روانشناسی و روانپزشکی
کیمیا صباغ؛ محمدرضا مظلوم زاده؛ عالیه زمانی طاوسی؛ علی مشهدی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، ، صفحه 64-77
چکیده
زمینه و هدف: اپیدمی کووید-19 سطح بالایی از ترس و اضطراب را با خود به همراه آورد. همچنین نتایج پژوهشهای پیشین نشان دادهاند که هریک از متغیرهای ترس از کووید-19، نظام بازداری رفتاری و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان در پیشبینی بهزیستی روانشناختی نقش تعیینکنندهای دارند؛ بنابراین هدف مطالعه حاضر، بررسی رابطه ترس از کووید-19 با بهزیستی ...
بیشتر
زمینه و هدف: اپیدمی کووید-19 سطح بالایی از ترس و اضطراب را با خود به همراه آورد. همچنین نتایج پژوهشهای پیشین نشان دادهاند که هریک از متغیرهای ترس از کووید-19، نظام بازداری رفتاری و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان در پیشبینی بهزیستی روانشناختی نقش تعیینکنندهای دارند؛ بنابراین هدف مطالعه حاضر، بررسی رابطه ترس از کووید-19 با بهزیستی روانشناختی و همچنین نقش میانجیگری نظام بازداری رفتاری و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان در این رابطه بود.مواد و روشها: طرح پژوهش حاضر، توصیفی- همبستگی و از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل بزرگسالان ایرانی بود که از این میان 450 نفر با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. دادهها با استفاده از پرسشنامههای فرم کوتاه بهزیستی روانشناختی ریف ترس از کووید-19 (FCV-19S)، مقیاس نظامهای فعالسازی و بازداری رفتاری (BAS/BIS Scale) و فرم کوتاه پرسشنامه نظمجویی شناختی- هیجانی (CERQ-P-short) جمعآوری شدند. تجزیهوتحلیل دادهها با استفاده از روش همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر انجام شد.یافتهها: یافتههای تحقیق نشان داد که بین ترس از کووید-19، سیستم بازداری رفتاری و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان با بهزیستی روانشناختی همبستگی معناداری (P<0.01) وجود دارد. علاوه براین، نتایج بوت استراپ نیز بیانگر این است که نقش میانجیگری سیستم بازداری رفتاری (0.001) و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان (0.006) معنادار بود.نتیجهگیری: براساس یافتههای این پژوهش، بهزیستی روانشناختی از طریق مسیر ترس از کووید-19، نظام بازداری رفتاری و راهبردهای منفی نظمجویی هیجان پیشبینی میشود.
روانشناسی و روانپزشکی
مرضیه بابایی حیدر آبادی؛ محمد قمری؛ سیمین حسینیان
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، ، صفحه 102-116
چکیده
زمینه و هدف: اختلالات بیاشتهایی عصبی یکی از شایعترین اختلالات خوردن در میان نوجوانان است. پژوهش حاضر با هـدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تصویر بدنی و سبکهای هویت دانشآموزان دختر مبتلا به بیاشتهایی عصبی انجـام گرفـت.مواد و روشها: پـژوهش حاضر از نـوع نیمـهتجربـی، با طرح پیشآزمـون و پسآزمون و پیگیری ...
بیشتر
زمینه و هدف: اختلالات بیاشتهایی عصبی یکی از شایعترین اختلالات خوردن در میان نوجوانان است. پژوهش حاضر با هـدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تصویر بدنی و سبکهای هویت دانشآموزان دختر مبتلا به بیاشتهایی عصبی انجـام گرفـت.مواد و روشها: پـژوهش حاضر از نـوع نیمـهتجربـی، با طرح پیشآزمـون و پسآزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری، شامل نوجوانان دختر مبتلا به بیاشتهایی در سال تحصیلی 99-1400 شهر کرج بودند. بهمنظور انجام پژوهش، 30 نفر از دانشآموزان با نمونهگیری تصـادفی در گروه آزمـایشی و گروه کنتـرل قرار گرفتند. گروه آزمایش در 10 جلسه مداخله درمان مبتنی بر خانواده را دریافـت کردند و گروه کنترل مداخلهای دریافت نکردند. ابزارهای مورداستفاده، پرسشنامه نگرشهای خوردن گارنر و گرفینگل (1982)، پرسشنامه سبکهای هویت برزونسکی (1989) و پرسشنامه تصویر بدنی (کش و پروزینسکی، 1990) بـود. دادههـا بـا تحلیل کواریانس چندمتغیره و تحلیل واریانس آمیخته بررسی شدند.یافتهها: نتایج نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، منجر به پیدایش تصویر بدنی مثبت و کسب هویت متعهدانه در دانشآموزان میشود (0/01نتیجهگیری: با توجه به یافتهها میتوان گفت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، منجر به پیدایش تصویر بدنی مثبت و سبک هویت متعهدانه در نوجوانان دختر میشود. بنابراین روانشناسان و مشاوران میتوانند از این درمان در دانشآموزان دختر مبتلا به بیاشتهایی عصبی استفاده کنند.
روانشناسی و روانپزشکی
شیرین احمدی؛ سجاد بشرپور؛ اکبر عطادخت؛ محمد نریمانی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، ، صفحه 130-143
چکیده
زمینه و هدف: وابستگی به مواد یک بیماری مزمن مغزی است که با مصرف مواد مخدر اجباری و تکانشی مشخص میشود. پژوهش حاضر با هدف مدلسازی ساختاری شدت وابستگی به مواد براساس سرشت عاطفی با نقش میانجیگری کنترل بازداری انجام گرفت. مواد و روشها: پژوهش موردنظر همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد وابسته به مواد مراجعهکننده ...
بیشتر
زمینه و هدف: وابستگی به مواد یک بیماری مزمن مغزی است که با مصرف مواد مخدر اجباری و تکانشی مشخص میشود. پژوهش حاضر با هدف مدلسازی ساختاری شدت وابستگی به مواد براساس سرشت عاطفی با نقش میانجیگری کنترل بازداری انجام گرفت. مواد و روشها: پژوهش موردنظر همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد وابسته به مواد مراجعهکننده به کمپهای ترک اعتیاد اردبیل در سال 1400 بود. تعداد 200 نفر از این افراد به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند و به پرسشنامههای شدت وابستگی به مواد، سرشت عاطفی و همچنین آزمون کنترل بازداری (go/nogo) پاسخ دادند. دادههای بهدستآمده با استفاده از نرمافزارهای smart pls3 تحلیل شد.یافتهها: نتایج نشان داد سرشت عاطفی بر شدت وابستگی به مواد اثر مستقیم و معنیداری دارد، همچنین اثر غیرمستقیم سرشت عاطفی بر شدت وابستگی به مواد با میانجیگری کنترل بازداری تائید شد. مدل براساس شاخصهای نکویی برازش کفایت مناسبی داشت.نتیجهگیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر مطالعه سرشت عاطفی و کنترل بازداری گامی ضروری و حیاتی در مدیریت، پیشآگهی و پیشگیری از وابستگی و مصرف مواد است.
روانشناسی و روانپزشکی
منصوره خلیلی؛ شهرام وزیری؛ فرح لطفی کاشانی
دوره 29، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1401، ، صفحه 730-743
چکیده
زمینه و هدف: افراد تراجنسیتی در معرض خطر بالایی از ابتلا به مشکلات سلامت روان هستند. این افراد برای دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی با مشکلات زیادی مواجه هستند. اطلاعات بسیار کمی از نیاز افراد تراجنسیتی به خدمات درمانی و نگرانیهای این افراد در این زمینه وجود دارد. هدف از این پژوهش بررسی خدمات سلامت روان و نیاز افراد تراجنسیتی میباشد ...
بیشتر
زمینه و هدف: افراد تراجنسیتی در معرض خطر بالایی از ابتلا به مشکلات سلامت روان هستند. این افراد برای دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی با مشکلات زیادی مواجه هستند. اطلاعات بسیار کمی از نیاز افراد تراجنسیتی به خدمات درمانی و نگرانیهای این افراد در این زمینه وجود دارد. هدف از این پژوهش بررسی خدمات سلامت روان و نیاز افراد تراجنسیتی میباشد که در آن نگرش و تجربیات افراد تراجنسیتی بررسی شده است.
مواد و روشها: بهمنظور انتخاب مطالعات مرتبط به زبان انگلیسی در پایگاههای Science Direct , Google Scholar ,Web of Science , PubMed ، Scopus، Psych Info، Psych Lit وSociological Abstracts در محدوده زمانی 2010 تا 2022، کلیدواژههای انگلیسی Trans، Transgender،Trans phobia، Gender Dysphoria، Mental health، Mental health service و همچنین در پایگاههای داخلی از جمله پایگاههای اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)، پرتال جامع علوم انسانی و سیویلیکا، کلیدواژههای ترنس، تراجنسیتی، ترنسهراسی، نارضایتی جنسیتی، سلامت روان و خدمات سلامت روان جستجو شد که از میان 231 مطالعه، در نهایت تعداد 12 مقاله برای بررسی انتخاب شدند.
یافتهها: در این پژوهش معضلات کلیدی در خصوص افراد تراجنسیتی برجسته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که از جمله این معضلات میتوان به دسترسی به خدمات درمانی متناسب با نیاز افراد تراجنسیتی و ضرورت توسعه خدمات سلامت روان برای این افراد اشاره کرد.
نتیجهگیری: می توان گفت خدمات درمانی متناسب با نیاز افراد تراجنسیتی وجود ندارد و بهمنظور بهبود کیفیت زندگی این افراد نیاز به توسعه خدمات سلامت روان و آموزش متخصصان وجود دارد.
روانشناسی و روانپزشکی
مریم معتکف فر؛ شیدا سوداگر؛ مریم بهرامی هیدجی؛ نجمه رحیمی
دوره 29، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1401، ، صفحه 822-832
چکیده
زمینه و هدف: طبق پیشبینی سازمان بهداشت جهانی شیوع دیابت نوع 2 در جهان و کشور ما تا سال 2030 به شدت رو به افزایش خواهد بود. از آنجا که کنترل قند خون موجب تأخیر در شروع و پیشرفت عوارض دیابت میشود؛ پژوهش حاضر با هدف اثربخشی شناختدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی و درمان هیجانمدار بر کنترل قند خون بیماران دیابتی نوع 2 انجام شد.
مواد و روشها: ...
بیشتر
زمینه و هدف: طبق پیشبینی سازمان بهداشت جهانی شیوع دیابت نوع 2 در جهان و کشور ما تا سال 2030 به شدت رو به افزایش خواهد بود. از آنجا که کنترل قند خون موجب تأخیر در شروع و پیشرفت عوارض دیابت میشود؛ پژوهش حاضر با هدف اثربخشی شناختدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی و درمان هیجانمدار بر کنترل قند خون بیماران دیابتی نوع 2 انجام شد.
مواد و روشها: این پژوهش نیمهتجربی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که در سال 1398 به کلینیک دیابت شهر سبزوار مراجعه کردهاند تشکیل دادند که تعداد 45 نفر براساس فرمول کوهن انتخاب شدند و بهصورت گمارش تصادفی در سه گروه آزمایش شناختدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی، گروه آزمایش هیجانمدار و گروه کنترل جای گرفتند. قند خون بیماران با استفاده از آزمایش قند خون ناشتا اندازهگیری و برای تجزیهوتحلیل دادهها از نرمافزارSPSS24 و از روشهای آمار توصیفی و تحلیلی (تحلیل کوواریانس) استفاده شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که شناختدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی بر کنترل قند خون بیماران دیابتی نوع 2 مؤثر است (0/05> P). روش درمانی هیجانمدار بر کنترل قند خون بیماران دیابتی نوع 2 مؤثر است (0/05> P) و بین اثربخشی روش شناختدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی و روش درمانی هیجانمدار بر کنترل قند خون بیماران دیابتی نوع 2 تفاوت معناداری وجود ندارد (0/05< P).
نتیجهگیری: با توجه به تأثیر معنادار روش شناختدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی و روش درمانی هیجانمدار بر کنترل قند خون بیماران دیابتی نوع 2 پیشنهاد میشود از این دو روش در راستای بهبود کنترل قند خون بیماران دیابتی نوع 2 بهره برده شود.
روانشناسی و روانپزشکی
آیت اله یوسفی؛ محبوبه طاهر؛ حکیمه آقایی؛ حسن باقری نیا
دوره 29، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1401، ، صفحه 833-846
چکیده
زمینه و هدف: توجه گزینشی و درک نادرست از تصویر بدنی میتواند به اضطراب منجر شود. هدف پژوهش، مقایسه اثربخشی روان-درمانی بینفردی و درمان شناختی- رفتاری بر اضطراب ناشی از تصویر بدنی در زنان مراجعهکننده به مراکز جراحی زیبایی بود
مواد و روشها: پژوهش حاضر نیمهآزمایشی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش ...
بیشتر
زمینه و هدف: توجه گزینشی و درک نادرست از تصویر بدنی میتواند به اضطراب منجر شود. هدف پژوهش، مقایسه اثربخشی روان-درمانی بینفردی و درمان شناختی- رفتاری بر اضطراب ناشی از تصویر بدنی در زنان مراجعهکننده به مراکز جراحی زیبایی بود
مواد و روشها: پژوهش حاضر نیمهآزمایشی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش کلیه زنان 40- 23 سال مراجعهکننده به مراکز زیبایی شهر مشهد بودند که تعداد 45 نفر از آنان با روش در دسترس انتخاب و بهصورت تصادفی در سه گروه 15 نفره که دو گروه آن آزمایش و یک گروه گواه بود، گمارده شدند. سپس پرسشنامه اضطراب اجرا و سپس جلسات دو روش درمانی اجرا شد. در پایان جلسات، پسآزمون به عمل آمد. دادهها با نرمافزار spss نسخه 22 تجزیهوتحلیل شدند
یافتهها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که روش درمان شناختی- رفتاری نسبت به روش رواندرمانی بین فردی بر اضطراب زنان مراجعهکننده به مراکز جراحی زیبایی مؤثرتر است. همچنین نتایج آزمون تعقیبی بنفرنی نشان میدهد که درمان شناختی رفتاری و رواندرمانی بینفردی در کاهش اضطراب مؤثرند (0.01> P)؛ همچنین بین دو گروه آزمایش تفاوت وجود دارد و گروه درمانی شناختی- رفتاری نسبت به گروه رواندرمانی بینفردی در کاهش اضطراب مؤثرتر است (0.01> P).
نتیجهگیری: بهنظر میرسد بهترین نشانه برای اقدام به جراحی زیبایی نداشتن اعتمادبهنفس همراه با تمایل به تعامل اجتماعی و تمرکز افراطی بر یک ویژگی فیزیکی خاص باشد. اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر کاهش اضطراب تصویر بدنی میتواند ناشی از نقش مهم تفسیرهای ذهنی و عادات رفتاری بر اضطراب باشد. بهبود در وضعیت ادراک از بدن در فرد مبتلا به اضطراب باعث کاستن از توجه انتخابی به نقطهای از بدن میشود و در نتیجه آن اضطراب کاهش مییابد.
روانشناسی و روانپزشکی
مهسا حیدری؛ سید وحیده حسینی؛ اعظم روشندل
دوره 29، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1401، ، صفحه 847-857
چکیده
زمینه و هدف: تجربه فرسودگی شغلی در کارکنان بیمارستانها، علاوه بر تهدید سلامت کارکنان، موجب کاهش کیفیت خدمات آنان به بیماران و جامعه میشود. هدف از تحقیق حاضر، پیشبینی فرسودگی شغلی براساس معنای زندگی و تنظیم هیجان در کارکنان یکی از بیمارستانهای شهر زنجان است.
مواد و روشها: این مطالعه توصیفی- همبستگی در سال 1401 بر روی110 نفر از ...
بیشتر
زمینه و هدف: تجربه فرسودگی شغلی در کارکنان بیمارستانها، علاوه بر تهدید سلامت کارکنان، موجب کاهش کیفیت خدمات آنان به بیماران و جامعه میشود. هدف از تحقیق حاضر، پیشبینی فرسودگی شغلی براساس معنای زندگی و تنظیم هیجان در کارکنان یکی از بیمارستانهای شهر زنجان است.
مواد و روشها: این مطالعه توصیفی- همبستگی در سال 1401 بر روی110 نفر از کارکنان یکی از بیمارستانهای زنجان انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامههای فرسودگی شغلی مسلش، تنظیم هیجان گراس و معنای زندگی استگر بود. تجزیهوتحلیل آماری دادهها با آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام انجام شد.
یافتهها: نتایج نشان داد بین فرسودگی شغلی، معنای زندگی و تنظیم هیجان ارتباط معنادار وجود دارد (p<0.01). ضمن اینکه معنای زندگی، پیشبین قویتری (با ضریب تعیین 0/537-) برای فرسودگی شغلی است. این متغیر بهتنهایی 28 درصد واریانس فرسودگی شغلی را پیشبینی میکند (0/001>p). در گام دوم تحلیل با اضافه شدن متغیر تنظیم هیجان، قدرت پیشبینی به 32/6 درصد افزایش یافت (0/001>p).
نتیجهگیری: طبق یافتههای پژوهش، اثر معنای زندگی بر فرسودگی شغلی بیشتر از تنظیم هیجان میباشد. این مطلب حاکی از آن است که معنای زندگی، یکی از مفاهیم مهم در فرسودگی شغلی است اما در تحقیقات کمتر به آن توجه شده است درحالی که شاید بتوان با بهرهگیری از پیامدهای مطلوب حضور یا جستجوی معنا در زندگی به پیشگیری از فرسودگی یا کاهش آن پرداخت.
روانشناسی و روانپزشکی
فرشاد جابری کوشکی؛ کیومرث فرحبخش؛ علیرضا کیامنش؛ علیمحمد نظری
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 602-615
چکیده
زمینه و هدف: تعارض کار- خانواده و اختلالات روانی وابسته به کار و نحوه برخورد با مسائل مرتبط با آنها از جمله معضلات جامعه کاری امروز است. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی روشهای روایتی و راهحلمحور در کاهش اختلالات روانی و تعارض کار- خانواده در بین شاغلین درگیر با این مشکلات بود.
مواد و روشها: تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی، با ...
بیشتر
زمینه و هدف: تعارض کار- خانواده و اختلالات روانی وابسته به کار و نحوه برخورد با مسائل مرتبط با آنها از جمله معضلات جامعه کاری امروز است. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی روشهای روایتی و راهحلمحور در کاهش اختلالات روانی و تعارض کار- خانواده در بین شاغلین درگیر با این مشکلات بود.
مواد و روشها: تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی، با طرح نیمهتجربی با دو گروه پیشآزمون- پسآزمون بود. با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس، از میان مراجعهکنندگان داوطلب واجد معیارهای ورود و خروج به پژوهش، 36 نفر انتخاب و بهصورت تصادفی در سه گروه (آزمایش و کنترل) جایگزین شدند؛ کلیه آزمودنیها در ابتدا با توجه به مصاحبه بالینی از نظر وضعیت اختلالات روانی و مسائل مرتبط با کار و خانواده مورد مصاحبه قرار گرفتند؛ سپس تمامی آزمودنیها به پرسشنامههای SCL 90 و تعارض کار- خانواده پاسخ دادند..
یافتهها: تجزیهوتحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS و با استفاده از آزمون کواریانس انجام گرفت. در نهایت دادههای بهدستآمده بر اساس موضوع، بررسی اثربخشی هر یک از روشهای مشاورهای روایتی (لامبدای ویلکس= 0/73، p<0.05) و راهحلمحور (لامبدای ویلکس= 0/36، p<0.05). در مقایسه با گروه گواه در کاهش تعارض کار- خانواده تفاوت معناداری نشان داد؛ همچنین، در ارتباط با میزان اثربخشی روش روایتی بر اختلالات روانی وابسته به کار تنها در یکی از مؤلفهها (افسردگی) تفاوت معنادار مشاهده گردید (لامبدای ویلکس= 0/08، p<0.05). ضمن آنکه بر اساس روش راهحلمحور تفاوت معنیداری در هیچیک از مؤلفههای آسیبهای روانی مشاهده نگردید (لامبدای ویلکس= 0/17، p>0.05) و فرضیه پژوهشی تأیید نگردید
نتیجهگیری: از هر دو مدل درمان میتوان در زمینه اختلالات روانی وابسته به کار و تعارض کار- خانواده استفاده کرد.
روانشناسی و روانپزشکی
الهام اسلامیان؛ مرجان کاربخش داوری؛ الهه صادقی؛ الهام شمسی زاده؛ مینا دایم امید؛ مسلم اکبری؛ زهرا افتخار صعادی
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 627-640
چکیده
زمینه و هدف:. اعتیاد به اینترنت یکی از عوامل مؤثر در کاهش رشد تحصیلی و ارتباطی در دانشآموزان است. هدف از پژوهش حاضر پیشبینی قربانی سایبری براساس خودآگاهی هیجانی بهواسطه اعتیاد به تلفن هوشمند در دانشآموزان تیزهوش مقطع متوسط بود.مواد و روشها: جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان تیزهوش استان البرز در سال تحصیلی 1400- 1399 بود. 253 ...
بیشتر
زمینه و هدف:. اعتیاد به اینترنت یکی از عوامل مؤثر در کاهش رشد تحصیلی و ارتباطی در دانشآموزان است. هدف از پژوهش حاضر پیشبینی قربانی سایبری براساس خودآگاهی هیجانی بهواسطه اعتیاد به تلفن هوشمند در دانشآموزان تیزهوش مقطع متوسط بود.مواد و روشها: جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان تیزهوش استان البرز در سال تحصیلی 1400- 1399 بود. 253 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و سپس پرسشنامههای استاندارد خودآگاهی هیجانی گرنت و همکاران، پرسشنامه اعتیاد به تلفن هوشمند کوان و همکاران، پرسشنامه قلدری- قربانی سایبری آنتیادو و همکاران پاسخ دادند. دادهها با روش تحلیل مسیر با استفاده از نرمافزارAmos نسخه 23 تحلیل شدند.یافتهها: نتایج نشان داد که رابطه مستقیم بین خودآگاهی هیجانی با قربانی سایبری در دانشآموزان تیزهوش معنیدار نمیباشد (0/05< p)، اما رابطه مستقیم بین اعتیاد به تلفن هوشمند با قربانی سایبری در دانشآموزان تیزهوش، منفی و معنیدار میباشد (0/01 ≤ p و 0/29 = β). در خصوص نقش میانجیگری اعتیاد به تلفن هوشمند در رابطه بین خودآگاهی هیجانی با قربانی سایبری نشان میدهد که این مسیر معنیدار است (0/01≤ p 0/09= β ). نتیجهگیری: میتوان گفت که میان خودآگاهی هیجانی و اعتیاد به تلفن همراه ارتباط وجود دارد. در نتیجه میتوان با افزایش خودآگاهی هیجانی دانشآموزان میزان اعتیاد به تلفن هوشمند را کاهش داد و به رشد تحصیلی آنان کمک کرد.
روانشناسی و روانپزشکی
حمیده صمدی؛ حسین مهدیان؛ مهدی قاسمی مطلق
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 641-654
چکیده
زمینه و هدف: اختلال اضطراب اجتماعی یکی از علل افت کارکردهای اجتماعی و تحصیلی دانشجویان است. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی تئاتردرمانی و گروهدرمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب اجتماعی دانشجویان بود.
مواد و روشها: این مطالعه از نوع نیمهتجربی بود. جامعه آماری شامل دانشجویان مراجعهکننده به مرکز مشاوره دانشجویی دانشگاه ...
بیشتر
زمینه و هدف: اختلال اضطراب اجتماعی یکی از علل افت کارکردهای اجتماعی و تحصیلی دانشجویان است. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی تئاتردرمانی و گروهدرمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب اجتماعی دانشجویان بود.
مواد و روشها: این مطالعه از نوع نیمهتجربی بود. جامعه آماری شامل دانشجویان مراجعهکننده به مرکز مشاوره دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بود که از میان آنها تعداد 60 دانشجو به شیوه هدفمند انتخاب و به روش تصادفی در سه گروه تئاتردرمانی (20 نفر)، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (20 نفر) و گروه کنترل (20 نفر) جایگزین شدند. هر سه گروه قبل و بعد از مداخلات و سه ماه پس از پایان دوره درمانی با پرسشنامه هراس اجتماعی (2000) (SPIN) ارزیابی شدند. دادهها با نرمافزار Spss-21 با روش واریانس آمیخته و در سطح معنیداری (0/05<P) تجزیهوتحلیل شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد که هر دو رویکرد تئاتردرمانی و گروهدرمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد در مقایسه با گروه کنترل در کاهش اضطراب اجتماعی تفاوت معناداری داشتهاند. میزان اثربخشی و تداوم تأثیرات درمانی تئاتردرمانی و درمان پذیرش و تعهد بر اضطراب اجتماعی یکسان بودهاست.
نتیجهگیری: هر دو درمان از طریق حذف چرخه معیوب اضطراب اجتماعی توانستند موجب کاهش تمامی نشانههای اضطراب اجتماعی پس از درمان و سه ماه پیگیری شوند. بنابراین این دو رویکرد درمانی میتوانند در قالب برنامههای مهارتهای زندگی در دانشگاهها مورد استفاده قرار گیرند.
روانشناسی و روانپزشکی
حوا سام خانیان؛ آمنه معاضدیان؛ نعمت ستوده اصل؛ راهب قربانی
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 669-682
چکیده
زمینه و هدف: فشار خون بالا که از آن به عنوان مرگ خاموش یاد میشود از عوامل بسیار مهم بیماریهای قلبی- عروقی بهشمار میرود؛ از این رو هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی (MBSR) بر پریشانی روانشناختی، همجوشیشناختی و خوددلسوزی افراد مبتلا به فشار خون بالا بود.
مواد و روشها: روش پژوهش، نیمهآزمایشی از نوع ...
بیشتر
زمینه و هدف: فشار خون بالا که از آن به عنوان مرگ خاموش یاد میشود از عوامل بسیار مهم بیماریهای قلبی- عروقی بهشمار میرود؛ از این رو هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی (MBSR) بر پریشانی روانشناختی، همجوشیشناختی و خوددلسوزی افراد مبتلا به فشار خون بالا بود.
مواد و روشها: روش پژوهش، نیمهآزمایشی از نوع طرح پیشآزمون- پسآزمون بود. جامعه آماری پژوهش همه بیماران مبتلا به فشار خون شهرستان مهدیشهر در سال 1399 بودند. نمونه این پژوهش شامل 48 نفرمبتلا به فشار خون بودند که بهصورت در دسترس و غیرتصادفی از میان زنانی که به مراکز خدمات جامع سلامت شهرستان مهدیشهر مراجعه کرده بودند، با توجه به معیارهای ورود انتخاب شدند و بهصورت تصادفی ساده درگروه گواه و آزمایش جایگزین گشتند. ابزارهای مورداستفاده شامل مقیاس تشخیصی همجوشیشناختی گیلاندرز، پرسشنامه پریشانی روانشناختی فرم 10 کسلر و پرسشنامه خوددلسوزی بود. دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه 23 و با استفاده از آزمونهای تحلیل کوواریانس چندمتغیره (MANCOVA) و تکمتغیره (ANCOVA) تحلیل شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد که پس از تعدیل نمرات پیشآزمون، تفاوت معناداری بین گروههای موردمطالعه در متغیر پریشانی روانشناختی (شامل افسردگی، اضطراب و استرس)، همچنین همجوشیشناختی، بهغیر از گسلش شناختی و خوددلسوزی وجود داشت.
نتیجهگیری: درمجموع میتوان گفت که آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی بر پریشانی روانشناختی، همجوشیشناختی و ابعاد خوددلسوزی افراد مبتلا به فشارخون بالا تأثیرداشت.
روانشناسی و روانپزشکی
ویدا درخشان پور؛ حسن پاشا شریفی پاشا شریفی؛ پروین کدیور
دوره 29، شماره 4 ، مهر و آبان 1401، ، صفحه 449-460
چکیده
زمینه و هدف: بارداری تغییرات قابلملاحظهای را در سلامت جسمی، هیجانی و بهزیستی زنان ایجاد میکند. بنابراین، این مطالعه با هدف اثربخشی آموزش ذهنآگاهی بر بهزیستی و کنترل هیجانی در بین زنان باردار نخستزا در سال 98 انجام شده است.
مواد و روشها: این تحقیق شبهآزمایشی و از نوع پیشآزمون و پسآزمون بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه ...
بیشتر
زمینه و هدف: بارداری تغییرات قابلملاحظهای را در سلامت جسمی، هیجانی و بهزیستی زنان ایجاد میکند. بنابراین، این مطالعه با هدف اثربخشی آموزش ذهنآگاهی بر بهزیستی و کنترل هیجانی در بین زنان باردار نخستزا در سال 98 انجام شده است.
مواد و روشها: این تحقیق شبهآزمایشی و از نوع پیشآزمون و پسآزمون بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه زنان باردار نخستزا (۲۶= n) در منطقه 1 شهر تهران که بهصورت هدفمند از بین زنان باردار نخستزای مراجعهکننده در سال ۱۳۹۸ به بیمارستان نیکان انتخاب شدند هستند و بهصورت تصادفی در دو گروه آموزش ذهنآگاهی (۱۶= n) و کنترل (۱۱= n) جایگزین شدند. جلسات ذهنآگاهی ۸ جلسه، یک روز در هفته و روزانه 90 دقیقه در مرکز آموزشی نیکان برگزار شد. درحالی که گروه کنترل، هیچ آموزشی دریافت نکردند. جمعآوری دادهها از پرسشنامههای مقیاس بهزیستی ریف (۱۹۸۹)، مقیاس کنترل هیجانی راجر و نشوور (۱۹۸۷) استفاده شد. برای تجزیهوتحلیل دادهها با کمک نرمافزار spss24 آزمون تحلیل آنکوا انجام شد.
یافتهها: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد تفاوت نمره بهزیستی پسآزمون بین گروههای ذهنآگاهی و کنترل معنادار میباشد. در واقع آموزش ذهنآگاهی بر بهزیستی و کنترل هیجانی زنان باردار نخستزا، تأثیر داشت (0/001 >p). نتایج آزمون پیگیری، حاکی از تداوم اثر مداخلات بر بهزیستی و کنترل هیجان بود.
نتیجهگیری: با در نظر گرفتن تأثیر آموزش ذهنآگاهی بر بهزیستی و کنترل هیجانی زنان باردار نخستزا توصیه میگردد این مداخلات در گروهی از مادران که از لحاظ بهزیستی در شرایط حساسی قرار دارند بهکارگرفته شود.
روانشناسی و روانپزشکی
محمد علی توسنگ؛ رضا پاشا*؛ سحر صفرزاده
دوره 29، شماره 4 ، مهر و آبان 1401، ، صفحه 461-474
چکیده
زمینه و هدف: وضعیت اجتماعی جامعه به سمتی پیش رفته است که میزان تنشهای ورود به محیطهای آموزشی بهویژه دانشگاه بیشتر شده است. در حوزه روانشناختی درمان شناختی- رفتاری در کنترل استرس و تعارضات در افراد از مداخلات مهم میباشد. مطالعه حاضر با هدف تأثیر درمان شناختی- رفتاری بر سخترویی و سازگاری فردی- اجتماعی در دانشجویان دانشگاه علوم ...
بیشتر
زمینه و هدف: وضعیت اجتماعی جامعه به سمتی پیش رفته است که میزان تنشهای ورود به محیطهای آموزشی بهویژه دانشگاه بیشتر شده است. در حوزه روانشناختی درمان شناختی- رفتاری در کنترل استرس و تعارضات در افراد از مداخلات مهم میباشد. مطالعه حاضر با هدف تأثیر درمان شناختی- رفتاری بر سخترویی و سازگاری فردی- اجتماعی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی دزفول انجام شده است.
مواد و روشها: مطالعه حاضر از نوع نیمهتجربی با طرح پیشآزمون- پسآزمون و پیگیری با گروههای آزمایش و کنترل میباشد. دانشجویان (200 دانشجو) با روش نمونهگیری تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل (100 نفر گروه آزمایش و 100 نفر کنترل) تقسیم شدند. گردآوری دادهها با استفاده از پرسشنامههای استاندارد سخترویی کوباسا و سازگاری دانشجویان انجام گردید. دادهها با نرمافزار SPSS نسخه 27 و بهکارگیری آمار توصیفی شامل میانگین، انحراف معیار و آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر تحلیل شدند.
یافتهها: در مرحله پس از آموزش درمان شناختی- رفتاری بین میانگین نمره کل سخترویی، سازگاری و ابعاد آنها در دو گروه از نظر آماری تفاوت معنیداری وجود داشت (0/05>P). این تفاوتها در مرحله پیگیری بعد از 4 ماه از مداخله نیز برقرار بود (0/05>P).
نتیجهگیری: درمان شناختی- رفتاری بر میزان سخترویی و سازگاری دانشجویان تأثیر مثبت دارد و میتوان از این شیوه درمانی برای ارتقای سلامت و بهداشت روانی دانشجویان استفاده کرد. پیشنهاد میشود این رویکرد آموزشی- درمانی در مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی دانشجویی استفاده شود.
روانشناسی و روانپزشکی
مریم السادات فخری؛ جواد صالحی فدردی؛ سید علی کیمیایی؛ حسین کارشکی
دوره 29، شماره 4 ، مهر و آبان 1401، ، صفحه 517-530
چکیده
زمینه و هدف: افراد جذاب بهسختی نادیده گرفته میشوند. توجه به افراد جذاب، انگیزه ارتباط بیشتر را ایجاد میکند و این مسئله ممکن است در نهایت تهدیدی برای ثبات رابطه زناشویی باشد. پژوهش حاضر، نقش ساختار انگیزشی و شناختی در وسوسه توجه و ارتباط با جایگزینهای جذاب در افراد متأهل را بررسی کرده است..
مواد و روشها: جامعه آماری، زنان و مردان ...
بیشتر
زمینه و هدف: افراد جذاب بهسختی نادیده گرفته میشوند. توجه به افراد جذاب، انگیزه ارتباط بیشتر را ایجاد میکند و این مسئله ممکن است در نهایت تهدیدی برای ثبات رابطه زناشویی باشد. پژوهش حاضر، نقش ساختار انگیزشی و شناختی در وسوسه توجه و ارتباط با جایگزینهای جذاب در افراد متأهل را بررسی کرده است..
مواد و روشها: جامعه آماری، زنان و مردان متأهل شهر مشهد بودند که بهصورت هدفمند انتخاب و پرسشنامههای پژوهش را که بهصورت آنلاین بود، تکمیل کردند. تعداد 200 نفر معیارهای پژوهش را بهدست آوردند و پرسشنامهها را تکمیل کردند و نتایج براساس رگرسیون چندگانه سلسلهمراتبی انجام شد..
یافتهها: نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه سلسلهمراتبی نشان داد که از بین متغیرهای جمعیتشناختی، جنسیت توانست اقدام به روابط فرازناشویی را پیشبینی کند؛ به گونهای که مردان بیشتر از زنان دچار وسوسه جایگزین جذاب و اقدام به روابط فرازناشویی میشدند. همچنین متغیرهای حافظه، کنترل مهاری، برنامهریزی و انگیزش انطباقی پیشبینی معنیداری از متغیر وسوسه رابطه فرازناشویی ارائه دادند.
نتیجهگیری: به نظر میرسد با افزایش توانمندیهای شناختی و ساختار انگیزشی فوق، میزان مقاومت در برابر وسوسههای ارتباط با جایگزینهای جذاب در افراد متأهل بیشتر کنترل میشود.
روانشناسی و روانپزشکی
سیما عسکری؛ نعمت ستوده اصل؛ پرویز صباحی؛ راهب قربانی
دوره 29، شماره 4 ، مهر و آبان 1401، ، صفحه 549-562
چکیده
زمینه و هدف: میزان رضایت از زندگی در افراد دارای وسواس فکری- عملی نسبت به افراد عادی جامعه پایینتر است بنابراین با درمان این اختلال میتوان کیفیت زندگی و میزان رضایت زندگی در این افراد را افزایش داد. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی درمان فعالسازی رفتاری و درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهنآگاهی بر تنظیم شناختی هیجان و اجتناب ...
بیشتر
زمینه و هدف: میزان رضایت از زندگی در افراد دارای وسواس فکری- عملی نسبت به افراد عادی جامعه پایینتر است بنابراین با درمان این اختلال میتوان کیفیت زندگی و میزان رضایت زندگی در این افراد را افزایش داد. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی درمان فعالسازی رفتاری و درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهنآگاهی بر تنظیم شناختی هیجان و اجتناب شناختی- رفتاری در افراد مبتلا به وسواس فکری- عملی بود.
مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و روش نیمهآزمایشی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل میباشد. جامعه آماری شامل بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی شهرستان کرج در سال 1398بود. تعداد 45 نفر انتخاب و بهصورت تصادفی در سه گروه درمان فعالسازی رفتاری، درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهنآگاهی و گروه کنترل جایگزین شدند. از پرسشنامههای تنظیم شناختی هیجان و اجتناب شناختی رفتاری برای اندازهگیری اثربخشی درمانها استفاده شد. برای تجزیهوتحلیل دادهها، از روشهای آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس چندمتغیره و آزمون تعقیبی از نرمافزار SPSS-18 استفاده شده است.
یافتهها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که بین اثربخشی درمان فعالسازی رفتاری و درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهنآگاهی بر راهبردهای تنظیم شناختی سازشیافته هیجان تفاوت آماری معناداری وجود دارد (0/0001=p و 57/71=F) اما در میزان اثربخشی این دو روش درمانی در اجتناب شناختی- رفتاری تفاوت معنیداری مشاهده نشده است.
نتیجهگیری: درمان مبتنی بر فعالسازی رفتاری و درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهنآگاهی بر بهبود راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و کاهش اجتناب شناختی- رفتاری در بیماران با اختلال وسواس فکری- عملی تأثیر دارد. بنابراین از این دو درمان میتوان تنظیم هیجانات و انواع اجتنابها در بیماران دارای وسواس- فکری عمل استفاده کرد.
روانشناسی و روانپزشکی
مهدی معتکف فر؛ ابوالفضل بخشی پور؛ مهدی قاسمی مطلق
دوره 29، شماره 4 ، مهر و آبان 1401، ، صفحه 563-575
چکیده
زمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی شناختدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی و درمان هیجانمدار بر انسجام روانی در بیماران دیابتی نوع 2 بود.
مواد و روشها: این پژوهش نیمهتجربی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که در سال 1398 به کلینیک دیابت شهر سبزوار مراجعه کردند ...
بیشتر
زمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی شناختدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی و درمان هیجانمدار بر انسجام روانی در بیماران دیابتی نوع 2 بود.
مواد و روشها: این پژوهش نیمهتجربی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که در سال 1398 به کلینیک دیابت شهر سبزوار مراجعه کردند تشکیل دادند که تعداد 45 نفر بهعنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تخصیص تصادفی در سه گروه آزمایش شناختیدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی، آزمایش درمان هیجانمدار و گروه کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه احساس انسجام روانی آنتونوسکی (2006) بود و برای تجزیهوتحلیل دادهها از نرمافزارSPSS24 و از روشهای آمار توصیفی و تحلیلی (کوواریانس چندمتغیره) استفاده شد.
یافتهها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که درمان شناختی مبتنی بر ذهنآگاهی بر انسجام روانی مؤثر است (0/05> P). روش درمان هیجانمدار بر انسجام روانی مؤثر است (0/05> P) و بین اثربخشی روش درمان شناختی مبتنی بر ذهنآگاهی و درمان هیجانمدار بر انسجام روانی بیماران دیابتی نوع دو تفاوت معناداری وجود ندارد (0/05< P).
نتیجهگیری: با توجه به تأثیر معنادار روش درمان شناختی مبتنی بر ذهنآگاهی و درمان هیجانمدار بر انسجام روانی پیشنهاد میشود از این دو روش در راستای بهبود انسجام روانی و مشکلات روانشناختی مربوط به بیماری در بیماران دیابتی نوع دو و خانوادههای آنها بهره برده شود.
روانشناسی و روانپزشکی
رباب سرچمی؛ شیرین کوشکی؛ شکوه السادات بنی جمالی؛ انیتا باغدا ساریانس
دوره 29، شماره 4 ، مهر و آبان 1401، ، صفحه 576-590
چکیده
زمینه و هدف: سندرم پیش از قاعدگی یکی از مشکلات شایع زنان است و باعث بعضی تغییرات جمسانی و روانی در زنان میشود. این پژوهش با هدف بررسی الگوی ساختاری تنظیم شناختی هیجان براساس کیفیت خواب با نقش واسطهای رضایت زناشویی در زنان مبتلا به سندرم پیشقاعدگی انجام شد.
مواد و روشها: روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی با استفاده از معادلات ساختاری ...
بیشتر
زمینه و هدف: سندرم پیش از قاعدگی یکی از مشکلات شایع زنان است و باعث بعضی تغییرات جمسانی و روانی در زنان میشود. این پژوهش با هدف بررسی الگوی ساختاری تنظیم شناختی هیجان براساس کیفیت خواب با نقش واسطهای رضایت زناشویی در زنان مبتلا به سندرم پیشقاعدگی انجام شد.
مواد و روشها: روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی با استفاده از معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان با تشخیص ابتلا به سندرم پیش از قاعدگی در سال 1398 و 1399 شهر کرمانشاه بود که تعداد 380 نفر از آنها که به درمانگاه تنظیم خانواده شهر کرمانشاه مراجعه کرده بودند با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامههای تنظیم هیجانی (گرنفسکی و همکاران، 2001)، کیفیت خواب (پیتزبورگ، 1989) و پرسشنامه رضایت زناشویی (اینریچ، 1989) بود که دادهها با روش همبستگی اسپیرمن توسط نرمافزار SPSS-21 و LISREL تجزیهوتحلیل شدند.
یافتهها: این پژوهش بر وجود یک الگوی رابطه معنادار مستقیم بین راهبردهای تنظیم شناختی- هیجانی و کیفیت کلی خواب در زنان مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی حکایت دارد و همچنین کیفیت خواب بهطور مستقیم و با واسطه رضایت زناشویی بهصورت غیرمستقیم میتواند پیشبین مناسبی برای تنظیم شناختی هیجان در زنان مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی باشد.
نتیجهگیری: میتوان گفت کیفیت خواب و رضایت زندگی زناشویی میتواند نقش مهمی در تنظیم شناختی هیجان در زنان مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی داشته باشد..
روانشناسی و روانپزشکی
سمیرا ده آبادی؛ پیمان حسنی ابهریان؛ ادیس کراسکیان موجمباری؛ محمد رضا بلیاد؛ پریسا پیوندی
دوره 29، شماره 3 ، مرداد و شهریور 1401، ، صفحه 349-356
چکیده
زمینه و هدف: سلامت زنان پایه سلامت خانواده و جامعه است. مطالعات نشان میدهد یکی از عواملی که به ارتقای سلامت عمومی زنان منجر میشود، سطح مهارتهای مختلف شناختی و هیجانی است، هدف پژوهش حاضر مقایسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و توانبخشی شناختی حافظه فعال و تلفیق آنها بر سلامت عمومی دختران افسرده بوده است.
مواد و روشها: پژوهش حاضر ...
بیشتر
زمینه و هدف: سلامت زنان پایه سلامت خانواده و جامعه است. مطالعات نشان میدهد یکی از عواملی که به ارتقای سلامت عمومی زنان منجر میشود، سطح مهارتهای مختلف شناختی و هیجانی است، هدف پژوهش حاضر مقایسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و توانبخشی شناختی حافظه فعال و تلفیق آنها بر سلامت عمومی دختران افسرده بوده است.
مواد و روشها: پژوهش حاضر نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون، پسآزمون، پیگیری و گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش تمام دختران مراجعهکننده به مراکز روانشناختی شهرستان سبزوار در سال 1398 بودند که از میان این مراجعان 60 نفر بهصورت در دسترس انتخاب و بهصورت تصادفی در 3 گروه آزمایش و 1 گروه گواه قرار گرفتند. شرکتکنندگان در این پژوهش در سه دوره زمانی پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری ارزیابی شدند. گروه مداخله اول تحت 8 جلسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، گروه مداخله دوم تحت 10 جلسه توانبخشی شناختی حافظه فعال و گروه مداخله سوم تحت 8 جلسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و 10 جلسه توانبخشی شناختی حافظه فعال قرار گرفتند.
یافتهها: نتایج بهدستآمده نشان داد بین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، توانبخشی شناختی حافظه فعال و تلفیق این دو روش تفاوت معنادار ) 0/001=P وجود دارد..
نتیجهگیری: نتایج نشان داد تلفیق دو روش از اثربخشی بیشتری نسبت به درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان توانبخشی شناختی بهتنهایی داشته است.
روانشناسی و روانپزشکی
هانیه رجب پور؛ قاسم نظیری؛ مسعود محمدی؛ آزیتا گنجی
دوره 29، شماره 3 ، مرداد و شهریور 1401، ، صفحه 436-447
چکیده
زمینه و هدف: فرایندهای روانی و هیجانی زیادی میتوانند در آسیبپذیری نسبت به سندرم روده تحریکپذیر دخیل باشند. هدف پژوهش حاضر، تبیین رابطه علّی بین طرحوارههای هیجانی و شدت علائم در بیماران مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر براساس نقش میانجیگر خشم بود.
مواد و روشها: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش حاضر، ...
بیشتر
زمینه و هدف: فرایندهای روانی و هیجانی زیادی میتوانند در آسیبپذیری نسبت به سندرم روده تحریکپذیر دخیل باشند. هدف پژوهش حاضر، تبیین رابطه علّی بین طرحوارههای هیجانی و شدت علائم در بیماران مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر براساس نقش میانجیگر خشم بود.
مواد و روشها: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش حاضر، تمام بیماران مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر مراجعهکننده به کلینیک گوارش بیمارستان امام رضا شهر مشهد در سال1399 بود که از میان آنها323 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس طرحواره هیجانی لیهی (2002)، پرسشنامه شدت علائم روده تحریکپذیر فرانسیس و همکاران (1997) و مقیاس خشم نواکو (1994) بود. دادهها به روش مدلیابی معادلات ساختاری تحلیل شدند.
یافتهها: در پژوهش حاضر، ضریب مسیر کل بین طرحوارههای هیجانی غیرانطباقی و شدت علائم سندرم روده تحریکپذیر (0/01>p، 0/303=β) مثبت و در سطح 0/01 معنادار بود. ضریب مسیر کل بین طرحوارههای هیجانی انطباقی و شدت علائم سندرم روده تحریکپذیر (0/01>p، 0/264-=β) منفی و در سطح0/01 معنادار بود. ضریب مسیر مستقیم بین خشم و شدت علائم سندرم روده تحریکپذیر (0/01>p، 0/505=β) مثبت و در سطح0/01 معنادار بود. ضریب مسیر غیرمستقیم بین طرحوارههای هیجانی غیرانطباقی و شدت علائم سندرم روده تحریکپذیر (0/01>p، 0/128=β) مثبت و در سطح0/01 معنادار و ضریب مسیر غیرمستقیم بین طرحوارههای هیجانی انطباقی و شدت علائم سندرم روده تحریکپذیر (0/01>p، 0/139-=β) منفی و در سطح0/01 معنادار بود.
نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد خشم رابطه بین طرحوارههای هیجانی انطباقی و غیرانطباقی با شدت علائم سندرم روده تحریکپذیر را میانجیگری میکند
روانشناسی و روانپزشکی
آیت اله یوسفی؛ محبوبه طاهر؛ حکیمه آقایی؛ حسن باقری نیا
دوره 29، شماره 2 ، خرداد و تیر 1401، ، صفحه 281-290
چکیده
زمینه و هدف: تصویر بدنی مفهوم پیچیدهای است که در بردارنده عوامل بیولوژیکی، روانشناختی، درونی و عوامل اجتماعی خارجی است. براین اساس، پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی رواندرمانی بینفردی و درمان شناختی- رفتاری بر تصویر بدنی زنان مراجعه کننده به مراکز جراحی زیبایی انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون - ...
بیشتر
زمینه و هدف: تصویر بدنی مفهوم پیچیدهای است که در بردارنده عوامل بیولوژیکی، روانشناختی، درونی و عوامل اجتماعی خارجی است. براین اساس، پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی رواندرمانی بینفردی و درمان شناختی- رفتاری بر تصویر بدنی زنان مراجعه کننده به مراکز جراحی زیبایی انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعة آماری پژوهش را تمامی زنان 40-33 ساله ناراضی از تصویر بدنی مراجعه کننده به مراکز زیبایی شهر مشهد در سال 1398 تشکیل دادند که تعداد 45 نفر به روش نمونهگیری در دسترس بهعنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت گمارش تصادفی در سه گروه آزمایش روان-درمانی بینفردی، آزمایش شناختی- رفتاری و گروه کنترل جای گرفتند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه چندبعدی نگرش فرد در مورد تصویر بدنی کش (1997) بود و برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزارSPSS24 و از روشهای آمار توصیفی و تحلیلی (کوواریانس) استفاده شد.یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که رواندرمانی بینفردی بر افزایش رضایت از تصویر بدنی موثر است (05/0> P). روش درمانی شناختی- رفتاری بر افزایش رضایت از تصویر بدنی موثر است (05/0> P) و بین اثربخشی روش درمان شناختی- رفتاری و روش رواندرمانی بین فردی بر تصویر بدنی زنان مراجعه کننده به مراکز جراحی زیبایی تفاوت معناداری وجود ندارد (05/0< P).نتیجه گیری: باتوجه به تاثیر معنادار روش رواندرمانی بین فردی و درمان شناختی- رفتاری بر تصویر بدنی زنان، پیشنهاد میشود از این دو روش در جهت افزایش رضایت تصویر بدنی زنان بهره برده شود.
روانشناسی و روانپزشکی
محیا ابراهیمی؛ سیما قدرتی؛ حمیدرضا وطن خواه کورنده
دوره 29، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1401، ، صفحه 1-12
چکیده
زمینه و هدف : درمان پذیرش و تعهد ، یکی از درمان های رفتاری موج سوم در زمینه درمان اختلالات اضطرابی است. هدف پژوهش حاضر ، بررسی اثر بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تاب آوری و خودپنداره کودکان مبتلا به سرطان است.روش کار : پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه کودکان مبتلا به ...
بیشتر
زمینه و هدف : درمان پذیرش و تعهد ، یکی از درمان های رفتاری موج سوم در زمینه درمان اختلالات اضطرابی است. هدف پژوهش حاضر ، بررسی اثر بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تاب آوری و خودپنداره کودکان مبتلا به سرطان است.روش کار : پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه کودکان مبتلا به سرطان بستری بیمارستان امام خیمنی (ره) تهران در سال 1398بودند که از بین آن ها 30 کودک به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند و از پرسشنامه های خودپنداره پیرز-هریس (1969) و تاب آوری کانر-دیویدسون(2003) استفاده شد. برای آزمودنی های گروه آزمایش ، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در شش جلسه 60 دقیقه ای ارائه شد.داده ها با روش تحلیل کوواریانس به کمک نرم افزار SPSS24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها : نتایج نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خود پنداره (001/0=p،05/24=F)و تاب آوری(002/0=p،88/11=F)کودکان مبتلا به سرطان تاثیر داشته است.یافته ها نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر مؤلفه های رفتار ، اضطراب و محبوبیت خودپنداره همچنین بر تاب آوری کودکان مبتلا به سرطان تأثیر داشته است.نتیجه گیری : درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تاب آوری و خودپنداره کودکان مبتلا به سرطان تأثیرمثبت داشته از این رو کاربرد این گونه درمان ها در کنار سایر روش های درمانی به مشاوران و روان شناسان کودک توصیه می شود.
روانشناسی و روانپزشکی
سعید رضا امیریان؛ مجتبی امیری مجد؛ منصوره شهریاری احمدی؛ لیلا الیاسی
دوره 29، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1401، ، صفحه 13-24
چکیده
زمینه و هدف: با توجه اینکه تاثیر درمانهای دارویی و آموزشی-توانبخشی رایج، بر روی مشکلات هیجانی-رفتاری کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم کافی نیستند؛ درمانهای جدید بر حمایت رفتاری مثبت مبتنی بر ذهن–آگاهی مادران این کودکان جهت کاهش مشکلات هیجانی-رفتاری کودکانشان پیشنهاد شده اند. از این رو در این مطالعه، تأثیر آموزش حمایت رفتاری ...
بیشتر
زمینه و هدف: با توجه اینکه تاثیر درمانهای دارویی و آموزشی-توانبخشی رایج، بر روی مشکلات هیجانی-رفتاری کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم کافی نیستند؛ درمانهای جدید بر حمایت رفتاری مثبت مبتنی بر ذهن–آگاهی مادران این کودکان جهت کاهش مشکلات هیجانی-رفتاری کودکانشان پیشنهاد شده اند. از این رو در این مطالعه، تأثیر آموزش حمایت رفتاری مثبت مبتنی بر ذهن–آگاهی مادران را بر مشکلات هیجانی-رفتاری کودکان اتیسمشان مورد بررسی قرار گرفته شد.مواد و روشها: در این مطالعه، 30 مادر دارای کودکان 10-8 ساله مبتلا به اختلال طیف اتیسم بطور تصادفی به 2 گروه 15 نفری، آزمایش و کنترل تقسیم کردیم. هر 2 گروه با مقیاس تجدیدنظر شده رفتارهای تکراری بودفیش قبل از مداخله، ،پس از 8 جلسه مداخله حمایت رفتاری بر گروه آزمایش و همچنین یک ماه پس از پیگیری بررسی شدند. یافتهها:. میانگین نمرات رفتارهای کلیشهای، خود آزاری، یکنواخت، وسواسی، آیینی و محدود کودکان مبتلا به اتیسم قبل از آموزش مشابه بود، درحالیکه در اتمام آموزش و 1 ماه پس از پیگیری، در گروه آزمایش بطور معناداری نسبت به گروه کنترل پایینتر بود؛ بطوریکه میانگین نمرات رفتارهای فوق الذکر در کودکان اتیستیک در گروه کنترل در طول زمان تغییر معناداری نداشته اما در گروه مداخله در طول زمان کاهش معناداری داشته است(P<0.001).نتیجهگیری: آموزش حمایت رفتاری مثبت مبتنی بر ذهن–آگاهی به مادران در کاهش مشکلات هیجانی-رفتاری کودکان با اختلال اتیسم مؤثر بوده و بنابراین پیشنهاد می شود در پروتکل درمانی این کودکان گنجانده شود.
روانشناسی و روانپزشکی
آذین گازر؛ بیوک تاجری؛ ناصر صبحی قراملکی؛ محمد حاتمی؛ غلامرضا صرامی فروشانی
دوره 29، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1401، ، صفحه 25-35
چکیده
زمینه و هدف: آسم یکی از شایعترین بیماریهای مزمن تنفسی و از معضلات اصلی سیستمهای بهداشتی درمانی در بسیاری از جوامع دنیا و کشور ما محسوب میشود. از اینرو هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی ایمن سازی در مقابل استرس بر میزان اضطراب، استرس ادراک شده و پیروی از درمان در بیماران مبتلا به آسم بود.مواد و روشها: در این پژوهش نیمه تجربی 30 بیمار ...
بیشتر
زمینه و هدف: آسم یکی از شایعترین بیماریهای مزمن تنفسی و از معضلات اصلی سیستمهای بهداشتی درمانی در بسیاری از جوامع دنیا و کشور ما محسوب میشود. از اینرو هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی ایمن سازی در مقابل استرس بر میزان اضطراب، استرس ادراک شده و پیروی از درمان در بیماران مبتلا به آسم بود.مواد و روشها: در این پژوهش نیمه تجربی 30 بیمار مبتلا به آسم 25 تا 55 ساله انتخاب و به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. ابتدا شرکت کنندگان پرسشنامههای پژوهش را تکمیل کردند. سپس بسته آموزش ایمن سازی در برابر استرس در 9 جلسه برای گروه آزمایش اجرا شد. بعد از اتمام جلسات و مجددا بعد از سه ماه پرسشنامههای پژوهش تکمیل شدند. ابزارهای این پژوهش شامل مقیاس اضطراب بک، پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و مقیاس پیروی از درمان بودند. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون واریانس با اندازهگیری مکرر در نرم افزار SPSS نسخه 20 استفاده شد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد تفاوت بین گروهی برای متغیرهای استرس ادراک شده (023/0=p) و پیروی از درمان (003/0=p) معنادار بود ولی برای متغیر اضطراب (360/0=p) معنادار نبود. لذا آموزش ایمن سازی در مقابل استرس بر استرس ادراک شده و پیروی از درمان بیماران مبتلا به آسم تاثیر معنادار دارد.نتیجهگیری: آموزش ایمن سازی در مقابل استرس با کاهش استرس ادارک شده بیماران مبتلا به آسم و همچنین با بهبود پیروی از درمان این بیماران باعث کنترل بهتر وضعیت بیماری آنها میشود.
روانشناسی و روانپزشکی
فرنوش بدیهی زراعتی؛ جعفر حسنی؛ مهدی قاسمی مطلق
دوره 29، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1401، ، صفحه 36-50
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مباحثی که در روانشناسی سلامت مطرح است واکنش افراد به نشانههای جسمانی بیماری است، افراد دارای اضطراب بیماری باورهای غلط و تعابیر نادرستی از سلامتی دارند، پژوهش حاضر به بررسی رابطه فعالیت سیستم های مغزی رفتاری و اضطراب بیماری با نقش واسطه ای انعطاف پذیری شناختی، می پردازد.مواد و روش ها: روش مطالعه از نوع همبستگی ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از مباحثی که در روانشناسی سلامت مطرح است واکنش افراد به نشانههای جسمانی بیماری است، افراد دارای اضطراب بیماری باورهای غلط و تعابیر نادرستی از سلامتی دارند، پژوهش حاضر به بررسی رابطه فعالیت سیستم های مغزی رفتاری و اضطراب بیماری با نقش واسطه ای انعطاف پذیری شناختی، می پردازد.مواد و روش ها: روش مطالعه از نوع همبستگی است. جامعه مورد نظر شامل دانشجویان 18 تا 35 ساله دانشگاه بوعلی سینا و پیام نور همدان است که به منظور انجام پژوهش 399 نفر از دانشجویان با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان از طریق ابزار سنجش تحقیق شامل 3 پرسشنامه پنج عاملی جکسون، اضطراب بیماری، و انعطاف پذیری شناختی ارزیابی شدند، سپس داده ها با استفاده از روش تحلیل مسیر، و بر اساس نرمافزار AMOS-21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: یافتهها نشان داد که سیستم فعال سازی رفتاری (BAS) بر اضطراب بیماری و سیستم جنگ و گریز (FFFS) بر انعطاف پذیری شناختی تاثیر مستقیم دارد اما سیستم فعال سازی رفتاری (BAS) بر انعطاف پذیری شناختی، و سیستم جنگ و گریز (FFFS) بر اضطراب بیماری، انعطاف پذیری شناختی و اضطراب بیماری تاثیر غیرمستقیم دارند ؛ همچنین انعطاف پذیری شناختی نقش میانجی بین سیستم مغزی رفتاری با اضطراب بیماری ایفا می کند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان گفت فعالیت سیستم فعال سازی رفتاری (BAS) و سیستم جنگ و گریز (FFFS) با اضطراب بیماری و همچنین انعطاف پذیری شناختی به عنوان یک متغیر میانجی با اضطراب بیماری در ارتباط است.
روانشناسی و روانپزشکی
احمد محمودی؛ مریم مشایخ؛ فاطمه زم؛ مهدی شاه نظری؛ جاوید پیمانی
دوره 29، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1401، ، صفحه 115-130
چکیده
زمینه و هدف: کودک آسیب دیده شنوایی اغلب مشکلات ارتباطی دارد و مشکلات ارتباطی خود می تواند به مسائل اجتماعی و رفتاری منجر شود از این رو هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی بازی درمانی گروهی با رویکرد شناختی-رفتاری بر اضطراب و عزت نفس دانش آموزان ناشنوا است.مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل ...
بیشتر
زمینه و هدف: کودک آسیب دیده شنوایی اغلب مشکلات ارتباطی دارد و مشکلات ارتباطی خود می تواند به مسائل اجتماعی و رفتاری منجر شود از این رو هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی بازی درمانی گروهی با رویکرد شناختی-رفتاری بر اضطراب و عزت نفس دانش آموزان ناشنوا است.مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام دانش آموزان پسر ناشنوای مقطع ابتدایی در سال تحصیلی 99- 1398 در استان البرز بود. تعداد دانش آموزان 45 نفر بود که از این تعداد به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 30 دانش آموز انتخاب شد و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. از مقیاس های اضطراب کودکان اسپنس و سنجش عزت نفس کوپر اسمیت برای جمع آوری داده ها استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان میدهد که میزان اضطراب کودکان ناشنوا در گروه آزمایش و پس از اجرای بازی درمانی با رویکرد شناختی-رفتاری در مقایسه با گروه کنترل کاهش یافته است(p<0/05). همچنین یافتههای پژوهش حاکی از آن است که عزت نفس کودکان ناشنوا در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در پس آزمون افزایش معناداری در سطح 05/0 داشته است.نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش، بازی درمانی گروهی روشی موثر برای کاهش اضطراب و افزایش و تقویت عزت نفس دانش آموزان ناشنوا می باشد. ایجاد زمینه های لازم جهت برگزاری جلسات بازی درمانی گروهی در مدارس ویژه ناشنوایان ضروری به نظر می رسد.