آموزش بهداشت
فاطمه شیرازی؛ نوراله زاهدیان نصب؛ آزیتا جابری
دوره 30، شماره 2 ، خرداد و تیر 1402، ، صفحه 163-176
چکیده
زمینه و هدف: اعتیاد به رسانه‌های جمعی، یکی از آسیب‌های جدی در قرن اخیر است که ابزارهای متعددی برای سنجش آن طراحی و روانسنجی شده‌اند. با توجه به نقاط قوت و ضعف هرکدام از ابزارها، ابزاری موردنیاز است که با فرهنگ ایران هم‌خوانی داشته باشد تا در پژوهش‌های ایرانی به‌کار گرفته شود. از این رو در مطالعه حاضر، پرسشنامه ساهین، ترجمه و ...
بیشتر
زمینه و هدف: اعتیاد به رسانه‌های جمعی، یکی از آسیب‌های جدی در قرن اخیر است که ابزارهای متعددی برای سنجش آن طراحی و روانسنجی شده‌اند. با توجه به نقاط قوت و ضعف هرکدام از ابزارها، ابزاری موردنیاز است که با فرهنگ ایران هم‌خوانی داشته باشد تا در پژوهش‌های ایرانی به‌کار گرفته شود. از این رو در مطالعه حاضر، پرسشنامه ساهین، ترجمه و روانسنجی گردید.مواد و روشها: مطالعه حاضر روی دانشآموزان 12-18 سال مشغول به تحصیل در مدارس شهرستان سپیدان استان فارس سال 1399 انجام شد. روایایی و پایایی پرسشنامه مذکور پس از ترجمه و بازترجمه با روایی صوری و محتوایی کیفی و کمی، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، آلفای کرونباخ، امگای مک‌دونالد و آزمون- بازآزمون مورد روانسنجی قرار گرفت.یافتهها: در مرحله ترجمه و روایی صوری کیفی، تغییراتی در گویه‌ها اعمال شدند. ضرایب اهمیت همه گویه‌ها بالاتر از 1/5 بودند اما در روایی محتوایی، ضرایب CVI برخی گویه‌ها پایین بود که پس از اعمال تغییرات، ضرایب آنها به بالاتر از 0/7 تغییر یافت. در ارزیابی CVR گویه 4 عدد بحرانی کمتر از نمودار لاوشه را احراز کرد و از پرسشنامه حذف گردید و تعداد 28 گویه وارد تحلیل عاملی شدند. تحلیل عاملی اکتشافی، گویه‌ها را در چهار عامل قرار داد و تحلیل عاملی تأییدی، مؤید برازش مدل 4 عاملی بود. نتیجهگیری: پرسشنامه اعتیاد به رسانه جمعی ساهین در جامعه دانشآموزان ایرانی از روایی و پایایی مناسبی برخوردار بود و به‌نظر می‌رسد برای ارزیابی اعتیاد به رسانه جمعی در جامعه نوجوانان ابزار مناسبی باشد.
روانشناسی و روانپزشکی
فریبا کریمی؛ کیومرث فرحبخش؛ حسین سلیمی بجستانی؛ عبداله معتمدی
دوره 27، شماره 2 ، خرداد و تیر 1399، ، صفحه 257-265
چکیده
چکیدهزمینه و هدف آسیب به خود به عنوان یک عمل عمدی صدمه به خود بدون فکر به خودکشی تعریف می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی الگوی مبتنی بر ذهنی سازی بر افزایش کیفیت روابط خانواده و کاهش رفتار آسیب به خود در نوجوانان دختر انجام پذیرفت. مواد و روش ها پژوهش از نوع طرح های مداخله ای پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه ...
بیشتر
چکیدهزمینه و هدف آسیب به خود به عنوان یک عمل عمدی صدمه به خود بدون فکر به خودکشی تعریف می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی الگوی مبتنی بر ذهنی سازی بر افزایش کیفیت روابط خانواده و کاهش رفتار آسیب به خود در نوجوانان دختر انجام پذیرفت. مواد و روش ها پژوهش از نوع طرح های مداخله ای پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان نوجوان دختر شهر ایوان در سال 97-96 تشکیل دادند که از میان آنها 30 نمونه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. مداخله شامل 8 جلسه آموزش الگوی مبتنی بر ذهنی سازی بود. برای گرد آوری داده ها از پرسشنامه های ذهن خوانی از روی تصاویر چشم ها، خودآسیبی عمدی و کیفیت رابطه استفاده شد. داده ها از طریق تحلیل کوواریانس و آزمون خی دو تجزیه و تحلیل شد. یافته ها یافته ها نشان داد بین میانگین کیفیت روابط خانواده و ذهنی سازی گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی دار وجود دارد (001/0 > P) همچنین تفاوت معنی داری بین فراوانی اقدام مجدد آسیب به خود در دو گروه مشاهده شد (05/0>P). نتیجه گیری تغییر مثبت در ذهنی سازی و بهبود در روابط خانوادگی موجب کاهش آسیب به خود می شود. نتایج پژوهش نقش الگوی مبتنی بر ذهنی سازی بر کیفیت روابط خانواده و رفتار آسیب به خود در نوجوانان دختر را می رساند.
روانشناسی و روانپزشکی
خدیجه فولادوند
دوره 26، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1398، ، صفحه 727-737
چکیده
زمینه و هدف: اگرچه مطالعات رابطه بین افسردگی و خودکارآمدی با تصمیم گیری را مورد بررسی قرار داده‌اند، اما نقش این عوامل در انتخاب نوع سبکهای تصمیم گیری مورد توجه قرار نگرفته است. لذا، هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش افسردگی و خودکارآمدی در پیشبینی سبکهای تصمیم گیری در نوجوانان بود.روش کار: پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این ...
بیشتر
زمینه و هدف: اگرچه مطالعات رابطه بین افسردگی و خودکارآمدی با تصمیم گیری را مورد بررسی قرار داده‌اند، اما نقش این عوامل در انتخاب نوع سبکهای تصمیم گیری مورد توجه قرار نگرفته است. لذا، هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش افسردگی و خودکارآمدی در پیشبینی سبکهای تصمیم گیری در نوجوانان بود.روش کار: پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشآموزان دبیرستانهای استان لرستان بود که از بین آنها تعداد 300 نفر (155 پسر و 145 دختر) با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله انتخاب شدند. ابزار جمعآوری دادهها شامل پرسشنامه سبکهای تصمیم‌گیری اسکات و بروس (DMSQ)، پرسشنامه افسردگی کودکان کوواکس و بک (CDI) و پرسشنامه خودکارآمدی کودکان موریس (SEQ-S) بود. داده ها با استفاده از محاسبه ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شدند.یافتهها: یافتههای تحلیل رگرسیون نشان داد مولفه‌های افسردگی و خوکارآمدی به ترتیب %5/32، %9/29، %5/3، %2/17 و %5/9 از واریانس سبکهای تصمیم گیری عقلانی، شهودی، وابسته، اجتنابی و آنی را پیش بینی می کنند (001/0 p
پرستاری
سید جواد حسینی؛ محبوبه فیروز؛ سیدرضا مظلوم
دوره 25، شماره 5 ، آذر و دی 1397، ، صفحه 716-722
چکیده
مقدمه:یکی از بهترین معیارها جهت ارزیابی کنترل مناسب قندخون، اندازه گیری سطح هموگلوبین گلیکوزیله می باشد.جهت دست یابی به سطح مناسب از HbA1c راهکارهای غیردارویی همچون ارتقای خودکارآمدی توصیه می شود.در نتایج مطالعات قبلی تناقض در ارتباط بین خودکارآمدی با سطح HbA1c وجود دارد،لذا این مطالعه با هدف تعیین ارتباط خودکارآمدی با سطح HbA1c در نوجوانان ...
بیشتر
مقدمه:یکی از بهترین معیارها جهت ارزیابی کنترل مناسب قندخون، اندازه گیری سطح هموگلوبین گلیکوزیله می باشد.جهت دست یابی به سطح مناسب از HbA1c راهکارهای غیردارویی همچون ارتقای خودکارآمدی توصیه می شود.در نتایج مطالعات قبلی تناقض در ارتباط بین خودکارآمدی با سطح HbA1c وجود دارد،لذا این مطالعه با هدف تعیین ارتباط خودکارآمدی با سطح HbA1c در نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک مراجعه کننده به مرکز دیابت پارسیان مشهدانجام شد.روش کار:این مطالعه توصیفی - تحلیلی بر روی 70 نوجوان 12 تا 18 ساله مبتلا به دیابت نوع یک مراجعه کننده به مرکز دیابت پارسیان مشهد به صورت در دسترس در سال 1394 انجام گردید.جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه های اطلاعات دموگرافیک و خودکارآمدی مدیریت دیابت وابسته به انسولین و نمونه خون جهت اندازه گیری سطح HbA1c انجام شد. داده ها در نرم افزار آماری 11.5 SPSS با آزمون های آماری توصیف و تحلیل مورد آنالیز قرارگرفت.یافته ها:نتیجه آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که بین خودکارآمدی با HbA1c رابطه معکوس و معنادار وجود دارد(r= -0.60،p
شهرام محمدخانی؛ حسن رضایی جمالویی
دوره 23، شماره 2 ، خرداد و تیر 1395، ، صفحه 262-280
چکیده
زمینه و هدف:باتوجهبهشیوع مصرفسیگار و قلیاندربیننوجوانانولزومشناخت مؤلفه‌هاوابعاداینرفتارهاجهتطراحیمداخلاتاثربخش،پژوهشحاضرباهدفتعیین پیشبینی کننده‌هایمصرفقلیان و سیگار در نوجوانان انجام شد. موادو روشها: با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چندمرحلهای، 201 نفر از پسران دانشآموزان مقطع متوسطهی شهرستاننجف‌آباد ...
بیشتر
زمینه و هدف:باتوجهبهشیوع مصرفسیگار و قلیاندربیننوجوانانولزومشناخت مؤلفه‌هاوابعاداینرفتارهاجهتطراحیمداخلاتاثربخش،پژوهشحاضرباهدفتعیین پیشبینی کننده‌هایمصرفقلیان و سیگار در نوجوانان انجام شد. موادو روشها: با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چندمرحلهای، 201 نفر از پسران دانشآموزان مقطع متوسطهی شهرستاننجف‌آباد (اصفهان)، انتخاب و توسط مقیاس نیمرخ خطر مصرف مواد و پرسشنامهی رفتارهای پرخطرمورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تجزیه‌وتحلیل دادهها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیونچندمتغیری روش گام‌به‌گام استفاده شد. یافتهها: نتایج نشان داد که بین مصرف سیگار در طول عمر و هر 12 مؤلفه نیمرخ خطرمصرف مواد و بین مصرف قلیان در طول عمر با ناامیدی، مهارت اجتماعی، هیجانخواهی،نگرش والدین به مصرف مواد، نظارتخانواده و احساس تعهد به مدرسه رابطه وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیری نشان داد کهنگرش به مصرف مواد، نگرشوالدین به مصرف مواد و تکانشگری 55% از واریانس مصرف سیگار را پیشبینی می‌کنند. همچنین نگرشبه مصرف مواد و هیجانخواهی 19% از مصرف قلیان و متغیرهای نگرش به مصرف مواد، مهارت اجتماعی، تعارضات خانوادگیو نگرش والدین به مصرف مواد، 17% تمایل به مصرف سیگار را و در نهایت احساس تعهد به مدرسه، نگرش بهمصرف مواد، نظارت خانواده و بینظمی محیط اجتماعی 19% از واریانس تمایل به کشیدن قلیان را پیشبینی می‌کنند. نتیجهگیری: با توجه به نتایج این پژوهش میتوان گفت شیوعمصرفسیگارو قلیان در نوجواناندرحالافزایشوسنّشروعآنهاروبهکاهشاست و مصرف سیگاروقلیاندر نوجوانان یکپدیدهیچندعاملی وچندسطحیبودهوعواملتعیین‌کننده‌یگرایشبه آنهادر سطوح متعددفردی، اجتماعی و خانوادگی قراردارد که باید در مداخلات پیشگیری، کنترل و ترکسیگار و قلیان مدنظر قرار گیرد.
علی محمد نظری؛ سجاد امینی منش؛ علیرضا مرادی؛ ولی الله فرزاد
دوره 22، شماره 4 ، مهر و آبان 1394، ، صفحه 603-611
چکیده
زمینه و هدف:اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای ازجمله مشکلات رایج در نوجوانان است. باتوجه به نیاز پژوهشگران و متخصصان بالینی به یک ابزار سنجش پایا و معتبر، پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روانسنجی پرسشنامهی اعتیاد به بازی‌های آنلاین انجامشدهاست. مواد و روشها:پژوهش حاضر ازنوع توصیفی است و بهروش تحلیل عاملی اکتشافی ...
بیشتر
زمینه و هدف:اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای ازجمله مشکلات رایج در نوجوانان است. باتوجه به نیاز پژوهشگران و متخصصان بالینی به یک ابزار سنجش پایا و معتبر، پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روانسنجی پرسشنامهی اعتیاد به بازی‌های آنلاین انجامشدهاست. مواد و روشها:پژوهش حاضر ازنوع توصیفی است و بهروش تحلیل عاملی اکتشافی و بهشیوهی تحلیل مولفه‌های اصلی انجامشدهاست. نمونهی پژوهش شامل 360 نفر از نوجوانان پسر شهر تهران بودند که بهروش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخابشدند و بهوسیلهی ایشان، پرسشنامهی اعتیاد به بازی‌های آنلاین و خرده‌مقیاس‌های اضطراب و افسردگی DASS و مقیاس عزت نفس روزنبرگ تکمیلشد. داده‌های به‌دستآمده با استفاده از روش‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل عاملی اکتشافی توسط نرم‌افزار SPSS-19مورد تحلیل قرارگرفتند. یافتهها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی به استخراج 5 مولفه منجر شد که درمجموع، 54 درصد واریانس کل را تبیین‌کردند. بررسی ضریب همبستگی نمرهی کل پرسشنامه با متغیرهای عزت‌نفس، اضطراب و افسردگی نشان‌دهندهی روایی واگرا و همگرای مناسب پرسشنامه بود. ضریب پایایی بازآزمایی و آلفای کرونباخ پرسشنامه نیز بهترتیب 81/0 و 85/0 بهدستآمد. نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاضر نشان‌دهندهی ویژگی‌های روانسنجی مطلوب پرسشنامهی اعتیاد به بازی‌های آنلاین بود. لذا میتوان این ابزار را جهت مقاصد پژوهشی و بالینی مورد استفاده قرارداد.
مهدی روئین فرد؛ حسین شاره؛ الهام حقی
دوره 21، شماره 2 ، خرداد و تیر 1393، ، صفحه 226-240
چکیده
زمینه و هدف: افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی رویکرد انعطاف‌پذیری در مواجهه با استرس نداشته و در به کارگیری مهارت‌های اجتماعی ضعف دارند. پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر گروه درمانگری شناختی- رفتاری هیمبرگ- بکر بر بهبود اضطراب اجتماعی و انعطاف-پذیری شناختی نوجوانان دختر انجام پذیرفت.
مواد و روشها: در این پژوهش آزمایشی، 24 نفر از ...
بیشتر
زمینه و هدف: افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی رویکرد انعطاف‌پذیری در مواجهه با استرس نداشته و در به کارگیری مهارت‌های اجتماعی ضعف دارند. پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر گروه درمانگری شناختی- رفتاری هیمبرگ- بکر بر بهبود اضطراب اجتماعی و انعطاف-پذیری شناختی نوجوانان دختر انجام پذیرفت.
مواد و روشها: در این پژوهش آزمایشی، 24 نفر از دختران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی از بین دختران دبیرستانی سال تحصیلی 1392- 1393 شهرستان اسفراین که جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می‌داد، انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (گروه درمانگری شناختی- رفتاری هیمبرگ- بکر) و کنترل گماشته شدند. قبل و بعد از انجام مداخلات، بر روی آزمودنی‌های هر دو گروه پرسشنامه‌های اختلال اضطراب اجتماعی (SPIN)، انعطاف‌پذیری شناختی (CFI)، رضایتمندی مراجع (CSQ) و شاخص بهبود کلی بالینی (CGI) اجرا شدند. دادهها با استفاده از آزمون t مستقل و تحلیل کواریانس چند متغیری (MANOVA) در نرم افزار SPSS-19 با سطح معناداری 05/0 تجزیه و تحلیل شدند. همچنین درصدهای بهبودی مورد محاسبه قرار گرفتند.
یافتهها: نتایج نشان داد که گروه درمانگری شناختی- رفتاری هیمبرگ- بکر در مقایسه با گروه کنترل باعث بهبود بیشتر انعطاف‌پذیری شناختی و کاهش معنادار اضطراب اجتماعی می‌شود (001/0P
موسی مهدی زاده؛ مهرالسادات مهدی زاده؛ نوشین پیمان
دوره 21، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1393، ، صفحه 164-174
چکیده
زمینه و هدف: دوران نوجوانی، ارزشمندترین مرحله زندگی هر فرد است که در گذر از آن، زیربنای زندگی بزرگسالی پی ریزی می شود. رفتارهای تغذیه ای ناسالم و سبک زندگی کم تحرّک در نوجوانان، تهدیدی برای سلامت حال و آینده این گروه سنّی می باشد. هدف این مطالعه ارزشیابی آموزش رفتارهای سبک زندگی سالم بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی در نوجوانان می باشد.
مواد ...
بیشتر
زمینه و هدف: دوران نوجوانی، ارزشمندترین مرحله زندگی هر فرد است که در گذر از آن، زیربنای زندگی بزرگسالی پی ریزی می شود. رفتارهای تغذیه ای ناسالم و سبک زندگی کم تحرّک در نوجوانان، تهدیدی برای سلامت حال و آینده این گروه سنّی می باشد. هدف این مطالعه ارزشیابی آموزش رفتارهای سبک زندگی سالم بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی در نوجوانان می باشد.
مواد و روش ها: در این مطالعه مداخله ای با روش خوشه ای 113 دانش آموز مقطع دوم راهنمایی از دو مدرسه در یک ناحیه آموزش و پرورش مشهد انتخاب و در گروه های مداخله (56) و کنترل (57) تخصیص یافتند. ابزار گرد آوری اطّلاعات:مشخصات فردی و سئوالات آگاهی، عملکرد و سازه های مدل اعتقاد بهداشتی بود. برنامه آموزشی طراحی شده در 4 جلسه 50 دقیقه اجرا گردید و 2 ماه بعد از مداخله، داده ها جمع آوری و توسّط نرم افزار اس.پی.اس.اس. تجزیه و تحلیل گردیدند.
یافته ها: در گروه مداخله اختلاف میانگین نمرات آگاهی (033/0P=)، عملکرد(001/0P=) و سازه های مدل؛ شدّت (008/0P=) و حساسیّت درک شده (013/0P=)، خودکارآمدی، منافع و موانع درک شده (001/0=P) در مرحله پیگیری در مقایسه با قبل از مداخله معنادار بود. امّا، در گروه کنترل تفاوت معناداری در این متغیّرها مشاهده نشد.
نتیجه گیری: برنامه آموزش بهداشت طراحی شده بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی می تواند در ارتقای آگاهی و ادراکات شناختی و رفتاری سبک زندگی سالم در نوجوانان اثر بخش باشد.
مهین دل آرا؛ فضل الله غفرانی پور؛ پرویز آزاد فلاح
دوره 19، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391، ، صفحه 59-68
چکیده
زمینه و هدف: تصمیم گیری برای اتخاذ رفتار سلامتی فرآیندی است که مستلزم عبور از مراحل مختلف می‌باشد. این پژوهش با هدف تعیین مراحل تصمیم‌گیری دانشآموزان دختر مبتلا به سندرم قبل از قاعدگی، بر اساس مدل فرآیند اتخاذ احتیاط به مرحله اجرا درآمد.
مواد وروش‌ها: در این مطالعه شبه تجربی، تعداد 317 دانش آموز دختر مبتلا به سندرم قبل از قاعدگی ...
بیشتر
زمینه و هدف: تصمیم گیری برای اتخاذ رفتار سلامتی فرآیندی است که مستلزم عبور از مراحل مختلف می‌باشد. این پژوهش با هدف تعیین مراحل تصمیم‌گیری دانشآموزان دختر مبتلا به سندرم قبل از قاعدگی، بر اساس مدل فرآیند اتخاذ احتیاط به مرحله اجرا درآمد.
مواد وروش‌ها: در این مطالعه شبه تجربی، تعداد 317 دانش آموز دختر مبتلا به سندرم قبل از قاعدگی شاغل به تحصیل در یکی از دبیرستانهای شهرستان سبزوار تحت مداخله آموزشی مبتنی بر مفاهیم این اختلال قرار گرفتند. مراحل تصمیم گیری افراد قبل و بعد از مداخله بر اساس مدل فرآیند اتخاذ احتیاط تعیین گردید.
یافتهها: تمامی شرکتکنندگان در ارزیابی پیش آزمون در مرحله صفر تصمیم گیری بودند که در فاصله ارزیابی یک هفتهای بدون مداخله آموزشی، هیچ تغییری در مرحله تصمیم‌گیری آنان حاصل نشد. اما بعد از مداخله آموزشی، 1/10 درصد افراد وارد مرحله دوم، 8/26 درصد وارد مرحله سوم، 9/1 درصد وارد مرحله چهارم و 2/61 درصد وارد مرحله پنجم شدند. در مدل رگرسیونی، نمرات سنجش علایم سندرم قبل از قاعدگی قادر به تبیین 2 درصد تغییرات در مرحله تصمیم گیری افراد بود. بین شدت علایم و تداخل علایم با فعالیتهای اجتماعی و تحصیلی با مرحله تصمیم‌گیری فرد همبستگی مثبتی حاصل شد (05/0P
محمد صفری؛ محمدرضا حامدی نیا؛ سید علیرضا حسینی کاخک
دوره 18، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1390، ، صفحه 55-66
چکیده
زمینه و هدف: سلامتی انسان تا حدود زیادی بستگی به وضعیت عوامل آمادگی جسمانی مرتبط با تندرستی و به ویژه اضافه وزن یا کاهش وزن دارد. دوره نوجوانی از این حیث منحصر به فرد و ویژه می باشد، اما اطلاعات در مورد آمادگی جسمانی به خصوص در نوجوانان محدود می باشد. لذا هدف این مطالعه بررسی عوامل آمادگی جسمانی مرتبط با تندرستی با تاکید بر اضافه و کاهش ...
بیشتر
زمینه و هدف: سلامتی انسان تا حدود زیادی بستگی به وضعیت عوامل آمادگی جسمانی مرتبط با تندرستی و به ویژه اضافه وزن یا کاهش وزن دارد. دوره نوجوانی از این حیث منحصر به فرد و ویژه می باشد، اما اطلاعات در مورد آمادگی جسمانی به خصوص در نوجوانان محدود می باشد. لذا هدف این مطالعه بررسی عوامل آمادگی جسمانی مرتبط با تندرستی با تاکید بر اضافه و کاهش وزن در نوجوانان پسر شهر سبزوار می باشد.
مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی و مقطعی، جامعه تحقیق شامل کلیه دانش آموزان پسر 14-12 ساله شهر سبزوار بود. بر اساس فرمول محاسبه حجم نمونه و به روش طبقه بندی تصادفی خوشه ای تعداد 368 دانش آموز پسر سنین 12 تا 14 سال انتخاب شدند. پس از انجام معاینات پزشکی و تکمیل فرم رضایت نامه، عوامل آنتروپومتریک و آمادگی جسمانی شامل قد، وزن، توان هوازی (آزمون 20 متر شاتل ران)، قدرت (با استفاده از داینامومتر)، توان انفجاری (با استفاده از پرش سارجنت)، انعطاف پذیری (به کمک جعبه انعطاف پذیری)، چابکی (با استفاده از آزمون ایلی نویز) و ترکیب بدنی (با استفاده از کالیپر و ضخامت چربی زیر پوستی) مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 11.5 و با محاسبه شاخص های گرایش مرکزی و پراکندگی و آزمون ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد. سطح معناداری 05/0>p در نظر گرفته شد.
یافته ها: نتیجه تحقیق حاکی از آن بود که بر اساس شاخص توده بدنی به دست آمده، 7/17 درصد آزمودنی ها لاغر، 2/69 درصد دارای وزن طبیعی، 2/9 درصد اضافه وزن و 7/3 درصد چاق بودند. همچنین بر اساس شاخص «نسبت دور کمر به لگن» محاسبه شده، 1/11 درصد آزمودنی ها در معرض خطر زیاد و 7/5 درصد در معرض خطر خیلی زیاد قرار داشتند. بر اساس درصد چربی بدن نیز 9/13 درصد از نمونه های پژوهش درصد چربی بدنی زیاد و 13 درصد، درصد چربی خیلی زیاد داشتند. میانگین توان هوازی پسران 12 تا 14 سال سبزوار 6/50 (میلی لیتر/کیلوگرم/دقیقه) به دست آمد که در مقایسه با مقادیر مرجع 10 درصد آزمودنی ها از توان هوازی کمتر از میانگین برخوردار بودند.
نتیجه گیری: تحقیق حاضر نشان می دهد که درصد مهمی از نوجوانان شهر سبزوار از کمبود وزن از یک سو و اضافه وزن از سوی دیگر رنج می برند. همچنین وضعیت آمادگی جسمانی در برخی عوامل در شرایط مطلوبی نیست.