آموزش بهداشت
فاطمه شیرازی؛ نوراله زاهدیان نصب؛ آزیتا جابری
دوره 30، شماره 2 ، خرداد و تیر 1402، ، صفحه 163-176
چکیده
زمینه و هدف: اعتیاد به رسانههای جمعی، یکی از آسیبهای جدی در قرن اخیر است که ابزارهای متعددی برای سنجش آن طراحی و روانسنجی شدهاند. با توجه به نقاط قوت و ضعف هرکدام از ابزارها، ابزاری موردنیاز است که با فرهنگ ایران همخوانی داشته باشد تا در پژوهشهای ایرانی بهکار گرفته شود. از این رو در مطالعه حاضر، پرسشنامه ساهین، ترجمه و ...
بیشتر
زمینه و هدف: اعتیاد به رسانههای جمعی، یکی از آسیبهای جدی در قرن اخیر است که ابزارهای متعددی برای سنجش آن طراحی و روانسنجی شدهاند. با توجه به نقاط قوت و ضعف هرکدام از ابزارها، ابزاری موردنیاز است که با فرهنگ ایران همخوانی داشته باشد تا در پژوهشهای ایرانی بهکار گرفته شود. از این رو در مطالعه حاضر، پرسشنامه ساهین، ترجمه و روانسنجی گردید.مواد و روشها: مطالعه حاضر روی دانشآموزان 12-18 سال مشغول به تحصیل در مدارس شهرستان سپیدان استان فارس سال 1399 انجام شد. روایایی و پایایی پرسشنامه مذکور پس از ترجمه و بازترجمه با روایی صوری و محتوایی کیفی و کمی، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، آلفای کرونباخ، امگای مکدونالد و آزمون- بازآزمون مورد روانسنجی قرار گرفت.یافتهها: در مرحله ترجمه و روایی صوری کیفی، تغییراتی در گویهها اعمال شدند. ضرایب اهمیت همه گویهها بالاتر از 1/5 بودند اما در روایی محتوایی، ضرایب CVI برخی گویهها پایین بود که پس از اعمال تغییرات، ضرایب آنها به بالاتر از 0/7 تغییر یافت. در ارزیابی CVR گویه 4 عدد بحرانی کمتر از نمودار لاوشه را احراز کرد و از پرسشنامه حذف گردید و تعداد 28 گویه وارد تحلیل عاملی شدند. تحلیل عاملی اکتشافی، گویهها را در چهار عامل قرار داد و تحلیل عاملی تأییدی، مؤید برازش مدل 4 عاملی بود. نتیجهگیری: پرسشنامه اعتیاد به رسانه جمعی ساهین در جامعه دانشآموزان ایرانی از روایی و پایایی مناسبی برخوردار بود و بهنظر میرسد برای ارزیابی اعتیاد به رسانه جمعی در جامعه نوجوانان ابزار مناسبی باشد.
علی محمد نظری؛ سجاد امینی منش؛ علیرضا مرادی؛ ولی الله فرزاد
دوره 22، شماره 4 ، مهر و آبان 1394، ، صفحه 603-611
چکیده
زمینه و هدف:اعتیاد به بازیهای رایانهای ازجمله مشکلات رایج در نوجوانان است. باتوجه به نیاز پژوهشگران و متخصصان بالینی به یک ابزار سنجش پایا و معتبر، پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگیهای روانسنجی پرسشنامهی اعتیاد به بازیهای آنلاین انجامشدهاست. مواد و روشها:پژوهش حاضر ازنوع توصیفی است و بهروش تحلیل عاملی اکتشافی ...
بیشتر
زمینه و هدف:اعتیاد به بازیهای رایانهای ازجمله مشکلات رایج در نوجوانان است. باتوجه به نیاز پژوهشگران و متخصصان بالینی به یک ابزار سنجش پایا و معتبر، پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگیهای روانسنجی پرسشنامهی اعتیاد به بازیهای آنلاین انجامشدهاست. مواد و روشها:پژوهش حاضر ازنوع توصیفی است و بهروش تحلیل عاملی اکتشافی و بهشیوهی تحلیل مولفههای اصلی انجامشدهاست. نمونهی پژوهش شامل 360 نفر از نوجوانان پسر شهر تهران بودند که بهروش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخابشدند و بهوسیلهی ایشان، پرسشنامهی اعتیاد به بازیهای آنلاین و خردهمقیاسهای اضطراب و افسردگی DASS و مقیاس عزت نفس روزنبرگ تکمیلشد. دادههای بهدستآمده با استفاده از روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل عاملی اکتشافی توسط نرمافزار SPSS-19مورد تحلیل قرارگرفتند. یافتهها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی به استخراج 5 مولفه منجر شد که درمجموع، 54 درصد واریانس کل را تبیینکردند. بررسی ضریب همبستگی نمرهی کل پرسشنامه با متغیرهای عزتنفس، اضطراب و افسردگی نشاندهندهی روایی واگرا و همگرای مناسب پرسشنامه بود. ضریب پایایی بازآزمایی و آلفای کرونباخ پرسشنامه نیز بهترتیب 81/0 و 85/0 بهدستآمد. نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاضر نشاندهندهی ویژگیهای روانسنجی مطلوب پرسشنامهی اعتیاد به بازیهای آنلاین بود. لذا میتوان این ابزار را جهت مقاصد پژوهشی و بالینی مورد استفاده قرارداد.
میثم سلیم آبادی؛ اسماعیل زارعی؛ مسعود مطلبی کاشانی؛ محمد صباحی بیدگلی؛ علی اصغر خواجه وندی؛ فاطمه هنرجو؛ ولی سرسنگی
دوره 22، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1394، ، صفحه 151-159
چکیده
زمینه و هدف: شغل پرستاری یکی از گروههای شغلی مهم بیمارستانی است. پرستاران همواره در معرض آسیبهای شغلی قرار دارند. جو ایمنی که با پرسشنامه کمّی سنجیده میشود فاکتور مهمی است که تصویر لحظهای از وضعیّت ایمنی هر سازمانی را نشان میدهد. برای سنجش جو ایمنی احتیاج به پرسشنامه معتبر است. هدف از انجام این مطالعه طراحی و روانسنجی پرسشنامه ...
بیشتر
زمینه و هدف: شغل پرستاری یکی از گروههای شغلی مهم بیمارستانی است. پرستاران همواره در معرض آسیبهای شغلی قرار دارند. جو ایمنی که با پرسشنامه کمّی سنجیده میشود فاکتور مهمی است که تصویر لحظهای از وضعیّت ایمنی هر سازمانی را نشان میدهد. برای سنجش جو ایمنی احتیاج به پرسشنامه معتبر است. هدف از انجام این مطالعه طراحی و روانسنجی پرسشنامه جو ایمنی پرستاران بود
مواد و روشها: این مطالعه روانسنجی روی 480 نفر از پرستاران شاغل در 5 بیمارستان در شهرهای مرکزی ایران انجام گرفت. با مطالعه متون ایمنی پرستاران و سایر پرسشنامههای جو ایمنی پرستاران پرسشنامهای 25 سؤوالی تهیه شد. روایی صوری، روایی وابسته به محتوا به دو روش کمّی و کیفی و روایی سازه با تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی پایایی پرسشنامه از روشهای پایایی همسانی درونی و آزمون بازآزمون استفاده شد. اطّلاعات با استفاده از نرم افزار lisrelv8.5 و SPSSv16 آنالیز شد.
یافتهها: شاخص روایی محتوای پرسشنامه 77/0 برآورد شد. تحلیل عاملی اکتشافی 6 عامل برای جو ایمنی با 67/60 درصد از واریانس کل استخراج کرد. شاخصهای RMSEA، GFI و AGFI به ترتیب 050/0، 92/0 89/0 برآورد شدند. ضریب آلفای کرونباخ کلّ پرسشنامه 79/0 به دست آمد. ضریب همبستگی پیرسون ارتباط معنی داری بین نتایج آزمون و آزمون مجدد نشان داد (001/0p
رقیه حاتمی؛ فاطمه بهنیا؛ ابراهیم پیشیاره؛ مهدی رصافیانی؛ مریم محمودی راد؛ مرجان فرضی
دوره 21، شماره 6 ، آذر و دی 1393، ، صفحه 1073-1080
چکیده
زمینه هدف: هدف از این مطالعه تعیین روایی و پایایی نسخه فارسی چک لیست بیش پاسخ دهی حسّی جهت ارزیابی کودکان با اختلال بیش فعّالی- کمبود توجه (ADHD) بود.
مواد و روش ها: چک لیست بیش پاسخ دهی حسّی با اقتباس از پروتکل پروژه بین المللی ابزار کیفیّت زندگی (IQOLA)ترجمه شد. روایی ظاهری این چک لیست بر اساس نظر پنج نفر از صاحب نظران و ده نفر از والدین ...
بیشتر
زمینه هدف: هدف از این مطالعه تعیین روایی و پایایی نسخه فارسی چک لیست بیش پاسخ دهی حسّی جهت ارزیابی کودکان با اختلال بیش فعّالی- کمبود توجه (ADHD) بود.
مواد و روش ها: چک لیست بیش پاسخ دهی حسّی با اقتباس از پروتکل پروژه بین المللی ابزار کیفیّت زندگی (IQOLA)ترجمه شد. روایی ظاهری این چک لیست بر اساس نظر پنج نفر از صاحب نظران و ده نفر از والدین کودکان مبتلا به ADHD مشخص شد. پایایی آزمون-بازآزمون نیز با به کار بردن آزمون همبستگی پیرسون و همسانی درونی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد.
یافته ها: ضریب آلفای کرونباخ برای کلّ چک لیست بیش پاسخ دهی حسّی در کودکان ADHD (861/α =.) بود. همچنین نسخه فارسی چک لیست بیش پاسخ دهی حسّی پایایی آزمون–بازآزمون بالایی را به دست آورد (95/0r= ، 01/0p
بهشته ملک افضلی؛ ابراهیم حاجی زاده؛ فضل الله احمدی؛ فضل الله غفرانی پور؛ آرزو فلاحی
دوره 21، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1393، ، صفحه 69-80
چکیده
زمینه و هدف: کمبود ابزار قابل اعتماد و معتبر برای عوامل پیش بینی کننده پوسیدگی دندان در نوجوانان بر اساس مطالعه ی زمینه ای و نیز ارائه مدل های مناسب جهت پیشگیری از پوسیدگی دندان در این زمینه مشهود است. پژوهش حاضر با هدف طراحی و روان سنجی پرسشنامه ی عوامل پیش بینی کنندگی پوسیدگی دندان در نوجوانان با روش تحلیل عامل و ارائه مدل ها ی پیشگیری ...
بیشتر
زمینه و هدف: کمبود ابزار قابل اعتماد و معتبر برای عوامل پیش بینی کننده پوسیدگی دندان در نوجوانان بر اساس مطالعه ی زمینه ای و نیز ارائه مدل های مناسب جهت پیشگیری از پوسیدگی دندان در این زمینه مشهود است. پژوهش حاضر با هدف طراحی و روان سنجی پرسشنامه ی عوامل پیش بینی کنندگی پوسیدگی دندان در نوجوانان با روش تحلیل عامل و ارائه مدل ها ی پیشگیری انجام شد.
مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی در سال 92-1391 در نوجوانان ساکن تهران انجام گردید. در ابتدا مدل پیشگیری از پوسیدگی دندان و پرسشنامه ی عوامل پیش بینی کنندگی پوسیدگی دندان بر اساس مطالعه ای کیفی با روش گراندد تئوری طراحی شد. سپس 607 دانش آموز در بخش آنالیز فاکتور اکتشافی و 400 دانش آموز 16-12 ساله در بخش آنالیز فاکتور تأییدی با روش نمونه گیری سیستماتیک انتخاب شدند. پایایی ابزار با استفاد از روش های آزمون– باز آزمون و آلفای کرونباخ و روایی آن با استفاده از روش های روایی صوری، محتوا و سازه تعیین شد. آنالیز فاکتور اکتشافی با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 و آنالیز فاکتور تأییدی با استفاده از نرم افزار lisrel نسخه 8/8 انجام و مدل های مناسب پیشگیری کننده در این زمینه ارائه گردید.
یافته ها: تحلیل عامل اکتشافی پرسشنامه، به استخراج هشت عامل (عوامل رفتاری، هراس، حمایت اجتماعی، باورهای انگیزشی، نقش مدرسه، عناصر یاد دهنده، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و ارزش دندان) انجامید. نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد که مدل 8 عاملی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان در نوجوانان برازش مناسب دارد و مدل 4 عاملی آن قوی ترین مدل در این زمینه می باشد و 76 درصد از رفتار های مرتبط به سلامت دهان و دندان را پیش بینی می کند. هم چنین نمره بازآزمایی و همسانی درونی کل پرسشنامه به ترتیب برابر با 74/0و 85/0 بود.
نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر، پرسشنامه ی 38 گویه ای در رابطه با عوامل پیش بینی کنندگی پوسیدگی دندان، دارای روایی و پایایی مناسب بوده و مدل های ارائه شده می تواند در طراحی برنامه های آموزشی قابل استفاده باشد. هم چنین در فعالیت های پژوهشی آینده و در گروه های متفاوت دانش آموزان می توان این ابزار را به کار برد.
ملیحه سرویه؛ حسین اکبری؛ فخرالسادات میرحسینی؛ حمیدرضا برادران؛ افسانه همتی؛ جلیل کوهپایه زاده
دوره 21، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1393، ، صفحه 145-154
چکیده
زمینه و هدف: مشاهدهی مستقیم مهارتهای عملی، روشی برای ارزیابی عینی مهارتهای عملی و دادن بازخورد در دانشجویان است. این مطالعه، با هدف بررسی روایی و پایایی آزمون مشاهدهی مستقیم مهارتهای عملی در ارزیابی مهارتهای بالینی دانشجویان مامایی انجامشدهاست.
مواد و روشها: در مطالعهای از نوع توصیفی ـ تحلیلی،44 دانشجوی مامایی دورهی ...
بیشتر
زمینه و هدف: مشاهدهی مستقیم مهارتهای عملی، روشی برای ارزیابی عینی مهارتهای عملی و دادن بازخورد در دانشجویان است. این مطالعه، با هدف بررسی روایی و پایایی آزمون مشاهدهی مستقیم مهارتهای عملی در ارزیابی مهارتهای بالینی دانشجویان مامایی انجامشدهاست.
مواد و روشها: در مطالعهای از نوع توصیفی ـ تحلیلی،44 دانشجوی مامایی دورهی کارورزی در عرصه دانشکدهی پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی کاشان بهروش سرشماری انتخاب شدهاند. طبق نظریههای اعضای هیأت علمی دانشگاههای گیلان، زاهدان و کاشان از بین مهارتهای اصلی مامایی، ۴ مهارت جهت مواد آزمون انتخاب و چک لیست ارزیابی آنان تهیهشدهاست. دانشجو در حین انجام مهارت در محیط کار واقعی توسط آزمونگر مشاهدهگردیده و نتایج بر طبق چک لیست ساختار یافته ثبت و در محیط مناسب بازخورد عینی انجامشدهاست. روایی محتوایی، روایی ملاکی (همبستگی میانگین نمرات دروس بالینی و نظری مامایی به تفکیک با نمره dops –رابطه هرگویه با نمره dops هر مهارت)-روایی سازه (بررسی ساختار درونی) و پایایی (تعیین همسانی درونی - پایایی بین ارزیابان) با نرمافزار آماری (SPSS) تجزیه و تحلیل گردیدهاست.
یافتهها: روایی محتوایی آزمون dops با استفاده از شاخص روایی محتوایی بیش از 75/. و نسبت روایی محتوایی بیش از50/. گزارششدهاست. همبستگی نمرات dopsبا میانگین نمرات نظری و بالینی بهترتیب 071/0(647/0p=) و 093/0(548/0p=) بودهاست. همبستگی هر مهارت با نمرهی کل dops، ارتباط معناداری داشته که خود، بیانگر ساختار درونی مطلوب آزمون و تامین اعتبار سازه نیز میباشد.(001/0p
سیدمحمد فرشته نژاد؛ حمیدرضا برادران؛ مازیار مرادی لاکه
دوره 20، شماره 5 ، بهمن و اسفند 1392، ، صفحه 611-622
چکیده
زمینه و هدف: امروزه نکته مهم در استفاده از نتایج پژوهشهای ارائه شده در کنفرانسهای علمی، توانمندی استفادهکنندگان شواهد در ارزیابی کیفیت یافتههاست. استفاده از چارچوب استاندارد ارزشیابی همچون چکلیستهابهعنوان ابزار اصلی در داوری همتایان محسوب می شود. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی روایی و پایایی چکلیست طراحی شده برای ارزیابی ...
بیشتر
زمینه و هدف: امروزه نکته مهم در استفاده از نتایج پژوهشهای ارائه شده در کنفرانسهای علمی، توانمندی استفادهکنندگان شواهد در ارزیابی کیفیت یافتههاست. استفاده از چارچوب استاندارد ارزشیابی همچون چکلیستهابهعنوان ابزار اصلی در داوری همتایان محسوب می شود. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی روایی و پایایی چکلیست طراحی شده برای ارزیابی نقادانه چکیده مقالات اصیل پژوهشی توسط داوران دانشجو در کنگرههای پژوهشی دانشجویان علوم پزشکی کشور انجام شد.
مواد و روش ها: مطالعه حاضر بخشی از یک پژوهش از نوع مداخله آموزشی است که در قالب یک دوره کارگاه آموزشی و با حضور 40 نفر از دانشجویان رشته پزشکی از دانشگاههای علوم پزشکی تهران برگزار گردید. روش نمونهگیری از نوع غیر احتمالی هدفمند می باشد. شرکتکنندگان قبل و پس از برگزاری کارگاه، با شبیهسازی داوری سه چکیده مقاله را ارزیابی کردند. پایایی چک لیست طراحی شده به دو روش مختلف شامل ضریب همبستگی اسپیرمن و ضریب آلفای کرونباخ ارزیابی شد. روایی ابزار نیز بهروش دلفی توسط متخصصین تایید شد.
یافته ها: در تمامی بخشهای اصلی چکیده مقاله شامل مقدمه، روش بررسی، نتایج، نتیجهگیری و حیطه نظر کلی -هم در پیشآزمون و هم در پسآزمون- همسانی درونی گزارش شد (05/0>P). ضریب پایایی آلفای کرونباخ در بخش "روش بررسی" (926/0) عالی و در دو بخش "نتایج" (650/0) و "نتیجهگیری" (739/0) در پیشآزمون قابلقبول بود.
نتیجه گیری: ابزار معرفی شده در مطالعه حاضر از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار بود. با توجه به حضور فعال دانشجویان علوم پزشکی در کنگرههای پژوهشی دانشجویی بعنوان داور، استفاده از چنین چکلیست های ساختاری میتواند در بهبود کیفیت ارزیابی چکیده مقالات و داوری همتایان موثر باشد.
ابراهیم حاجی زاده؛ علیرضا حیدرنیا؛ شمس الدین نیکنامی؛ محمود کریمی
دوره 19، شماره 2 ، خرداد و تیر 1391، ، صفحه 190-197
چکیده
زمینه و هدف: مطالعات زیادی در سراسر دنیا، از تئوری رفتار برنامهریزی شده بهعنوان یک تئوری مناسب در پیشگویی رفتار سیگار کشیدن حمایت کردهاند. با توجه به فقدان ابزار مناسب بر اساس این مدل برای توضیح مصرف سیگار در ایران، پژوهش حاضر با هدف طراحی و روانسنجی پرسشنامه تئوری رفتار برنامهریزی شده در رابطه با مصرف دخانیات در نوجوانان ...
بیشتر
زمینه و هدف: مطالعات زیادی در سراسر دنیا، از تئوری رفتار برنامهریزی شده بهعنوان یک تئوری مناسب در پیشگویی رفتار سیگار کشیدن حمایت کردهاند. با توجه به فقدان ابزار مناسب بر اساس این مدل برای توضیح مصرف سیگار در ایران، پژوهش حاضر با هدف طراحی و روانسنجی پرسشنامه تئوری رفتار برنامهریزی شده در رابطه با مصرف دخانیات در نوجوانان ایرانی انجام شده است. مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی نمونه پژوهش شامل 365 دانش آموز 19- 14 سال بود که با روش نمونهگیری تصادفی چند مرحلهای انتخاب شدند. پرسشنامه پس از طراحی بر اساس روش توصیه شده آجزن، پایایی آن با استفاده از روشهای آزمون- بازآزمون و آلفای کرونباخ و روایی آن با استفاده از روشهای روایی صوری، محتوا و سازه تعیین شد. یافته ها: تحلیل عاملی پرسشنامه، به استخراج چهار عامل (نگرش، نرم های انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده و قصد) انجامید؛ که 61 درصد واریانس مشترک را تبیین می کرد. نتایج نشان داد که پایایی بازآزمایی و همسانی درونی کل پرسشنامه به ترتیب برابر با 0.84 و 0.86 است. همچنین نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد که مدل چهار عاملی پرسشنامه تئوری رفتار برنامه ریزی شده در جامعه ایران برازش دارد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر، نسخه فارسی پرسشنامه تئوری رفتار برنامه ریزی شده در رابطه با مصرف دخانیات دارای روایی و پایایی مناسب بوده و قابل استفاده در فعالیت های پژوهشی می باشد.