روانشناسی و روانپزشکی
زهرا کریمیان؛ سید عباس حقایق؛ سید محمد حسن امامی نجفی دهکردی؛ مصطفی رئیسی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1402، ، صفحه 22-34
چکیده
زمینه و هدف: بهره‌گیری از رویکردهای نوین روانشناسی در کنار درمانهای زیستی، اقدامی مؤثر در راستای کاهش نشانگان ثانوی روانی ناشی از بیماری‌های زیستی است. هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی درمان فراتشخیصی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر است.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر شبه‌تجربی ...
بیشتر
زمینه و هدف: بهره‌گیری از رویکردهای نوین روانشناسی در کنار درمانهای زیستی، اقدامی مؤثر در راستای کاهش نشانگان ثانوی روانی ناشی از بیماری‌های زیستی است. هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی درمان فراتشخیصی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر است.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر شبه‌تجربی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر مراجعه‌کننده به مرکز پورسینای حکیم شهر اصفهان در سال 1399-1398 بود که از بین آنها 45 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در گروههای آزمایش و کنترل (15 نفر) گمارده شدند و از پرسشنامه کیفیت زندگی پاتریک و همکاران (1998) استفاده شد. برای آزمودنی‌های گروههای آزمایش، بسته‌های درمانی فراتشخیصی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در هشت جلسه 90 دقیقه‌ای ارائه شد. دادهها با روش تحلیل کواریانس تکمتغیره به کمک نرم‌افزار SPSS19 تجزیه‌وتحلیل شدند.یافته‌ها: هر دو مداخله فراتشخیصی و پذیرش و تعهد، بر بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر مؤثر بوده است (05/0>p)، ضمن اینکه بررسی تفاوت میانگین‌ها در آزمون تعقیبی بیانگر اثربخشی بالاتر درمان فراتشخیصی بر کیفیت زندگی بوده است.نتیجه‌گیری: اثربخش بودن هر دو رویکرد مورداستفاده نشان می‌دهد که پزشکان و تیم درمانی با بهره‌گیری از رویکردهای درمان روانی در کنار درمانهای زیستی می‌توانند از شدت نشانگان ثانوی ناشی از بیماری‌های مزمن جلوگیری کنند و با این کار فرایند درمان را تسهیل نمایند.
روانشناسی و روانپزشکی
حمیده صمدی؛ حسین مهدیان؛ مهدی قاسمی مطلق
دوره 29، شماره 5 ، آذر و دی 1401، ، صفحه 641-654
چکیده
زمینه و هدف: اختلال اضطراب اجتماعی یکی از علل افت کارکردهای اجتماعی و تحصیلی دانشجویان است. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی تئاتردرمانی و گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب اجتماعی دانشجویان بود.
مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع نیمه‌تجربی بود. جامعه آماری شامل دانشجویان مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره دانشجویی دانشگاه ...
بیشتر
زمینه و هدف: اختلال اضطراب اجتماعی یکی از علل افت کارکردهای اجتماعی و تحصیلی دانشجویان است. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی تئاتردرمانی و گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب اجتماعی دانشجویان بود.
مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع نیمه‌تجربی بود. جامعه آماری شامل دانشجویان مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بود که از میان آنها تعداد 60 دانشجو به شیوه هدفمند انتخاب و به روش تصادفی در سه گروه تئاتردرمانی (20 نفر)، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (20 نفر) و گروه کنترل (20 نفر) جایگزین شدند. هر سه گروه قبل و بعد از مداخلات و سه ماه پس از پایان دوره درمانی با پرسشنامه هراس اجتماعی (2000) (SPIN) ارزیابی شدند. دادهها با نرم‌افزار Spss-21 با روش واریانس آمیخته و در سطح معنی‌داری (0/05<P) تجزیه‌وتحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که هر دو رویکرد تئاتردرمانی و گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد در مقایسه با گروه کنترل در کاهش اضطراب اجتماعی تفاوت معناداری داشته‌اند. میزان اثربخشی و تداوم تأثیرات درمانی تئاتردرمانی و درمان پذیرش و تعهد بر اضطراب اجتماعی یکسان بوده‌است.
نتیجه‌گیری: هر دو درمان از طریق حذف چرخه معیوب اضطراب اجتماعی توانستند موجب کاهش تمامی نشانه‌های اضطراب اجتماعی پس از درمان و سه ماه پیگیری شوند. بنابراین این دو رویکرد درمانی می‌توانند در قالب برنامه‌های مهارت‌های زندگی در دانشگاه‌ها مورد استفاده قرار گیرند.
روانشناسی و روانپزشکی
سمیرا ده آبادی؛ پیمان حسنی ابهریان؛ ادیس کراسکیان موجمباری؛ محمد رضا بلیاد؛ پریسا پیوندی
دوره 29، شماره 3 ، مرداد و شهریور 1401، ، صفحه 349-356
چکیده
زمینه و هدف: سلامت زنان پایه سلامت خانواده و جامعه است. مطالعات نشان می‌دهد یکی از عواملی که به ارتقای سلامت عمومی زنان منجر می‌شود، سطح مهارت‌های مختلف شناختی و هیجانی است، هدف پژوهش حاضر مقایسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و توانبخشی شناختی حافظه فعال و تلفیق آنها بر سلامت عمومی دختران افسرده بوده است.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر ...
بیشتر
زمینه و هدف: سلامت زنان پایه سلامت خانواده و جامعه است. مطالعات نشان می‌دهد یکی از عواملی که به ارتقای سلامت عمومی زنان منجر می‌شود، سطح مهارت‌های مختلف شناختی و هیجانی است، هدف پژوهش حاضر مقایسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و توانبخشی شناختی حافظه فعال و تلفیق آنها بر سلامت عمومی دختران افسرده بوده است.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیشآزمون، پسآزمون، پیگیری و گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش تمام دختران مراجعه‌کننده به مراکز روانشناختی شهرستان سبزوار در سال 1398 بودند که از میان این مراجعان 60 نفر به‌صورت در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در 3 گروه آزمایش و 1 گروه گواه قرار گرفتند. شرکتکنندگان در این پژوهش در سه دوره زمانی پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری ارزیابی شدند. گروه مداخله اول تحت 8 جلسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، گروه مداخله دوم تحت 10 جلسه توانبخشی شناختی حافظه فعال و گروه مداخله سوم تحت 8 جلسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و 10 جلسه توانبخشی شناختی حافظه فعال قرار گرفتند.
یافته‌ها: نتایج به‌دست‌آمده نشان داد بین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، توانبخشی شناختی حافظه فعال و تلفیق این دو روش تفاوت معنادار ) 0/001=P وجود دارد..
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد تلفیق دو روش از اثربخشی بیشتری نسبت به درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان توانبخشی شناختی به‌تنهایی داشته است.
روانشناسی و روانپزشکی
محیا ابراهیمی؛ سیما قدرتی؛ حمیدرضا وطن خواه کورنده
دوره 29، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1401، ، صفحه 1-12
چکیده
زمینه و هدف : درمان پذیرش و تعهد ، یکی از درمان های رفتاری موج سوم در زمینه درمان اختلالات اضطرابی است. هدف پژوهش حاضر ، بررسی اثر بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تاب آوری و خودپنداره کودکان مبتلا به سرطان است.روش کار : پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه کودکان مبتلا به ...
بیشتر
زمینه و هدف : درمان پذیرش و تعهد ، یکی از درمان های رفتاری موج سوم در زمینه درمان اختلالات اضطرابی است. هدف پژوهش حاضر ، بررسی اثر بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تاب آوری و خودپنداره کودکان مبتلا به سرطان است.روش کار : پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه کودکان مبتلا به سرطان بستری بیمارستان امام خیمنی (ره) تهران در سال 1398بودند که از بین آن ها 30 کودک به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند و از پرسشنامه های خودپنداره پیرز-هریس (1969) و تاب آوری کانر-دیویدسون(2003) استفاده شد. برای آزمودنی های گروه آزمایش ، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در شش جلسه 60 دقیقه ای ارائه شد.داده ها با روش تحلیل کوواریانس به کمک نرم افزار SPSS24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها : نتایج نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خود پنداره (001/0=p،05/24=F)و تاب آوری(002/0=p،88/11=F)کودکان مبتلا به سرطان تاثیر داشته است.یافته ها نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر مؤلفه های رفتار ، اضطراب و محبوبیت خودپنداره همچنین بر تاب آوری کودکان مبتلا به سرطان تأثیر داشته است.نتیجه گیری : درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تاب آوری و خودپنداره کودکان مبتلا به سرطان تأثیرمثبت داشته از این رو کاربرد این گونه درمان ها در کنار سایر روش های درمانی به مشاوران و روان شناسان کودک توصیه می شود.
روانشناسی و روانپزشکی
تکتم دهقانی بیدگلی؛ حسین مهدیان؛ ابوالقاسم شکیبا
دوره 28، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1400، ، صفحه 936-949
چکیده
زمینه و هدف: مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری مزمن پیشرونده سیستم اعصاب مرکزی است و از علائم نشانه‌های آن درد و کاهش ظرفیت عملکردی میباشد. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش تنظیم هیجان و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر نارسایی شناختی و اجتناب هیجانی در بیماران مبتلا به MS انجام گرفت.مواد وروش‌ها: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح ...
بیشتر
زمینه و هدف: مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری مزمن پیشرونده سیستم اعصاب مرکزی است و از علائم نشانه‌های آن درد و کاهش ظرفیت عملکردی میباشد. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش تنظیم هیجان و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر نارسایی شناختی و اجتناب هیجانی در بیماران مبتلا به MS انجام گرفت.مواد وروش‌ها: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیشآزمون- پسآزمون و پیگیری بود. آزمودنی‌ها با دامنه سنی 40-20 سال و با مقیاس ناتوانی جسمانی (EDSS) یک تا 5/5 و هدفمندانه و داوطلبانه انتخاب و به صورت تصادفی به گروههای تجربی و کنترل تقسیم شدند. هر دو گروه در مرحله پیشآزمون- پسآزمون و پیگیری 2 ماهه به پرسشنامه‌های نارسایی شناختی برادبنت و همکاران و اجتناب هیجانی کندی و همکاران پاسخ دادند. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 23 و روش تحلیل کوواریانس با اندازه‌گیری مکرر تحلیل شدند.یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس چندمتغیری با اندازه‌گیری مکرر نشان داد که آموزش راهبردهای تنظیم هیجانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش نارسایی شناختی و اجتناب هیجانی بیماران مولتیپل اسکلروزیس مؤثر است (001/0≥P). بازبینی دیداری نمودارهای اثربخشی و اندازه‌ی ضریب تأثیر نیز بیانگر ثبات مداخله‌ها در مرحله پیگیری بودند.نتیجه‌گیری: براساس نتایج این پژوهش می‌توان از آموزش راهبردهای تنظیم هیجانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در کنار مداخلات دارویی برای کاهش نارسایی شناختی و اجتناب هیجانی بیماران مولتیپل اسکلروزیس در مراکز درمانی استفاده نمود.
روانشناسی و روانپزشکی
سعیده صادقی راد؛ پریسا پیوندی؛ فاطمه محمدی شیرمحله؛ مرجان حسین‌زاده تقوایی؛ احمد برجعلی
دوره 28، شماره 4 ، مهر و آبان 1400، ، صفحه 596-607
چکیده
زمینه و هدف: اختلال افسردگی پساز زایمان، مسئله‌ای بهداشتی با شیوع بالا میباشد. هدف پژوهش، مقایسه اثربخشی درمانهای شناختی رفتاری و مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خشم در زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان بود.مواد و روش‌ها: روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون-و پیگیری 3 ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری، زنان ...
بیشتر
زمینه و هدف: اختلال افسردگی پساز زایمان، مسئله‌ای بهداشتی با شیوع بالا میباشد. هدف پژوهش، مقایسه اثربخشی درمانهای شناختی رفتاری و مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خشم در زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان بود.مواد و روش‌ها: روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون-و پیگیری 3 ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری، زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان مراجعه‌کننده به مراکز سلامت غرب استان البرز، در سال 1398 بود. 45 نفر از این بیماران با مقیاس افسردگی پس از زایمان ادینبورگ، افسردگی آنها تأیید شد و با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و با روش نمونهگیریتصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. گروهها به‌منظور پیشآزمون به نسخه فارسی سیاهه ابراز خشم صفت-حالت-2 اسپیلبرگر، پاسخ دادند. اعضای گروه آزمایش 1 درمان شناختیرفتاری، و گروه آزمایش 2 درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، دریافت کردند. گروه کنترل هیچ نوع مداخلهای را دریافت نکردند. در پسآزمون، اجرای این پرسشنامه مجدد انجامگردید.یافته‌ها: میانگین و انحرافمعیار خشم، در پیش آزمون 21/76±182/ 96، پسآزمون 40/07±143/13و پیگیری 40/55±142/31بود. تفاوت میانگین بین گروههای آزمایش شناختیرفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با گروه کنترل، معنادار بود (0/000=P). تفاوت میانگین بین گروههای آزمایش شناختیرفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، معنادار نبود (1/000=P).در پیگیری، تفاوت میانگین بین گروههای آزمایش شناختیرفتاری و کنترل، معنادار نبود (0/054=p)، تفاوت میانگین بین گروههای آزمایش درمان مبتنی بر پذیرش وتعهد با کنترل، معنادار بود (0/018=p).نتیجه‌گیری: با توجه به اثربخشی پایدارتر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، پیشنهاد میگردد که برای کاهش خشم در زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان، درمان ترجیحی درنظر گرفته شود.
سالمندان
زهرا عسکری؛ محمد طحان؛ الهه آهنگری
دوره 26، شماره 5 ، آذر و دی 1398، ، صفحه 587-591
چکیده
پیش زمینه و هدف: سندرم آشیانه‌ی خالی نوعی پژمردگی روحی است که به دنبال خالی شدن منزل از فرزندان و عدم حضور آنها در کنار والدین، در پدر و مادر احساس می‌شود و از انجایی که وقوع این سندرم در دوران میانسالی و سنین بالاتر ممکن است به لحاظ اجتماعی در این گروه سنی، تاثیر ویژه‌ای بر سلامت کلی جامعه داشته باشد لذا پژوهش حاضر با هدف، تعیین اثربخشی ...
بیشتر
پیش زمینه و هدف: سندرم آشیانه‌ی خالی نوعی پژمردگی روحی است که به دنبال خالی شدن منزل از فرزندان و عدم حضور آنها در کنار والدین، در پدر و مادر احساس می‌شود و از انجایی که وقوع این سندرم در دوران میانسالی و سنین بالاتر ممکن است به لحاظ اجتماعی در این گروه سنی، تاثیر ویژه‌ای بر سلامت کلی جامعه داشته باشد لذا پژوهش حاضر با هدف، تعیین اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی سالمندان مبتلا به سندرم آشیانه خالی انجام شده است.مواد و روش ها: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیـش آزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری را تمامی افراد سالمند مراجعه کننده به مرکز روان درمانی سپید مشهد در سال 1397 تشکیل دادند. از این جامعه‌ی آماری به شیوه نمونه گیری هدفمند و داوطلبانه، تعداد 30 سالمند به عنوان نمونه انتخاب، به طور کاملا تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش تحت 8 جلسه 90 دقیقه‌ای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ درمانی را دریافت نکردند. هر دو گروه در آغاز و پایان درمان به پرسشنامه کیفیت از زندگی (IRQOL) پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل آماری داده ها، با نرم افزار spss-22 و آمار استنبـاطی (آزمون تحلیل کوواریانس) انجام شد (01/0>p).یافته‌ها: نتایج نشان داد که میانگین نمرات کیفیت زندگی در پس آزمون گروه آزمایش به طور معناداری از میانگین نمرات پس آزمون در گروه کنترل بالاتر است. نتیجه گیری: بر اساس یافته‌ها در گروه ازمایش در مقایسه با گروه کنترل، کیفیت زندگی در زمان پس آزمون به طور معناداری افزایش یافته است. یافته‌های این پژوهش نقش و اهمیت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در افزایش کیفیت زندگی در سالمندان مبتلا به سندرم اشیانه خالی را خاطر نشان می‌سازد.
روانشناسی و روانپزشکی
اعظم ابدالی؛ محسن گل محمدیان؛ علیرضا رشیدی
دوره 25، شماره 4 ، مهر و آبان 1397، ، صفحه 573-580
چکیده
چکیدهاهداف از جمله مشکلات دانش آموزان که بر عملکرد تحصیلی آنها تاثیر نا مطلوبی دارد اضطراب امتحان و نداشتن سرزندگی تحصیلی است. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب امتحان و سرزندگی تحصیلی دانش‌آموزان انجام پذیرفت. مواد و روش روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه ...
بیشتر
چکیدهاهداف از جمله مشکلات دانش آموزان که بر عملکرد تحصیلی آنها تاثیر نا مطلوبی دارد اضطراب امتحان و نداشتن سرزندگی تحصیلی است. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب امتحان و سرزندگی تحصیلی دانش‌آموزان انجام پذیرفت. مواد و روش روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری پژوهش را کلیه‌ی دانش‌آموزان دختر مقطع دو متوسطه شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 94-95 تشکیل می‌دادند که از میان آنها با استفاده از روش نمونه گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای، 30 نفر از دانش‌آموزان به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. در گروه آزمایش مداخله مبتنی بر پذیرش و تعهد، در 5 هفته پیاپی، هفته ای دو جلسه ارائه شد. برای گرد آوری دادهها، آزمودنی‌ها پرسشنامه اضطراب امتحان ساراسون (1984) و سرزندگی تحصیلی دهقانی و حسین چاری (1391) را در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماه و نیمه تکمیل کردند. دادهها از طریق تحلیل کوواریانس تک متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نتایج نشان داد اندازه اثر متغیر های اضطراب امتحان در پس آزمون(93%) و پیگیری ( 83 % ) و در متغیر سرزندگی تحصیلی در پس آزمون( 64%) مرحله پیگیری( 61 %) است(001/0< p).نتیجه گیری بر اساس یافته ها در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، اضطراب امتحان در زمان پس آزمون و پیگیری به طور معنادار کاهش و سرزندگی تحصیلی افزایش یافته است. یافته‌های این پژوهش نقش و اهمیت درمان پذیرش وتعهد در کاهش اضطراب امتحان و افزایش سرزندگی تحصیلی را خاطر نشان می‌سازد.