مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار

بررسی تأثیر یوبیکوینون بر میزان مالون دی‌آلدئید فولیکول‌های پره‌آنترال موش سوری در کشت آزمایشگاهی

رویا هدایتی‌کشکا؛ سعید زواره؛ تقی لشکربلوکی

دوره 23، شماره 4 ، مهر و آبان 1395، ، صفحه 590-599

چکیده

اهداف استرس اکسیداتیو در کشت آزمایشگاهی اجتناب‌ناپذیر است. بنابراین هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر یوبیکوینون به‌عنوان آنتی‌اکسیدانتی قوی بر پراکسیداسیون لیپیدی و نرخ تکوین فولیکول‌های پره‌آنترال موش سوری در شرایط کشت آزمایشگاهی است.مواد و روش ها در این پژوهش فولیکول‌های پره‌آنترال از تخمدان موش‌های 14 تا 16 روزه به روش مکانیکی ... بیشتر اهداف استرس اکسیداتیو در کشت آزمایشگاهی اجتناب‌ناپذیر است. بنابراین هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر یوبیکوینون به‌عنوان آنتی‌اکسیدانتی قوی بر پراکسیداسیون لیپیدی و نرخ تکوین فولیکول‌های پره‌آنترال موش سوری در شرایط کشت آزمایشگاهی است.مواد و روش ها در این پژوهش فولیکول‌های پره‌آنترال از تخمدان موش‌های 14 تا 16 روزه به روش مکانیکی جدا (123n=) و به دو گروه کنترل (78=n) و تیمارشده با یوبیکوینون (45n=) تقسیم شدند. فولیکول‌های پره‌آنترال با حضور یا عدم حضور (کنترل) 50 میکرومولار یوبیکوینون کشت و تخمک‌گذاری در روز دوازدهم کشت القا شد، سپس نرخ رشد، بقا، تشکیل حفره آنتروم، تخمک‌گذاری و تخمک MII ارزیابی شد. به‌طور جداگانه مالون دی‌آلدئید (MDA) به‌عنوان نشانگر زیستی پراکسیداسیون لیپیدی در شروع کشت، در ساعت‌های 24، 48، 72 و 96 بررسی شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون t مستقل تجزیه‌وتحلیل شد.یافته ها در این پژوهش نرخ بقا و رشد فولیکول‌های پره‌آنترال تیمارشده با یوبیکوینون به‌طور معناداری بیشتر از گروه کنترل بود. نرخ تشکیل حفره آنتروم و تخمک‌گذاری و تخمک‌های MII در حضور یوبیکوینون به‌طور معناداری نسبت به گروه کنترل بیشتر بود، درحالی‌که مقدار مالون دی‌آلدئید فولیکول‌های تیمارشده با یوبیکوینون در مقایسه با گروه کنترل به‌طور معناداری کمتر بود.نتیجه گیری محیط کشت غنی‌شده با یوبیکوینون، تکوین فولیکول‌های پره‌آنترال را با کاهش پراکسیداسیون لیپیدی بهبود می‌دهد.

فیزیولوژی و فارماکولوژی

نقش اورکسین در فعالیت گیرنده گابا A طی محرومیت از مورفین در نورون‌های هسته لوکوس سرولئوس موش صحرایی

مهناز داودی؛ حسین عزیزی؛ سید جواد میرنجفی زاده؛ سعید سمنانیان

دوره 27، شماره 5 ، آذر و دی 1399، ، صفحه 630-639

چکیده

زمینه و هدف نوروپپتید اورکسین در هیپوتالاموس جانبی ساخته می‌شود و از طریق گیرنده نوع 1 اورکسین (OX1R) در سندرم محرومیت از مورفین القایی با نالوکسان درگیر است. هسته لوکوس سرولئوس (LC) یک ناحیه حساس مغزی برای بروز جنبه‌های حرکتی سندرم محرومیت از مورفین است. سیستم گاباارژیک و اورکسینرژیک در ایجاد وابستگی فیزیکی ناشی از مصرف مورفین درگیر ... بیشتر زمینه و هدف نوروپپتید اورکسین در هیپوتالاموس جانبی ساخته می‌شود و از طریق گیرنده نوع 1 اورکسین (OX1R) در سندرم محرومیت از مورفین القایی با نالوکسان درگیر است. هسته لوکوس سرولئوس (LC) یک ناحیه حساس مغزی برای بروز جنبه‌های حرکتی سندرم محرومیت از مورفین است. سیستم گاباارژیک و اورکسینرژیک در ایجاد وابستگی فیزیکی ناشی از مصرف مورفین درگیر هستند. در این مطالعه اثر اورکسینA بر عملکرد سیستم مهاری گاباارژیک در نورون‌های هسته LC در بروز علائم سندرم محرومیت، ارزیابی شد. مواد و روش‌ها در این مطالعه از موش‌های صحرایی نر (14-21 روزه )استفاده شد. برای ایجاد وابستگی در حیوانات از مورفین (ml; i.p. 1/0 mg/kg, 20) روزانه به مدت هفت روز انجام گرفت، سپس با استفاده از تکنیک ثبتwhole-cell patch clamp اثر اورکسین بر جریان‌های مهاری پس‌سیناپسی (IPSCs) خودبه‌خودی و برانگیخته گابا A در نورون‌های هسته LC بررسی گردید. یافته‌ها داده‌ها نشان دادند که اورکسینA از طریق گیرنده‌های نوع 1، در حضور نالوکسان، نوعی اثر مهاری بر عملکرد سیستم گاباارژیک دارد. تجویز اورکسینA باعث کاهش دامنه جریان‌های پس‌سیناپسی مهاری برانگیخته (eISPCs) شد. همچنین اورکسین A در حضور نالوکسان اثری بر دامنه جریان‌های پس‌سیناپسی مهاری خودبه‌خودی (sIPSCs) اعمال نکرد در حالی که موجب کاهش فرکانس این جریان‌ها گردید. نتیجه‌گیری این یافته‌ها نشان دادند که ممکن است اورکسین A از طریق گیرنده‌های نوع 1، در حضور نالوکسان اثر مهاری بر فعالیت سیستم گابارژیک در نورون‌های LC داشته باشد. به نظر می‌رسد اورکسین A، به عنوان فاکتوری خارجی عمل می‌کند یا می‌تواند با اثر بر دیگر فاکتورهای خارجی مانند جریان های گاباارژیک نقش مهمی را در محرومیت از مورفین القایی با نالوکسان را ایفا کند. همچنین این یافته‌ها نشان دادند که ممکن است اورکسین A از طریق گیرنده‌های نوع 1، در کاهش فعالیت گیرنده گابا A در بروز سندرم محرومیت از مورفین القایی با نالوکسان سهیم باشد.

بهداشت محیط و محیط زیست

پتانسیل کارائی ایروژل هیبریدی کربن+ سیلیسی در حذف فنل از محلولهای آبی و بررسی مطالعات ایزوترمی، سنتیکی

احمد جنیدی؛ ایوب رستگار

دوره 25، شماره 5 ، آذر و دی 1397، ، صفحه 639-648

چکیده

زمینه و هدف: فنل و مشتقات آن به طور وسیع در صنایع پتروشیمی، شیمائی و داروسازی استفاده می شود، فاضلاب این صنایع پایش شده است که حاوی غلظت بالای از ترکیبات فنل می‌باشد که ایجاد خطرات برای زندگی ابزیان و انسان می‌کند بنابراین فاضلاب‌های حاوی فنل قبل از دفع پساب بایستی تصفیه شوند. روش کار: ایروژل هیبریدی با ساختار ابگریزی با استفاده از ... بیشتر

آموزش بهداشت

رابطه سرمایه اجتماعی با کیفیت زندگی در جامعه ایرانی:یک مطالعه ی مروری نظامند

تیمور آقاملایی؛ حسین داودی؛ علی صفری مرادآبادی؛ سکینه دادی پور

دوره 26، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1398، ، صفحه 695-707

چکیده

زمینه و هدف: امروزه کیفیت زندگی بصورت عمده ای با سرمایه اجتماعی و اجزای آن از قبیل ارتباطات اجتماعی، همکاری، انسجام و مشارکت اجتماعی ارتباط دارد . هدف از مطالعه مروری حاضر تعیین رابطه سرمایه اجتماعی با کیفیت زندگی در جامعه ایرانی بود.مواد و روش ها : جستجوی نظامند در پایگاه های اطلاعاتی PubMed، Science Direct،CINAHL ، SID، Iranmedex، Magiran، Web Of Sciense، Goolgle ... بیشتر زمینه و هدف: امروزه کیفیت زندگی بصورت عمده ای با سرمایه اجتماعی و اجزای آن از قبیل ارتباطات اجتماعی، همکاری، انسجام و مشارکت اجتماعی ارتباط دارد . هدف از مطالعه مروری حاضر تعیین رابطه سرمایه اجتماعی با کیفیت زندگی در جامعه ایرانی بود.مواد و روش ها : جستجوی نظامند در پایگاه های اطلاعاتی PubMed، Science Direct،CINAHL ، SID، Iranmedex، Magiran، Web Of Sciense، Goolgle Scholar ، CINAHL (EBSCO) و Scopusو با کلمات کلیدی socail capital ،Iran ،quality of life ، به دو زبان فارسی و انگلیسی صورت گرفت. هیچ گونه محدودیت زمانی در انتخاب مقالات نبود و تمامی مقالات چاپ شده مرتبط تا سال 1396 وارد مطالعه شدند. از بررسی 209 مقاله مورد بررسی در نهایت 20 مقاله مطابق با هدف مطالعه انتخاب و مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها : حجم نمونه مطالعات از140 تا 20670 نفر متغیر بود. در جوامع روستایی تعاون، همکاری، انسجام و مشارکت اجتماعی بیشترین تاثیر را بر روی کیفیت زندگی داشت، در میان دانشجویان ارتباطات اجتماعی و در میان سالمندان انسجام و همبستگی رابطه قوی با کیفیت زندگی داشت ، بعد اعتماد اجتماعی در بین سالمندان رابطه ضعیفی با کیفیت زندگی نشان داد. در اغلب مطالعات، ابعاد اجتماعی و مشارکت ارتباط قوی تری با کیفیت زندگی داشتند.نتیجه گیری : سرمایه اجتماعی یک پیش بینی کننده خوب برای تبیین کیفیت زندگی در اقشار مختلف جامعه می باشد. فراهم نمودن زمینه های رشد و فعالیت های گروهی در قالب انجمن های داوطلبانه، گسترش شبکه های روابط بین فردی، تاسیس نهاد های دولتی و غیر دولتی با مشارکت دادن افراد و گسترش فرهنگ اعتماد در بین آحاد مردم می تواند در ارتقاء کیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی تاثیر گذار باشدکلید واژه ها : سرمایه اجتماعی، کیفیت زندگی، ایران، مروری نظامند

بررسی مقایسه ای تأثیر آموزش بر اساس الگوی خود مراقبتی اورم با روش رایج بر کیفیّت زندگی بیماران دیابتیک نوع دو

جواد گنجلو؛ زهرا طالبی؛ عبدالقادر عصارودی؛ محمدحسن رخشانی

دوره 22، شماره 5 ، آذر و دی 1394، ، صفحه 748-757

چکیده

زمینه و هدف: با آگاهی از دانش محدود در بین دیابتیها ، و با توجّه به شیوع بالای عوارض و کیفیّت پایین زندگی در بین مبتلایان به دیابت، یافتن یک روش آموزشی مناسب حایز اهمیّت است. مطالعه حاضر با هدف بررسی مقایسهای تأثیّر آموزش بر اساس الگوی اورم با روش رایج بر کیفیّت زندگی بیماران دیابتی نوع دو انجام شده است. مواد و روشها: این مطالعه ... بیشتر زمینه و هدف: با آگاهی از دانش محدود در بین دیابتیها ، و با توجّه به شیوع بالای عوارض و کیفیّت پایین زندگی در بین مبتلایان به دیابت، یافتن یک روش آموزشی مناسب حایز اهمیّت است. مطالعه حاضر با هدف بررسی مقایسهای تأثیّر آموزش بر اساس الگوی اورم با روش رایج بر کیفیّت زندگی بیماران دیابتی نوع دو انجام شده است. مواد و روشها: این مطالعه به روش کارآزمایی بالینی تصادفی شده روی 75 بیمار مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه کننده به کلینیک دیابت شهرستان سبزوار در سال 1392 انجام شد. گروه کنترل، تحت آموزش معمول مرکز دیابت قرار گرفتند و گروه مداخله، بر اساس نیازسنجی و تعیین توان خودمراقبتی تحت هشت جلسه آموزش به صورت سخنرانی، پرسش و پاسخ، بحث گروهی، فیلم و ارایه جزوه آموزشی قرار گرفتند. یک ماه بعد از اتمام آموزش، کیفیّت زندگی تمام واحدهای پژوهش به وسیله ابزار کیفیّت زندگی اختصاصی بیماراندیابتی 19ADDQOL بررسی شد. اطّلاعات با استفاده از نرم افزار SPSSو آزمونهای مجذور کایدو، تحلیل کوواریانس و رگرسیون لجستیک چند سطحی دادههای همبسته تجزیه و تحلیل شد. یافتهها: در این مطالعه 7/ 50درصد (38نفر) شرکت کنندگان زن و 3/49 درصد (37نفر) مرد بودند. بعد از مداخله آموزشی میانگین و انحراف معیار نمره کیفیّت زندگی در گروه کنترل و مداخله در بعد فیزیکی به ترتیب 719/0± 98/1- و 931/0± 815/1، در بعد روحی-روانی به ترتیب 643/0± 90/1- و 778/0± 22/2 و در بعد اجتماعی به ترتیب 678/0± 867/1- و 931/0± 783/1 بود. در مقایسه میانگین نمره کیفیّت زندگی دو گروه بعد از مداخله آموزشی، آزمون تحلیل کوواریانس تفاوت آماری معنیدار نشان داد(001/0>P). نتیجهگیری: برنامه آموزشی مبتنی بر الگوی اورم نسبت به روش رایج کیفیّت زندگی بیماران دیابتی را ارتقا داده است. از این رو پیشنهاد میشود، از این روش استفاده شود.

بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی

تأثیر کشندگی عصاره و زیست‌توده نوع وحشی و جهش‌یافته باکتریBradyrhizobium japonicum بر سلول‌های سرطانی پستان و معده

سعید میرزایی؛ ملک حسین اسدی؛ پگاه حجازی؛ بابک تقی پور

دوره 27، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1399، ، صفحه 754-759

چکیده

زمینه و هدف سرطان معده و پستان، از سرطان‌های شایع در جهان و ایران هستند. امروزه استفاده از عصاره‌های قارچی و باکتریایی، برای درمان سرطان بسیار مورد توجه محققان قرار گرفته است. رایزوبیوم‌ها از باکتری‌های مفید در کشاورزی و محیط‌زیست هستند که نیتروژن مورد نیاز گیاهان خانواده لگوم را از طریق هم‌زیستی با این خانواده تأمین می‌کنند. ... بیشتر زمینه و هدف سرطان معده و پستان، از سرطان‌های شایع در جهان و ایران هستند. امروزه استفاده از عصاره‌های قارچی و باکتریایی، برای درمان سرطان بسیار مورد توجه محققان قرار گرفته است. رایزوبیوم‌ها از باکتری‌های مفید در کشاورزی و محیط‌زیست هستند که نیتروژن مورد نیاز گیاهان خانواده لگوم را از طریق هم‌زیستی با این خانواده تأمین می‌کنند. در این پژوهش تأثیر عصاره سلولی باکتری برادی رایزوبیوم و نوع جهش‌یافته آن در ژن مسئول غده‌زایی، بر مرگ سلول‌های سرطانی پستان (MCF7) و معده (AGS) بررسی گردید. مواد و روش‌ها اثر کشندگی غلظت‌های مختلف زیست‌توده و عصاره Bradyrhizobium japonicum بر سلول‌های سرطانی پستان (MCF7) و معده (AGS) با استفاده از روش آزمون رنگ‌سنجی MTT بررسی شد. از روش ANOVA و نرم‌افزار Graphpad Prism 6.0 برای بررسی داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها هم نوع وحشی و هم نوع جهش‌یافته باکتری تأثیر کشندگی معنی‌داری بر هر دو نوع سلول سرطانی داشتند و میزان کشندگی آنها وابسته به غلظت به‌کار گرفته شده از عصاره یا زیست‌توده بود (کمترین میزان کشندگی در غلظت 30 و بیشترین در 480 میکروگرم بر میلی‌لیتر). در بیشتر موارد زیست توده، تأثیر بهتری در مقایسه با عصاره نشان داد. نتیجه‌گیری در مجموع این تحقیق تأثیر کشندگی عصاره و زیست‌توده باکتری رایزوبیوم بر سلول‌های سرطانی را نشان داد که می‌تواند به‌عنوان منبعی برای یافت ترکیبات ضدسرطانی به‌کار رود.

بررسی وضعیت تیتر آنتی‌بادی هپاتیت ب در کارکنان مرکز بهداشت شهرستان زابل در سال 1392

علیرضا انصاری‌مقدم؛ مهدی کریمی اول؛ رضا ایمان‌خواه؛ محمد هادی عباسی؛ ابوالفضل پناهی میشکار؛ حامد نقدبیشی

دوره 23، شماره 5 ، آذر و دی 1395، ، صفحه 770-775

چکیده

اهداف کارکنان مراکز بهداشتی‌درمانی به علت تماس مستقیم با بیماران هپاتیتی در معرض ابتلا به این بیماری هستند. این مطالعه با هدف تعیین سطح تیتر آنتی‌بادی ضد ویروس هپاتیت ب در کارکنان مرکز بهداشت شهرستان زابل انجام شده است.مواد و روش ها این مطالعه مقطعی در پاییز سال 1392 روی 72 سرم جداشده از نمونه خون کارکنان مرکز بهداشت شهرستان زابل انجام ... بیشتر اهداف کارکنان مراکز بهداشتی‌درمانی به علت تماس مستقیم با بیماران هپاتیتی در معرض ابتلا به این بیماری هستند. این مطالعه با هدف تعیین سطح تیتر آنتی‌بادی ضد ویروس هپاتیت ب در کارکنان مرکز بهداشت شهرستان زابل انجام شده است.مواد و روش ها این مطالعه مقطعی در پاییز سال 1392 روی 72 سرم جداشده از نمونه خون کارکنان مرکز بهداشت شهرستان زابل انجام شده است. نمونه‌های سرم با آزمایش الیزا بررسی و مقادیر آنتی‌بادی اندازه‌گیری شد. اطلاعات به‌دست‌آمده پس از جمع‌آوری با استفاده از نسخه 18 نرم‌افزار SPSS و شاخص‌های توصیفی و آزمون‌های کای اسکوئر و تی تست، تجزیه‌وتحلیل شدند.یافته ها به‌طورکلی 37 نفر از افراد مطالعه‌شده (8/51 درصد) ایمنی مطلوب (بالای u/ml 100) و 14 نفر (4/19 درصد) ایمنی متوسط (10 تا u/ml 100) داشتند. بین زمان دریافت آخرین نوبت واکسن و تیتر آنتی‌بادی مطلوب رابطه معنی‌دار بود (004/0). درصد مطلوب تیتر آنتی‌بادی در افراد کمتر از 35 سال نسبت به افراد بالای 35 سال بیشتر و نشان‌دهنده این است که سن در میزان تیتر آنتی‌بادی تأثیرگذار است.نتیجه گیری در پوشش واکسیناسیون هپاتیت ب، دو عامل سن و زمان آخرین دُز واکسن دریافتی تأثیر دارد. بنابراین پیشنهاد می‌شود کارکنان مراکز بهداشتی حداقل هر پنج سال یک‌بار وضعیت ایمنی خود را در برابر هپاتیت ب ارزیابی و در صورت پایین‌بودن ایمنی نسبت به دُز تقویتی واکسیناسیون هپاتیت ب اقدام کنند.

میکروبیولوژی، ویروس، قارچ و انگل

گزارش یک مورد لیشمانیوزیس پوستی منتشر نادر ناشی از تزریق کورتیکواستروئید

مهدی عبداللهی؛ فاطمه تشریفی؛ باقر مرادی

دوره 25، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1397، ، صفحه 781-785

چکیده

سابقه و هدف: لیشمانیوز پوستی یا سالک یکی از بیماریهای اندمیک در برخی از نواحی ایران می باشد که موجب مشکلات بهداشتی در مناطق یاد شده می شود. این بیماری توسط تک یاخته لیشمانیا و از طریق نیش پشه خاکی به انسان منتقل می شود. در این مطالعه یک مورد لیشمانیوز پوستی گزارش شد که بدلیل عدم تشخیص میکروسکوپی و درمان غیر اختصاصی تبدیل به سالک منتشر ... بیشتر سابقه و هدف: لیشمانیوز پوستی یا سالک یکی از بیماریهای اندمیک در برخی از نواحی ایران می باشد که موجب مشکلات بهداشتی در مناطق یاد شده می شود. این بیماری توسط تک یاخته لیشمانیا و از طریق نیش پشه خاکی به انسان منتقل می شود. در این مطالعه یک مورد لیشمانیوز پوستی گزارش شد که بدلیل عدم تشخیص میکروسکوپی و درمان غیر اختصاصی تبدیل به سالک منتشر پوستی شده بود.مواد و روش‌ها: بیمار آقای 55 ساله بود که بدلیل زخم پوستی مزمن بر روی بینی بعد از یک ماه به پزشک کرده بود و در همان ابتدا تشخیص احتمالی لوپوس پوستی انجام گرفته بود. جهت درمان پردنیزون تجویز شده بودکه همین موضوع در نهایت موجب گسترش زخمها به شکل لیشمانیوز پوستی همراه با ضایعات ندولار و پاپولار متعدد در سطح صورت شده بود. لازم به ذکر است در بررسی ها مشخص شده بود که این بیمار دارای بیماری ضعف سیستم ایمنی نبود و محل زندگی بیمار در منطقه اندمیک بیماری سالک بوده و زخم های بیمار می تواند مشکوک به آلودگی به لیشمانیا باشد. به همین منظور بیمار به آزمایشگاه معرفی شد و نمونه گیری و رنگ آمیزی گیمسا انجام گردید.یافته‌ها : بعد از نمونه گیری ،بررسی میکروسکوپی با دقت مناسب انجام شد و اجسام لیشمان در نمونه همه زخمهای بیمار مشاهده شد و بعد از گزارش آزمایشگاه تشخیص بیماری سالک منتشر داده شد و درمان با گلوکانتیم آغاز شد.استنتاج: در مواردی در افراد زخمهای پوستی مزمن مشاهده گردد می توان بر اساس مناطق مختلف جغرافیایی ایران به بیماریهای اندمیک همچون سالک مشکوک شد و در صورت منفی شدن تست آزمایشگاهی آن، به بررسی سایر علل بیماریهای پوستی پرداخت. همچنین جهت تشخیص اختصاصی تر و تایید تشخیص اولیه می توان از روشهای ملکولی استانداردی مانند PCR کمی و کیفی استفاده نمود.

به‌کارگیری روش سطح پاسخ در بهینه‌سازی فرایند انعقاد و لخته‌سازی برای تصفیه آب‌صابون با استفاده از سولفات‌فریک و کلرورکلسیم (استفاده از روش سطح پاسخ در تصفیه آب‌صابون)

کاووس دیندارلو؛ علی آرزومند؛ حمزه‌علی جمالی

دوره 23، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1395، ، صفحه 866-875

چکیده

اهداف مطالعه حاضر، به‌منظور بهینه‌سازی فرایند انعقاد و لخته‌سازی به‌وسیله کلرورکلسیم و سولفات‌فریک در تصفیه آب‌صابون صنعتی به روش سطح پاسخ انجام شد.مواد و روش ها با استفاده از دو منعقدکننده کلرورکلسیم و سولفات‌فریک، بازده فرایند انعقاد و لخته‌سازی در حذف اکسیژن لازم شیمیایی (COD) و کدورت و میزان آزادشدن روغن بررسی شد. برای بهینه‌سازی ... بیشتر اهداف مطالعه حاضر، به‌منظور بهینه‌سازی فرایند انعقاد و لخته‌سازی به‌وسیله کلرورکلسیم و سولفات‌فریک در تصفیه آب‌صابون صنعتی به روش سطح پاسخ انجام شد.مواد و روش ها با استفاده از دو منعقدکننده کلرورکلسیم و سولفات‌فریک، بازده فرایند انعقاد و لخته‌سازی در حذف اکسیژن لازم شیمیایی (COD) و کدورت و میزان آزادشدن روغن بررسی شد. برای بهینه‌سازی شاخص‌های بهره‌برداری از فرایند، شامل pH و مقدار مصرف ماده منعقدکننده، طرح مرکب مرکزی و روش سطح پاسخ به‌کاررفت. برای محاسبه سه متغیر پاسخ، شامل COD و کدورت و روغن آزادشده، از الگوی درجه دوم استفاده شد.یافته ها نتایج نشان داد که شرایط بهینه در استفاده از کلرورکلسیم در فرایند انعقاد و لخته‌سازی برابر با مقدار 4 گرم در لیتر و pH برابر 5/3 با میزان حذف COD و کدورت و آزادشدن روغن به‌ترتیب برابر با 93 و 9/96درصد و 8/31 میلی‌لیتر و میزان مطلوب‌بودن برابر با 2/91درصد بود. در زمینه سولفات‌فریک، در شرایط بهینه غلظت 5/6 گرم در لیتر و pH برابر 5/4 با میزان حذف COD و کدورت و آزادشدن روغن به‌ترتیب 1/62 و 6/93درصد و 7/13میلی‌لیتر و میزان مطلوب‌بودن برابر با 91درصد تخمین زده شد. نتیجه گیری استفاده از منعقدکننده کلرورکلسیم در تصفیه آب‌صابون صنعتی، بازده حذف خوبی در حذف شاخص‌های آلایندگی بررسی‌شده داشت و درمقایسه‌با منعقدکننده متداول، مقدار مصرف منعقدکننده تقریباً 35درصد کمتر بود؛ اما در زمینه بازده حذف آلاینده‌ها، بازده به‌مراتب بهتری داشت.

بهداشت محیط و محیط زیست

بررسی تاثیر مداخلات ارگونومیک بر پوسچر های کاری به روش REBA در کارگاههای کوچک شهرستان سبزوار

احمد باشتنی؛ الهه عموزاده؛ جمشید یزدانی چراتی؛ سیاوش اعتمادی‌نژاد؛ حسین کلاته عربی؛ حاجی امید کلته

دوره 28، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1400، ، صفحه 874-884

چکیده

یکی از مهمترین عوامل مؤثر در بروز آسیب‌های اسکلتی عضلانی پوسچر نامطلوب بدن هنگام کار است. مداخلات ارگونومی به منظور بهبود پوسچر کاری امری ضروری است. بهبود پوسچر بر ارتقاء سلامت، کاهش استرس و کاهش ناراحتی کار مؤثر است، از نظر راندمان کار و عملکرد شغلی نیز عاملی با اهمیت می باشد. ارتباطی نزدیک میان پوسچر و راندمان کار مشخص شده است به ... بیشتر

بررسی ارتباط فرسودگی شغلی و جو ایمنی و رابطه آنها با بروز حوادث ناشی از کار در یکی از بنادر ایران

محمد خندان؛ علیرضا کوهپایی

دوره 22، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1394، ، صفحه 972-981

چکیده

زمینه و هدف:بروز حوادث شغلی در بنادر به دلیل جابجایی عظیم کالاها و تردد وسایل حمل بار امری محتمل و البته قابل پیشگیری است. تحقیقات علمی رابطه مستقیم بین فاکتورهای شخصیتی، روانی و ادراکات ایمنی افراد با بروز حوادث در صنایع و سازمانها را گزارش کردهاند. این تحقیق با هدف توسعه شناسایی متغیرهای مدیریتی و روانی- اجتماعی مؤثر بر بروز ... بیشتر زمینه و هدف:بروز حوادث شغلی در بنادر به دلیل جابجایی عظیم کالاها و تردد وسایل حمل بار امری محتمل و البته قابل پیشگیری است. تحقیقات علمی رابطه مستقیم بین فاکتورهای شخصیتی، روانی و ادراکات ایمنی افراد با بروز حوادث در صنایع و سازمانها را گزارش کردهاند. این تحقیق با هدف توسعه شناسایی متغیرهای مدیریتی و روانی- اجتماعی مؤثر بر بروز حوادث در یکی از بنادر کشور و در سال 1393 اجرا شده است. مواد و روشها: این مطالعه مقطعی و توصیفی- تحلیلی، کلیه پرسنل عملیاتی (60 نفر) شاغل در یک شرکت مستقر در بنادر جنوب کشور را در برداشته است. دادههای مورد نیاز به کمک پرسشنامه دموگرافیک، پرسشنامههای جو ایمنی وینودکومار و فرسودگی شغلی مازلاچ جمعآوری شد. تحلیلهای آماری شامل تیتست، همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس با استفاده از نسخه 20 نرمافزار SPSS و در سطح معنیداری 05/0 صورت پذیرفت. یافتهها: میانگین و انحراف معیار سن افراد مورد مطالعه71/5±58/31 و سابقه کارشان 78/4 ± 75/7 سال بود. نمره فرسودگی و جو ایمنی بهترتیب 9/8±17/76 و 07/23±7/188 حاصل آمد. نتایج حاکی از وجود ارتباط معنیدار آماری(p<0.05) میان نمره کل فرسودگی شغلی و جو ایمنی بود (44/0-r=). همچنین، ارتباط بین جو ایمنی، فرسودگی شغلی و مؤلفههای هر یک با تعداد حوادث رخ داده برای کارکنان مورد مطالعه، معنیدار بوده است (p<0.05). نتیجهگیری: با توجه به وجود رابطه بین فرسودگی شغلی، جو ایمنی و حوادث، استفاده از راهکارهای طراحی مجدد سختافزاری و نرمافزاری شغلی برای مدیریت فرسودگی و استفاده از رهیافت تلفیقی ماکروارگونومی و جو ایمنی در چهارچوب تئوری سیستمهای اجتماعی- فنی برای بهبود جو ایمنی به منظور مدیریت شرایط کاری و کاهش میزان حوادث شغلی توصیه میگردد.

شیوع مصرف مت‌آمفتامین در دانش‌آموزان پسر ایرانی: مطالعه مرور ساختارمند و متاآنالیز

مهران سهراب زاده؛ محسن نیازی؛ رستم منتی؛ عزیز کسانی؛ والیه منتی

دوره 22، ویژه نامه ، بهمن و اسفند 1394، ، صفحه 1170-1179

چکیده

زمینه و هدف:سوءمصرف موادمخدر صنعتی همانند متآمفتامین یکی از مشکلات مهم رفتاری در دانشآموزان و نوجوانان میباشد، بهطوریکه سازمان جهانی بهداشت از آن بهعنوان رویدادی نگرانکننده در جهان یاد کرده است. بنابراین هدف این مطالعه بررسی شیوع مصرف متآمفتامین در دانشآموزان پسر ایرانی در قالب یک مطالعه متاآنالیز میباشد. ... بیشتر زمینه و هدف:سوءمصرف موادمخدر صنعتی همانند متآمفتامین یکی از مشکلات مهم رفتاری در دانشآموزان و نوجوانان میباشد، بهطوریکه سازمان جهانی بهداشت از آن بهعنوان رویدادی نگرانکننده در جهان یاد کرده است. بنابراین هدف این مطالعه بررسی شیوع مصرف متآمفتامین در دانشآموزان پسر ایرانی در قالب یک مطالعه متاآنالیز میباشد. مواد و روشها:مطالعه متاآنالیز حاضر با استفاده از مدل تصادفی (Random effect model) انجام گردیده است. برای انتخاب مطالعات انجام شده شیوع مصرف متآمفتامین در دانشآموزان ایرانی در پایگاههای SID، Iranmedex، Magira، Pubmed، ISI و Scopus بین سالهای1380 تا 1394 مورد جستجو قرار گرفتند که 69 مقاله استخراج گردید. پس از بررسی مقالات بر اساس معیارهای ورود 10 مقاله وارد مطالعه حاضر شدند که با استفاده از نرم افزارCMA-2 مورد ترکیب و تجزیه تحلیل قرار گرفتند. برای تعیین ناهمگنی (Heterogeneity) بین مطالعات از شاخصهای Q، 2Ƭ و I2 استفاده شده است. یافتهها:شیوع کلی مصرف متآمفتامین در دانشآموزان ایرانی2/1 درصد با فاصله اطمینان 95 درصد بین 6/1-8/0 بهدست آمده است. در تحلیل زیرگروهها (Subgroupanalysis) شیوع در مطالات انجام شده قبل و بعد از سال 1389 بهترتیب حدود 6/1و 9/0 درصد بهدست آمد. همچنین شاخصهای مربوط به ناهمگنی 16/0=2Ƭ، 31/0=I2و38/6Q=در مرحله تحلیل زیر گروهها بهدست آمد. همچنین بر اساس نتایج متارگرسیون بین سن و شیوع مصرف متآمفتامین رابطه معنادار آماری بهدست آمد (01/0,p= 13/1B=). نتیجهگیری:هر چند که شیوع متآمفتامین نسبت به سایر مواد مخدر در دانشآموزان پسر کمتر میباشد. اما شیوع افزایشی آن در دانشآموزان پسر ایرانی بهعنوان یک هشدار جدی برای مسؤولان و خانوادهها میباشد.

پرستاری

تأثیر آموزش خانواده‌محور بر شاخص‌های آزمایشگاهی بیماران پس ‌ازآنفارکتوس حاد میوکارد

پروانه عسگری؛ فاطمه بهرام نژاد؛ محمد گلی طالب؛ مختار محمودی

دوره 24، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1396، ، صفحه 43-49

چکیده

اهدافانفارکتوس میوکارد یکی از علل اصلی مرگ و ناتوانی در دنیاست. تبعیت از برنامة درمانی گزینة مراقبتی مهم در این بیماران است؛ لذا، پژوهش حاضر باهدف تعیین تأثیر آموزش خانواده‌محور بر شاخص‌های آزمایشگاهی بیماران پس ‌از آنفارکتوس حاد میوکارد انجام شد. مواد و روش‌هااین کارآزمایی بالینی از مهر تا اسفند 1393 در بخش مراقبت ویژة قلبی بیمارستان ... بیشتر اهدافانفارکتوس میوکارد یکی از علل اصلی مرگ و ناتوانی در دنیاست. تبعیت از برنامة درمانی گزینة مراقبتی مهم در این بیماران است؛ لذا، پژوهش حاضر باهدف تعیین تأثیر آموزش خانواده‌محور بر شاخص‌های آزمایشگاهی بیماران پس ‌از آنفارکتوس حاد میوکارد انجام شد. مواد و روش‌هااین کارآزمایی بالینی از مهر تا اسفند 1393 در بخش مراقبت ویژة قلبی بیمارستان امیرکبیر شهر اراک انجام شد. نمونه‌های پژوهش 60 بیمار پس از بروز اولین سکتة قلبی بودند که به‎روش در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه کنترل (آموزش بیمارمحور: 30 نفر) و مداخله (آموزش خانواده‌محور: 30 نفر) قرارگرفتند. در بدو بستری، میزان قندخون و لیپیدهای خون (Chol,TG,HDL,LDL) بررسی شد. سپس، برای گروه مداخله آموزش بیمار به‌همراه عضو فعال خانواده از طریق رایانه در سه حیطة غذایی، دارویی، حرکتی در سه جلسة 30-45 دقیقه‌ای انجام شد. در گروه کنترل همان محتوای آموزشی فقط به بیمار (بدون حضور خانواده) داده شد. سه ماه پس از مداخله، موارد ذکرشده مجدد بررسی شد. در نهایت، تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده آزمون‌های آماری کای دو، تی مستقل انجام شد. یافته‌هایافته‌ها نشان داد که نتایج درمانی شامل میزان قند خون با 03/0P=، لیپیدهای خون شامل Chol,HDL,LDL,TG با 0001/0 P= در گروه خانواده‌محور اختلاف آماری معنا‌داری با گروه بیمارمحور داشت. این در حالی است که قبل از مداخله، در موارد ذکرشده تفاوت معناداری بین دو گروه وجود نداشت. نتیجه‌گیریبا توجه به نتایج پژوهش، به‎نظر می‌رسد الگوی آموزشی خانواده‌محور بهبود شاخص‌های آزمایشگاهی بیماران دچار انفارکتوس میوکارد را به‌دنبال دارد. لذا، توصیه می‌شود مداخلات آموزشی مربوط به برنامة درمانی در این بیماران با مشارکت خانواده‌ها انجام شود.

عدم تغییر بیان ژن mef2c عضلة بطن چپ رت‌ها در پی فعالیت استقامتی

محمد فتحی

دوره 24، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1396، ، صفحه 45-51

چکیده

زمینه و هدف:ژنmef2cالقاءکنندة تارهای کند انقباض در عضلات اسکلتی است که در بسیاری از فرآیندهای سلولی درگیر است، فعالیت‌های استقامتی بر بیان این ژن در عضلة اسکلتی تأثیر می‌گذارد، هدف این مطالعه بررسی اثر دورة فعالیت استقامتی بر بیان ژن mef2cقلب بود. مواد و روش‌ها: در این پژوهش تجربی 14 موش صحرایی تحت شرایط استاندارد (دما، چرخة روشنایی و ... بیشتر زمینه و هدف:ژنmef2cالقاءکنندة تارهای کند انقباض در عضلات اسکلتی است که در بسیاری از فرآیندهای سلولی درگیر است، فعالیت‌های استقامتی بر بیان این ژن در عضلة اسکلتی تأثیر می‌گذارد، هدف این مطالعه بررسی اثر دورة فعالیت استقامتی بر بیان ژن mef2cقلب بود. مواد و روش‌ها: در این پژوهش تجربی 14 موش صحرایی تحت شرایط استاندارد (دما، چرخة روشنایی و تاریکی و دسترسی آزاد به آب و غذا) نگهداری و بعد از آشنا‌سازی با پروتکل فعالیت بدنی به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و تجربی تقسیم شدند. گروه تجربی برنامه‌ای (14 هفته‌ای) فعالیت استقامتی را روی تردمیل اجرا کرد، سپس 48 ساعت پس از پایان آخرین جلسه فعالیت استقامتی بی‌هوش و تشریح شدند. قلب و بطن چپ آنها خارج شد. از روشReal time-PCR برای اندازه‌گیری بیان ژن mef2cقلب (در ناحیه بطن چپ) استفاده شد. در پایان با استفاده از آزمون آماری t اطلاعات به دست آمده تجزیه‌و‌تحلیل شد. یافته‌ها: نتیجة این پژوهش نشان داد فعالیت استقامتی موجب افزایش بیان ژن mef2cدر قلب گروه تجربی شد اما این افزایش در بیان ژن mef2cقلب گروه تجربی نسبت به گروه کنترل معنا‌دار (148/0p=) نبود. نتیجه‌گیری: احتمالاً فعالیت استقامتی بر القای تارهای کند انقباض و در نتیجه افزایش آن‌ها در عضلة قلب تأثیر ندارد و از این طریق برای حفظ شرایط مطلوب بافت قلب، مکانیزم‌هایی در تلاشند که میزان بیان ژنmef2cدرسطح ثابتی حفظ شود.

بررسی روایی و پایایی مقیاس چندبعدی هشیاری درون‌بدنی در دانشجویان ایرانی

مریم عباسی؛ نیما قربانی؛ جواد حاتمی؛ مسعود غلامعلی لواسانی

دوره 25، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1397، ، صفحه 47-59

چکیده

چکیده زمینه و هدف: مقیاس هشیاری درون‌بدنی ابزاری برای سنجش هشیاری از حس‌های جاری درون بدن است. هدف از مطالعة حاضر سازگارکردن مقیاس اصلی و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی آن در دانشجویان ایرانی بود. مواد و روشها: این مطالعه از نوع توصیفی-کاربردی و مقطعی بود. جمعیت آماری این تحقیق را دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه‌های تهران و کاشان ... بیشتر چکیده زمینه و هدف: مقیاس هشیاری درون‌بدنی ابزاری برای سنجش هشیاری از حس‌های جاری درون بدن است. هدف از مطالعة حاضر سازگارکردن مقیاس اصلی و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی آن در دانشجویان ایرانی بود. مواد و روشها: این مطالعه از نوع توصیفی-کاربردی و مقطعی بود. جمعیت آماری این تحقیق را دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه‌های تهران و کاشان در نیمسال نخست 94-1393 تشکیل دادند که در نهایت 425 دانشجو (3/44 درصد مرد و 7/55 درصد زن) به روش نمونه‌گیری در دسترس وارد تحقیق شدند. روایی ابزار با روش تحلیل عوامل اکتشافی، روایی همگرا و واگرا (با استفاده از همبستگی پیرسون) بررسی شد. برای ارزیابی پایایی این مقیاس از آلفای کرونباخ، برای بررسی روابط بین زیرمقیاس‌ها از آزمون همبستگی و برای انجام تحلیل‌های آماری از نرم‌افزار SPSS نسخة 16 و سطح معناداری 5 درصد استفاده شد. یافتهها: میانگین سنی نمونه 98/2±08/21 بود. تحلیل عوامل اکتشافی، هشت عامل اصلی (متوجه‌بودن، منحرف‌نشدن توجه، نگران‌نشدن، توجه سالم به بدن، حفظ توجه به بدن، هشیاری هیجانی، خودنظم‌بخشی، گوش‌دادن به بدن و اعتماد) با ارزش ویژة بالاتر از 1 با توضیح 94/59 درصد واریانس را نشان داد. الگوی کلی عوامل با عوامل معرفی‌شده در نسخة اصلی مطابقت داشت و خرده‌مقیاس‌ها از همسانی درونی کافی برخوردار بود (آلفای کرونباخ 53/0 تا 83/0). بیشترین میزان روایی همگرا مربوط به همبستگی زیرمقیاس خودنظم‌بخشی MAIA و عاطفة مثبت (32/ 0r=) و بیشترین میزان روایی واگرا مربوط به همبستگی زیرمقیاس نگران‌نشدن و ترس از آسیب (41/ 0-r=) بود. نتیجهگیری: ابزار هشیاری درون بدنی به‌طور کلی از ویژگی‌های روان‌سنجی مناسبی برای استفاده در جامعة ایرانی برخوردار است. واژگان کلیدی: مقیاس چندبعدی هشیاری درون‌بدنی، هشیاری بدنی، هشیاری عمقی.

شرایط بهینه فرآیند انعقاد و لخته سازی با پلی آلومینیوم کلراید در تصفیه فاضلاب صنایع لبنی

سمیه رحیمی؛ مصطفی علیزاده؛ فردوس کرد مصطفی پور؛ ادریس بذرافشان؛ ادریس حسین زاده؛ محمود تقوی

دوره 23، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1395، ، صفحه 48-57

چکیده

زمینه و هدف: با تولید روزافزون محصولات لبنی به خصوص پنیر، مشکل بار آلودگی بالای پساب این صنایع و نحوه تصفیه آن رو به افزایش است. یکی از روش های تصفیه اینگونه پسابها، سیستم تصفیه با استفاده از منعقد کننده میباشد. این تحقیق با هدف تعیین شرایط بهینه فرآیند انعقاد و لخته سازی با پلی آلومینیوم کلراید برای تصفیه فاضلاب صنعت لبنی انجام ... بیشتر زمینه و هدف: با تولید روزافزون محصولات لبنی به خصوص پنیر، مشکل بار آلودگی بالای پساب این صنایع و نحوه تصفیه آن رو به افزایش است. یکی از روش های تصفیه اینگونه پسابها، سیستم تصفیه با استفاده از منعقد کننده میباشد. این تحقیق با هدف تعیین شرایط بهینه فرآیند انعقاد و لخته سازی با پلی آلومینیوم کلراید برای تصفیه فاضلاب صنعت لبنی انجام شد. مواد و روشها:در این مطالعه، از فرایند انعقاد با منعقد کننده PAC درشرایط آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گرفت. با تغیر پارامترهای مهم موثر در این سیستم چون pH (2-12) و میزان دوز منعقد کننده (mg/l100-5) ، میزان کاهش پارامترهای کیفی همچون اکسیژن مورد نیاز شیمیایی(COD)، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی(BOD)، کل ازت آلی و معدنی( TKN)، کل فسفر(TP) و کل جامدات محلول(TDS) (راندمان دستگاه) ، محاسبه شد. یافته ها: نتایج آزمایشات نشان داد کارآیی حذف COD، BOD، TKN، TP و TDS در شرایط pH برابر 8، دوز منعقد کننده mg/l50 و شرایط دمایی 2±22 درجه سانتیگراد به ترتیب به 51/74، 81/84، 24/68، 46/65 و 69/85درصد است که بیشترین مقادیر به دست آمده در مقادیر متغیر دو پارامتر pH و مقدار منعقد کننده است. نتیجه گیری:نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که منعقد کننده پلی آلومینیوم کلراید (PAC) قادر به کاهش پارامترهای کیفی فاضلاب صنعت لبنیات به حد استاندارد تخلیه پساب میباشد. با توجه به سهولت دسترسی، راهبری آسان و کارآیی قابل قبول در تصفیه اینگونه فاضلابها میتواند برای تصفیه فاضلاب صنایع لبنیاتی استفاده شود.

میکروبیولوژی، ویروس، قارچ و انگل

بررسی ارتباط مقاومت آنتی بیوتیکی با حضور ژن های بتالاکتاماز طیف وسیع CMY-2 ، CTX-M-2، CTX-M-8 در جدایه های کلبسیلا پنومونیه از بیمارستان های تهران با روش Multiplex-PCR

مهسا امیرانی؛ شیوا خلیل مقدم؛ کیومرث امینی

دوره 27، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1399، ، صفحه 48-54

چکیده

مقدمه :امروزه کلبسیلا پنومونیه به عنوان یک پاتوژن فرصت طلب در عفونت های بیمارستانی مطرح می باشد.طیف وسیعی از بتالاکتامازها در سراسر جهان در حال افزایش می باشد. آنتی بیوتیک های بتالاکتام جزء مرسوم ترین عوامل ضد میکروبی در کنترل و درمان عفونت های باکتریایی محسوب می شوند. هدف از این مطالعه ، تعیین نقش ژن های CTX-M-2،CTX-M-8 و CMY-2در سویه های کلبسیلا ... بیشتر مقدمه :امروزه کلبسیلا پنومونیه به عنوان یک پاتوژن فرصت طلب در عفونت های بیمارستانی مطرح می باشد.طیف وسیعی از بتالاکتامازها در سراسر جهان در حال افزایش می باشد. آنتی بیوتیک های بتالاکتام جزء مرسوم ترین عوامل ضد میکروبی در کنترل و درمان عفونت های باکتریایی محسوب می شوند. هدف از این مطالعه ، تعیین نقش ژن های CTX-M-2،CTX-M-8 و CMY-2در سویه های کلبسیلا پنومونیه مولد بتالاکتاماز های وسیع الطیف تولید شده در بیمارستان های تهران می باشد.مواد و روش :در این مطالعه توصیفی، تعداد 60 نمونه بالینی از بیمارستان های مختلف تهران جمع آوری و با آزمون های بیوشیمیایی شناسایی گردید. تست حساسیت آنتی بیوتیکی به روش دیسک دیفیوژن با توجه به استاندارد 2016CLSI انجام شد به منظور شناسایی بتالاکتاماز از تست سینرژیسیم دوبل استفاده شد و جهت شناسایی ژن های بتالاکتاماز از آزمون Multiplex-PCR استفاده گردید.یافته ها :در این تحقیق، بیشترین مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک آمپی سیلین و بیشترین حساسیت نسبت به آنتی بیوتیک آمیکاسین تعیین گردید. از60 نمونه، مورد بررسی، 33 ایزوله حاوی ژنCMY-2 ، 8 ایزوله حاوی ژنCTX-M-2 و 25 ایزوله حاوی ژن CTX-M-8 می باشد. نتایج کار آماری بر اساس نرم افزار SPSS نشان داد ارتباط بین ژن های مورد مطالعه و مقاومت آنتی بیوتیکی معنا دار می باشد (05/0p value

فیزیولوژی ورزشی

تأثیر تمرین تناوبی پرشدت بر سنتز پروتئین از طریق مسیر کمپلکس: یک هدف راپامایسین در پستانداران (mTORC1) در بافت عضله قلب موش‌های صحرایی مبتلا به دیابت نوع 1

ندا آقایی بهمن‌بگلو؛ محمد شرافتی مقدم؛ فرهاد دریانوش؛ سعیده شادمهری؛ شیوا جهانی گلبر

دوره 28، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1400، ، صفحه 49-55

چکیده

زمینه و هدف مسیر کمپلکس یک هدف راپامایسین در پستانداران (mTORC1) از مسیرهای مهم سنتز پروتئین در قلب می‌باشد که در بیماران دیابتی نوع 1 می‌تواند منجر به نقص شود و عاملی برای هیپرتروفی پاتولوژیک باشد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تأثیر تمرین تناوبی پرشدت (HIIT) بر مسیر mTORC1 در بافت عضله قلب موش‌های صحرایی مبتلا به دیابت نوع 1 می‌باشد. مواد ... بیشتر زمینه و هدف مسیر کمپلکس یک هدف راپامایسین در پستانداران (mTORC1) از مسیرهای مهم سنتز پروتئین در قلب می‌باشد که در بیماران دیابتی نوع 1 می‌تواند منجر به نقص شود و عاملی برای هیپرتروفی پاتولوژیک باشد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تأثیر تمرین تناوبی پرشدت (HIIT) بر مسیر mTORC1 در بافت عضله قلب موش‌های صحرایی مبتلا به دیابت نوع 1 می‌باشد. مواد و روش‌ها در این مطالعه، 16 سر موش صحرایی نر 3 ماهه نر از نژاد اسپراگ‌داولی با میانگین وزن 20±300 گرم انتخاب ‏شدند و پس از دیابتی شدن نوع 1 از طریق محلول استرپتوزوتوسین، به روش تصادفی به 2 گروه، تمرین دیابتی (8 سر) و کنترل دیابتی (8 سر) تقسیم ‏شدند؛ گروه تمرینی 4 روز در هفته مطابق با برنامه تمرینی به‏ مدت 4 هفته به تمرین ورزشی پرداختند؛ در حالی که گروه کنترل هیچ‌گونه برنامه تمرینی نداشتند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون t-مستقل استفاده‏ شد. یافته‌هاافزایش معنی‌داری در محتوای پروتئین‌های AKT1 (p <0/027)، mTOR (p <0/003) و P70S6K1 (p <0/024) در گروه‌ تمرین نسبت به کنترل مشاهده شد؛ اما تغییر معنی‌داری در محتوای 4EBP1 (p <0/75) در گروه‌ تمرین نسبت به کنترل مشاهده نشد. نتیجه‌گیریتمرین تناوبی پرشدت به مدت 4 هفته توانست مسیر AKT1/mTOR/P70S6K1 را در مسیر mTORC1 فعال کند. بنابراین، HIIT از این مسیر می‌تواند منجر به هیپرتروفی فیزیوژلویک در قلب آزمودنی‌های دیابتی نوع 1 شود.

فیزیولوژی ورزشی

ارتباط بین میزان شیوع سندروم متابولیک و فعالیت جسمانی در محل کار، اوقات فراغت و حین ورزش در مردان دانشجوی بالای 30 سال شهرستان سبزوار (مطالعه موردی دانشگاه علمی کاربردی)

عباس محمدی؛ کاظم خدائی؛ ندا بدری

دوره 26، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1398، ، صفحه 53-61

چکیده

زمینه و هدف: هدف از مطالعه حاضر بررسی ارتباط بین میزان شیوع سندروم متابولیک و فعالیت جسمانی در محل کار، اوقات فراغت و حین ورزش در مردان دانشجوی بالای 30 سال شهرستان سبزوار بود.مواد و روش ها: 200 دانشجوی مرد بالای 30 سال از دانشگاه علمی-کاربردی شهرستان سبزوار بطور تصادفی انتخاب شدند. اجزای مرتبط با سندرم متابولیک در آنها اندازه گیری شد. ... بیشتر زمینه و هدف: هدف از مطالعه حاضر بررسی ارتباط بین میزان شیوع سندروم متابولیک و فعالیت جسمانی در محل کار، اوقات فراغت و حین ورزش در مردان دانشجوی بالای 30 سال شهرستان سبزوار بود.مواد و روش ها: 200 دانشجوی مرد بالای 30 سال از دانشگاه علمی-کاربردی شهرستان سبزوار بطور تصادفی انتخاب شدند. اجزای مرتبط با سندرم متابولیک در آنها اندازه گیری شد. میزان فعالیت جسمانی شرکت کنندگان در سه دامنه حین ورزش، حین کار و اوقات فراغت توسط "پرسشنامه فعالیت بدنی بک" اندازه گیری شد. مقایسه میانگین اجزای سندرم متابولیک در سه گروه بر اساس شاخص توده بدنی به کمک آزمون تحلیل واریانس یک راهه و کروسکال والیس انجام شد. از تحلیل آماری رگرسیون لجستیک چندگانه نیز برای تعیین ارتباط سندرم متابولیک و اجزای آن با سطوح فعالیت بدنی استفاده گردید. یافته‌ها: وزن، دور کمر، قند خون ناشتا، لیپوپروتئین با چگالی کم، کلسترول، تری‌گلسیرید و شیوع سندرم متابولیک بطور معنی داری در افراد اضافه وزن و چاق نسبت به افراد با وزن طبیعی بالا بود اما فعالیت بدنی کل و دامنه‌های آن بطور معنی‌داری پایین بود (05/0P˂). خطر افزایش چاقی شکمی، فشار خون سیستولیک، فشارخون دیاستولیک و تری گلسیرید در افراد نسبتاً فعال و فعال بطور معنی‌داری کمتر از افراد غیر فعال بود (05/0P˂). شانس داشتن سندرم متابولیک بطور معنی‌داری در افراد غیر فعال حین ورزش بیشتر از افراد فعال بود (05/0P˂).نتیجه گیری: به نظر می‌رسد که در دانشجویان مرد سبزواری چاق و اضافه وزن میزان شیوع سندرم متابولیک و اجزای تشکیل دهنده آن بیشتر از مردان با وزن طبیعی است. همچنین، افراد غیرفعال نسبت به افراد فعال به طور بیشتری در معرض ابتلا به سندرم متابولیکی و برخی از اجزای آن هستند.

بهداشت محیط و محیط زیست

ارزیابی خطر و شدت آلودگی خاک ناشی از آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های اطراف محل دفن زباله‌های شهری

محمد حسن کوثری؛ محمدحسین ساقی؛ ایوب رستگار؛ سمیه ستوده

دوره 29، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1401، ، صفحه 65-76

چکیده

زمینه و هدف: در محل‌های دفن مهندسی شده هم نمی‌توان از تولید شیرابه جلوگیری کرد که حاوی انواع مختلفی از فلزات سنگین است. بنابراین محل‌دفن زباله یکی از منابع اصلی افزایش غلظت فلزات سنگین در خاک است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی شدت آلودگی خاک‌های اطراف محل‌دفن زباله سبزوار به فلزات سنگین و تهیه نقشه آلودگی خاک به فلزات سنگین بود.مواد ... بیشتر زمینه و هدف: در محل‌های دفن مهندسی شده هم نمی‌توان از تولید شیرابه جلوگیری کرد که حاوی انواع مختلفی از فلزات سنگین است. بنابراین محل‌دفن زباله یکی از منابع اصلی افزایش غلظت فلزات سنگین در خاک است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی شدت آلودگی خاک‌های اطراف محل‌دفن زباله سبزوار به فلزات سنگین و تهیه نقشه آلودگی خاک به فلزات سنگین بود.مواد و روش‌ها: نمونه‌های خاک‌های سطحی و عمقی در 18 ایستگاه با توجه به نوع خاک و فاصله از محل ‌دفن شهر سبزوار جمع‌آوری گردید. غلظت فلزات سنگین آرسنیک، روی، سرب، کروم، مس، جیوه و کادمیوم به‌وسیله دستگاه ICP-OES آنالیز گردید. شدت آلودگی خاک با استفاده از شاخص‌های زمین انباشتگی (Igeo) و مجموع ریسک اکولوژیکی (RI) ارزیابی شد.یافته‌ها: میانگین غلظت آرسنیک، روی، سرب، کروم و مس در خاک سطحی به ترتیب 01/6، 04/41، 31/6، 77/26 و 45/31 بر حسب mg/kg و جیوه و کادمیوم به ترتیب 79/60 و 60/61 بر حسب µg/kg بود. اما میانگین غلظت آرسنیک، روی، سرب، کروم و مس در خاک در عمقی به ترتیب 75/5، 33/38، 25/6، 68/22و 04/31 بر حسب mg/kg و جیوه و کادمیوم به ترتیب 57/66 و 98/59 بر حسب µg/kg بود که مقدار همگی نسبت به مقادیر پس‌زمینه طبیعی بیشتر است.نتیجه‌گیری: بر اساس برآورد شاخص‌هایIgeo و RI برای فلزات سنگین آرسنیک، سرب، روی، کروم و مس در خاک عدم آلودگی ولی برای جیوه و کادمیوم آلودگی شدید را نشان داد.

ارزیابی فاکتورهای احتمال خطر اختلالات اسکلتی- عضلانی با استفاده از روش‌های لوبا و رولا و مقایسة نتایج حاصل در شرکت چاپ و نشر

محمد خندان؛ علیرضا کوهپایی؛ شهرام وثوقی؛ وجیهه مبینی‌زاده؛ فهیمه حاصلی؛ ابوالفضل محمدبیگی

دوره 24، شماره 2 ، خرداد و تیر 1396، ، صفحه 136-129

چکیده

اهداف: صنعت چاپ با گردش مالی بالا در دنیا یکی از صنایع زیربنایی است. عوامل زیان‌آور گوناگونی از جمله فاکتورهای ارگونومیکی در این صنعت وجود دارد. روش‌های متعددی در ارزیابی این عامل در محیط‌های کاری استفاده می‌شود. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت بدنی کارکنان عملیاتی شرکت چاپ و نشر در استان قم و با استفاده از دو روش و مقایسة نتایج حاصل، ... بیشتر اهداف: صنعت چاپ با گردش مالی بالا در دنیا یکی از صنایع زیربنایی است. عوامل زیان‌آور گوناگونی از جمله فاکتورهای ارگونومیکی در این صنعت وجود دارد. روش‌های متعددی در ارزیابی این عامل در محیط‌های کاری استفاده می‌شود. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت بدنی کارکنان عملیاتی شرکت چاپ و نشر در استان قم و با استفاده از دو روش و مقایسة نتایج حاصل، همچنین بررسی اعتبار روش لوبا از طریق مقایسه با روش رولا در سال 1393 صورت پذیرفت. مواد و روش‌ها: در این مطالعة مقطعی و توصیفی- تحلیلی هشتاد نفر از کارکنان عملیاتی شرکت چاپ و نشر در ده گروه شغلی بررسی شد. برای ارزیابی شرایط موجود از دو روش ارزیابی سریع اندام فوقانی (رولا) و ارزیابی بار وضعیتی وارد بر قسمت فوقانی بدن (لوبا)استفاده شد. داده‌های حاصل، با استفاده از همبستگی اسپیرمن و ضریب توافق کاپا در سطح معنا‌داری 05/0 به کمک نسخة 20 نرم‌افزار SPSS آنالیز شد. یافته‌ها: تمام کارکنان سنی بیش از 36 سال و سابقة ‌کاری 15-20 سال داشتند. نتایج دو روش نشان داد بیشترین وضعیت‌های بدنی در سطح دوم اقدامات اصلاحی قراردارد و نیازمند مطالعة بیشتری است. همبستگی و توافق میان وضعیت‌های مورد بررسی معنادار بود (05/0P<)، اما سطوح اقدامات اصلاحی در تحلیل ضریب کاپا معنا‌دار نبود (05/0P>). نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از همبستگی مطلوب میان تمام اجزا و میزان توافق مناسب در وضعیت مچ دست، آرنج و شانه است، اما توافق در وضعیت گردن و سطح اقدام اصلاحی شرایط مطلوبی ندارد. به‌علاوه، نتایج نشان داد که اعتبار هم‌زمان سطح اقدامات اصلاحی روش لوبا در این صنعت مطلوب نیست، هرچند مطالعات بیشتر پیشنهاد می‌شود.

فیزیولوژی ورزشی

بررسی اثر 8 هفته تمرین ترکیبی (استقامتی، قدرتی) با و بدون مصرف دانه کتان بر مقاومت به انسولین و فشارخون در زنان یائسه

نسرین جهانشیری؛ ناهید بیژه

دوره 27، شماره 2 ، خرداد و تیر 1399، ، صفحه 173-181

چکیده

مقدمه: یائسگی مرحله‌ای از حیات زن است که به دلیل کاهش فعالیت تخمدان‌ها و کمبود استروژن، دوره باروری به پایان می‌رسد. از آنجایی که فشارخون و مقاومت به انسولین یکی از مشکلات اساسی در زنان مسن است، این تحقیق با هدف تأثیر تمرین ترکیبی با و بدون مصرف دانه کتان بر مقاومت به انسولین و فشارخون زنان یائسه، انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه ... بیشتر مقدمه: یائسگی مرحله‌ای از حیات زن است که به دلیل کاهش فعالیت تخمدان‌ها و کمبود استروژن، دوره باروری به پایان می‌رسد. از آنجایی که فشارخون و مقاومت به انسولین یکی از مشکلات اساسی در زنان مسن است، این تحقیق با هدف تأثیر تمرین ترکیبی با و بدون مصرف دانه کتان بر مقاومت به انسولین و فشارخون زنان یائسه، انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه نیمه تجربی، 27 زن یائسه با دامنه سنی50تا60 سال و شاخص توده‌بدن25 تا30 کیلوگرم برمترمربع، به روش نمونه‌گیری در دسترس و هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه تمرین ترکیبی(12نفر) و تمرین ترکیبی همراه مصرف دانه کتان(15نفر) تقسیم شدند. تمرین هوازی با شدت 60تا80 درصد ضربان قلب بیشینه و تمرینات مقاومتی، با شدت 60تا80 درصد یک تکرار بیشینه اجراشد. همچنین 25گرم دانه آسیاب شده در گروه تمرین ترکیبی به همراه مصرف کتان، مصرف می‌شد. نمونه‌خونی آزمودنی‌ها برای انداره‌گیری مقاومت به انسولین جمع‌آوری شدو با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون تی وابسته و مستقل، به ترتیب، برای مقایسه تفاوت‌های درون گروهی و بین گروهی در سطح معنی‌داری 05/0>P.استفاده گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد که تمرین ترکیبی به همراه مصرف دانه کتان، به طور معنی‌داری، باعث افزایش حداکثراکسیژن مصرفی(001/0=p)، کاهش شاخص توده‌بدن(001/0=p) و کاهش فشارخون(001/0=p) شد؛ تمرین ترکیبی نیز به طور معنی‌دار موجب کاهش شاخص توده‌بدن(001/0=p) و کاهش فشارخون(001/0=p) شد.نتیجه گیری: به نظر می‌رسد هشت هفته تمرین ترکیبی به تنهایی و همراه با مصرف دانه کتان منجر به بهبود آمادگی هوازی، ترکیب‌بدن و فشارخون در زنان یائسه می‌شود.

چگونه مسئله‌های مربوط به درج نام نویسندگان را حل‌وفصل کنیم؟ راهنمای پژوهشگران تازه‌کار

آرش اکابری؛ سمیه ضمیری نژاد

دوره 24، شماره 3 ، مرداد و شهریور 1396، ، صفحه 191-195

چکیده

یکی از تکالیف عمده‌ انجمن آموزش کمیته‌ی اخلاق نشر (Committee on Publication Ethics) با نشان اختصاری COPE کاهش رفتارهای غیراخلاقی در نشر آثار علمی است. این مقاله برای راهنمایی پژوهشگران جوان در حیطه‌ی نویسندگی فراهم آمده است؛ زیرا، یکی از پرچالش‌ترین حیطه‌های عملی نشر است. در ظاهر موضوع درج عنوان نویسندگی (Authorship) برای یک اثری علمی ساده به نظر می‌رسد؛ ... بیشتر

فیزیولوژی ورزشی

اثر تمرین ترکیبی (مقاومتی-هوازی) بر هموگلوبین گلیکوزیله، کلسترول‌تام، تری‌گلیسرید، و مقاومت به انسولین در زنان یائسه مبتلا به نوروپاتی محیطی دیابتی

طیبه امیری پارسا؛ سیدرضا عطارزاده حسینی؛ ناهید بیژه؛ محمدرضا حامدی نیا

دوره 28، شماره 2 ، خرداد و تیر 1400، ، صفحه 197-206

چکیده

زمینه و هدف شایع‌ترین علت بروز پلی‌نوروپاتی، بیماری دیابت می‌باشد. تاکنون مطالعات بسیار کمی در زمینه اثر تمرین ترکیبی بر عوارض بیماری دیابت و نوروپاتی محیطی دیابتی انجام شده است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر چهار ماه تمرین ترکیبی (مقاومتی- هوازی) بر هموگلوبین گلیکوزیله، کلسترول تام، تری‌گلیسرید و مقاومت به انسولین در زنان یائسه ... بیشتر زمینه و هدف شایع‌ترین علت بروز پلی‌نوروپاتی، بیماری دیابت می‌باشد. تاکنون مطالعات بسیار کمی در زمینه اثر تمرین ترکیبی بر عوارض بیماری دیابت و نوروپاتی محیطی دیابتی انجام شده است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر چهار ماه تمرین ترکیبی (مقاومتی- هوازی) بر هموگلوبین گلیکوزیله، کلسترول تام، تری‌گلیسرید و مقاومت به انسولین در زنان یائسه مبتلا به نوروپاتی محیطی دیابتی بود. مواد و روش‌ها بدین منظور 21 بیمار مبتلا به نوروپاتی محیطی در دو گروه کنترل و تجربی قرار گرفتند. گروه تجربی به مدت چهار ماه تمرینات ترکیبی مقاومتی- هوازی سه جلسه در هفته انجام دادند. نمونه سرم آزمودنی‌ها قبل و پس از ماه اول، دوم، سوم و چهارم تمرین، در حالت ناشتایی به‌دست آمد. داده‌ها با استفاده از روش آماری ANOVA یک‌طرفه و ANOVA با اندازه‌گیری مکرر تحلیل شد. یافته‌ها سطوح کلسترول تام، تری‌گلیسرید، هموگلوبین گلیکوزیله، مقاومت به انسولین، وزن و درصد چربی در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل تغییر معنی‌داری نداشت (0/05>P). نتیجه‌گیری تثبیت قند و هموگلوبین گلیکوزیله بیماران نوروپاتی دیابتی و افزایش نیافتن سطوح کلسترول تام، تری‌گلیسرید و مقاومت به انسولین طی چهار ماه به لحاظ بالینی اهمیت زیادی دارد و نشان می‌دهد تمرین مقاومتی- هوازی منظم می‌تواند پیشرفت و عوارض بیماری را به تأخیر اندازد.

فیزیولوژی ورزشی

تأثیر یک دوره تمرین ترکیبی (مقاومتی - هوازی) بر تراکم استخوانی و برخی از شاخص‌های خونی در زنان یائسه چاق و دارای اضافه وزن

نفیسه مفیدی صدر؛ رویا عسکری؛ امیر حسین حقیقی

دوره 26، شماره 2 ، خرداد و تیر 1398، ، صفحه 203-211

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر 12 هفته تمرین ترکیبی بر تراکم استخوان و برخی از شاخص‌های خونی در زنان یائسه چاق و دارای اضافه وزن بود.مواد و روشها:29 زن یائسه غیرفعال با دامنه سنی 58 – 46 سال در این مطالعه شرکت کردند. آزمودنی‌ها در یکی از دو گروه تمرین ترکیبی (مقاومتی – هوازی) و کنترل (بدون تمرین) قرار گرفتند. قبل و بعد از دوره تمرینی، ... بیشتر

دوره 31 (1403)

دوره 30 (1402)

دوره 29 (1401)

دوره 28 (1400)

دوره 27 (1399)

دوره 26 (1398)

دوره 25 (1397)

دوره 24 (1396)

دوره 23 (1395)

دوره 22 (1394)

دوره 21 (1393)

دوره 20 (1392)

دوره 19 (1391)

دوره 18 (1390)

دوره 17 (1389)

دوره 16 (1388)

دوره 15 (1387)

دوره 14 (1386)

دوره 13 (1385)

دوره 12 (1384)

دوره 11 (1383)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده