ناهید جسری؛ عابدین ثقفیپور؛ فاطمه رضایی؛ محرم کرمیجوشین
دوره 23، شماره 3 ، مرداد و شهریور 1395، ، صفحه 496-503
چکیده
اهداف این مطالعه با هدف تعیین توزیع مکانی (کشوری) مصرف سیگار در ایران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی طراحی و اجرا شد.مواد و روش ها پژوهش حاضر مطالعهای توصیفیمقطعی است. در این پژوهش ابتدا دادههای کشوری طرح ارزیابی عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر کشوری از مرکز مدیریت بیماریها گرفته و میزان بروز کشوری مصرف سیگار محاسبه ...
بیشتر
اهداف این مطالعه با هدف تعیین توزیع مکانی (کشوری) مصرف سیگار در ایران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی طراحی و اجرا شد.مواد و روش ها پژوهش حاضر مطالعهای توصیفیمقطعی است. در این پژوهش ابتدا دادههای کشوری طرح ارزیابی عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر کشوری از مرکز مدیریت بیماریها گرفته و میزان بروز کشوری مصرف سیگار محاسبه شد. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد وزارتخانه بود. سپس دادهها در نرمافزار اکسل وارد و در بانک اطلاعاتی مکانمرجع در نرمافزار ArcGIS پردازش شد. تجزیهوتحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی انجام شد.یافته ها میزان شیوع کشوری مصرف سیگار در کشور 82/10درصد بود. شیوع مصرف سیگار در مردان ایرانی 39/20درصد و در زنان 02/1درصد بود. متوسط سن شروع مصرف سیگار 57/3±13/20 سال و متوسط سالهای مصرف سیگار 23/2± 82/13 سال بود. مصرف سیگار در بسیاری از استانها ازجمله تهران، آذربایجانغربی، اردبیل و چهارمحالوبختیاری بیشتر از میانگین کشوری بود.نتیجه گیری استانهای تهران، آذربایجانغربی، اردبیل و چهارمحالوبختیاری بیشتر از دیگر مناطق کشور درمعرض خطرات ناشی از مصرف سیگار هستند.
بهمن رماوندی؛ مهدی احمدی مقدم؛ نرجس شاه حیدر؛ مریم بیغمی
دوره 23، شماره 2 ، خرداد و تیر 1395، ، صفحه 253-261
چکیده
زمینه و هدف: ترکیبات آلی فرار (VOCs) تاثیر نامطلوبی بر شیمی اتمسفر و سلامت انسان می گذارند و بزرگترین منبع آن ذخیره سازی نفت است. با مدل های آلودگی هوا می توان غلظت و نحوه پراکنش ترکیبات آلی فرار از مخازن نفت را مدل سازی نمود. هدف این مطالعه بررسی و مدل سازی میزان انتشار ترکیبات آلی فرار از یک انبار نفت در ایران با استفاده از نرم افزارTANKs ...
بیشتر
زمینه و هدف: ترکیبات آلی فرار (VOCs) تاثیر نامطلوبی بر شیمی اتمسفر و سلامت انسان می گذارند و بزرگترین منبع آن ذخیره سازی نفت است. با مدل های آلودگی هوا می توان غلظت و نحوه پراکنش ترکیبات آلی فرار از مخازن نفت را مدل سازی نمود. هدف این مطالعه بررسی و مدل سازی میزان انتشار ترکیبات آلی فرار از یک انبار نفت در ایران با استفاده از نرم افزارTANKs 4.0.9d و نحوه پراکنش این ترکیبات در منطقه مورد مطالعه با استفاده از مدل AERMOD است. مواد و روشها: در این مطالعه میزان و درصد انتشار ماهیانه ترکیبات آلی فرار از 22 مخزن ذخیره نفتدر 12 ماه سال 2014 (1393-1392هجری شمسی) با استفاده از نرم افزار TANKS به تفکیک نوع تلفات و بر حسب نوع مخزن تعیین شد. سپس توسط مدل پراکنشی AERMOD غلظت بیشینه ترکیبات آلی فرار در منطقه ای با وسعت 10×10 کیلومتر مربع و با فاصله شبکه ای 200 متر و همچنین در دامنه 50×50 کیلومتر مربع و با فاصله شبکه ای 1000 متر در دوره آماری 12 ماهه و برای دوره آماری 1، 3، 8 و 24 ساعته، یک ماهه و یک ساله در ارتفاع 5/1 متر از سطح زمین تعیین و نحوه پراکنش آنها در منطقه شبیه سازی و بوسیله نرم افزار GIS نمایش داده شد. یافته ها: نتایج نرم افزار TANKS نشان داد که مخازن ذخیره ای مورد مطالعه سالانه 26/1485801 تن VOC منتشر می کنند که سهم مخازن با سقف شناور خارجی 98/99 درصد و سهم مخازن با سقف ثابت عمودی 017/0 درصد می باشد. نتایج نرم افزار AERMOD نیز نشان داد که غلظت های بیشینه VOCs در محدوده 10×10 کیلومتر مربع در فصول سرد سال رخ می دهد. این پدیده به علت کاهش عمق اختلاط و در نتیجه تشکیل پدیده وارونگی دما می باشد. نتیجه گیری: بکارگیری مخازن با سقف ثابت عمودی و اصلاح الگوی بهره برداری می تواند منجر به کاهش انتشار VOCs و درنتیجه صرفه اقتصادی، بهداشتی و زیست محیطی فراوان گردد. این مطالعه به مهندسین طراح مخازن دخیره نفت کمک می نماید تا استراتژی مناسبی برای ذخیره سازی نفت در پیش بگیرند.
حسن ایزانلو؛ سیدمصطفی خضری؛ غریب مجیدی؛ علی اصغر آل شیخ؛ حمیدرضا تشیعی؛ محمد خزائی؛ بهنام وکیلی؛ وحید وزیری راد؛ حسین آقابابایی؛ شهرام ارسنگ جنگ
دوره 21، شماره 6 ، آذر و دی 1393، ، صفحه 1194-1204
چکیده
زمینه و هدف: هدف از انجام این مطالعه بررسی روند تغییرات غلظت نیترات منابع آب شرب روستاهای استان قم و پهنهبندی آن با استفاده از نرمافزار GIS میباشد.
موادّ و روشها: این مطالعه از نوع توصیفی-مقطعی میباشد. اطلاعات مربوط به مقادیر نیترات در سالهای 1385 تا 1390 از شرکت آب و فاضلاب روستایی استان قم اخذشد. در سال 91، از 73 حلقه چاه در دو ...
بیشتر
زمینه و هدف: هدف از انجام این مطالعه بررسی روند تغییرات غلظت نیترات منابع آب شرب روستاهای استان قم و پهنهبندی آن با استفاده از نرمافزار GIS میباشد.
موادّ و روشها: این مطالعه از نوع توصیفی-مقطعی میباشد. اطلاعات مربوط به مقادیر نیترات در سالهای 1385 تا 1390 از شرکت آب و فاضلاب روستایی استان قم اخذشد. در سال 91، از 73 حلقه چاه در دو دورهی کمآبی و پرآبی نمونهبرداری انجامشد. غلظت نیترات به-روش اسپکتروفتومتری تعیینگردید. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون کای دو و مدل رگرسیون قطعهای استفادهشد. تجزیه و تحلیل دادهها در نرمافزارهای آماری 16 SPSS، 2007 Excel و 1/4 Joinpoint و پهنهبندی دادهها در نرمافزار ARCGIS انجام شد.
یافتهها: میانگین غلظت نیترات در چاههای مورد بررسی درطی سالهای 85 تا 91 برابر 12/23 میلیگرم در لیتر با انحراف معیار 68/18 بود. 7/5 % و 4/9 % از آب چاهها بهترتیب در مرز خطر و آلوده بودند. نتایج رگرسیونی بیانگر عدم وجود شواهد آماری کافی برای پذیرش وجود تغییرات نیترات درطی سالهای مورد بررسی بود (85/0=P-value). نسبت آلودگی در دو نیمهی سال اختلاف معناداری نداشت (3/0=P-value). طی سالهای 85 تا ابتدای سال 92 روند صعودی در نسبت چاههای آلوده به نیترات مشاهدهشد.
نتیجهگیری: در اکثر چاهها غلظت نیترات درحدّ مطلوب قرارداشت. دربرخی چاهها در مرز خطر و دربرخی دیگر فراتر از مقدار استاندارد بود. بهمنظور کاهش غلظت نیترات و همچنین جلوگیری از افزایش نیترات در آبهای زیرزمینی، بایستی راهکارهای مدیریتی اتخاذگردد.
ایوب رستگار؛ امیرحسین محوی؛ علی اکبر محمدی؛ حسین فرجی
دوره 21، شماره 2 ، خرداد و تیر 1393، ، صفحه 293-301
چکیده
زمینه و هدف: منابع آبهای زیر زمینی، بخش مهمی از منابع تامین آب شهری را تشکیل میدهند. یکی از چالشهای جدی در راستای تامین و ارتقای سلامت جامعه، افزایش تدریجی میزان نیترات در آب آشامیدنی جوامع مختلف دنیا میباشد. هدف از این تحقیق، بررسی تغییرات فصلی میزان نیترات و آمونیاک در چاههای تامینکنندهی آب شرب بابل با استفاده از نرمافزار ...
بیشتر
زمینه و هدف: منابع آبهای زیر زمینی، بخش مهمی از منابع تامین آب شهری را تشکیل میدهند. یکی از چالشهای جدی در راستای تامین و ارتقای سلامت جامعه، افزایش تدریجی میزان نیترات در آب آشامیدنی جوامع مختلف دنیا میباشد. هدف از این تحقیق، بررسی تغییرات فصلی میزان نیترات و آمونیاک در چاههای تامینکنندهی آب شرب بابل با استفاده از نرمافزار GISدر فصول مختلف سالهای89-1388 میباشد.
مواد و روشها: این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی از نوع مقطعی است که بر روی چاههای تامین آب شرب بابل درطول سالهای 89-88 انجام-گرفتهاست. از 20 چاه آب شرب شهر بابل در فصول مختلف، نمونهبرداری برطبق روش استاندارد صورتگرفته و در نهایت، 80 نمونه آب مورد آنالیز قرارگرفتهاست. جهت اندازهگیری مقادیر نیترات و آمونیاک، از دستگاه اسپکترو فتومتر مدل DR2000 و طول موجهای 500 و425 نانومتراستفاده-شدهاست. جهت تجزیه و تحلیل کیفی و نوسانات فصلی غلظت نیترات و آمونیاکِ مکانهای مختلف، از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی، نرمافزار ArcGIS استفاده شد.
یافتهها: نتایج نشانداده که بیشترین میزان نیترات در فصل تابستان(68/23 میلیگرم درلیتر) و کمترین آن در فصل زمستان(14میلیگرم در لیتر) بوده-است. درحالی که بیشترین مقدار آمونیاک در فصل بهار(43/0 میلیگرم در لیتر) و کمترین آن در فصل تابستان(06/0 میلیگرم در لیتر) بهدستآمده-است. همچنین نتایج نشانداده که فقط در چاه شمارهی 5 واقع در روستای کته پشت سفلی، غلظت نیترات روند افزایش داشته است و در بقیهی چاه-ها، دادهها بهترتیب روند افزایشی و کاهشی در غلظت نیترات و آمونیاک نشان دادهاند.
نتیجهگیری: نتایج بیانگر آن است که میزان نیترات و آمونیاک در کلیهی نمونهها، کمتر از مقادیر توصیهای سازمان بهداشت جهانی میباشد. جهت جلوگیری از افزایش غلظت آمونیاک و نیترات در منابع آبهای زیرزمینی، آموزش مداوم به کشاورزان در زمینهی استفادهی صحیح ازکودهای شیمیایی و نیز ساخت و بهرهبرداری از سیستمهای جمعآوری فاضلاب شهری توصیه میگردد.