this experimental study, 56 adult male rats were used. They were assigned to 7 groups of 8 animals including control group (no treatment), sham 1 (receiving saline), sham 2 (exposure to plus maze) and three experimental groups that received doses of 100, 200 and 400 mg/kg alcoholic extract of Papaver rhoeas via intraperitoneal injections. Elevated plus maze was used to measure anxiety. The number of ties mice were present in the open and closed arms of the maze was calculated and their plasma levels and body weight were measured. The data were analyzed using SPSS-18 via one-way ANOVA and Tukey follow-up tests.

Results: The results showed that the alcoholic extract of Papaver rhoeas at the given doses increased the number of entries into the open arms of elevated plus maze. It increased weight gain of animals and reduced plasma corticosterone levels at doses 200 and 400 mg/kg at p<0.05.

Conclusion: Probably due to its sedative properties and its morphine materials, Papaver rhoeas extract reduces anxiety levels and corticosterone and increases the weight of the animals under study.

Key Word: corticosterone,anxiety, Papaver rhoeas ,Rat.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Correspond Author: 

Seyyed Ebrahim Hosseini,

Shiraz,Department of Biology, Sciences Faculty , Shiraz Branch, Islamic Azad University

E-mail:ebrahim.hossini@yahoo.com

  1. Dattani M, Preece M. Growth hormone deficiency and related disorders: insights into causation, diagnosis and treatment. Lancet. 2004; 363(9425): 1977-87.
  2. Federenko IS, Nagamine M, Hellhammer DH, Wadhwa PD, Wust S. The heritability of hypothalamus pituitary adrenal axis responses to psychosocial stress is context dependent. J Clin Endocr Metab. 2004; 89(12): 6244-50.
  3. Hanson MD, Chen E. Daily stress, cortisol and sleep: The moderating role of childhood psychosocial environments. J Health psychol. 2010; 29) 4):394-402.
  4. Vicennati V, Garelli S, Rinaldi E, Didalmazi G, Pagotto U, Pasquali R. Cross-talk between adipose tissue and the HPA axis in obesity and overt hypercortisolemic states. Journal of Horm Mol Biol Clin Invest. 2014; 17(2):63-77.
  5. Taub YR, Wolford RW. Adrenal insufficiency and other adrenal oncologic emergencies.  Emerg Med Clin. 2009;27(2):271-82. .
  6. Bradley  BF, Starkey NJ, Brown SL, Lea RW. Anxiolytic effects of Lavandula angustifolia odour on the Mongolian gerbil elevated plus maze.  J Ethnopharmacol. 2007; 111(3):517-525.
  7. Sylvers P, Lilienfeld SO, LaPrairie JL. Differences between trait fear and trait anxiety: Implications for psychopathology. Journal  of Clin Psychol Rev. 2011; 31(1): 122-37.
  8. Drayer RA, Piraino B, Reynolds CF, Houck PR, Mazumdar S, Bernardini J, et al. Characteristics of depression in hemodialysis patients: Symptoms, quality of life and mortality risk. General Hospital Psychiatry. 2006;28:306–12.
  9. Ali BH, Al-Qarawi AA. An evaluation of drugs used in the control of stressful stimuli in domestic animals: a review. Acta Veterinaria Brno. 2002;71(2):205–16.
  10. Strine TW, Chapman DP, Kobau R, Balluz L, Mokdad AH. Depression, anxiety, and physical impairments and quality of life in the U.S. no institutionalized population. Journal  of Am Psychiatr Assoc. 2004; 55(12): 1408-13.
  11. Ford JD, Trestman RL, Steinberg K, Tennen H, Allen S. Prospective association of anxiety, depressive and addictive disorders with high utilization of primary, specialty and emergency medical cares. Soc Sci Med. 2004; 58(11): 2145-8.
  12. Muschalla B, Linden M, Olbrich D. The relationship between job-anxiety and trait-anxiety-a differential diagnostic investigation with the Job-Anxiety-Scale and the State-Trait-Anxiety-Inventory. J Anxiety Disord. 2010; 24: 366-371.
  13. Hatano VY, Torricelli AS, Giassi AC, Coslope LA, Viana MB. Anxiolytic effects of repeated treatment with an essential oil from Lippia alba and (R)-(-)-carvone in the elevated T-maze. Braz J Med Biol Res. 2012; 45(3): 238-43.
  14. Sahraei H,Fatemi SM,Monzavy Z,Shams J,Pashaei Rad S. Effect of plant extracts (Papaver rhoeas L) shaghayegh on the acquisition and expression of morphine-induced conditioned place preference in male mice. Journal of Medicinal Plants.2006;5(19):65-75.
  15. Shams J, Sahraei H, Faghihmonzavi Z, Salimi SH, Fatemi SM, Pourmotabbed A, et al. Effect of Papaver rhoeas extract on the tolerance development to analgesic Effects of Morphine in Mice. Iranian Journal  of Pharmaceutical Res. 2008; 7: 141-7.
  16. Gürbüz I, Üstün O, Yesilada E, Sezik E, Kutsal O. Anti-ulcerogenic activity of some plants used as folk remedy in Turkey. J Ethnopharmacol. 2003;88(1):93–97.
  17. Pourmotabbed A, Rostamian B, Manouchehri G, Pirzadeh-Jahromi G, Sahraei H , Ghoshooni H, et al. Effects of Papaver rhoeas extract on the expression and development of morphine-dependence in mice. J Ethnopharmacol. 2004; 95: 431-435.
  18. Pourmotabbed A, Rostamian B, Manouchehri G, Fathi M, Kamalinejad M, Sahraei H. Effects of the Papaver rhoeas L. extract on naloxone-induced jumping behavior and diarrhea in morphine-dependent mice. J Med Plants. 2004; 12(3): 21-8.
  19. Soulimani RYounos CJarmouni-Idrissi SBousta DKhallouki FLaila A. Corrigendum to Behavioral and pharmaco-toxicological study of Papaver rhoeas L. in mice. J Ethnopharmacol. 2001; 74: 265-74.
  20. Nikfarjam M, Parvin N, Asarzadegan N. The effect of Lavandula angustifolia in the treatment of mild to moderate depression. Journal  of Shahrekord Univ Med Sci. 2010; 11 (4) :66-73. [ Persian]
  21. Tavakkoli Kazeroni H, Hosseini S, Shariati M. The effect of hops (Humulus lupulus L.) ethanol extracts on the sexual hormones levels and sexual dynastic cells of Syrian adult male miceJ Sabzevar Univ Med Sci. 2014; 21 (3) :514-21. [Persian].
  22. Holmes A, Parmigiani S, Ferrari PF, Palanza P, Rodgers RJ. Behavioral profile of wild mice in the elevated plus-maze test for anxiety. Physiol Behav. 2000;71:509–16.
  23. Barzegar M , Talaei Zavareh SA, Davari S , Salami M. Prenatal sound stress increases anxiety behvaiour of rat's male offspring. Pajoohandeh. 2011; 16 (3) :117-24. [Persian]
  24. Rad Ahmadi M, Amini M, Fesharaki M, Sharifi M. Effect of Stress Resulting from Independent and Synergic Morphine Use on Serum Cortisol Level in Rat. J KAUMS ( FEYZ ). 2005; 9 (1) :26-9. [Persian]
  25.  Saeed-Abadi S, Ranjbaran M,  Jafari M, Najafi-Abedi A, Rahmani B, Esfandiari B, et al. Effects of Papaver rhoeas (L.) Extract on Formalin-induced Pain and Inflammation in Mice. Pakistan Journal of Biological Sciences. 2012; 15(2): 1041–4.
  26. Mantella RC, Butters MA, Amico JA, Mazumdar S, Rollman BL, Begley AE, et al, Salivary cortisol is associated with diagnosis and severity of late-life generalized anxiety disorder.  Psychoneuroendocrinology. 2008; 33(6):773–81.
  27. Claris N. Evidence for a link between early life stress and adult aggression- The role of Hypothalamus- pituitary- adrenal axis. Master BioSciences. 2013; 2(1): 77-85.
  28. Tsigos C, Chrousos GP. Hypothalamic-pituitary-adrenal axis, neuroendocrine factors and stress. J Psychosom Res. 2002;53(4): 865–71.
  29. Dehbashi F, Alizadeh N, Rashidy-Pour A, Vafaei A. Effects of acute stress and corticosterone on fear memory extinction in mice. koomesh. 2012; 13 (3) :375-82.
  30. Hosseini S. The effect of interference of Nicotine and immobility stress on performance pituitary–adrenal axis in mature male rats . J Sabzevar Univ Med Sci. 2013; 20 (3) :359-66. [ Persian]
  31. Alipanah H, Khazali H, Rokni H. Effect of Cortisol and Morphine on Ghrelin Concentration in Female Sheep With Diffrenet Diets. J Appl Bi. 2011;25(1):74-85.