بهداشت محیط و محیط زیست
محمد حسن کوثری؛ محمدحسین ساقی؛ ایوب رستگار؛ سمیه ستوده
دوره 29، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1401، ، صفحه 65-76
چکیده
زمینه و هدف: در محل‌های دفن مهندسی شده هم نمی‌توان از تولید شیرابه جلوگیری کرد که حاوی انواع مختلفی از فلزات سنگین است. بنابراین محل‌دفن زباله یکی از منابع اصلی افزایش غلظت فلزات سنگین در خاک است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی شدت آلودگی خاک‌های اطراف محل‌دفن زباله سبزوار به فلزات سنگین و تهیه نقشه آلودگی خاک به فلزات سنگین بود.مواد ...
بیشتر
زمینه و هدف: در محل‌های دفن مهندسی شده هم نمی‌توان از تولید شیرابه جلوگیری کرد که حاوی انواع مختلفی از فلزات سنگین است. بنابراین محل‌دفن زباله یکی از منابع اصلی افزایش غلظت فلزات سنگین در خاک است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی شدت آلودگی خاک‌های اطراف محل‌دفن زباله سبزوار به فلزات سنگین و تهیه نقشه آلودگی خاک به فلزات سنگین بود.مواد و روشها: نمونه‌های خاک‌های سطحی و عمقی در 18 ایستگاه با توجه به نوع خاک و فاصله از محل دفن شهر سبزوار جمع‌آوری گردید. غلظت فلزات سنگین آرسنیک، روی، سرب، کروم، مس، جیوه و کادمیوم به‌وسیله دستگاه ICP-OES آنالیز گردید. شدت آلودگی خاک با استفاده از شاخص‌های زمین انباشتگی (Igeo) و مجموع ریسک اکولوژیکی (RI) ارزیابی شد.یافتهها: میانگین غلظت آرسنیک، روی، سرب، کروم و مس در خاک سطحی به ترتیب 01/6، 04/41، 31/6، 77/26 و 45/31 بر حسب mg/kg و جیوه و کادمیوم به ترتیب 79/60 و 60/61 بر حسب µg/kg بود. اما میانگین غلظت آرسنیک، روی، سرب، کروم و مس در خاک در عمقی به ترتیب 75/5، 33/38، 25/6، 68/22و 04/31 بر حسب mg/kg و جیوه و کادمیوم به ترتیب 57/66 و 98/59 بر حسب µg/kg بود که مقدار همگی نسبت به مقادیر پس‌زمینه طبیعی بیشتر است.نتیجهگیری: بر اساس برآورد شاخص‌هایIgeo و RI برای فلزات سنگین آرسنیک، سرب، روی، کروم و مس در خاک عدم آلودگی ولی برای جیوه و کادمیوم آلودگی شدید را نشان داد.
بهداشت محیط و محیط زیست
محمدحسین ساقی؛ رضا ملایجردی؛ صدیقه رستاقی؛ ایوب رستگار؛ حسین رضائی
دوره 27، شماره 4 ، مهر و آبان 1399، ، صفحه 514-519
چکیده
زمینه و هدف مصرف سموم شیمیایی روی محصولات کشاورزی در ایران در سالهای اخیر رایج شده است که می‌تواند بر کیفیت نهایی مواد غذایی، تأثیر منفی داشته باشد. هدف این مطالعه، بررسی میزان آگاهی، نگرش و عملکرد کشاورزان شهرستان جوین و درباره جنبه‌های بهداشت محیطی استفاده از آفت‌کش‌ها در سال 1396 میباشد.
مواد و روشها این مطالعه از نوع ...
بیشتر
زمینه و هدف مصرف سموم شیمیایی روی محصولات کشاورزی در ایران در سالهای اخیر رایج شده است که می‌تواند بر کیفیت نهایی مواد غذایی، تأثیر منفی داشته باشد. هدف این مطالعه، بررسی میزان آگاهی، نگرش و عملکرد کشاورزان شهرستان جوین و درباره جنبه‌های بهداشت محیطی استفاده از آفت‌کش‌ها در سال 1396 میباشد.
مواد و روشها این مطالعه از نوع بررسی توصیفی- مقطعی است و جامعه مورد مطالعه، کشاورزان شهرستان جوین استان خراسان رضوی هستند. حجم نمونه انتخاب شده 100 نفر از کشاورزان شهرستان جوین است که به روش تصادفی ساده انتخاب شده‌اند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه استانداردآگاهی و نگرش میباشد و تجزیه و تحلیل داده‌ها با آمار توصیفی و آنالیز پیرسون و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 20 انجام شده است.
یافتهها میانگین نمره شرکت‌کنندگان در مطالعه برای آگاهی، نگرش و عملکرد کشاورزان در رابطه با موارد بهداشتی و رعایت اصول ایمنی در حین سمپاشی‌اند 43/12 به دست آمد که قابل‌قبول میباشد اما میانگین نمرات برای میزان عملکرد نمره قابل‌قبولی نمی‌باشد (46/5). همچنین آنالیز پیرسون داده‌ها نشان داد که بین آگاهی و نگرش کشاورزان، رابطه معنی‌داری وجود دارد p-Value>0.05)).
نتیجهگیری عملکرد کشاورزان مورد مطالعه در خصوص استفاده از سموم و اثرات آنها مناسب و قابل‌قبول نمی‌باشد که این امر، ضرورت آموزش علمی و عملی کشاورزان را آشکار می‌سازد تا با اجرایی شدن این آموزش‌ها شاهد کاهش مقدار سم مصرفی و در نتیجه، کاهش آلودگی محیط زیست توسط کشاورزان باشیم.
بهداشت محیط و محیط زیست
احمد جنیدی؛ ایوب رستگار
دوره 25، شماره 5 ، آذر و دی 1397، ، صفحه 639-648
چکیده
زمینه و هدف: فنل و مشتقات آن به طور وسیع در صنایع پتروشیمی، شیمائی و داروسازی استفاده می شود، فاضلاب این صنایع پایش شده است که حاوی غلظت بالای از ترکیبات فنل میباشد که ایجاد خطرات برای زندگی ابزیان و انسان می‌کند بنابراین فاضلاب‌های حاوی فنل قبل از دفع پساب بایستی تصفیه شوند. روش کار: ایروژل هیبریدی با ساختار ابگریزی با استفاده از ...
بیشتر
زمینه و هدف: فنل و مشتقات آن به طور وسیع در صنایع پتروشیمی، شیمائی و داروسازی استفاده می شود، فاضلاب این صنایع پایش شده است که حاوی غلظت بالای از ترکیبات فنل میباشد که ایجاد خطرات برای زندگی ابزیان و انسان می‌کند بنابراین فاضلاب‌های حاوی فنل قبل از دفع پساب بایستی تصفیه شوند. روش کار: ایروژل هیبریدی با ساختار ابگریزی با استفاده از روش سل – ژل تهیه شد و به روش محیطی خشک گردید، و برای حذف فنل از آب به کار گرفته شد، تاثیر پارامترهای چون غلظت، زمان تماس و دوز جاذب بررسی شد، و مطالعات سنتیتیکی و ایزوترمی جهت ارزیابی تاثیر متغیرها به کار گرفته شد. سطح ویژه ایروژل با استفاده جذب نیتروزن در 77 درجه کلوین توصیف شد.یافتهها: نتایج نشان داد که حداکثرظرفیت جذب ایروژل در غلظتmg/l 250 ، mg/g13/493بود. سطح ویژه ایروژل سنتز شده 2/g m543 ، سایز حفرات 3.24 ناومتری با درصد تخلخل44 و زاویه تماس 156 درجه است و سنتیتک از درجه دوم و ایزوترم جذب از مدل لانگمیر تبعیت می‌کند.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که فرایند جذب فنل شامل هر دو پدیده لایه مرزی و انتشار درون ذره ای است. همچنین دلیل اصلی برای کارائی جذب بالا فنل، سطح آبدوستی و آبگریزی ایروژل سنتز شده میباشد
بهداشت محیط و محیط زیست
اکرم اسکندریان؛ سحر سادات آزاد؛ ابوالفضل رحمانی ثانی؛ ایوب رستگار؛ احمد اله آبادی
دوره 24، شماره 3 ، مرداد و شهریور 1396، ، صفحه 183-189
چکیده
اهداف: آنتی‌بیوتیک‌ها جزء مواد آلی سنتتیک است که به روش تجزیة زیستی تصفیه نمی‌شود و نیاز به تصفیة پیشرفته از جمله روش جذب سطحی دارد. یکی از بهترین جاذب‌ها کربن فعال است. هدف از این مطالعه بررسی حذف آموکسی سیلین از محلولهای آبی با کربن فعال تهیه‌شده از چوب درخت چنار بود.
مواد و روشها: مطالعة حاضر پژوهشی تجربی در مقیاس آزمایشگاهی ...
بیشتر
اهداف: آنتی‌بیوتیک‌ها جزء مواد آلی سنتتیک است که به روش تجزیة زیستی تصفیه نمی‌شود و نیاز به تصفیة پیشرفته از جمله روش جذب سطحی دارد. یکی از بهترین جاذب‌ها کربن فعال است. هدف از این مطالعه بررسی حذف آموکسی سیلین از محلولهای آبی با کربن فعال تهیه‌شده از چوب درخت چنار بود.
مواد و روشها: مطالعة حاضر پژوهشی تجربی در مقیاس آزمایشگاهی بود. تمامی آزمایش‌های جذب آموکسی سیلین روی کربن فعال تولیدی در راکتور ناپیوسته و در ارلن‌هایی با حجم 100 میلیلیتر و حاوی 50 میلیلیتر از غلظت‌های مشخص آموکسی سیلین و جاذب در pH انجام شد. زمان تماس و درجة حرارت مختلف بررسی شد. نمونه پس از هر بار مگنت با فیلتر استات سلولز 04/0میکرومتر و پمپ خلأ صاف شد. آموکسی سیلین باقیمانده با سل کوارتز و اسپکتروفتومتر UV در طول موج 228 نانومتر تعیین شد.
یافتهها: نتایج حاصل از آزمایش‌ها نشان داد بهترین راندمان حذف آموکسی سیلین از محلولهای آبی با کربن فعال تولیدی از درخت چنار در 6=pH، غلظت جاذب 06/0گرم بر لیتر و زمان تماس 20 دقیقه صورت گرفت. کربن تولیدی توانست 05/75 درصد آموکسی سیلین در غلظت 50 میلی‌گرم در لیتر را حذف کند. مطالعات ایزوترمی نشان داد که فرایند جذب از هر دو مدل لانگمویر و فرندلیچ پیروی کرد و سنتیک جذب از نوع درجة دوم بود.
نتیجهگیری: با توجه به ظرفیت قابل‌قبولی که کربن تولیدی داشت جاذب مناسب و ارزانی برای جایگزینی سایر جاذب‌های مورد استفاده در تصفیة آلاینده‌های آب و فاضلاب است.
مهدی فرزادکیا؛ لیلا قاسمی؛ احمد اله‌آبادی؛ ایوب رستگار
دوره 23، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1395، ، صفحه 888-895
چکیده
اهداف یکی از راههای مدیریت بهینه مواد زائد جامد، بازیافت آن است که دارای صرفه اقتصادی و فواید زیستمحیطی درخور توجهی است. بدون اطلاع از میزان زباله و اجزای تشکیل‌دهنده آن، امکان برنامهریزی دقیق و بهینه‌سازی سیستم مدیریت پسماند وجود ندارد. هدف از این تحقیق بررسی کمی، کیفی و پتانسیل بازیافت پسماندهای خشک شهری مناطق 13گانه شهر ...
بیشتر
اهداف یکی از راههای مدیریت بهینه مواد زائد جامد، بازیافت آن است که دارای صرفه اقتصادی و فواید زیستمحیطی درخور توجهی است. بدون اطلاع از میزان زباله و اجزای تشکیل‌دهنده آن، امکان برنامهریزی دقیق و بهینه‌سازی سیستم مدیریت پسماند وجود ندارد. هدف از این تحقیق بررسی کمی، کیفی و پتانسیل بازیافت پسماندهای خشک شهری مناطق 13گانه شهر مشهد است.مواد و روش ها این مطالعه در طول سال 1391 به مدت 12 ماه در 13 منطقه شهری مشهد انجام شد. این پژوهش نیازمند به دانستن آنالیز فیزیکی مواد زائد شهری بود؛ بنابراین از اطاعات و آنالیز آماری سازمان پسماند شهری مشهد استفاده شد.یافته ها اجزای خشک موجود در پسماند مطالعه‌شده شامل کاغذ و مقوا 46/7 درصد ، نان خشک 10/8 درصد، پلاستیک 7/9 درصد، فلزات 8/6 درصد، شیشه 5 درصد و دیگر موارد 20 درصد بودند. ارتباط معناداری میان میزان مواد زائد تولیدی در ماههای تابستان و زمستان بود. کل درآمد حاصل از فروش مواد بازیافتی000. 14.793.458ریال بود و درآمد حاصل از فروش کاغذ بازیافتی نسبت به دیگر پسماندهای خشک بیشتر است. نتیجه گیری مقدار پسماند خشک بازیافت شده 26.15% بود. پیشنهاد می‌شود که با انجام مطالعات جامع و مدیریت مناسب می توان درصد بازیافت زائدات خشک را به نحو موثری افزایش داد، به علاوه بازیافت صحیح موجب درآمدزایی و ایجاد اشتغال در این بخش خواهد شد.
زهرا رضایی گزل‌آباد؛ احمد اله‌آبادی؛ احمد حسینی بنده‌قرائی؛ ایوب رستگار؛ فرزاد محمدی؛ شهرام نظری
دوره 23، شماره 4 ، مهر و آبان 1395، ، صفحه 608-617
چکیده
اهداف فنل یک ترکیب سمی و سرطانزا در محیط زیست شناخته شده است و موجب ایجاد بو و طعم ناخوشایند در مخازن آبی می‌شود. در این مطالعه به مقایسه کارایی خاکستر سبوس برنج اصلاح‌شده و اصلاح‌نشده به عنوان جاذب ارزان‌قیمت در حذف فنل از محلول آبی پرداخته شده است.مواد و روش ها این پژوهش مطالعه آزمایشگاهی و مداخله‌ای است. ابتدا سبوس برنج در دمای ...
بیشتر
اهداف فنل یک ترکیب سمی و سرطانزا در محیط زیست شناخته شده است و موجب ایجاد بو و طعم ناخوشایند در مخازن آبی می‌شود. در این مطالعه به مقایسه کارایی خاکستر سبوس برنج اصلاح‌شده و اصلاح‌نشده به عنوان جاذب ارزان‌قیمت در حذف فنل از محلول آبی پرداخته شده است.مواد و روش ها این پژوهش مطالعه آزمایشگاهی و مداخله‌ای است. ابتدا سبوس برنج در دمای 450 درجه سانتی‌گراد کربونیزه (خاکستر) شد و برای بهبود ظرفیت جذب خاکستر سبوس از Cl NH4 استفاده شد، سپس به تأثیر متغیرها (pH، زمان تماس، غلظت اولیه فنل، دُز جاذب) در حذف فنل پرداخته شد. یافته ها نتایج نشان داد میزان حذف فنل توسط خاکستر سبوس برنج اصلاح‌شده و اصلاح‌نشده به ترتیب 94/85 و 8/52درصد بود. فرایند جذب هر دو جاذب از مدل ایزوترم فروندلیچ با دقت 99/02≥R و مدل سینتیکی درجه دوم (99/02≥R) تبعیت می‌کند. حداکثر ظرفیت جذب بر مبنای مدل لانگمویر برای اصلاح‌شده 6/66 mg/g و اصلاح‌نشده 7/4 mg/g حاصل شد.نتیجه گیری نتایج مطالعه نشان داد کارایی خاکستر سبوس برنج اصلاح‌شده نسبت به اصلاح‌نشده در حذف فنل کارایی بیشتری دارد که به‌نوبه خود سبب کاهش مصرف جاذب می‌شود. با توجه به قابل‌دسترس‌بودن سبوس برنج و سادگی اصلاح آن، این جاذب را میتوان در صنعت آب‌وفاضلاب برای حذف ترکیبات فنلی به‌کار برد.
ایوب رستگار؛ لیلا قاسمی؛ احمد اله آبادی؛ مهدی فرزادکیا
دوره 22، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1394، ، صفحه 937-943
چکیده
زمینه و هدف:یکی از راههای مدیریت بهینهی مواد زاید جامد، بازیافت آن است که دارای صرفهی اقتصادی و فواید زیستمحیطی قابل توجهی است. بدون اطلاع از میزان زباله و اجزای تشکیلدهندهی آن، امکان برنامهریزی دقیق و بهینه سازی سیستم مدیریت پسماند وجود ندارد. هدف از این تحقیق، بررسی کمی، کیفی و پتانسیل بازیافت پسماندهای خشک شهری ...
بیشتر
زمینه و هدف:یکی از راههای مدیریت بهینهی مواد زاید جامد، بازیافت آن است که دارای صرفهی اقتصادی و فواید زیستمحیطی قابل توجهی است. بدون اطلاع از میزان زباله و اجزای تشکیلدهندهی آن، امکان برنامهریزی دقیق و بهینه سازی سیستم مدیریت پسماند وجود ندارد. هدف از این تحقیق، بررسی کمی، کیفی و پتانسیل بازیافت پسماندهای خشک شهری مناطق 13 گانه شهر مشهد میباشد. مواد و روش کار:این مطالعه درطول سال 1391و بهمدت 12 ماه در 13 منطقهی شهری مشهد انجام شد. این پژوهش نیازمند به دانستن آنالیز فیزیکی مواد زاید شهری بود که از اطاعات و آنالیز آماری سازمان پسماند شهری مشهد استفاده شد. یافتهها: اجزای خشک موجود در پسماند مطالعه شده شامل کاغذ و مقوا7/46 درصد، نان خشک 8/10درصد،پلاستیک 7/9درصد، فلزات8/6 درصد، شیشه 5 درصد و سایر موارد20 درصد بود. ارتباط معناداری بین میزان مواد زاید تولیدی در ماههای تابستان و زمستان بود. کل درآمد حاصل از فروش مواد بازیافتی 000/458/793/14 ریال بود که از این میان، درآمد حاصل از فروش کاغذ بازیافتی نسبت به سایر پسماندهای خشک بیشتر بود. نتیجهگیری:مقدارپسماند خشک بازیافت شده 26.15 درصد بود که با انجام مطالعات جامع و مدیریت مناسب میتوان درصد بازیافت زایدات خشک را به نحو موثری افزایش داد، به علاوه بازیافت صحیح موجب درآمدزایی و ایجاد اشتغال در این بخش خواهد شد.
علی آذری؛ سعید ناظمی؛ بابک کاکاوندی؛ ایوب رستگار
دوره 22، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1394، ، صفحه 944-954
چکیده
زمینه و هدف: رسوب‌گذاری از مشکلاتی است که کماکان تاسیساتآبی با آن مواجه هستند. خوردگی سبب خسارات مالی و بهداشتی فراوان و رسوب گذاری سبب گرفتگی و ایجاد افت فشار در شبکه می شوند. هدف از این مطالعه تعیین پتانسیل خوردگی و رسوب گذاری منابع آب تامین کننده شهر شاهرود می باشد.
مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی بوده و طی 4 فصل در سال 92 انجام ...
بیشتر
زمینه و هدف: رسوب‌گذاری از مشکلاتی است که کماکان تاسیساتآبی با آن مواجه هستند. خوردگی سبب خسارات مالی و بهداشتی فراوان و رسوب گذاری سبب گرفتگی و ایجاد افت فشار در شبکه می شوند. هدف از این مطالعه تعیین پتانسیل خوردگی و رسوب گذاری منابع آب تامین کننده شهر شاهرود می باشد.
مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی بوده و طی 4 فصل در سال 92 انجام شد. تعداد 1104 نمونه برای تعیین پتانسیل خوردگی و رسوب گذاری منابع آب شهر شاهرود با استفاده از شاخص‌هایلانژلیه (LSI)، رایزنر(RSI)، تهاجمی(AI)و پوکوریوس (PSI)مورد بررسی قرار گرفت. برای مقایسه مقادیر میانگین هر یک از شاخص ها، نتایج با استفاده از آزمون t-test مورد آنالیز قرار گرفت.
یافته ها: نتایجنشان داد کهبرای منابع آب شرب شهر شاهرود، شاخص لانژلیهبرابر 03/1- با انحراف معیار 11/0، شاخص رایزنر برابر 72/9 با انحراف معیار 17/0، شاخص خوردگییا تهاجمی برابر 10/12 با انحراف معیار 14/0و شاخص پوکوریوس برابر 59/9 با انحراف معیار 13/0 بوده است. همچنین اختلاف مقادیر میانگین شاخص ها بین چهار فصل مطالعه شده معنادار (05/0p-value<) بود.
نتیجه گیری: مقایسه 4 شاخص و نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد آب شهر شاهرود دارای خاصیت خورندگی است، بنابراینپیشنهاد می شود که منابع تامین آب شهر پیوسته بررسی گردیده و تلاش شود تا با تعدیل pHو کنترل سایر فاکتورهای موثر بر خوردگی از جمله غلظت های کلرید، اکسیژن محلول و سولفات میزانخوردگی کاهش داده شود.
احمد رضا یاری؛ شهرام نظری؛ غریب مجیدی؛ سودابه علیزاده متبوع؛ اسرافیل عسگری؛ ایوب رستگار؛ سمانه دهقان
دوره 22، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1394، ، صفحه 982-991
چکیده
زمینه و هدف: رنگها مواد آلی، با ساختار پیچیده، غالبا سمی، سرطانزا، جهش زا، غیرقابل تجزیه بیولوژیکی و پایدار در محیط زیست می باشند و چنانچه بدون تصفیه وارد محیط زیست شوند باعث به خطر انداختن محیط زیست و سلامت انسان می شوند. هدف از این مطالعه سنتز نانو ذره و بررسی کارایی دو فرآیند هیدروژن پراکسید و هیدروژن پراکسید – نانو ذرات آهن صفر ...
بیشتر
زمینه و هدف: رنگها مواد آلی، با ساختار پیچیده، غالبا سمی، سرطانزا، جهش زا، غیرقابل تجزیه بیولوژیکی و پایدار در محیط زیست می باشند و چنانچه بدون تصفیه وارد محیط زیست شوند باعث به خطر انداختن محیط زیست و سلامت انسان می شوند. هدف از این مطالعه سنتز نانو ذره و بررسی کارایی دو فرآیند هیدروژن پراکسید و هیدروژن پراکسید – نانو ذرات آهن صفر ظرفیتی در حذف رنگ Acid Red 18 از محیط های آبی است.
مواد و روشها:این مطالعه در مقیاس آزمایشگاهی انجام شد. در این مطالعه ابتدا نانو ذرات با استفادهازبوروهیدرید سدیم بهعنوانکاهندهاصلیفریک آهن،تهیه گردید و سپس کارایی هیدروژن پراکسید و هیدروژن پراکسید – نانو ذرات آهن صفر ظرفیتی در حذف رنگ Acid Red 18 از یک محلول سنتتیک بررسی شد. هم چنین اثر pH محلول، غلظت رنگ، هیدروژن پراکسید، غلظت نانو ذرات آهن صفر ظرفیتی و زمان تماس در کارایی عمل رنگ زدایی مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها:نتایج آزمایشات نشان داد که فرآیند ترکیبی نانو ذرات آهن صفر ظرفیتی- هیدروژن پراکسید، نسبت به هیدروژن پراکسید تنها، از قدرت رنگبری بالایی برخوردار است. در 3=pH، زمان تماس 80 دقیقه، هیدروژن پراکسید 200 میلی مول، غلظت رنگ 75 میلی گرم در لیتر و غلظت نانو ذرات آهن صفر ظرفیتی 2 گرم در لیتر، حذف رنگ در حدود 90 درصد بوده است.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج آزمایش ها، استفاده از هیدروژن پراکسید – نانو ذرات آهن صفر ظرفیتی کارایی مناسبی در حذف رنگ Acid Red 18 از گروه رنگ های آزو، دارد.
ایوب رستگار؛ زهرا رضایی گزل آباد؛ احمد اله آبادی؛ ابوالفضل رحمانی ثانی؛ رمضانعلی خمیرچی
دوره 21، شماره 6 ، آذر و دی 1393، ، صفحه 1090-1102
چکیده
زمینه و هدف: آنیلین، یکی از مهمترین ترکیبات شیمیائی است که کاربرد وسیعی در صنایع نساجی، لاستیک‌سازی، حشره‌کش و پلاستیک دارد. فوق‌العاده سمّی است و تاثیر مضّری بر روی سلامت انسان و آبزیان دارد. از این‌رو هدف از این مطالعه، تاثیر کربن فعال تولیدی و کربن فعال استاندارد در حذف آنیلین از محلولهای آبی بود.
مواد و روشها: این مطالعه ازنوع ...
بیشتر
زمینه و هدف: آنیلین، یکی از مهمترین ترکیبات شیمیائی است که کاربرد وسیعی در صنایع نساجی، لاستیک‌سازی، حشره‌کش و پلاستیک دارد. فوق‌العاده سمّی است و تاثیر مضّری بر روی سلامت انسان و آبزیان دارد. از این‌رو هدف از این مطالعه، تاثیر کربن فعال تولیدی و کربن فعال استاندارد در حذف آنیلین از محلولهای آبی بود.
مواد و روشها: این مطالعه ازنوع آزمایشگاهی- مداخله ای است. برای تعیین غلظت انیلین باقیمانده، از اسپکتروفتومتری اشعه‌ی ماوراء بنفش مدل(CECIL CE7400) استفاده‌شد. برای بهینه‌سازی شرایط، تاثیر پارامترهایی مانند دوز جاذب، pH، دوز جاذب‌ها و غلظت آنیلین مطالعه‌شد.
یافتهها: نتایج بیانگر این است که کربن تولیدی نسبت به کربن مرک دارای ظرفیت جذب بالاتری است که ماکزیمم ظریفت جذب به‌ترتیب 1666 و 1000 میلی‌گرم بر گرم بود. میزان حذف آنیلین بستگی به فاکتورهای pH، زمان تماس، غلظت آنیلین و نوع جاذب داشت. نتایج آزمایش‌های تعادل نشان‌داد که جذب آنیلین روی کربن فعال استاندارد و کربن فعال اصلاح‌شده با کلراید آمونیوم توسط مدل لانگمویر با ضریب همبستگی 99.776/0 و 99.47/0و سینتیک درجه‌ی دوم کاذب30/99/0 R 2>و 97/99/0R2> به‌ترتیب پیروی‌می‌کند.
نتیجهگیری: نتایج نشان‌داد که کربن تولیدی نسبت به کربن مرک برای حذف آنیلین از آب جاذب مناسب‌تری میباشد.
مهران عیوض زاده؛ محمدحسن رخشانی؛ ایوب رستگار؛ احمد اله آبادی؛ ابراهیم منوچهریان؛ فاطمه دارینی؛ ابوالفضل رحمانی ثانی
دوره 21، شماره 5 ، آذر و دی 1393، ، صفحه 934-941
چکیده
زمینه و هدف: درسال های اخیر بحران کم آبی در کشورهای زیادی به یک معضل بزرگ تبدیل شده است. در این راستا استفاده از پساب های تصفیه شده به روش طبیعی یا مصنوعی در کشاورزی و موارد مشابه به عنوان یک راه حلّ مهم و کاربردی مطرح گردیده است. روش طبیعی پالایش به کمک نیزارهای مصنوعی علاوه بر هزینه کم، راهبری آسان، فناوری پایین مورد نیاز و مصرف کم انرژی ...
بیشتر
زمینه و هدف: درسال های اخیر بحران کم آبی در کشورهای زیادی به یک معضل بزرگ تبدیل شده است. در این راستا استفاده از پساب های تصفیه شده به روش طبیعی یا مصنوعی در کشاورزی و موارد مشابه به عنوان یک راه حلّ مهم و کاربردی مطرح گردیده است. روش طبیعی پالایش به کمک نیزارهای مصنوعی علاوه بر هزینه کم، راهبری آسان، فناوری پایین مورد نیاز و مصرف کم انرژی در مقایسه با سایر روش های تصفیه روش مناسبی می باشد.جهت افزایش بازده نیزارها از گیاهان مختلفی استفاده گردیده است که از جمله گیاهان ویژه جهت پالایش این گونه پساب ها گیاه وتیوار می باشد. این گیاه دارای ویژگی های مرفولوژیکی، ژنتیکی و فیزیولوژیکی منحصر به فردی است.با توجّه به اطّلاعات محدود این گیاه در تصفیه فاضلاب های صنعتی در این مطالعه مقایسه تصفیه پذیری فاضلاب بیمارستانی توسّط گیاهان وتیوار و نی معمولی در مناطق گرمسیری انجام پذیرفت.
مواد و روش ها:این مطالعه به صورت تجربی در فصل گرم سال (تابستان)1391 انجام شد. در این پژوهش دو عدد پایلوت شیشه ای به ابعاد 100×50×60 سانتی مترساخته شد. خاک مورد استفاده مخلوطی از ماسه، شن وخاک رس معمولی انتخاب گردید. روش آبیاری در این پژوهش به صورت زیرسطحی و سیستم پیوسته بود. فاضلاب بیمارستانی ابتدا در یک مخزن 220 لیتری به عنوان ته نشینیاوّلیه با زمان ماند 2ساعت وارد بستر نیزار با زمان ماند هیدرولیکی4 روز با دبی 85/0 لیتر در ساعت گردید. به منظور بررسی کارآیی هر گیاه در تصفیه فاضلاب بیمارستانی پارامترهای شیمیایی شامل اکسیژن مورد نیاز بیولوژیکی،کل جامدات معلق، کل نیتروژن،کل فسفر،اکسیژن مورد نیاز شیمیایی،اسدیته بر اساس روش های استاندارد متد مورد سنجش قرار گرفت. جهت آنالیر داده ها از آزمون های آماری تی مستقل و من ویتنی با استفاده از نرم افزاراس.پی.اس.اس. استفاده شد.
یافته ها:بر اساس یافته های این تحقیق درصد حذف پارامترهای TP,TN,TSS,BOD5توسّط گیاه وتیوار به ترتیب 54/88، 71/95، 93/93، 80/99درصد و برای گیاه نی به ترتیب54/82، 13/91، 64/86، 28/99 درصد به دست آمد.
نتیجه گیری:با توجّه به ویژگی های منحصر به فرد گیاه وتیوار از جمله مقاومت بالای آن در برابر شرایط نامساعد محیطی و راندمان بهتر آن نسبت به گیاه نی این گیاه جهت پالایش فاضلاب بیمارستانی توصیه می گردد.
ایوب رستگار؛ امیرحسین محوی؛ علی اکبر محمدی؛ حسین فرجی
دوره 21، شماره 2 ، خرداد و تیر 1393، ، صفحه 293-301
چکیده
زمینه و هدف: منابع آبهای زیر زمینی، بخش مهمی از منابع تامین آب شهری را تشکیل می‌دهند. یکی از چالش‌های جدی در راستای تامین و ارتقای سلامت جامعه، افزایش تدریجی میزان نیترات در آب آشامیدنی جوامع مختلف دنیا میباشد. هدف از این تحقیق، بررسی تغییرات فصلی میزان نیترات و آمونیاک در چاههای تامین‌کننده‌ی آب شرب بابل با استفاده از نرم‌افزار ...
بیشتر
زمینه و هدف: منابع آبهای زیر زمینی، بخش مهمی از منابع تامین آب شهری را تشکیل می‌دهند. یکی از چالش‌های جدی در راستای تامین و ارتقای سلامت جامعه، افزایش تدریجی میزان نیترات در آب آشامیدنی جوامع مختلف دنیا میباشد. هدف از این تحقیق، بررسی تغییرات فصلی میزان نیترات و آمونیاک در چاههای تامین‌کننده‌ی آب شرب بابل با استفاده از نرم‌افزار GISدر فصول مختلف سالهای89-1388 میباشد.
مواد و روشها: این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی از نوع مقطعی است که بر روی چاههای تامین آب شرب بابل درطول سالهای 89-88 انجام-گرفته‌است. از 20 چاه آب شرب شهر بابل در فصول مختلف، نمونه‌برداری برطبق روش استاندارد صورت‌گرفته و در نهایت، 80 نمونه آب مورد آنالیز قرارگرفته‌است. جهت اندازه‌گیری مقادیر نیترات و آمونیاک، از دستگاه اسپکترو فتومتر مدل DR2000 و طول موج‌های 500 و425 نانومتراستفاده-شده‌است. جهت تجزیه و تحلیل کیفی و نوسانات فصلی غلظت نیترات و آمونیاکِ مکان‌های مختلف، از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی، نرم‌افزار ArcGIS استفاده شد.
یافتهها: نتایج نشان‌داده که بیشترین میزان نیترات در فصل تابستان(68/23 میلی‌گرم درلیتر) و کمترین آن در فصل زمستان(14میلی‌گرم در لیتر) بوده-است. درحالی که بیشترین مقدار آمونیاک در فصل بهار(43/0 میلی‌گرم در لیتر) و کمترین آن در فصل تابستان(06/0 میلی‌گرم در لیتر) به‌دست‌آمده-است. همچنین نتایج نشان‌داده که فقط در چاه شماره‌ی 5 واقع در روستای کته پشت سفلی، غلظت نیترات روند افزایش داشته است و در بقیه‌ی چاه-ها، داده‌ها به‌ترتیب روند افزایشی و کاهشی در غلظت نیترات و آمونیاک نشان داده‌اند.
نتیجهگیری: نتایج بیانگر آن است که میزان نیترات و آمونیاک در کلیه‌ی نمونه‌ها، کمتر از مقادیر توصیه‌ای سازمان بهداشت جهانی میباشد. جهت جلوگیری از افزایش غلظت آمونیاک و نیترات در منابع آبهای زیرزمینی، آموزش مداوم به کشاورزان در زمینه‌ی استفاده‌ی صحیح ازکودهای شیمیایی و نیز ساخت و بهره‌برداری از سیستم‌های جمع‌آوری فاضلاب شهری توصیه می‌گردد.
احسان احمدی؛ ایوب رستگار؛ مهدی فرزادکیا؛ علی آذری
دوره 20، شماره 4 ، آذر و دی 1392، ، صفحه 530-538
چکیده
زمینه و هدف: طبق آمارها بخش عمده‌ای از پسماندهای شهری در ایران دفن شده و بخش ناچیزی از این مواد بازیافت می‌شوند در حالی که مدیریت پسماندهای شهری در کشورهای در حال توسعه به سوی تفکیک از مبدأ و بازیافت حرکت کرده است. این تحقیق با هدف برآورد پتانسیل بازیافت پسماندهای شهری قم و سود اقتصادی آن در یک چشم انداز 20 ساله از سال 1385 انجام شده است.
مواد ...
بیشتر
زمینه و هدف: طبق آمارها بخش عمده‌ای از پسماندهای شهری در ایران دفن شده و بخش ناچیزی از این مواد بازیافت می‌شوند در حالی که مدیریت پسماندهای شهری در کشورهای در حال توسعه به سوی تفکیک از مبدأ و بازیافت حرکت کرده است. این تحقیق با هدف برآورد پتانسیل بازیافت پسماندهای شهری قم و سود اقتصادی آن در یک چشم انداز 20 ساله از سال 1385 انجام شده است.
مواد و روشها: این تحقیق یک مطالعه توصیفی مقطعی است. ابتدا میزان بازیافت پسماندهای خشک شهر قم در سالهای 1385 و 1390 بر اساس گزارشات سازمان مدیریت پسماند این شهر برآورد شد. سپس برای ارتقا سطح بازیافت پسماندهای خشک، دو سناریو بازیافت 20 و 60 درصدی در سالهای 1390 و 1407 محاسبه شده و سود اقتصادی آنها تعیین گردید.
یافتهها: میانگین پسماند تولیدی در شهر قم در سال 1390، 718 تن در روز بود. بر اساس این روند تولید، در سال 1407 شاهد تولید 1145 تن در روز پسماند در این شهر خواهیم بود. سود اقتصادی روزانه بازیافت پسماندهای خشک در شهر قم در سال 1390 معادل 15801520 ریال بود. این میزان سود در صورت ارتقا برنامه‌های بازیافت می‌تواند تا میزان 63211640 و 189664400 ریال برای سطوح بازیافت 20 و 60 درصدی افزایش یابد.
نتیجهگیری: علی‌رغم پتانسیل بازیافت 21 درصدی پسماندهای خشک در شهر قم، در حال حاضر میزان بازیافت انجام شده در این شهر درحدود 5 درصد میباشد. با یک برنامه 10 تا 20 ساله میتوان میزان سوددهی اقتصادی ناشی از بازیافت را 4 تا 12 برابر افزایش داد.
اکبر احمدی آسور؛ محمدحسین ساقی؛ رمضانعلی خمیرچی؛ طاهره وزیری؛ ایوب رستگار
دوره 20، شماره 2 ، خرداد و تیر 1392، ، صفحه 222-229
چکیده
زمینه و هدف: مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی به منظور افزایش تولیدات کشاورزی به‌ویژه در بخش زراعی، موجب بروز صدمات زیست محیطی و اختلال در حاصلخیزی خاک می‌شود. در روش تهیه کود از بیوگاز، علاوه بر به‌دست آوردن گاز میتوان کود آلی با کیفیت بالا نیز تولید کرد، هدف از این تحقیق بررسی خواص فیزیکی و شیمیایی کود حاصله از ترکیب فضولات دامی و ...
بیشتر
زمینه و هدف: مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی به منظور افزایش تولیدات کشاورزی به‌ویژه در بخش زراعی، موجب بروز صدمات زیست محیطی و اختلال در حاصلخیزی خاک می‌شود. در روش تهیه کود از بیوگاز، علاوه بر به‌دست آوردن گاز میتوان کود آلی با کیفیت بالا نیز تولید کرد، هدف از این تحقیق بررسی خواص فیزیکی و شیمیایی کود حاصله از ترکیب فضولات دامی و طیور با استفاده از سیستم بیوگاز میباشد.
مواد و روشها: برای راه‌اندازی پایلوت ابتدا فضولات دامی و طیور جمع‌آوری شده و به نسبت 2 : 1 به پایلوت طراحی شده، اضافه گردید. پس از گذشت حدود 2 ماه، میزان گاز تولیدی مشخص گردید و سپس پارامترهای کود حاصله از پایلوت مورد آنالیز قرار گرفته و با استانداردهای مختلف و موجود مقایسه گردید. داده‌های به‌دست آمده با استفاده از نرم‌افزار Excel آنالیز گردید.
یافتهها: میزان pH به‌دست آمده از کود حاصله 2/7 بود. هدایت الکتریکی نمونه موردنظر در دمای استاندارد برابر با 53/29 میلی زیمنس بر سانتی‌متر گزارش گردید. رطوبت محاسبه شده 5 درصد به‌دست آمد. میزان مواد آلی نمونه مذکور 19/8 درصد و میزان خاکستر آن 58/8 درصد محاسبه گردید. میزان کربن آلی برای نمونه مذکور 40 درصد و اندازه ذرات یکنواخت و دارای بیشترین مش50 می‌باشند. کود حاصل دارای غلظت فسفر 1 میلی‌گرم بر لیتر بود. غلظت سدیم 94 میلی‌گرم در لیتر و میزان پتاسیم 74 میلی‌گرم بر لیتر به‌دست آمد.
نتیجه گیری: نتایج نشان می‌دهد که میزان مواد آلی، فسفر و خاکستر و کربن آلی با استانداردهای WHO مطابقت دارد. با توجه به ارزان بودن، در دسترس بودن، بی‌خطر بودن و غنی بودن و استفاده همزمان از گاز تولیدی، کود حاصل از بیوگاز می‌تواند کودی مناسب برای کشاورزی محسوب گردد.
یوسف پور عشق؛ ایوب رستگار؛ احمد اله آبادی؛ زهرا رضائی گزل آباد؛ عبدالمجید قلی زاده
دوره 20، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1392، ، صفحه 72-83
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی پساب بسیاری از صنایع نظیر صنعت نساجی به‌دلیل دارا بودن رنگ زیاد یکی از معضلات مهندسین بهداشت محیط است. در این مطالعه بیوجذب دو رنگ آزو، مشکی مستقیم 19 و قرمز مستقیم 23 روی جلبک قهوه‌ای سیتوسیرا ایندیکا مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روشها: به‌منظور پایداری و افزایش ظرفیت جذب، بیومس تحت پردازش با کلراید کلسیم قرار ...
بیشتر
زمینه و هدف: آلودگی پساب بسیاری از صنایع نظیر صنعت نساجی به‌دلیل دارا بودن رنگ زیاد یکی از معضلات مهندسین بهداشت محیط است. در این مطالعه بیوجذب دو رنگ آزو، مشکی مستقیم 19 و قرمز مستقیم 23 روی جلبک قهوه‌ای سیتوسیرا ایندیکا مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روشها: به‌منظور پایداری و افزایش ظرفیت جذب، بیومس تحت پردازش با کلراید کلسیم قرار گرفت. تأثیر پارامترهای بهره‌برداری نظیر زمان تماس،pH ، غلظت اولیه ی رنگزا و اثر مقدار بیوجاذب در حذف رنگزا بررسی گردید. اندازه‌گیری‌ها توسط اسپکتروفتومتر انجام شد. تعادل و سینتیک جذب با مدل های ایزوترم و سینتیک تطبیق داده شد و حداکثر ظرفیت جذب محاسبه گردید. یافتهها: مطالعات سینتیکی نشان داد که فرآیند بیوجذب این رنگها در مدت زمان 120 دقیقه به تعادل رسیده (3/89 درصد رنگ قرمز مستقیم 23 و 02/69 درصد رنگ مشکی مستقیم 19 حذف شد) و از مدل شبه درجه دوم پیروی می‌کنند. بیشترین ظرفیت جذب در pH 5 (mg/g 4/2) حاصل گردید. با افزایش غلظت اولیه هر کدام از محلولهای رنگی و کاهش دوز بیومس جلبکی میزان ظرفیت جذب کاهش می‌یابد. مطالعات ایزوترم نیز نشان داد که بیوجذب این رنگها با مدل فروندلیچ تطابق دارد.
نتیجهگیری: بیوجذب رنگ‌های آزو انتخابی روی بیومس جلبک سیستوسیرا ایندیکا سریع بوده و میتوان با تعیین شرایط بهینه زمان تماس، pH، غلظت اولیه رنگ و دوز جاذب، از جلبک سیتوسیرا ایندیکا به‌عنوان یک جاذب ارزان برای حذف رنگ‌های آزو از محلولهای آبی استفاده کرد.
روشنک رضایی کلانتری؛ احمد اله آبادی؛ مهدی فرزادکیا؛ ایوب رستگار؛ احمد جنیدی جعفری؛ عبدالمجید قلی زاده
دوره 19، شماره 3 ، مرداد و شهریور 1391، ، صفحه 277-286
چکیده
زمینه و هدف: نشت فلزات سنگین از کمپوست منجر به انباشته شدن عناصر در لایه‌های خاک و در نتیجه آلوده شدن آبهای زیرزمینی می‌گردد. لذا هدف این مطالعه، بررسی تأثیر کمپوست بر میزان نشت فلزات سنگین، سدیم، پتاسیم و سولفات از خاک میباشد. مواد و روشها: در این تحقیق تجربی – کاربردی، سه ستون پلی‌اتیلن (ارتفاع 50 سانتی‌متر و قطر داخلی 10 سانتی‌متر) ...
بیشتر
زمینه و هدف: نشت فلزات سنگین از کمپوست منجر به انباشته شدن عناصر در لایه‌های خاک و در نتیجه آلوده شدن آبهای زیرزمینی می‌گردد. لذا هدف این مطالعه، بررسی تأثیر کمپوست بر میزان نشت فلزات سنگین، سدیم، پتاسیم و سولفات از خاک میباشد. مواد و روشها: در این تحقیق تجربی – کاربردی، سه ستون پلی‌اتیلن (ارتفاع 50 سانتی‌متر و قطر داخلی 10 سانتی‌متر) پر از خاک شنی رسی لومی که بهصورت تصادفی انتخاب شده بود، پر گردید. سپس میزان 10 کیلوگرم بر مترمربع کمپوست بر روی ستون‌ها پاشیده شد و روزانه 250 میلیلیتر آب مقطر روی هر ستون پاشیده می‌شد، شیرابه حاصل از ستون روزانه از نظر pH ، هدایت الکتریکی، سولفات، سدیم، پتاسیم، سرب، کروم و کادمیوم مورد آنالیز قرار گرفت، تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرمافزارهای Excel ، SPSS و آزمون کروس کال والیس انجام شد. یافتهها: یافتهها نشان داد که کاربرد کمپوست غنینشده و غنیشده سبب کاهش pH شیرابه (از 17/0±43/7 به 25/0±7/6 و 11/0±07/7) و افزایش هدایت الکتریکی (از 3/0±8/1 میلی زیمنس بر متر شاهد 12/0±7/3 و به 41/0±87/12) گردید. میزان نشت فلزات در تیمار غنی نشده نسبت به شاهد معنادار نبود (78/0 < p )، ولی میزان نشت هر سه فلز با کاربرد کمپوست غنیشده نسبت به شاهد معنادار بود (001/0 ≥ p). نتیجهگیری : کاربرد کمپوست حاوی فلزات بیشتر بر روی خاک شنی رسی لومی سبب افزایش نشت فلزات از خاک می‌شود. لذا افزودن کمپوست بهطور مکرر باعث می‌گردد که کیفیت آبهای زیرزمینی به خطر بیافتد.